بازي پيچيده آمريكا با ميراث بر جاي مانده از بن لادن

عصر ايران – مرگ بن لادن پايان يك پروژه ده ساله تعقيب و گريز براي ايالات متحده آمريكا بود. پروژه اي كه از زمان حملات تروريستي 11 سپتامبر به قلب تجاري آمريكا آغاز شد و در نيمه شب يكشنبه در دهكده اي در 115 كيلومتري شهر اسلام آباد پاكستان ( ابت آباد) پايان يافت.

آمريكا بالاخره موفق شد تا اسامه بن لادن سركرده شبكه تروريستي القاعده را بكشد و جنازه او البته نمایش ندهد و حتی خبر انداختن جسد به اقیانوس را بر سر زبان ها اندازد!

اما آيا اين روايت همه ماجراست ؟

البته به دليل امنيتي بودن داستان بن لادن آنچه كه رسما از سوي دولت آمريكا درباره مرگ بن لادن و ماجراهاي پس از آن گفته مي شود ، همه ماجرا و واقعيت هاي آن نخواهد بود و اي بسا برخي از مسايل و پشت پرده ها بنا به دلايل امنيتي هيچ گاه افشا نشود .

پس از مرگ بن لادن ، برخي مقام هاي آگاه آمريكا اعلام كردند كه اطلاعات مهمي از محل زندگي بن لادن و اسناد بر جاي مانده از او كشف كرده اند ، كه ممكن است در نبرد آنها با شبكه تروريسم بين المللي و مبارزه با شبكه هاي متعدد وابسته به القاعده به كار آنها بيايد.

در این حین ، نيمه شب پنج شنبه هفته گذشته هواپيماهاي بدون سرنشين آمريكا حمله اي ناكام به " انور العولقي" (رهبر القاعده در شبه جزيره عرب ) در يمن به انجام رساندند كه گفته مي شود العولقي از اين حمله جان سالم به در برده اما دوتن از نزديكان او كشته شده اند.

احتمالا دليل هدف قرار دادن العولقي در يمن اطلاعاتي بوده است كه از محل زندگي بن لادن به دست آمده است ، چرا كه آمريكايي ها پس از مرگ بن لادن اعلام كردند كه اسناد بر جاي مانده در محل زندگي وي نشان مي دهد كه بن لادن بيش از آنچه كه قبلا تصور مي شد در كار رهبري و هماهنگي شبكه هاي متعدد وابسته به القاعده در سرتاسر جهان نقش داشته است .

برخي رسانه هاي آمريكايي به نقل از منابع آگاه در دولت آمريكا نوشته اند كه بن لادن راساً و شخصاً در مديريت عمليات هاي دو گروه وابسته به القاعده يعني " القاعده شبه جزيره عرب " و نيز "جنبش الشباب " در سومالي نقش داشته است .

اينكه هدف آمريكا از اعلام عمومي اين مساله علي رغم خودداري واشنگتن از اعلام جزييات ديگر عمليات مرگ بن لادن و ديگر اطلاعات اين پروژه اطلاعاتي چيست ، هنوز به طور كامل مشخص نيست اما شايد يكي از دلايل اعلام عمومي ب"ه دست آوردن اطلاعات ذي قيمت از محل زندگي بن لادن" ، اين باشد كه از اين پس فضاي رواني براي رهبران ميانه شبكه هاي وابسته القاعده در خاورميانه ، آفريقا و ديگر نقاط جهان ناامن شود و تا شيريني اين پيروزي در كام آمريكا و شوك ناشي از مرگ بن لادن در بدنه و نيز رهبران مياني گروه القاعده پابرجاست ، آمريكا موفق شود تا چند شكار بزرگ ديگر از رهبران القاعده انجام دهد.

البته اين مساله كه اسامه بن لادن حتي در دوران تحت تعقيب بودن مي توانسته كار هدايت و مديريت استراتژيك شبكه وابسته به خود را به نحوي به انجام رساند ، نشانگر ضعف آمريكا در مبارزه جهاني با پديده تروريسم است.

اين نكته كه بن لادن چگونه مي توانسته با كمترين امكانات و در حالي كه از ترس جان خود متواري بوده است ، همچنان به رهبري عمليات هاي موفق و ناكام عليه منافع آمريكا در سرتاسر جهان بپردازد ، نكته اي است كه جاي بحث دارد .

البته شايد يك هدف و انگيزه ديگر از طرح اين مساله كه بن لادن هنوز مي توانسته به رهبري گروه القاعده بپردازد ، در بزرگ كردن صيدي باشد كه هفته گذشته انجام شد ، چرا كه پس از عمليات شكار بن لادن ، برخي ناظران با اشاره به اينكه رهبر القاعده در سال هاي گذشته عملا نقشي در هدايت و مديريت اين شبكه نداشته ، تلاش داشتند تا شكار بزرگ آمريكا را كوچك كنند ، اما تاکید به اين نكته كه بن لادن هنوز مي توانسته شبكه القاعده را مديريت كند ، مي تواند پاسخي به ادعاهاي اين عده از ناظران باشد.

به هر روي مرگ بن لادن پايان يك پروژه بزرگ براي آمريكا بود كه عملي كردن آن قريب به 10 سال طول كشيد ، و هفته ها و ماه هاي آتي مشخص خواهد كرد كه شكار اين شاه ماهي بزرگ تا چه ميزان منافع عايد آمريكا كرده است.

شايد اگر آمريكا پس از مرگ بن لادن موفق شود جمعي ديگر از رهبران و سركردگان شبكه القاعده در اقضي نقاط جهان را دستگير كرده و يا بكشد ، بشود اين ادعا را پذيرفت كه بن لادن شكار بسيار بزرگي بوده است و اسناد بر جاي مانده از عمليات كشتن بن لادن به آمريكا كمك كرده است تا به محل اختفاي ديگر رهبران القاعده نزديك شود ،

اما اين نكته نيز نبايد فراموش شود كه اگر ديگر رهبران القاعده سرسوزني درك و فهم اطلاعاتي داشته باشند ( که حتما دارند و اقتضای کارشان هم همین است) و اگر با بن لادن در تماس بوده باشند بايد در سريعترين زمان ممكن محل خود را تغيير دهند.
البته اين جابجايي في نفسه براي اين گروه از رهبران القاعده تهديد زا خواهد بود و مي تواند سيگنال هايي اطلاعاتي براي " پيگيري رد " اين رهبران در اختيار آمريكا قرار دهد.

اين رهبران چه در صورتي كه محل اختفاي خود را تغيير ندهند و چه اينكه از ترس لو رفتن اقدام به جابجايي محل سكونت خود كنند ، مي توانند در ريسك بالايي قرار گيرند.

شكار ناكام انور العولقي رهبر گروه القاعده در شبه حزيره عرب كه محل اختفاي او در يمن است ، شايد ناشي از همين قسم جابجايي هاي رهبران القاعده از بيم لو رفتن محل اختفاي آنها باشد.

به هر جهت به نظر مي رسد بازي رسانه اي با اطلاعات ذي قيمتي كه ادعا مي شود پس از مرگ بن لادن به دست آمريكا رسيده است، مي تواند در پازل بازي اطلاعاتي آمريكا با رهبران القاعده يك برگ برنده در اختيار واشنگتن باشد ، به شرطي كه تئوريسين ها ، نيروهاي عملياتي و مقامات تصميم گيردر امر مبارزه با تروريسم  در آمريكا بتوانند در اين بازي اطلاعاتي تك ها و پاتك هاي به موقع به حريف وارد سازند.