اينجا مرز مالزي و سنگاپور است. كيفم را ميگردم. فكر ميكنيد دليل دلشورهام چيست؟ دولت سنگاپور ورود آدامس را به كشورش جرم تلقي ميكند و دارندگان آدامس بايد جريمههاي سنگين بپردازند. آدامس، سلاح گرم و سرد و مواد مخدر چيزهايي است كه ورودشان به اين كشور جرم است. و من حالا دارم دنبال بسته آدامسي ميگردم كه هميشه توي كيفم است. عجب كشوري است؛كشور«آدامس ممنوع»!
از ايستگاه بازرسي عبور ميكنم. راهنما ميگويد مراقب باشيد، در كوچه و خيابانهاي اين شهر نيز نبايد آدامس بجويد. ممنوع است و پليسها شوخي ندارند. نميدانم چرا وقتي به اين كشور وارد شدم همهاش دلم ميخواهد آدامس بجوم.
خب دوستان عزيز، همين حالا كه داريد اين گزارش را ميخوانيد. لطفاً، لطفاً، لطفاً... آدامس را از دهانتان بيرون بياوريد. لطفاً لطفاً بازهم لطفاً آن را به پشت صندلي اتوبوس، زير نيمكت مدرسه، به ديوار يك خانه، روي ليوان چاي نچسبانيد.البته لطفاً لطفاً اين كارها را هيچ وقت انجام ندهيد! فكر ميكنيد چرا در سنگاپور آدامسجويدن و داشتن آدامس جرم است؟
رودخانه سنگاپور / عكسها: اميرحسن طاهريمجد
چون آنها معتقدند آدامس باعث كثيفي شهرها ميشود و جويدن آدامس زشت است و منظره خوشي ندارد. پس لطفاً آدامسهايتان را از دهان بيرون بياوريد. نه، نه، نه لطفاً آن را باد نكنيد. اين صداهاي عجيب و غريب ترق و تروق چه معني ميدهد؟! لطفاً اگر هم ميخواهيد آدامس بجويد، آرام و متين.
اين سوژه در كشور سنگاپور به ذهنم خطور كرد. وقتي داشتم از ميدان مرليون عبور ميكردم. از كنار همان شير سنگي بزرگ كه از دهانش آب بيرون ميجهد و بدني شبيه ماهي دارد. اين سمبل سنگاپور است. سنگاپوريها افسانهاي از اين شير بيان ميكنند. آنها ميگويند در زمانهاي قديم ماهيگيري، شيري را در دريا ميبيند كه ظاهراً بدني شبيه ماهي داشته است. اما آدامس از كجا سروكلهاش پيدا شد؟
پيشينه آدامس
هر پديدهاي در اين جهان يك پيشينه دارد و اين آدامس هم همينطور. در قديم در ايران از سقز استفاده ميكردند. صمغ نوعي درخت و گاهي هم موم عسل و پارافين. اما مشكل پارافين اين است كه وقتي گرم ميشود ديگر قابل جويدن نيست. ما ايرانيها تلفظ غلط نوعي سقز به مارك «آدامز» را براي آدامس استفاده كرديم و هماينك نيز اين اصطلاح رايج است. مثل «كلينكس» كه يك مارك دستمال كاغذي است. براي تهيه آدامس از شيرين كنندهها و نرم كنندهها، رنگها و شيره ذرت و طعمدهندههاي مختلفي استفاده ميشود. اكثر آدمها براي خوشبو كردن دهان از آن استفاده ميكنند. اما به هرحال هم اينك سنگاپوريها زياد علاقهاي به اين پديده ندارند.
مجسمه اي از گل در يكي از مراكز خريد سنگاپور
از يك راننده اتوبوس در سنگاپور كه اندونزيايي است، ميپرسم واقعاً شما هيچوقت آدامس نميجويد؟ او با خونسردي در داشبورد را باز ميكند و يك بسته آدامس نصفه را نشانم ميدهد. ميفهمم مردم سنگاپور هم گاهي يواشكي آدامس ميجوند.
