هوس مردن به سرتان نزند كه گران تمام مي‏شود!

                
اين روزها قبل از آنكه فكر مردن به سرتان بزند، بهتر است مقدماتش را كه خود كار بزرگي است، مهيا كنيد؛ مقدمات كار مي‌شود كفن و دفن، پذيرايي، مداحي مراسم و مهم‌تر از همه سنگ قبر است چون قبر و سنگ قبر هزينه‌اش از مابقي كارها سنگين‌تر و آبرومندانه‌تر است.

به گزارش فارس، اگر مراسم ختم بخواهيد براي يك ساعت ۴۰ هزار تومان مداح، خطيب و سخنران هم ۴۰ هزار تومان، سيستم صوتي هم ۳۰ هزار تومان هزينه كنيد واي به ساير هزينه‌هاي مراسم سوم و هفتم و چهلم و سالگرد متوفي.

قبل از آنكه فكر مردن به سرتان بزند بهتر است مقدماتش را كه خود كار بزرگي است، مهيا كنيد. مقدمات كار مي‌شود كفن و دفن، پذيرايي، مداحي مراسم، و مهم‌تر از همه سنگ قبر است قبر و سنگ قبر هزينه‌اش از مابقي كارها سنگين‌تر و آبرومندانه‌تر است.

پذيرايي و جلسات ختم و فاتحه را مي‌شود همه جور برگزار كرد مثلاً خيرات براي ايتام داد و ولي دو مورد ديگر را نمي‌شود كاري كرد پس تا نمرديد لطفاً فكر خانه و درب خانه‌تان باشيد.

خريد قبر و تعيين مكاني كه قرار است در آن آرام بگيريد براي بعضي‌ها بسيار مهم است و سعي مي‌كنند قبري را براي خودشان پيش خريد كنند.

آنهايي كه اين كار را مي‌كنند تكليفشان روشن است، بحث بر سر كساني است كه بعد از مرگشان، نزديكان مي‌خواهند برايشان قبر تهيه كنند.

خريد همين يك متر و اندي جا معضلي ميشود براي نزديكان و افرادي كه رودربايستي با كسي ندارند و البته بودجه آنچناني به يك قبر معمول اكتفا ميكنند كه همان هم سر به چند ميليون ميگذارد.
اما بعضي از خانواده‌ها به همه جا راضي نمي‌شوند و براي آن كه كسوت فاميل و خانواده‌شان حفظ شود و البته كلاسي باشد.

قبر انتخاب مي‌كنند شمال قبرستان جايي كه خنك باشد درخت داشته باشد و البته اگر كنار يك امامزاده باشد كه چه بهتر، آن وقت هزينه خريد قبرشان از ده ميليون تومان مي‌زند بالا.

باكيشان هم نيست پول را با افتخار مي‌دهند و فخر مي‌فروشند به اطرافيانشان. قبر و سنگ قبر گران‌قيمت مي‌خرند تا بلكه در اين چشم و هم چشمي مرگ از قافله جا نمانند.

با اين مقدمه نزد برخي از شهروندان رفتيم و نظرشان را در اين خصوص جويا شديم.

* قبرها ۳۰ ساله است

مديركل اوقات و امور خيريه استان سمنان در اين مورد گفت: قيمت قبور براساس دستور العمل مربوط توسط كميته تعيين قبور در بقاع متبركه پس از بررسي همه جوانب امر از نظر موقعيت جغرافيايي بقعه، ميزان زائران، هزينه‌هاي نگهداري از قبيل توسعه، عمران، حفظ،‌ نگهداري بنا، هزينه‌هاي مربوط به حقوق خدام، پرداخت هزينه‌هاي مصرفي از قبيل آب، برق، گاز و فراهم كردن امكانات رفاهي و بهداشتي و خدمات رساني به مدت ۳۰ سال تعيين مي‏شود.

حجت‏الاسلام قربانعلي صفاييشود افزود: مبلغ حق الدفن دريافتي از افراد صرفاً جهت هزينه‌هاي توسعه، عمران بقعه، هزينه‌هاي مديريتي و فرهنگي بقعه هزينه مي‌شود.

وي يادآور شد: ضمناً طبق ضوابط شهري هزينه گورستان عمومي براي دفن توسط شهرداري تامين مي‌شود و متقاضيان دفن در بقاع متبركه با ميل و خواسته خود اقدام به خريد در بقاع متبركه مي‌كنند.

