با خداداد عزیزی درباره مافیا و فساد در فوتبال ایران

پنجره: می‎گوید: «من از این فوتبال پول درنمی‎آورم، که به‎خاطر 50 میلیون یک دلال دهانم را ببندم و حرف نزنم.» خداداد عزیزی جزو افرادی است که اگر بخواهد درباره یک موضوع حرف بزند، بی‎محابا همه‎چیز را به نقد می‎کشد؛ به‎خصوص آن‎که بحث درباره دلالی باشد.

خداداد معتقد است فساد در فوتبال ایران از آن‎چه که تصور می‎شود بیشتر است. او همچنان به‎دنبال پاسخی برای علامت سئوالی است که در ذهنش وجود دارد؛ علامت سئوالی درباره چرایی عدم برخورد با دلالان و مافیای فوتبال در ایران.

خیلی‎‎ها می‎گویند فوتبال ایران مثل یک دایره است که اگر در آن باشی همه‎جا هستی وگرنه دلالان اجازه فعالیت را به تو نمی‎دهند حتی اگر بهترین باشی...

مثال خوبی زدید. این دایره همان دایره زد و بند و دلال‎بازی و رابطه است. الان دیگر مربیان و حتی بازیکنان بر اساس داشته‎‎های فنی و فوتبالی‎شان در جایگاه‎‎های مختلف قرار نمی‎گیرند.

یعنی اگر بازیکن X در فلان تیم پرطرفدار بازی می‎کند، دلیل بر شایستگی‎هایش نیست؟

من چنین اعتقادی ندارم و نمی‎گویم دلیل بر شایستگی‎ اش نیست ولی بیشتر، ارتباطات در این قضیه نقش دارد.

 دلیل این موضوع چیست؟

این که تیم‎‎ها صنعتی و دولتی هستند و انتخاب‎‎ها در هیچ موردی کارشناسی شده نیست. روی ارتباطات، برخی افراد می‎آیند و اگر فوتبال ما به این حال و روز افتاده به خاطر این انتخاب‎‎های غیر کارشناسی است. یک مدیرعامل که فوتبالی نیست یک نفر را با کمک دلالان انتخاب می‎کند و آن‎‎ها هم در مطبوعات کسانی را دارند که حمایت‎شان می‎کنند.

 این مدیران چون می‎دانند مدت زیادی باقی نمی‎مانند این کار‎ها را انجام می‎دهند؟

دقیقا. آن‎‎ها می‎گویند من که چند روز و چند صباحی بیشتر نیستم، بعدش عوض می‎شوم و می‎روم دنبال کارم. به همین دلیل بدون کارشناسی کار‎ها انجام می‎شود.

 برخی از این افراد وقتی می‎برند می‎گویند فنی بردیم اما زمانی که می‎بازند حرف فوتبال ناپاک را پیش می‎کشند!

چون انتخاب مدیران ما رابطه‎ای انجام می‎شود ضرر و زیان برایشان مهم نیست. برایشان مهم نیست که استفاده ببرند یا ضرر کنند. اگر نتیجه گرفتند می‎گویند ما این کار را کردیم. اگر هم نتیجه نگیرند آن را به فوتبال ناپاک ربط می‎دهند. هیچ‎کس خودش را محکوم نمی‎کند. شما کمتر مدیری را پیدا می‎کنید که در فوتبال ایران ماندگار بوده باشد، به‎ویژه در تیم‎‎های صنعتی.

 اما محمدرضا ساکت مدیرعامل باشگاه سپاهان چند سال است كه در این باشگاه صنعتی حضور دارد...

در این‎باره بحث دارم. سپاهان باشگاهی است که مثل ریگ پول خرج می‎کند. فوتبال یعنی پول، یعنی درآمد، یعنی هزینه. شما وقتی هزینه کنی، بهترین بازیکنان را هم می‎گیری و وقتی بهترین بازیکنان را داشته باشی، بهترین نتایج را کسب می‎کنی.

باشگاه سپاهان شاید سالیانه بالای 10 میلیارد خرج می‎کند ولی باشگاه‎‎هایی که کم هزینه می‎کنند، گاهی به یک سال هم نکشیده، مدیران‎شان را عوض می‎کنند.

