حق با جباری بود نه فردوسی پور

عصر ایران ورزشی، پرناز صدیق - عادل فردوسی پور در برنامه نود این هفته، در گفتگو با مجتبی جباری، هنگامی که بحث فشار جباری بر مدیریت تیم استقلال برای دریافت دستمزدش مطرح شد، سئوالاتی انتقادی از جباری پرسید که حاکی از نگرشی سنتی و غیرحرفه ای بود.

جان کلام فردوسی پور در پرسش های انتقادی اش از جباری، این بود که بازیکن یک تیم بزرگ پرطرفدار که محبوبیت و موقعیت اجتماعی چشمگیری دارد، در صورتی که دستمزدش هم با تاخیر پرداخت شود، باید این وضع نامطلوب را به عشق فوتبال و هواداران پرشور فوتبال در ایران، تحمل کند؛ چرا که چنین بازیکنی از برکت فوتبال به موقعیتی رسیده است که بسیاری از مردم از آن بی بهره اند.

در سخن فردوسی پور البته عنصری از اخلاقگرایی وجود داشت؛ بدین معنا که فردوسی پور به جباری توصیه می کرد رفتاری ایثارگرانه در قبال تیم استقلال و یا هر تیم دیگری که وی در آن بازی می کند داشته باشد.

 جباری هم البته با تکیه بر ضرروت عملکرد حرفه ای مدیران فوتبال، نقد فردوسی پور را نپذیرفت و تاکید کرد که وضع نامطلوب در پرداخت دستمزدها، همیشه در فوتبال ایران وجود داشته و اگر بازیکنی حق و حقوقش را به هنگام مطالبه نکند، بعدها باید ماهها و چه بسا سال ها به دنبال دستمزدش بدود.

عادل فردوسی پور در بسیاری از برنامه هایش بر ضرورت حرفه ای شدن فوتبال ایران در تمامی ابعادش تاکید کرده است و حرفه ای شدن ناقص و معوج را یکی از مشکلات فوتبال ایران دانسته است.

فردوسی پور اگر حقیقتاً حامی حرفه ای شدن فوتبال ایران است ( که قطعاً همین طور است )، منطقاً نباید از بازیکنان امروز  " مرام و معرفت " سنتی بازیکنان دیروز را مطالبه کند. سال ها پیش بازیکنانی چون حسن حبیبی و همایون بهزادی و ... با خوردن یک وعده غذا در روز، به زمین بازی می شتافتند و اصلا در بند دریافت به موقع دستمزدشان از مدیران تیم هایشان نبودند.

 چنین رفتاری قطعاً از عشق ویژه این بازیکنان به ورزش فوتبال برمی خاست اما نتیجه ای جز تشدید مصائب بازیکنان فقیر و بدعادت شدن مدیران غنی در بر نداشت.

فردوسی پور در برنامه نود بارها از وضع نامساعد پیشکسوتان فوتبال ایران شکایت و در این باره گزارش های جانداری تهیه کرده است. چرا اکثر بازیکنان دهه 60 در شرایط معیشتی نامطلوبی زندگی می کنند. قطعا یکی از وضع نامطلوب امروز آنها، همان چیزی است که از نظر فردوسی پور و سایر منتقدان مجتبی جباری، غیرت و عشق به فوتبال نام دارد.

در اوایل دهه 70، باشگاه کشاورز با رقمی هنگفت قصد خرید مجتبی محرمی را داشت ولی محرمی به عشق  " علی آقا و پرسپولیس و هوادارنش " قید رفتن به کشاورز را زد و به دستمزد نازلش در پرسپولیس قناعت کرد. اما زمانی که دوران فوتبال محرمی به سر آمد، " عشق دیروز " به کار تسکین " دردهای امروز"ش نیامد.

مجتبی محرمی در آستانه جام جهانی 2006 به فدراسیون فوتبال التماس می کرد که او را به عنوان همراه تیم ملی، روانه آلمان کنند تا بتواند در آن دیار غربت، دخترش را بعد از مدت ها ببیند. اما فدراسیون به خواسته او وقعی ننهاد و محرمی را مغموم و محروم در تهران باقی گذاشت.

اگر محرمی در اوایل دهه 70 عقلانیت بیشتری می داشت، مجبور نبود در سال 85 به راس نشینان فدراسیون فوتبال التماس کند تا چنان لطفی در حق او بکنند. او نه به کشاورز رفت و نه مدیران پرسپولیس را به خاطر مشکلات معیشتی اش تحت فشار گذاشت؟ چرا؟ به خاطر همان چیزی که فردوسی پور در گفتگو با جباری آن را " عشق به فوتبال و هواداران فوتبال " می نامید.

جامعه امروز ایران جامعه ای رو به مدرن شدن همه جانبه است و یکی از لوازم این امر، رشد عقلانیت در تمامی سطوح آن از جمله در سطح اقتصادی است. در این دیار فوتبالیستی که عقلانیت اقتصادی  نداشته باشد، فرداروز کلاهش پس معرکه است.

فشار مجتبی جباری بر مدیران استقلال برای دریافت به موقع دستمزدش، رفتاری کاملاً عقلانی و اخلاقی است. او به دنبال حق خودش است و این حق جویی به هیچ وجه مکروه نیست.

عادل فردوسی پور با پیش کشیدن ضرورت رفتارهایی برآمده از منش لوطی گری و " معرفت ورزی " سنتی، ناخواسته کاری می کند که یک انسان ( و در این جا یک فوتبالیست ) بابت مطالبه حقوق بی چون و چرایش، احساس شرمندگی کند.

بر فرض که مجتبی جباری هم مجتبی محرمی دیگری شود. این چه دستاوردی برای او و فوتبال بیمار و پراعوجاج ایران خواهد داشت؟ هیچ.

 ایثارکردن " وظیفه " نیست. اگر کسی بخواهد رفتاری ایثارگرانه در قبال تیم فوتبالش داشته باشد، البته مختار است اما حق جویی وظیفه هر انسانی است. یعنی هر انسانی اخلاقاً باید حقوق خودش را مطالبه کند و از این بابت نیز به رفتارش مفتخر باشد.

مجتبی جباری  نیز چنین رویکردی در قبال مشتی مدیر  " مرفه "سفارشی غیرورزشی داشته است و همین یک دلیل برای تحسین او کافی است.