ولاديمير پوتين، رئيس جمهورى روسيه كه از ماه مه ۲۰۰۰ بر اين مسند نشسته است، سال ۲۰۰۸ بايد كرسى رياست را به ديگرى بسپارد. اما اين كه چه كسى جاى او را خواهد گرفت و پاى در كفش پوتين خواهد كرد، مسأله اى است كه از هم اكنون كه حدود يكسال به زمان واگذارى قدرت در كرملين باقى مانده است، احتمال هاى زيادى مطرح شده است و بازار گمانه زنى درباره آينده روسيه پس از پوتين داغ شده است. «جولين اوانس» تحليلگر نشريه foreign policy از كارشناسان سياسى روسيه است. «اوانس» بر اين باور است كه «پوتين» ۴ جانشين پيش رو دارد، البته او براى خود پوتين نيز اين شانس را قائل شده كه براى بار سوم به عنوان رئيس جمهورى روسيه انتخاب شود.

به هر حال تحليل جولين اوانس از آينده روسيه و برآوردهاى او از موقعيت آنها كه مى توانند رئيس جمهورى آينده روسيه در سال ۲۰۰۸ باشند، قابل اعتناست:

ديميترى مدودوف

او كيست؟ مدودوف نخستين معاون از ۳ معاون نخست وزير است، پيوند او با پوتين از زمانى شروع شد كه هر دوى آنها در سن پترزبورگ به سر مى بردند. مفسران غربى معتقدند تفكر و انديشه «مدودوف» نسبت به غرب و تجارت باز است.

چرا مى تواند حائز اين شغل باشد؟ او يكى از محبوب ترين سياستمداران روسيه البته پس از پوتين به شمار مى آيد. «مدودوف» محبوبيت خود را مديون رسانه ها و مطبوعاتى است كه تصاوير او را در همه جا پخش مى كنند. موقعيت او به گونه اى است كه مخارج دولت در بخش هاى مسكن، بهداشت و تحصيلات به دست او سپرده شده است. علاوه بر اين او جوان و خوش چهره است. ضمن آن كه رياست امپراتورى اقتصادى روسيه گازپروم نيز با اوست و او اختيار رهبرى بزرگ ترين كمپانى را در روسيه در دست دارد. برهمين اساس صرف دلارهاى نفتى در «طرح ملى» نيز برعهده او بوده است.

آيا ممكن است انتخاب نشود؟ «مدودوف» تنها ۴۱ سال دارد و شايد براى احراز چنين پستى خيلى جوان به نظر برسد. اختياراتى كه در طرح ملى به او سپرده شد، نخستين تجربه حقيقى او در امور اجرايى بوده است. او همچنين نسبتى با خاندان ويژه كرملين دارد كه بيش تر با عنوان وكلاى سن پترزبورگ شناخته مى شوند. تحليلگران معتقدند اين ارتباط ممكن است كار او را براى رسيدن به پست رياست جمهورى مشكل سازد. پستى كه يلتسين و پوتين در آن توانسته بودند توازن را بين خاندان هاى صنعتى و مالى برقرار كنند.

احتمال ها: پيروزى او محتمل است. مدودوف به عنوان رئيس جمهورى آينده مى تواند در امور داخلى روسيه، از «ثبات» گرفته تا «پيشرفت» نقش به سزايى داشته باشد.

سرگئى ايوانف

او كيست؟ او يكى ديگر از معاونان نخست وزير در پست وزارت دفاع است. او و پوتين در كنار هم از اعضاى اصلى كادر كميته امنيت فدرال روسيه بوده اند. ضمن آن كه وى از جمله بنيانگذاران «كا.گ.ب» بوده است. برخى از تحليلگران آمريكايى معتقدند كه او از مخالفان ناتو است و بارها محتاطانه نقش ناتو را زير سؤال برده است.

چرا مى تواند حائز اين شغل باشد؟ او يكى از اعضاى هيأت حاكمه است و به اصطلاح از خود آنها است. او يكى از افسران ارشد سرويس اطلاعاتى در كنار پوتين بود و از مأموران انتصابى FSB كه هركدام از آنها از موقعيت خوبى در كشور برخوردارند، به شمار مى آيد. بيش تر مأموران FSB يا وزير و يا صاحبان كمپانى هاى نفتى هستند. بنابراين مى توان شانس زيادى براى او براى در دست گرفتن حكم رياست جمهورى قائل شد. او به زبان انگليسى نيز تسلط كامل دارد و قادر است به اين زبان با بيانى سليس و روان صحبت كند. ضمن آن كه رابطه خوبى با ديپلمات هاى غربى و از جمله «كاندوليزا رايس» دارد. گفته مى شود رايس از توانايى او در درك مسائل اظهار شگفتى كرده است. چيزى كه به پندار او در برخى از مردان كرملين ديده نمى شود. اگر كرملين روى مناقشه ها بيش از انتخابات درست سرمايه گذارى كند، ايوانف مى تواند هنر سياسى خود را همانند قدرت نمايى پوتين در ايام جنگ چچن به نمايش بگذارد.

آيا ممكن است انتخاب نشود؟ ارتش روسيه كه او متولى و حافظ آن بوده از هرج و مرج رنج مى برد و اصلاح نشدنى به نظر مى رسد. شهرت او سال گذشته با مسأله افزايش ساعات كار در ارتش خدشه دار شد. او آن زمان به عنوان تكنوكراتى سنگدل شناخته شد. «فيونا هيل» رئيس دپارتمان روسيه در شوراى اطلاعات ملى آمريكا مى گويد: سال ۲۰۰۵ زمانى كه با ايوانف ديدار كرد از سخنان صريح او در مورد ناتو به شگفت آمده بوده است.

احتمال ها: احتمال پيروزى او بسيار زياد است، چنان كه اگر پوتين اعلام كند اولويت كارى رئيس جمهورى آينده در پاسدارى از علاقه مندى هاى روسيه در قبال غرب است.

ولاديمير ياكونين

او كيست؟ او از اعضاى سابق «كا.گ.ب» است. در حال حاضر نيز در راه آهن روسيه پست قابل توجهى دارد. او نسبت به ديگر كانديداها بيشتر از روابطش با «كا.گ.ب» استفاده مى كند تا علاقه مندى هاى تجارى شخصى خود را به پيش ببرد. براى اين كه بتواند رئيس جمهورى شود نيز مى تواند از همين اهرم استفاده كند.

چرا مى تواند حائز اين شغل باشد؟ او يكى از اعضاى گروه پوتين است و از جمله افرادى است كه در سن پترزبورگ بوده است و در دهه ۹۰ در خانه اى مجتمع گونه زندگى مى كرده است. بسيارى از كسانى كه در اين دوره چنين شرايطى را داشته اند، در دولت پوتين به مقام و مرتبه اى رسيده اند. بسيارى معتقدند احتمال پيروزى او بيش از ديگران است. زيرا او تجربه كار در حوزه سياست خارجى را دارد و زمانى به عنوان مأمور «كا.گ.ب» و همچنين مأمور روسيه در سازمان ملل بوده است. ضمن آن كه با قدرت هاى در حال شكل گيرى مانند هندوستان روابط نزديكى دارد.

آيا ممكن است انتخاب نشود؟ مردم او را به خوبى نمى شناسند. «ياكونين» آدمى عزلت گراست و هنوز نتوانسته ارتباط درستى با رسانه ها برقرار كند. برخى از معاملات تجارى او از دهه ۹۰ به اين سو نيز اين تلقى را ايجاد كرده است كه او از ارتباطات خود با «كا.گ.ب» براى اهداف خصوصى اش استفاده مى كند.

احتمال ها: نمى توان شانس چندانى براى او قائل بود. اگر «ياكونين» بتواند برنده انتخاب شود، شگفتى بزرگى را رقم زده است.

والنتينا متوينكو

او كيست؟ او فرماندار كنونى سن پترزبورگ است. متوينكو بلندمرتبه ترين زن در دولت پوتين و در واقع تنها زن حائز مرتبه سياسى در اين دولت به شمار مى آيد. اما او در واقع يكى از عناصر شوروى سابق به حساب مى آيد كه به نداشتن اعتقادات بنيادين مشهور است.

