ارتباط رمزآلود سرطان سينه و آلودگي هوا

جام جم آنلاين: آيا رابطه‌اي بين آلودگي‌ هوا و سرطان‌ سينه وجود دارد؟‌ يافته‌هاي موجود در اين زمينه به قدري متناقض هستند كه پزشكان، بيماران و حتي هواداران محيط‌ زيست را به يك اندازه دچار سردرگمي كرده است.

تا آنجا كه دانسته‌هاي امروزي نشان مي‌دهد مولفه‌هاي دخيل در ابتلا به سرطان‌سينه مواردي چون پيشينه فاميلي، جهش در ژن‌ها، وضعيت باروري،‌ تعداد فرزندان، زمان يائسگي و عادت‌هاي زندگي مثل كشيدن سيگار و مصرف مشروبات الكلي را در برمي‌گيرد.

محققان سرطان معتقدند در شكل‌گيري انواع سرطان و پيشرفت آن طيف وسيعي از مولفه‌ها ايفاي نقش مي‌‌كنند، اما آنچنان كه دكتر امبر گوث ، جراح و محقق سرطان در دانشكده پزشكي دانشگاه ايالتي نيويورك مي‌گويد: وقتي پاي تاثير آلودگي ‌هوا در ميان است كار سخت مي‌شود چرا كه با وجود اين همه مولفه‌ها، تعيين ميزان نقش آنها در ابتلا به سرطان و سرعت پيشرفت آن سخت است.

خاستگاه اين ايده كه استفاده از مواد شيميايي در توليد محصولات كشاورزي و غذايي به عنوان يكي از پيامدهاي زندگي مدرن بر احتمال ابتلا به سرطان‌سينه موثر است، به نتايج تحقيقات آزمايشگاهي بازمي‌گردد.

در شرايط آزمايشگاهي موش‌هاي متولدشده از موش‌هاي باردار قرار گرفته در معرض مواد شيميايي مثل ديوكسين و بيسفونل در سطحي كه معمولا در محصولات مصرفي انساني وجود دارد، به مراتب بيشتر از موش‌هاي متولدشده از مادراني كه در معرض اين مواد نبودند به سرطان‌سينه و ساير سرطان‌ها مبتلا شدند.

از آنجا كه امكان انجام آزمايشات انساني وجود ندارد تعيين ميزان تاثيرگذاري آلودگي هوا در ابتلا به سرطان بويژه سرطان‌سينه و غربالگري اين مساله به تنهايي كار چندان آساني نبوده و به‌مراتب دشوارتر از تعيين اثر مواد شيميايي بر ابتلا به سرطان است. به عنوان شروع، محاسبه اين كه يك نمونه انساني مونث تا چه حد و براي چه مدت در معرض آلودگي‌ هوا بوده از اين هم سخت‌تر است.

با اين حال حتي در مورد تاثير مواد شيميايي هم اتفاق‌نظر وجود ندارد. جانت گري، استاد روان‌شناسي در كالج واسر در پوكسبي نيويورك كه رهبري تيم بررسي تاثير هورمون‌ها بر رفتار نمونه‌هاي حيواني را بر عهده دارد و اكنون تحقيقي در مورد مخاطرات مربوط به آلودگي‌ هوا و تاثير آن بر سلامت زنان را رهبري مي‌كند، مي‌گويد: «با وجود همه شواهد نمي‌توان در مورد تاثير مولفه‌اي مشخص بر ابتلا به سرطان‌سينه با اطمينان سخن گفت».

آزمايش‌ها چه نشان مي‌دهند؟

نتايج به دست آمده از يكي از بزرگ‌ترين آزمايشات گسترده صورت‌گرفته تا امروز كه از سوي گروهي از سازمان‌هاي غيردولتي ‌انجام شده، شگفت‌آور است. براساس آمارهاي دولتي، حدفاصل سال‌هاي 1988 تا 1992 ميلادي در منطقه نسائو در نيويورك نرخ اشاعه سرطان ‌سينه  137.8 مورد در 100 هزار نفر بود كه با سرانه كشوري 121 مورد در 100 هزار فاصله زيادي داشت.

در اين بررسي آماري مشخص شد سرانه ابتلا در مناطق داراي آلودگي‌ بالاي هوا بيشتر از ساير جاهاست يا مثلا زناني كه در سنين بالا باردار مي‌شوند بيش از مادران جوان در معرض خطر ابتلا به سرطان سينه قرار دارند.

با اين حال زناني كه از سرطان سينه جان سالم به در مي‌برند اعتقاد دارند آفت‌كش‌هاي مصرفي در بخش كشاورزي و مواد شيميايي مورد استفاده در صنايع غذايي در ابتلاي آنان موثر بوده است.

در يكي از آزمايش‌هاي ديگري كه در آمريكا انجام شده، محققان دانشگاه ايالتي كاروليناي شمالي، دانشگاه نيويورك و چند موسسه ديگر 1508 زن نيويوركي را كه سرطان‌سينه آنان به تازگي تشخيص داده شده بود به همراه 1556 زن سالم از همان منطقه كه ميانگين سني مشابهي داشتند، تحت نظر گرفتند.

تصوير كلي كه از اين آزمايشات به دست آمد اين بود كه قرارگرفتن در معرض اين مواد را نمي‌توان به طور قطع به افزايش احتمال ابتلا به سرطان‌ سينه ربط داد، اگرچه در برخي موارد امكان ترسيم نوعي ارتباط بين اين دو وجود داشت.

به عنوان مثال وقتي زنان شركت‌كننده در اين تحقيق با توجه به ميزان مواد شيميايي كه
DNA سلول‌هاي خوني آنان را احاطه كرده بود به دسته‌هاي 5 نفره تقسيم شدند پژوهشگران متوجه شدند 82 درصد زنان مبتلا به سرطان ‌سينه سطح بالاتري از اين مواد شيميايي را در خون خود داشتند.

اين به آن معنا بود كه قرارداشتن در معرض اين مواد شيميايي ممكن است خطر ابتلا به سرطان‌سينه را افزايش دهد، هرچند باز هم نمي‌توان به طور قطع اين مساله را عامل اصلي ابتلا قلمداد كرد.

يك تحقيق ديگر و ناكامي مشابه

در تحقيقي ديگر كه پراكندگي جغرافيايي اسكان 105 زن مبتلا به سرطان سينه را مورد بررسي قرار داده، احتمال ابتلا در مناطق با حجم بالاي ارگانوكلرين‌ها در هوا 3 برابر آناني بود كه در مناطق با حجم پايين اين مواد زندگي مي‌كردند.

به همين سياق گسترش سرطان ‌سينه در زنان ساكن مناطق مركزي لس‌آنجلس در قياس با همتايان‌شان در مناطق حومه‌اي به مراتب بيشتر بود. براساس اطلاعات به‌دست‌آمده در برنامه غربالگري و ثبت سرطان ايالت كاليفرنيا، برنامه‌اي دولتي كه در اين ايالت اجرا شد ميزان ابتلا به سرطان‌سينه در مناطق شهري به مراتب بيشتر از مناطق روستايي و حتي حومه شهرهاست.

يك نكته جالب ديگر هم در اين برنامه مشخص شد. هر دو جامعه هدف در اين آزمايش در زمره اقشار مرفه اجتماع بودند. اين مساله با يافته‌هاي قبلي كه نشان مي‌دهد زنان متمول بيش از زنان اقشار كم‌‌درآمد در معرض ابتلا به سرطان قرار دارند، همخواني دارد.

ناكامي اين تحقيق و پژوهش‌هاي مشابه در اثبات وجود رابطه‌اي مستقيم و قابل اثبات بين آلودگي‌ هوا با سرطان‌سينه باعث شده است دانشمندان حاضر به گنجاندن اين مولفه در بين عوامل اثبات‌شده دخيل در ابتلا به اين بيماري نباشند، با اين حال تحقيقات در اين زمينه متوقف نشده است.

موسسه ملي سرطان و موسسه بهداشت محيط آمريكا در حال انجام پروژه‌اي مشترك براي بررسي تاثير عوامل شيميايي موجود در هوا بر ابتلا به سرطان‌سينه و ساير سرطان‌ها هستند.در اين بين، متخصصان سرطان اعتقاد دارند زنان بايد در هر حال براي كاهش احتمال ابتلا به سرطان‌سينه بايد هر روز ورزش كنند و عاداتي مثل كشيدن سيگار را كنار بگذارند.