هم اكنون برنامه‌هاي مديريتي منسجمي براي نجات وحفاظت از آن شكل گرفته است كه براي رسيدن به اين هدف بايد عوامل تهديدكننده آن در زيستگاه هايش را شناسايي كرد و تا آن جا كه امكان دارد، عواملي مانند شكار راحذف كرد.

گوزن زردايراني گونه منحصر به‌فرد ايراني است كه درسالهاي اخير توانسته است خود را با سازگاري ظريفي از خطر انقراض نجات دهد.

به گزارش ايرنا، اگر چه اين گونه جانوري هنوز در رده گونه‌هاي آسيب پذير طبقه‌بندي شده است، اما اين اميدواري وجود دارد با تلاش‌هاي صورت گرفته در اين راستا روزي شاهد حضور پر رنگ دوباره اين گونه با ارزش در حيات وحش كشور باشيم.

در دنيا به طور كلي دو گونه گوزن زرد وجود دارد كه يك گونه در ايران و گونه ديگر در اروپا زندگي مي‌كند. گوزن زرد ايراني گونه خاصي است كه فقط در ايران زندگي مي‌كند.

در حدود سال‌هاي ‪ ۱۳۳۷‬و ‪ ۱۳۳۸‬تصور مي‌شد كه اين گونه كاملا منقرض شده و ازميان رفته است، اما براثر اتفاق چندگونه از آن در دز و كرخه كه زيستگاه تاريخي گوزن زرد است، مشاهده شد.

بررسي‌ها نشان مي‌دهد در آن زمان پنج گوزن زرد وجود داشت كه اين گونه بعد از انتقال به دشت ناز ساري زادوولد كرد و تعدادشان افزايش يافت.

پس از آن، گوزن زرد به جزيره اشك برده شد و در آنجا دور از انسان‌ها و طبيعت به خوبي سازگار شد و تعدادش افزايش يافت.

گوزن زرد، بدني زرد مايل به قرمز با خال‌هاي سفيد دارد، عمر متوسط اين گونه جانوري ‪ ۲۰‬سال است و غذاي اصلي آن ذرت، جووبلوط است. گوزن زرد گروهي زندگي مي‌كنند و در فاصله نيمه شب تا سحر بيشترين فعاليت را دارند. نوزاد آنها بلافاصله پس از تولد مي‌تواند راه برود و حتي بدود. اين گونه زيبا نمونه‌اي با ارزش و سمبلي از حيات وحش ايران است.

مسوول بخش پستانداران دفتر تنوع زيستي و موزه‌هاي تاريخ طبيعي سازمان حفاظت محيط زيست به خبرنگار ايرنا ، گفت: در انتقال گوزن‌زرد و رهاسازي آن تنها كميت اهميت ندارد از اين رو طرح مديريت ژنتيكي گوزن زرد ايراني در راستاي رهاسازي اين‌گونه و به‌منظور حفاظت پايدار ازاين‌گونه زيستي،آغاز شد.

مهندس "داوود حيات غيب"، افزود: با حمايت‌ها و مراقبت‌هاي سازمان حفاظت محيط زيست،جمعيت اين‌گونه‌حيواني علاوه برزيستگاه تاريخي آن در "دز"و "كرخه" درديگرمناطق كشور مثل زنجان، اروميه، فارس، جزيره اشك و دشت ناز نيز قابل مشاهده است
وي گفت: به دنبال اجراي طرح جامع رهاسازي اين گونه حيواني در زيستگاه تاريخي آنان و سازگاري اين حيوانات درمناطق رهاسازي شده، خوشبختانه جمعيت گوزن زرد هم‌اكنون در حد قابل قبولي است.

اين مقام مسوول گفت: در مديريت ژنتيكي ابتدا جمعيت‌هاي انتقال يافته مورد بررسي ژنتيكي و كروموزومي قرار مي‌گيرند ونمونه‌هايي كه داراي ناهنجاري‌هاي ژنتيكي هستند ، گزينش مي‌شوند.

حيات غيب ادامه داد : انتخاب گونه‌ها با كيفيت ژنتيكي بالا منجر مي‌شود جمعيت اين گونه حيواني در مقابل بروز بيماري‌ها دچار آسيب كمتري شوند و به عبارت بهتر پايدارتر باشد.

وي خاطرنشان كرد: هم‌اكنون ‪ ۱۶۳‬گونه پستاندار در ايران وجود دارد كه در ‪ ۹‬راسته و ‪ ۳۲‬خانواده پراكندگي دارند.

به گفته وي، ازاين تعداد ‪ ۱۱۱‬گونه يعني ‪ ۶۸‬درصد شامل خفاش‌ها، جوندگان و حشره‌خواران هستند كه از نظر زيستي عمدتا در زيستگاه‌هاي مخفي و زيرزميني زندگي مي‌كنند.

وي گفت: همچنين ‪ ۱۱‬گونه ازاين تعداد جزو پستانداران دريايي هستند و تعدادباقي مانده حدود ‪ ۴۰‬گونه هستند كه درمشاهدات وسرشماري‌هاي محيط بانان و كارشناسان سازمان اين گونه‌ها ذكر شده‌اند.

حيات غيب افزود: كاهش جمعيت گونه‌هاي حيات وحش عمدتا به دليل تغييرات زيستگاه‌هاي آنها رخ مي‌دهد.

وي ادامه داد: بررسي‌ها نشان مي‌دهد، انسان‌ها در زيستگاه‌هاي گونه‌هاي حيات وحش كاربري‌هاي مختلفي ايجاد كرده‌اند كه باعث ايجاد تنش‌هاي محيطي و در نتيجه كاهش جمعيت آن‌ها نسبت به گذشته شده‌است.

گونه گوزن زرد ايراني "‪ "Dama Mesopotamica‬روز شنبه ‪ ۱۲‬اسفندماه با حضور رييس سازمان حفاظت محيط زيست در پناهگاه حيات وحش آستارا رهاسازي شد.

اين رهاسازي نخستين حركت و گامي موثر در جهت اشاعه فرهنگ طبيعت گردي كشور و بازسازي ذخاير گونه در معرض خطر " گوزن زرد " است .

مساحت اين اكو پارك در حدود ‪ ۶۲‬هكتار است كه در قلب پناهگاه حيات وحش ‪ ۹۴۹‬هكتاري لوندويل راه‌اندازي شده است.

در حال حاضر ‪ ۲۰‬گونه پرنده حمايت شده به همراه پستانداران ديگر شامل خوك وحشي، شغال ، گربه جنگلي ، فك و راسو در اين پارك زندگي مي‌كنندكه اين امر نشان‌دهنده پتانسيل و توانايي بالاي اين منطقه در بخش تنوع زيستي است.

بدين ترتيب گونه گوزن زرد ايراني نيز به مجموعه گونه‌هاي حيواني اين پارك افزوده شده است كه اين گونه در اواسط دهه ‪ ۱۳۴۰‬در آخرين زيستگاه خود در جنگل‌هاي كويري دز به لبه تيغ انقراض كشيده شده بود.

در حال حاضر به همت عده‌اي از كارشناسان و سازمان حفاظت محيط زيست كشور اين گونه جهت بازسازي ذخاير و مصون ماندن از شكار بي‌رويه به جنگل‌هاي دشتي دشت ناز منتقل شده‌اند و اكنون در دشت ناز شهر ساري حدود ‪ ۴۰۰‬راس از گونه " گوزن زرد " زندگي مي‌كنند.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه