دانستنی هایی درباره هپاتیت

هپاتيت كلمه‌اي است با ريشه‌لاتين، به معناي التهاب كبد. اين بيماري انواع مختلفي داشته كه شيوه سرايت و انتقال آنها هم متفاوت است. اهميت اين بيماري از آن روست كه به دليل بي‌توجهي، افراد زيادي به اين بيماري دچار شده و ممكن است با عوارض جبران‌ناپذيري روبه‌رو شوند.

دكتر رضا كريمي، متخصص بيماري‌هاي داخلي با توضيح علل و انواع هپاتيت به «جام‌جم» مي‌گويد: «هپاتيت علل مختلفي دارد. يكي از انواع آن هپاتيت بر اثر زياده‌روي در مصرف الكل پديد مي‌آيد و به همين دليل در غرب يكي از شايع‌ترين انواع هپاتيت ‌باشد.

نوع ديگري از هپاتيت كه بتازگي شايع شده و در گذشته شناخته شده نبود، هپاتيت ناشي از چربي است. به اين معني كه با تجمع و رسوب چربي در كبد، فرد، ابتدا دچار كبد چرب مي‌شود. البته گفتني است بيشتر افراد چاق و داراي اضافه وزن يا افراد ديابتي با اين مشكل روبه‌رو هستند، اما زماني كه اين مساله پيشرفت كند، باعث التهاب كبد شده كه به آن هپاتيت چربي مي‌گويند.

هپاتيت‌هاي ويروسي

آنچه در جامعه به عنوان هپاتيت شناخته مي‌شود، همين هپاتيت‌هاي ويروسي هستند. دكتر كريمي با اشاره به هپاتيت‌هاي ويروسي و انواع آن توضيح مي‌دهد: «در اين موارد، برخي ويروس‌ها سبب ايجاد التهاب در كبد مي‌شوند.»

وي يادآور مي‌شود: «هپاتيت‌هاي ويروسي سير حادي دارند به اين معني كه بيمار بسرعت دچار التهاب كبد مي‌شود و با علائمي همچون تهوع، استفراغ و درد شكم(در قسمت كبد، بالا و سمت راست شكم) و زردي درگير خواهد بود.»

هپاتيت A

اين پزشك متخصص در مورد هپاتيت A مي‌گويد: «ويروس اين نوع هپاتيت از راه دهان وارد بدن شده و از طريق مدفوع دفع مي‌شود. بنابراين عدم رعايت بهداشت يا استفاده از آب و ظروف آلوده، از راه‌هاي انتقال اين بيماري هستند. البته سير هپاتيت A از ديگر انواع هپاتيت‌هاي ويروسي سريع‌تر است. در اين نوع هپاتيت تب نيز اندكي شديدتر خواهد بود.»

دكتر كريمي باز هم تاكيد مي‌كند تنها با اين علائم نمي‌توان هپاتيت را تشخيص داد، بلكه بايد آزمايش‌هاي لازم صورت گيرد تا به طور قطع بيماري تاييد شود. بايد توجه داشت اين نوع بيماري هيچ‌گاه مزمن نشده و آينده بيمار را تحت تاثير قرار نمي‌دهد.

هپاتيت B

دكتر كريمي با اشاره به اهميت اين نوع هپاتيت در كشور مي‌افزايد: «اين نوع هپاتيت تا همين اواخر مهم‌ترين دليل سيروز(نارسايي كبد) بوده است. همچنين اين حالت مي‌تواند دليلي براي سرطان كبد نيز باشد و در نهايت شيوع زياد آن در كشور باعث مي‌شود اهميت ويژه‌اي به هپاتيت B داده شود. به همين دلايل واكسيناسيون اين بيماري در ايران مورد توجه قرار گرفته است.»

دكتر كريمي با ذكر راه‌هاي انتقال بيماري مي‌افزايد: «هپاتيت B برخلاف هپاتيت A از طريق تماس‌هاي معمولي و ظروف و... منتقل نمي‌شود. بلكه ترشحات و خون آلوده از جمله دلايل انتقال اين بيماري هستند. علاوه بر اين موارد تماس جنسي و انتقال از مادر به كودك در دوران بارداري نيز از ديگر دلايل انتقال بيماري است.»

وي مي‌افزايد: «به طور معمول اگر فرد جوان باشد تظاهرات بيماري در او بروز مي‌كند. درصد زيادي از اين افراد هم به سمت هپاتيت شديد مي‌روند؛ يعني كبد در مقطعي قادر به كار كردن نيست و حتي ممكن است درصدي از افراد دچار كماي كبدي ‌شوند، ولي برخي افراد مانند نوزادان، افراد مسن يا افراد جواني كه سيستم ايمني ضعيفي دارند، حالت شديد را نشان نداده و ممكن است به آن توجهي نكنند. اين افراد هم در صورت درمان به موقع، بهبود مي‌يابند ولي ويروس در بدنشان باقي مي‌ماند.»

درصد زيادي از كساني كه ويروس هپاتيت B در بدنشان باقي مي‌ماند تا آخر عمر ويروس را داشته اما هيچ مشكلي ندارند، ولي مي‌توانند آن را به ديگران منتقل كنند. در بدن برخي از اين افراد نيز ممكن است پس از سال‌ها ويروس فعال شده و دوباره علائم را نشان دهد.دكتر كريمي با اشاره به روش‌هاي درماني هپاتيت يادآور مي‌شود: «خوشبختانه هم در مرحله حاد و هم در مرحله مزمن، داروهايي براي اين بيماران وجود دارد.

همچنين بارها مشاهده شده است فردي هپاتيت دارد اما بيماري‌اش فعال نيست؛ يعني تنها با آزمايش مشخص مي‌شود كه ويروس هپاتيت در بدنش وجود دارد. پس تا زماني كه ويروس در بدن فعال نشود، نه دارو لازم است و نه خطري براي فرد ايجاد مي‌شود.»

بنابراين خوب است مردم بدانند اگر ويروس هپاتيت در بدنشان وجود داشت، لزوماً به معناي وجود مشكل نيست. فقط بايد تحت نظر پزشك بوده و هر 6 ماه تا 1 سال آزمايش‌هاي لازم را انجام دهند.

هپاتيت C

دكتر كريمي با ذكر اين نكته كه شيوه انتقال هپاتيت C نيز مانند هپاتيت B است، مي‌افزايد: «اين دو نوع هپاتيت اندكي با هم تفاوت دارند. يعني اگر كسي همسرش دچار هپاتيت B باشد، خودش نيز به احتمال زياد بيماري را خواهد گرفت. اما هپاتيت C كمتر به اين شكل است؛ يعني انتقال آن كندتر است. اما افراد به ندرت در برابر اين نوع هپاتيت ايمن مي‌شوند چون سيستم ايمني نمي‌تواند به خوبي ويروس را شناسايي كرده و از بين ببرد. اين نوع هپاتيت بيشتر از هپاتيت B مزمن مي‌شود ولي انتقال اين نوع هپاتيت كمتر از نوع B است.»