مديركل اوقات و امور خيريه استان سمنان گفت: با عنايت به اينكه مردم نسبت به خاندان اهل بيت ارادت و علاقه خاصي دارند برخي از افراد پس از فوت تمايل دارند تا در جوار خاندان اهل بيت مدفون باشند و همان گونه كه در زمان حيات ميل به زيارت مراقد و بقاع متبركه اين بزرگواران دارند، مايلند پس از فوت جهت شرافيت اين اماكن مقدس در جوار خاندان اهل بيت مدفون باشند.

صفايي پور ادامه داد: با عنايت به اينكه در دفن اموات در بقاع متبركه مسايل بهداشتي كاملاً مراعات مي‌شود در خصوص دفن مرده در شهر ضرري احساس نمي‌شود.

* بينش‏ها اصلاح شود

كارشناس ارشد برنامه‌ريزي شهري نيز در سخناني گفت: دفن اموات در بقاع متبركه و در حاشيه اراضي امامزادگان از گذشته دور مرسوم بوده كه بسته به شرايط محيطي و وضعيت اراضي مجاور بقاع متبركه به صورت عمومي و يا اختصاصي دفن اموات صورت مي‌گيرد.

علي خداداد مهم‌ترين دلايل گراني و قيمت بالاي قبور در بقاع متبركه را نيز ذكر كرد و گفت: محدوديت شديد زمين و فضاهاي مذهبي موجود در كنار بقاع متبركه كه از قبل سابقه دفن اموات را داشته‌اند، در مقابل حجم بالاي متقاضيان دفن اموات در اين فضاها منجر به پيش بيني ابزار و اهرم‌هايي جهت پاسخگويي به نياز بالاي متقاضيان شده كه گراني و افزايش قيمت قبور نتيجه اين امر است.

وي تصريح كرد: اغلب بقاع متبركه تحت نظارت عاليه اداره كل اوقاف و امور خيريه و به صورت هيئت امنايي منتخب از موثران و معتمدان منطقه اداره مي‌شوند و فروش قبور به دليل محدوديت زمين و نيز منابع مالي بقاع متبركه صورت مي‌گيرد كه يكي از راهكارهاي كسب منابع مالي جهت اجراي طرح‌هاي ساماندهي و توسعه فضاهاي مذهبي بقاع متبركه و نيز پوشش هزينه‌هاي جاري تعمير و نگهداري و ارائه خدمات به زائران است.

اين كارشناس ارشد برنامه‌ريزي شهري افزود: در واقع محدوديت منابع مالي بقاع متبركه كه اغلب از محل‌ جمع آوري نذورات مردمي و كمك‌هاي خيران اداره مي‌شود از يك سو و استقرار اغلب فضاهاي مذهبي در محدوده‌ بافت‌هاي قديمي و فرسوده شهرها كه هزينه‌هاي ساماندهي و توسعه بقاع متبركه را افزايش داده از سوي ديگر عاملي براي فروش قبور با قيمت بالا براي پوشش هزينه‌ها مطرح و مرسوم است.

خداداد ادامه داد: صرف نظر از موارد فوق فروش قبور و دفن اموات در بقاع متبركه مشكلاتي را در پي داشته است.

وي تصريح كرد: تفكيك عده‌اي از مردم كه تقاضاي دفن اموات خود در بقاع متبركه با پرداخت هزينه بالا را داشته و در مقابل ساير افراد جامعه منجر به بروز نوعي تبعيض اجتماعي و طبقاتي گرديده ضمن آنكه تاثير مثبت فضاهاي معنوي بر سابقه و پيشبرد عملكردي فرد دفن شده در محوطه فضاهاي مذهبي مي‌بايست از سوي مراجع و روحانيان مورد بحث قرار گيرد.

كارشناس ارشد برنامه‌ريزي شهري افزود: در واقع بايد بينش مردم نسبت به ضرورت دفن اموات در محوطه‌هاي فضاهاي مذهبي آن هم با هزينه‌هاي بالاي اقتصادي و مشكلات بهداشتي و اجتماعي ناشي از آن اصلاح شود.

* دفن اموات آن هم به صورت طبقاتي

اين كارشناس ارشد برنامه‌ريزي شهري همچنين مي‏گويد: دفن اموات در فضاهاي مذهبي و نزديك مراكز سكونتگاهي مشكلات بهداشتي محيطي و بهداشت رواني ساكنان و مجاوران اين فضاها را دچار مشكلاتي كرده و آثار منفي ناشي از آن بر ساير افرادساكن در نزديكي اين فضاها احساس مي شود.