چرا لايق به دست آوردن چنين شغلى است؟ او يك زن است و اين اواخر در بسيارى از كشورها حضور زنانى كه نقش رهبرى را ايفا كنند، مرسوم شده است. او كه پيش از اين سفير بوده است، مدتى را در كشورهاى خارجى گذرانده است و يكى از نامزدهاى احتمالى براى احراز پست رياست جمهورى به شمار مى رود. او همچنين تجربه كار با رسانه ها را نيز دارد و نه تنها با مطبوعات كه با تلويزيون نيز تعاملاتى مؤثر داشته است. او به عنوان فرماندار سن پترزبورگ مى تواند مدعى موفقيت در جذب عرصه هاى تجارى همچون گازپروم باشد. اگرچه ساكنان محلى شكايت دارند كه آسمان خراش هاى سن پترزبورگ آسمان آبى را از آنها گرفته است.

آيا ممكن است انتخاب نشود؟ «متوينكو» نسبت به ديگر كانديداها وزنه اى سبك تر نشان مى دهد. او زمانى كه به عنوان سفير خدمت مى كرد در كشورهايى همچون مالت حضور داشت. او در بين مردم سن پترزبورگ نيز محبوبيت چندانى ندارد و حتى گفته مى شود به شايستگى «يورى لوژكوف» شهردار مسكو هم نيست. «يورى لوژكوف» كسى است كه ۴ جاده همانند حلقه به دور مسكو كشيده است و به همين دليل نيز او را «ارباب حلقه ها» مى نامند. اما اين در حالى است كه خيابان هاى مركزى سن پترزبورگ پر از چاله هستند. متوينكو با سبك خاصى كه موهايش را درست مى كند، به احتمال زياد نظر بسيارى از طراحان مد را به خود جلب خواهد كرد.

احتمال ها: او كم شانس ترين فرد از بين افراد ياد شده است و اگر حتى بتواند نامزد پست رياست جمهورى هم شود، براى او موفقيت بزرگى به حساب مى آيد.

ولاديمير پوتين

او كيست؟ دومين رئيس جمهورى روسيه.

چرا مى تواند حائز اين شغل باشد؟ براى اين كه او هنوز هم رئيس است. بسيارى از مردم روسيه علاقه مندند كه پوتين براى بار سوم نيز نامزد رياست جمهورى شده و اين پست را به دست گيرد. آنها معتقدند پوتين پس از هرج و مرج هاى دهه ۹۰ ناجى ملت روسيه بود. سيستم تمركزى كه او پس از اين آشفتگى ها به وجود آورده به اعتقاد بسيارى موجب انسجام قدرت شده است.

البته اين توفيق ممكن است به تمركز قدرت در رهبرى روسيه بينجامد. ضمن آن كه بسيارى از افراد متمول سن پترزبورگ و مسكو خواهان آن هستند كه وى در رأس كار باقى بماند تا آنها براى در امان ماندن دارايى هاى خود آسوده خاطر باشند. پوتين ۵۴ ساله هنوز هم جوان به نظر مى رسد.

آيا ممكن است انتخاب نشود؟ او بايد همچنان پايبند به قوانين خود باشد. مطابق قانون اساسى روسيه، پوتين حق ندارد براى بار سوم بر مسند رياست جمهورى اين كشور بنشيند. پوتين خود نيز چند بار به اين مسأله اذعان داشته كه: «من نمى توانم به ديگران بگويم از قوانين تخطى نكنند و آنگاه خودم قانونى را كه وضع كرده ام نابود كنم، آن هم قانونى كه يكى از اصلى ترين قوانين ما به شمار مى آيد». اگر پوتين همچنان بر مسند رياست جمهورى بماند، روابط سرد روسيه با دولت هاى غربى همچنان پابرجا خواهد ماند.

احتمال ها: انتخاب شدن او تقريباً محال است. البته پوتين مى تواند حتى در صورت كنار رفتن از صحنه رياست جمهورى، همچنان در عرصه سياست مؤثر باشد و سال ۲۰۱۲ بار ديگر در انتخابات رياست جمهورى روسيه شركت كند.

منبع: روزنامه ايران