 حالا این مافیا و فساد‎‎های مختلف فوتبال در بخش بازیکن، مربی، سرپرست، مدیر و... به‎صورت مساوی تقسیم شده یا در یک قسمت قدرتش بیشتر است؟

فکر می‎کنم در دو بخش خیلی قدرت دارند. یکی بخش انتخاب مربیان و دیگری بخش ترانسفر و انتقال بازیکنان. در این قسمت دقیقا همان دایره است که شما گفتید. مهم نیست یک بازیکن خوب بازی می‎کند یا نه و مهم نیست که یک مربی خوب نتیجه می‎گیرد یا نه.

 اگر در آن دایره باشد، دلال‎‎ها او را از آن تیم به تیم دیگر انتقال می‎دهند. گاهی اوقات یک بازیکن که در یک تیم ناموفق بوده، سال بعد در تیمی دیگر بهتر بازی می‎کند.

 تقریبا 2 سال قبل با برخی دلالان و کسانی که در رسانه‎‎ ها اقدام به این کار می‎کردند برخورد شد. در این‎باره چه نظری دارید؟

کار خوبی بود و این افراد اعتراف هم کردند و طبق آن منشور اخلاقی به‎وجود آمد.

 تعریف منشور اخلاقی کار خوبی بود؟

اقدام خوبی بود، اگر واقعا پشتش را می‎گرفتند؛ اگر نگوییم فساد ریشه‎کن می‎شد، حداقل می‎توانستند جلوی آن را بگیرند اما به شرطی‎که برخورد می‎کردند. من از نحوه اجرای آن گله دارم.

 پس شما با اصل موضوع موافق هستید اما به نحوه اجرا انتقاداتی دارید؟

برخی مسئولان می‎گویند این مربیان منشوری هستند. اعتقاد دارم اگر واقعا مربی‌ای منشوری است، شفاف موضوع را اعلام کنند. بیایند بگویند آقای X امسال نمی‎تواند مربیگری کند، به این دلیل که با این مدارک (که به خودش نشان دهند و نه رسانه‎ای کنند) با مثلا داور یا مدیر زد و بند کرده یا از بازیکن پول گرفته است. صریح و روشن بگویند که فلانی مشکل اخلاقی دارد. در حالی‎که الان می‎گویند فلان آقا منشوری است ولی علت آن را نمی‎گویند و مردم هم نمی‎دانند.

در جریان دستگیری‎‎های 2 سال پیش چند نفر را گرفتند و بعد به امان خدا ر‎ها کردند. آن‎‎ها همین الان هم دارند کار خودشان را انجام می‎دهند. اگر آن‎‎ها دلال بودند، پس چرا الان راحت کارشان را انجام می‎دهند؟ در فوتبال ما یک مشکل خیلی بزرگ وجود دارد.

 چه مشکلی؟

در همه‎جای دنیا اگر یک نفر واقعیت را اعلام نکند می‎گویند چرا واقعیت را نمی‎گویی اما در ایران برعکس است و می‎گویند چرا واقعیت را می‎گویی؟ به همین دلیل هم، شرایط روز به روز بدتر می‎شود، از بازیکنان درصد پول بیشتری می‎گیرند. متأسفانه یک‎سری اتفاقات عجیب و غریب رخ می‎دهد که آدم خجالت می‎کشد بگوید.

 نمی‎توانید بگویید؟

شرمم می‎آید. بعضی چیز‎ها را نمی‎شود گفت. اما حیفم می‎آید این مطلب را نگویم. من مانده‎ام نمایندگان کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) چگونه فوتبال ما را تأیید کردند؟ چطور از باشگاه‎‎ها بازدید کردند و پذیرفتند فوتبال ما حرفه‎ای است در حالی‎که هیچ تیمی در ایران، زمین تمرین خصوصی ندارد.

 دوران اهدای قالیچه و پسته هم گذشته است!