اينجا سنگاپور است
سنگاپور كشور كوچكي است. به كشورهاي اين همه كوچك «كشور- شهر» ميگويند. اين كشور كوچك در جنوب شرقي آسيا واقع است. كشوري در شمال خط استوا. كشوري كه مثل اكثر سرزمينهاي استوايي پر از باران است و هوا از 24 درجه پايينتر نميآيد. سبز و با رودخانهاي كه از شهر ميگذرد.
مجسمه معروف ميدان مرليون كه سمبل سنگاپور است
اين سرزمين در گذشته مكان ماهيگيري مالاييها بوده است، ولي هماكنون يكي از پررونقترين نقاط اقتصادي جهان است. مردم سنگاپور، چيني، مالايي، هندي و يوروشيايي هستند. يوروشيا نسل جديدي است كه از اختلاط آسياييها با اروپاييها به وجود آمده. سنگاپور بندر مهمي دارد و بارگيري در اين بندرگاه بسيار سريع است. اين كشور آدامس ممنوع، براي جذب توريست كارهايي كرده است. براي مثال يكي از بزرگترين باغ اركيده جهان در اين كشور واقع است يا بزرگترين چرخ و فلك جهان در اينجاست. وارد كپسولهاي شيشهاي بزرگ ميشويم تمام كشور كوچك سنگاپور زير پايت ديده ميشود.
سمانخراشهايي كه دارند ساخته ميشوند. كشتيهايي كه در
بندر هستند. اتوبان و... نميدانم چرا دلم ميخواهد وقتي سوار اين چرخوفلك
بزرگ هم هستم آدامس بجوم.
با نوجوانان سنگاپوري در كنار رودخانه صحبت
ميكنم.آنها هر كدام تجربه جويدن آدامس را داشتهاند. ولي بردن آدامس به
مدرسه هم غيرقانوني است.
مزايا و معايب آدامس
آدامس مثل هر پديده ديگري معايب و مزايايي دارد. بعضي از متخصصان دهان و دندان ميگويند: «استفاده از برخي از آدامسها باعث خرابي دندانها ميشود.» آنها معتقدند: «بعضي از آدامسها باعث حفظ باكتريها در دهان ميشوند و عفونت ايجاد ميكنند و باعث تشديد بيماريهاي قلبي ميشوند.بعضي از آدامسها طعمهاي مختلف دارند؛ مثل دارچين و فلفل و غيره كه اين در بعضي آدمها حساسيت ايجاد ميكند.» جويدن آدامس براي آدمهايي كه قرار است عمل جراحي شوند بسيار خطرناك است... اما دولت سنگاپور به اين موضوعات زياد توجه ندارد؛ فقط دلش ميخواهد شهر پاك باشد. خودمانيم واقعاً آدامس عامل مهمي براي كثيفي شهرهاست.
نمايي از شهر سنگاپور
اما آدامس نكات مثبتي هم دارد كه نبايد به آن بيتوجه ماند.متخصصان ميگويند: «البته آدامسهايي كه از مواد با كيفيت و سالمي ساخته شده باشند مزايايي هم دارند. از جمله اين مزايا، بهبود حافظه عملي و افزايش توان يادگيري كوتاهمدت و بلند مدت در افراد است.چون جويدن آدامس بخش جلوي شبكه مغزي را فعالتر ميكند و پردازش بهتر اطلاعات مغز انسان را سبب ميشود. افرادي كه از اسيد معده رنج ميبرند با جويدن آدامس مانع برگشت اسيد از معده به دهان ميشوند.» به هر حال در اين كشور آدامس ممنوع وقتي وارد سوپر ماركتها ميشوي هزار نوع تنقلات ميبيني و جاي خالي آدامس...
از فروشنده ميپرسم: «اگر آدامس بخواهم بايد از كجا تهيه كنم؟» و فروشنده چيني با مهرباني صد نوع شكلات شبيه آدامس به من معرفي ميكند كه هيچ كدام آدامس نيستند و در مدت كوتاهي در دهان آب ميشوند.