پاسخ های صالحی به پرسش های صریح "الشرق الاوسط":‌ پیش از این می خواستم به عربستان بیایم ، نشد

این گفت و گو در محل اقامتگاه سفیر ایران در ریاض و قبل از ترک این شهر به مقصدتهران انجام شده است.

متن کامل این مصاحبه به این شرح است.

 نگاه شما به شخصیت ولیعهد متوفی چیست؟ آیا برنامه های دیگری در این سفر دارید؟

 قبل از هر چیزی می خواهم از روزنامه الشرق الاوسط سپاسگزاری کنم زیرا هنگامی که در عربستان سعودی حضور داشتم روزانه آن را مطالعه می کردم (اشاره به حضورش در عربستان به هنگام تصدی معاونت علمی سازمان کنفرانس اسلامی) ؛‌ الشرق الاوسط روزنامه برجسته ای است با این که نسبت به این روزنامه و به ویژه نحوه تعامل آن با موضوع روابط عربستان سعودی و ایران، انتقاد دارم ولی به هر حال روزنامه برجسته ای است و برای شما آرزوی موفقیت دارم.

اما درباره موضوع دوم ، هنگامی که خبر اندوهناک درگذشت شاهزاده سلطان را دریافت کردیم، شوکه شدیم. دولت ایران تصمیم گرفت تا مرا به عربستان سعودی اعزام کند تا تسلیت دولت و ملت ایران را به دولت و ملت عربستان سعودی ابلاغ کنم.

شاهزاده سلطان شخصیت معروفی بود و نیازی به توضیح در این باره وجود ندارد. او  چهره ای جهانی و شخصیتی دانا از لحاظ سیاسی بود.
علاوه بر اینها شخصیت وی دارای بعد دیگری نیز بود و آن اینکه او به فعالیت های خیریه اهمیت می داد و نقش بزرگی در پیشبرد شکوفایی و پیشرفت در عربستان سعودی داشت.

شاهزاده سلطان دارای مسئولیت های بزرگ و متعددی بود و اثرات خوبی از خود به جای گذاشت که پس از درگذشت، به عنوان یادبودی از او باقی می ماند. ملت سعودی همیشه از او به خوبی یاد می کند و ما از خدای بزرگ می خواهیم او را رحمت کند و جایگاه او را در بهشت برین قرار دهد.

آیا شما در سفر روز سه شنبه به ریاض، برنامه های دیگری به جز تسلیت گفتن دارید یا خیر ؟

 نه ؛ این یک سفر برای ابلاغ تسلیت به خانواده پادشاهی در عربستان سعودی است و خدا را شکر  که توانستم این تسلیت را به خادم الحرمین الشریفین (پادشاه عربستان) و شاهزاده نایف (وزیر کشور )و شاهزاده سعود الفیصل (وزیر خارجه)و دیگر مقامات ارشد سعودی که با آنها دیدار کردم، ابلاغ کنم. این سفر اختصاص به ابلاغ تسلیت به ویژه به خانواده مرحوم فقید و ملت سعودی از طرف دولت و ملت ایران داشت.

اجازه بدهید به موضوع مطرح کنونی بپردازیم یعنی اتهام علیه ایران به دخالت در طرح ترور سفیر سعودی در واشنگتن. آیا در این باره با طرف های سعودی تماس داشته اید یا خیر؟

 منظور شما مشکل اخیری است که از طرف آمریکا ایجاد شد؟ هنگامی که من این خبر را شنیدم سعی کردم با برادر سعود الفیصل (وزیر خارجه عربستان) تلفنی مکالمه کنم اما او در مسیر وین به واشنگتن بود.
ما این اتهامات را رد می کنیم و هیچ توجیهی برای انجام چنین اقدامی (ترور) توسط کشور برادر عربستان یعنی ایران وجود ندارد. یعنی  با انجام این اقدام چه چیزی تحقق می یابد؟ این اتهامی از سوی آمریکایی هاست. آنها می خواهند اختلافاتی را در میان کشورهای اسلامی و به ویژه بزرگترین کشورها در امت اسلامی یعنی عربستان سعودی و ایران ایجاد کنند.

این دو کشور به مانند دو بال امت اسلامی هستند. ما همیشه اعلام کردیم که آرزو می کنیم روابط میان دو طرف، تحکیم، تعمیق و گسترش یابد زیرا هیچ مشکلات دو جانبه میان دو طرف وجود ندارد البته مشکلاتی عادی وجود دارد که میان همه کشورهای دیگر هم وجود دارد مانند مشکلات مرزی و غیره.اما به عنوان دو کشور، مشکلاتی میان ما نیست.

هنگامی که به صورت دقیق به این مسئله می پردازیم هیچ مشکلی را نمی بینیم . البته تفاوتی در نگاه ها به تحولات جهانی و منطقه ای وجود دارد . حتی در یک خانواده هم ممکن است میان برادران تفاوتی در نگاه ها وجود داشته باشد. هنگامی که یک سال پیش مسئولیت وزارت خارجه را برعهده گرفتم از روز نخست اعلام کردم که اولویت برای ما گسترش روابط با عربستان سعودی است.
 
