مشاورانی در قامت نمایندگان ویژه

حمید بقائی به عنوان فرستاده ویژه احمدی نژاد دیروز دوشنبه وارد صنعا شد تا پیام رئیس جمهور ایران را تسلیم همتای یمنی وی "علی عبدالله صالح" وی کند.

بقائی هم اکنون علاوه بر تصدی پست معاونت رئیس جمهور و ریاست سازمان میراث فرهنگی، مشاور ویژه رئیس جمهور در امور منطقه آسیا نیز هست.

بقائی پس از ورود به فرودگاه صنعا به خبرنگاران گفت: ایران و یمن از زمان های دور در همه زمینه ها روابط خوبی داشته اند . یمن یکی از کشورهای مهم خاورمیانه و مورد توجه ایران است.

وی تاکید کرد: سیاست ایران براساس توسعه روابط با کشورهای اسلامی، عربی و منطقه ای به ویژه یمن است. بقائی همچنین اظهار امیدواری کرد سفرش به صنعا، سکویی برای توسعه روابط دو کشور برادر ایران و یمن باشد.

گفتنی است متن این پیام درباره روابط دوجانه تهران و یمن، راه های گسترش همکاری های مشترک و مسائل مورد توجه دو کشور است.

روابط یخ زده ایران و یمن

این سفر را می توان نخستین سفر یک مقام ارشد ایرانی به یمن در یک سال و نیم گذشته دانست. البته وزیران خارجه ایران و یمن نیز برای نخستین بار در این مدت در اواسط آذرماه گذشته در حاشیه اجلاس امنیتی منامه باهم دیدار و گفت وگو کردند.

روابط میان ایران و یمن از زمان آغاز درگیری های مسلحانه داخلی میان نیروهای دولت مرکزی و شیعیان زیدیه به رهبری الحوثی در شمال این کشور در اواسط 2009 به تیرگی گرایید. یمن ایران را به حمایت از مخالفان مسلح الحوثی متهم می کرد. اتهامی که با حمایت ضمنی عربستان سعودی نیز روبه رو شد و بارها از سوی ایران رد شد.

پس از آن یمن ضمن شدیدتر کردن اتهامات علیه ایران، حتی اقدام به تعطیلی بیمارستان وابسته به ایران در این کشور کرد و سفیر خود را از تهران نیز فراخواند. یمن همچنین دو مرتبه درخواست سفر منوچهر متکی وزیر خارجه وقت ایران را برای سفر به صنعا رد کرد.

با این حال انتشار اسناد محرمانه وزارت خارجه آمریکا که توسط سایت ویکی لیکس فاش شد نشان می دهد که مقامات یمنی نتوانسته اند برای اثبات ادعاهای خود علیه ایران به مقامات آمریکایی دلایلی را ارائه کنند. براساس این اسناد مقامات یمنی برخلاف واقع و به دروغ، هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی را که در آبهای این کشور سقوط کرده بود به ایران نسبت داده بودند.

در مهرماه گذشته نیز تعدادی از اتباع یمنی به اتهام جاسوسی برای ایران در دادگاهی در صنعا محاکمه و حکم اعدام برای آنها صادر شد. البته در آبان ماه گذشته برخی رسانه های منطقه ای خبر دادند که تعدادی از رهبران شبکه تروریستی القاعده از ایران به یمن منتقل شده اند. خبری که با تکذیب جدی دولت یمن روبه رو شد. به نظر می رسد دولت ایران این موضوع را نشانه ای از یمن برای به سازی روابط درک کزده باشد.

معمولا روابط ایران و یمن تابعی از روابط تهران و ریاض است و همراه با گرم شدن نسبی روابط این دو کشور بزرگ منطقه، از سرگیری روابط ایران و یمن نیز قابل انتظار است.

پیش از این و در دوره ریاست جمهوری سید محمد خاتمی روابط میان ایران و یمن بسیار نزدیک بود و سران دو کشور به تهران و صنعا سفر کردند.

نمایندگان ویژه

محمود احمدی نژاد در مرداد گذشته در احکامی جداگانه چندین نفر را به عنوان نمایندگان ویژه خود در مناطق مختلف جهان منصوب کرد که از آن جمله برای اسفندیار رحیم مشایی (رئیس دفتر رئیس جمهور) و بقایی به ترتیب احکام نمایندگان ویژه در امور خاورمیانه و آسیا صادر شده بود.

این اقدام با مخالفت منوچهر متکی وزیر خارجه وقت و با انتقاد مستقیم شخص رهبر انقلاب از موازی کاری با وزارت خارجه رو به رو شد. در نتیجه احکام نماینده ویژه به مشاور ویژه تغییر کرد.

با این حال رحیم مشایی پس از انتصاب به عنوان نماینده ویژه و سپس مشاور ویژه ، به کویت و اردن سفر کرد تا پیام احمدی نژاد را به سران این کشورها منتقل کند.

به نظر می رسد با وجود تغییر حکم از نماینده به مشاور ویژه ، کارکرد این افراد تغییری نکرده و همچنان فعالیت های موازی با وزارت خارجه ادامه دارد.

در هفته پیش نیز اسفندیار رحیم مشایی رئیس دفتر رئیس جمهور نیز به عنوان فرستاده ویژه احمدی نژاد پیام و دعوتنامه وی را برای عبدالله دوم پادشاه اردن منتقل کرد. رحیم مشایی نیز هم اکنون با حکم احمدی نژاد مشاور ویژه در امور خاورمیانه است.

بقایی

حمید بقایی در دولت نهم قائم مقام سازمان میراث فرهنگی و در دولت جدید به سمت معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی منصوب شد. وی از نزدیک ترین افراد به اسفندیار رحیم مشایی رئیس دفتر رئیس جمهور است.

بقایی در مهرماه گذشته نیز به مصر سفر کرد تا ضمن دیدار با مقامات گردشگری این کشور، توافقنامه ای درباره ازسرگیری پروازهای مستقیم میان تهران و قاهره نیز امضا شود.

 توافقتنامه ای که هنوز از روند اجرایی آن خبری به گوش نرسیده است. هم اکنون بیش از 30 سال از روابط ایران و مصر می گذرد و سفر بقایی به این کشور ، سفر بالاترین مقام ایرانی به مصر در دو سال گذشته به شمار می رود.