گفتم که بعضی چیز‎ها در این فوتبال کثیف است. من سال گذشته درباره ابومسلم که با سلام و صلوات در لیگ برتر ماند گفتم؛ ای‎ کاش این تیم سال گذشته سقوط می‎کرد تا یک فکری برای امسال می‎کردند و یک سال عقب نمی‎افتادند. حالا درباره فوتبال ایران می‎گویم ای‎کاش تعلیق شویم تا به فکر بیفتیم و از این بدتر و بدبخت‎تر نشویم.

همه کشور‎های آسیایی در حال انجام بازی تدارکاتی هستند. چین با فرانسه مسابقه می‎دهد! اما ایران برخلاف چین، ژاپن، قطر و کره شمالی و جنوبی و امارات، در حال استراحت است در حالی‎که مربی‎اش هم قول قهرمانی داده است.

 یعنی معتقدید با تعلیق مشکل ما حل می‎شود؟

حداقل به فکر می‎افتیم. کاش به نمایندگان کنفدراسیون فوتبال آسیا واقعیت‎‎ها را می‎گفتیم. نشان می‎دادیم که هیچ باشگاهی در ایران، زمین تمرین و مسابقه و رختکن و دوش ندارد. وقتی یک باشگاه وسایل اولیه حرفه‎ای ندارد، تعلیق یا حداقل محروم می‎شود.

 آن‎وقت به فکر می‎افتيم. با این روندی که ماست‎مالی می‎کنیم، قول می‎دهم علاوه‎بر کره جنوبی، ژاپن و استرالیا که از آن‎‎ها عقب افتاده‎ایم و عربستان و کره شمالی که به ما نزدیک می‎شوند از چین و امارات و قطر هم عقب می‎افتیم. سال 1375 و 1376 قدرت اول آسیا بودیم اما الان پنجم وششم هم نیستیم و روزی نهم و دهم می‎شویم.

 شما می‎گویید فوتبال ایران ناپاک است اما برخی مسئولان فدراسیون فوتبال این موضوع را رد می‎کنند.

چه کسی می‎گوید فوتبال ما پاک است؟

 آقای کفاشیان رییس فدراسیون فوتبال.

کفاشیان یا از جایی خبر ندارد یا خودش را به بی‎ خبری زده که من فکر می‎کنم دومین حالت درست است. فوتبال ما خیلی ناپاک است. این را همه می‎دانند. حالا اگر عده‎ای می‎گویند فوتبال پاک است، شاید می‎خواهند همه‎چیز را توجیه کنند.

 این فوتبال اسیر دست دلالان و مافیا و زد و بند‎های مافیاست و روز به روز بدتر می‎شود. اگر روزی دو یا سه دلال وجود داشت اکنون بالای 10 - 20 دلال داریم. من مخالف دلالی نیستم. همه‎جای دنیا دلالی هست اما این کار راه دارد، روش دارد، قانون دارد. هیچ‎چیز فوتبال ما قانون ندارد؛ دلالی هم جزو آن است.

 یعنی کفاشیان هم می‎داند فوتبال ما پاک نیست؟

قطعا می‎داند اما خودش را به ندانستن می‎زند. مگر می‎شود شما در فوتبال باشی و ندانی خروار خروار در این فوتبال دلال ریخته است؟

 پس چرا اراده‎ای برای برخورد با این مسائل وجود ندارد؟

برای من هم جای سئوال است. همه می‎دانند فساد در فوتبال ایران خیلی زیاد است. هر کسی که یک ماه در فوتبال باشد به این موضوع پی می‎برد. اگر موفقیت فوتبال‎مان را می‎خواهیم باید با این موارد برخورد کنیم که بی‎شک آقای کفاشیان و اعضای فدراسیون موفقیت فوتبال ما را می‎خواهند، موفقیت فوتبال ما یعنی موفقیت کفاشیان و اعضای فدراسیون.

 این‎که بگویند تیم‎‎های پایه و فوتسال ما این کار‎ها را انجام دادند، فایده‎ای ندارد چون کسی به این‎‎ها نگاه نمی‎کند. درست است که نباید از فوتبال پایه غافل شد اما وقتی در فوتبال بزرگسالان نتیجه نگیری، حتی اگر در فوتبال پایه هزار عنوان قهرمانی جهان هم به دست بیاوری، فایده‎ای ندارد.

