روزنامه آمريكايي «كريستين ساينس مانيتور» از تغيير رويه كاخ سفيد و تلاش براي حل موضوع ايران با ابزار ديپلماسي خبر داد.
به گزارش «بازتاب»، اين روزنامه نوشت: گزارش سازمان ملل كه احتمالا روز پنجشنبه منتشر خواهد شد، نشان ميدهد كه ايران قصد توقف غنيسازي را نخواهد داشت و به طور ضمني، خواستار نوعي اقدام بينالمللي عليه ايران است كه دولت بوش مدتها آن را مسخره ميكرد، ولي هماكنون آن را در آغوش كشيده است.
اين تغيير به نوعي ناشي از نااميدي دولت از نتايج تكرويهاي خود است، اما در عين حال آشكار ميكند كاخ سفيد كه زماني اقدام و گفتوگوي چندجانبه را رد ميكرد، با ديدن نتايجي از اين روش، از كره شمالي گرفته تا ايران، متمايل به اين كار شده است.
آخرين نمونه آن، ايران است. گزارش آژانس بينالمللي انرژي اتمي از ايران، اين است كه جمهوري اسلامي غنيسازي را متوقف نكرده و حتي قصد افزايش حجم آن را نيز دارد. البته به مشكلات فني ايران نيز در راه تكميل روند غنيسازي اشاره كرده است كه احتمال دارد منجر به صدور قطعنامهاي شديدتر از قطعنامه پيشين عليه ايران شود.
حتي اگر اين قطعنامه هم تصويب شود، باز نشان از چرخش موضع دولت بوش، به ويژه در مورد ايران و در سطحي گستردهتر در زمينههاي ديپلماتيك دارد.
«جوزف سيرين كيون»، از كارشناسان خلع سلاح مركز پيشرفت آمريكا مستقر در واشنگتن، ميگويد: چيزي كه شاهد آن هستيم، بازگشت عملگرايي به ديپلماسي آمريكاست. دولت بوش خواهان تغيير رژيمها و خلع سلاح دولتها بود كه نتيجه عكس گرفت.
وي اضافه كرد: «اما پس از حضوري طولاني در عراق، خيزش ايران و آزمايش بمب اتمي كره شمالي، آمريكا اعتقاد ديگري به ديپلماسي معامله و حركت چندجانبه پيدا كرده است. اين روند در ليبي و كره شمالي مؤثر بود و در مورد ايران هم موفق خواهد بود».
تغيير روش آمريكا، به رغم مواضع كاخ سفيد، به ويژه در مورد ايران است. هفته گذشته، بوش افزايش تلفات آمريكا را معلول سلاحهاي پيشرفته وارد شده از ايران دانست. چنين سخناني احتمال اقدام نظامي آمريكا عليه ايران را باز هم نگه ميدارد.
اعتماد رو به افزايش دولت آمريكا به تلاشهاي ديپلماتيك در سطح بينالمللي، به اندازهاي است كه شركا و متحدان آمريكا هم متوجه آن شدهاند. يكي از مقامات ارشد اروپايي در واشنگتن گفته است: «ما متوجه تحولي شدهايم».
آمريكا در آغاز از قطعنامه شوراي امنيت عليه ايران ناراحت بود، اما پس از تصويب قطعنامه به سرعت بحث تاكتيكهاي مقابله با احمدينژاد در ايران را مطرح كرد.
اين ديپلمات اروپايي اظهار داشت: «اين بحث در ايران به ايجاد فشارهايي بر احمدينژاد در داخل ايران منجر شد و هماكنون به اينجا رسيده كه چرا قطعنامه دوم تصويب نشود؟».
چرخش دولت بوش و افزايش تمايل آنها به حركت چندجانبه، در تلاشهاي رايس براي احياي روند صلح خاورميانه و معامله هفته گذشته برابر كره شمالي هم ديده ميشود.
پرونده كره شمالي، نشان ميدهد كه تيم بوش، تنها دو خطمشي ديپلماتيك داشته است: روش يكجانبه و روش چندجانبه كه كمتر مورد توجه بوده است، اما به گفته كارشناسان، به تازگي ميزان تأكيد بر اين دو راه متغير شده است.
دولت آمريكا همچنين از نتيجه دادن تلاشهاي ديپلماتيك اخير خود نيز براي همگام كردن قدرتهايي مانند چين و هند با خودش راضي است.
هند به تازگي صادرات موادي را كه ممكن است در برنامه اتمي ايران مورد استفاده قرار گيرند، ممنوع كرده است.