خداداد گفت: دفن اموات آن هم به صورت طبقاتي در محدوده و محوطه فضاهاي مذهبي محدوديت‌ شديد در طراحي و اجراي برنامه‌هاي ساماندهي و توسعه فضاهاي مذهبي را در پي خواهد داشت و در واقع علاوه بر كاهش سهم سرانه كاربري فضاهاي مذهبي در يك محدوده شهري باعث ايجاد محدوديت در محوطه‌سازي، زيباسازي و استفاده بهينه از اين فضاها در ايجاد مراكزي مناسب و ارائه خدمات مورد نياز به زائران مي شود.

*ممنوع كردن دفن اموات در بقاع متبركه

اين كارشناس ارشد برنامه‌ريزي شهري مهم‌ترين پيشنهادات در جهت رفع اين معضل اظهار داشت: ساماندهي و ابلاغ دستورالعمل‌هاي نظارتي در جهت ممنوع كردن دفن اموات در بقاع متبركه و يا ايجاد محدوديت در فضاهاي مذهبي از سوي اداره كل اوقات و امور خيريه با همكاري شهرداريهاي تابعه، شوراهاي اسلامي، شبكه بهداشت و درمان و ايجاد تسهيلات در جهت دفن اموات در ساير فضاها از مهم ترين اموري است كه مي توان به آن توجه داشت.

خداداد پيشنهاد دوم خود را پيش‌بيني فضاهاي مذهبي به كاربري‌هاي مناسب به غير از گورستان در محوطه اراضي حاشيه بقاع متبركه از سوي هيئت‌هاي امنا و تاكيد و تاييد بر استفاده بهينه از اين فضاها توسط اداره كل اوقاف و امور خيريه و نظارت بر اجراي آنها با همكاري شهرداريها در اجراي طرح‌هاي جامع، هادي و تفصيلي بيان كرد.

وي اظهار داشت: تقويت راهكارهاي كسب منابع مالي مناسب و پايدار براي تامين و پوشش هزينه‌هاي سنگين توسعه و ساماندهي بقاع متبركه و هزينه‌هاي جاري به جاي اتكا به درآمد حاصل از فروش قبور نيز پيشنهاد ديگري است.

اين كارشناس ارشد برنامه‌ريزي شهري گفت: به تغيير در نگرش و بينش متوليان اداره بقاع متبركه و مسئولان محلي در جهت استفاده بهينه از اراضي در اختيار و تلاش براي ارتقاي سطح فرهنگ عمومي مردم در زمينه ضرورت دفن اموات با هزينه‌هاي بالا در بقاع متبركه و در مقابل تلاش جهت تبديل و بهبود فضاهاي دفن اموات به ساير كاربري‌هاي جذاب مذهبي و فرهنگي در حاشيه بقاع متبركه و ارائه خدمات مطلوب‌تر به زائرين و مجاورين و مراجعين به بقاع متبركه نيز مي‌توان اشاره كرد.

* هزينه‌هاي بالاي قبر

يكي از شهروندان سمناني نيز در رابطه با گراني قبر در گورستان امامزاده گفت: نياز مادي انسان با مرگ پايان نمي‌پذيرد! قبر همان محلي است كه تا ابد ميخواهي در آن سكني گزيني و از دنيا چشم برگيري، ملزم به پرداخت پول است. تفاوت بين فقير و غني را در انتخاب قبر نيز مشاهده ميكنيم.

مهدي محمدي ادامه داد: همه ميگويند مردن آسان است، مرده فقط يك متر كفن و يك متر زمين مي‌خواهد اما هزينه‌هاي كفن و دفن بسيار بالا است.

محمدي افزود: غم از دست دادن عزيز براي يك خانواده خيلي سخت است اما هزينه‌هاي بالاي قبر نيز در اين گورستان باعث ناراحتي‌هاي بيشتر مي‌شود.

وي گفت: با وضعيت گراني قبر در كنار امامزاده‌ها فكر آنكه روزي ما بميريم براي ما بسيار نگران كننده خواهد بود.

محمدي ادامه داد: با توجه به هزينه بالاي تهيه قبر تنها عده خاصي مي‌توانند در اين محل دفن شوند يعني باز هم بين فقير و غني فاصله و جدايي ايجاد مي‌شود.

* فرقي ندارد كجا دفن شوم

شهروندي ديگر با اشاره به اينكه اين شهرستان داراي چند گورستان است، توضيح داد: فرقي ندارد كه انسان كجا دفن شود اما گاهي اوقات چشم و هم چشمي و حرف‌هاي ديگران از اين امر ممانعت مي‌كند كه اين وضعيت اكنون در شهر رايج شده است.