 شما معتقدید نهاد‎های امنیتی باید در این زمینه وارد عمل شوند؟

حتما باید وارد شوند؛ همان‎طوری که دفعه گذشته این کار را انجام دادند. فوتبال یک بحث ملی است و باید جلوی دلالیسم گرفته شود. حتی اگر لازم است شخص رییس‎ جمهور باید وارد قضیه شود. در یک روزنامه دیدم که یک بازیکن را در یک روز سه جا فرستادند.

 حالا خدا می‎داند پشت پرده چیست. کسی که فوتبالی است، می‎داند این موضوع بودار است. این یک نمونه خیلی کوچک فوتبال ماست.

 این صراحت لهجه برایتان مشکل‎ساز نشده است؟

خیلی‎‎ها به من می‎گویند چرا این حرف‎‎ها را می‎زنی. برای من مهم نیست که خیلی‎‎ها با من بد می‎شوند. پولم را از فوتبال درنمی‎آورم. آن موقعی که فوتبال سالم بود نه در ایران که در خارج از قبل فوتبال پولم را درآورده‎ام. آن‎قدر از فوتبال درآورده‎ام که برایم کافی است.

وظیفه من این است که این چیز‎ها را بگویم حالا خیلی‎‎ها ناراحت می‎شوند، اگر چه برخی هم خوشحال می‎شوند. می‎گویند چرا سیاست نداری. اگر سیاست این است که فوتبال ایران به‎سمت تباهی و فساد برود می‎خواهم سیاست نداشته باشم.

 موردی پیش آمده که به شما پیشنهادی برای دلالی بدهند؟

اگر روزی به من چنین پیشنهادی بدهند باید بروم و بمیرم. آن‎‎ها سراغ من نمی‎آیند چون از روز اول به آن‎‎ها اجازه دخالت کردن ندادم. آن‎‎ها طرف‎‎های خودشان را می‎شناسند و می‎دانند کجا بروند. آن‎‎ها سمت من، محمد مایلی‎ کهن و علی دایی نمی‎آیند.

 ولی در استقلال اهواز این مشکلات گریبان شما را گرفت.

در همه‎جا این موضوع است. یک‎سری تماشاگر سر تمرین می‎آمدند و مواردی را مطرح می‎کردند اما من می‎دانستم که پشت سر آن‎ها چه افرادی حضور دارند. بعضی‎‎ها هم تحریک شده از جانب برخی افراد بودند.

 کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال نمی‎تواند برخورد کند؟

کمیته انضباطی نمی‎تواند کاری کند. این کمیته می‎خواهد با دلال چه کار کند؟ به همین دلیل است که می‎گویم نهاد‎های امنیتی وارد عمل شوند. باید رأس هرم و مافیا را پیدا کنند. البته چون فوتبال دولتی است خیلی کار مشکل است. فلان نماینده یا وزیر یا نهاد پشت سر برخی تیم‎‎ها هستند.

 با خصوصی‎سازی این مشکلات برطرف می‎شود؟

من با خصوصی‎سازی مخالفم چون پول در فوتبال نیست. الان سه تیم خصوصی داریم که هر سه از بی‎پولی دارند سکته می‎کنند و فرش زیر پایشان را می‎فروشند و به‎جای آن‎‎ها تیم‎‎های دولتی پول خرج می‎کنند.

 اگر قرار باشد تیمی دولتی باشد باید با کار کارشناسی این اقدام صورت پذیرد نه این‎که همه‎چیز رابطه‎ای انجام شود. مدیران، فوتبالی نیستند و از مشاوران خوبی هم سود نمی‎برند. فوتبالی‎‎ها دلالان را می‎شناسند اما آن‎هایی که در فوتبال نیستند از این افراد شناخت ندارند.

 ما از پول بیت‎المال خرج می‎کنیم؛ اما توی جیب دلال‎‎ها می‎ریزیم.  در قشر داوری چطور؛ دلالان نفوذ کرده اند؟

من نمی‎توانم درباره داوران صحبت کنم چون برای من تاکنون اتفاق نیفتاده اما در بحث مربی و بازیکن می‎بینم که اتفاق می‎افتد.