مريم نوري اظهار داشت: بسياري با وجود فقر مالي، براي حرف و حديث ديگران اموات خود را در گورستان امامزاده‌ها دفن مي‌كنند.

نوري ادامه داد: مبلغي كه در حال حاضر براي خريد يك متر قبر مي‌گيرند، بسيار زياد است.

رحيم مهدوي‌پور از شهروندان ديگر سمناني نيز در پاسخ به اين سوال كه علت بالا بودن قيمت قبر در اين مكان چيست، توضيح داد: اگر هزينه قبور بالاست به اين علت است كه اين گورستان در مجاوربارگاه امامزاده و در داخل شهر قرار دارد.

وي با تاكيد بر اينكه اين هزينه‌ها صرف بقعه امامزاده و عمران اين مكان مي‌شود، اظهار داشت: اگر قبور به صورت رايگان به مردم ارايه شود اين محل مخروبه خواهد شد.

مهدويپور با بيان اينكه اخذ اين هزينه‌ها براي همه يكسان است، ادامه داد: افرادي كه قدرت خريد دارند و مي‌خواهند امكانات در اختيارشان باشد مي‌توانند از اين قبور استفاده كنند.

محمد سعيدي نيز گفت: نبايد بين غني و فقير در تهيه قبر اختلاف باشد و نبايد قبرستان درجه يك و دو وجود داشته باشد.

وي همچنين ساختار قبرها در گورستان واقع در شهر را غيربهداشتي ذكر كرد و ادامه داد: بايد اداره كل حفاظت محيط زيست استان سمنان نسبت به اين مساله عكس‌العمل نشان دهد.

الهام پازوكي نيز گفت: اين روزها از گوشه و كنار شهر علاوه بر خبر افزايش هزينه‌هاي مرگ، خبر از گراني قبرها در امامزاده‌ها به گوش مي‌رسد، اين گراني به حدي بوده كه خريد يك متر قبر از يك متر خانه در بهترين و بالاترين منطقه شهر گران‌تر شده است.

هرچند نمي‌دانيم ملاتي كه در اين قبرها به كار برده شده از چه نوع مصالحي است، چون هر مقدار كه تورم بالا برود و مصالح گران شود، باز هم بعيد است شاهد اين همه گراني قبر باشيم.

وي اضافه كرد: بعضي‌ها معتقدند اگر تمام پس انداز طول عمر را بدهي تا همين يك تكه قبر كوچك را در صحن و سراي امامزاده به دست آوري باز هم مي‌ارزد كه اميدواريم اين حرف‌ها بهانه‌اي براي مسئولان امر جهت گران كردن قبرها نباشد هرچند به عقيده بسياري هم، صرف هزينه‌هاي متعدد براي خريد يك قبر در اين مناطق كم كم مي‌تواند به ايجاد يك خرده فرهنگ نادرست و بروز رفتار تجمل گرايانه در ميان خانواده‌ها تبديل و پايه‌گذار رسومي نادرست در مراسم ترحيم شود.

وي افزود: هم اكنون در نقاط معروف و مرغوب هر امامزاده و حتي داخل و خارج صحن، قبرها قيمت‌هاي متفاوتي دارد.

پازوكي تاكيد كرد: هزينه‌هاي بالاي خريد قبر نيز در اين شهر موجب ناراحتي‌هاي بسيار شده به طوري كه با وضعيت گراني قبر در اين شهرستان كه آن هم معلوم نيست بر چه اساس و معياري بوده است فقط اميدواريم روزي نرسد كه نسل‌هاي بعد بالاجبار بخواهند از آداب و رسوم تبعيت نكنند.

مرتضي دياني در همين خصوص گفت: با علاقه‌اي كه مردم به اهل بيت (ع) دارند باز هر قدر هم كه براي دفن اموات خود دراين مكان هزينه كنند، باز هم ارزش دارد.

وي افزود: عشق به اهل بيت است كه مردم مي‌خواهند در اين مكان‌ها دفن شوند در غير اين صورت، نيازي به اين مبالغ نداريم.

دياني اظهار داشت: بسياري از خانواده‌هاي متوفي ترجيح مي‌دهند هزينه‌اي چهل برابر قيمت يك قبر معمولي را صرف كنند تا در قطعه‌اي كه امكان دسترسي آسان‌تر به آن وجود دارد، براي مرده خود قبر تهيه كنند.