در این مدت برای گسترش روابط با عربستان سعودی چه کردید؟

 من همه تلاش خود را برای گسترش این رابطه به کار گرفتم . قرار بود برای دیداری رسمی، به عربستان سعودی سفر کنم ولی با سفر سعود الفیصل به قاهره برای حضور در نشست اضطراری اتحادیه عرب، همزمان شد و به تاخیر افتاد ؛ سپس مشکلات و تحولات دیگری به وجود آمد که مانع از سفرم به عربستان سعودی شد.

 ایران از ابتدا موضوع (دخالت در ترور سفیر سعودی) را رد می کرد اما پس از آن مواضع دیگری مطرح کرد مانند اینکه تهران آمادگی همکاری در تحقیقات این موضوع را دارد و سپس متهم کردن سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به دخالت در این مسئله تا آنجا که برخی از مقامات ایرانی ، متهم در این ماجرا را انسانی کودن و احمق توصیف کردند. این سردرگمی در ایران در تعامل با این موضوع را چگونه تفسیر می کنید؟

 هر انسان عاقلی که در این موضوع فکر کند می بیند که امریکا حمله علیه ایران را از جوانب مختلف آغاز کرده است .
اول از بعد حقوق بشر که پیش نویسی را در زمینه حقوق بشر علیه ایران مطرح کردند و سپس اتهامات علیه ایران در زمینه استفاده از انرژی هسته ای مسالمت آمیز تا حد اعمال فشار آمریکا بر  آژانس بین المللی انرژی اتمی برای صدور گزارشی که ایران را در زمینه هسته ای محکوم می کند.

از سوی دیگر موضوع دخالت ایران در اقدام تروریستی مطرح شد . آیا عاقلانه است که ایران به چنین عملیاتی در واشنگتن دست بزند و عربستان سعودی را مورد هدف قرار بدهد؟
انسان باید این موضوع را از خود بپرسد که چرا چنین چیزی باید انجام شود؟ آیا چنین عملیاتی به سود منافع ایران است؟ عقلم سلیم چنین چیزی را نمی پذیرد . شیاطین همیشه برای ایجاد اختلافات میان کشورهای اسلامی فعالیت می کنند .

منظور شما از شیاطین چه کسانی هستند؟

 منظورم، شیاطین غرب هستند. خدا را شکر در شرق، شیاطین نداریم . جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی و کشورهای موجود در خاورمیانه از هزاران سال پیش تاکنون به حکم جغرافیا و همسایگی در کنار یگدیگر زندگی می کنند. اشتراکات میان ما بسیار بیشتر از اختلافات است.

علاوه بر این، متهم ماجرای ترور، در نخستین جلسه دادگاه، اتهامات علیه خود را رد کرد . این فرد از 30 سال پیش در آمریکا زندگی می کرد تابعیت آمریکا دارد و  در آمریکا ازدواج و کار می کرد و آنجا رشد کرد؛ آیا  ما به چنین فردی مراجعه می کنیم .آیا عاقلانه است که جمهوری اسلامی ایران به چنین اقدامی دست بزند؟

 شما این برنامه ترور را به صورت کامل رد می کنید پس چرا موضع ایران از تکذیب تا آمادگی برای همکاری و سپس متهم کردن مجاهدین خلق تغییر کرد؟

 ما از ابتدا این موضوع را به طور کامل رد کردیم ولی درخواست دریافت اطلاعاتی را درباره ایرانی های متهم در این ماجرا ، مطرح کردیم یعنی اگر اینها ایرانی هستند اطلاعاتی را درباره آنها به ما بدهید.

 آیا در این باره درخواست رسمی را به آمریکا ارائه کردید؟

فکر نمی کنم ما درخواست رسمی را ارائه کرده باشیم ولی این موضوع را در رسانه ها اعلام کردیم و از آمریکا خواستیم اطلاعاتی را درباره فردی که او را بازداشت کرده است ، در اختیار ما قرار بدهد و ملاقات کنسولی ایران با این متهم را تسهیل کند. آمریکا در این باره اعلام آمادگی کرده که دراین زمینه اطلاعاتی را در اختیار ما قرار دهد و فرصتی را برای ملاقات با این ایرانی بازداشت شده قرار بدهد ولی هیچ اتفاقی تاکنون رخ نداده است و هیچ چیزی از طرف آمریکا، دریافت نکردیم.

 آیا دلایلی درباره دخالت یا ارتباط سازمان مجاهدین خلق با این موضوع دارید؟

فرد دیگری که در این ماجرا نام او به عنوان متهم اعلام شده، غلام شکوری است . ما در ایران 150 غلام شکوری داریم . سوالی از پلیس بین الملل درباره این اسم دریافت کردیم  و در بررسی ها معلوم شد که فردی به نام غلام شکوری نیز در آمریکا زندگی می کند و عضو سازمان مجاهدین خلق است.

 نگاه شما به آینده روابط میان ایران و عربستان پس از اتهام زنی آمریکا به ایران به دخالت در ترورسفیر سعودی در واشنگتن چیست؟

من امروز (سه شنبه) با پادشاه عربستان سعودی صحبت کردم و به او تسلیت گفتم . من مطمئن هستم که مقامات سعودی بسیار بیش از آنکه این اتهامات را بپذیرند، از حکمت و عقلانیت برخوردارند و بدون توجیه فضایی را برای ورود به مشکلاتی که به سود کسی نیست فراهم نمی کنند. من مطمئن هستم که ان شاء الله ما از این مشکل که آمریکا آن را به راه انداخته عبور خواهیم کرد .البته پیش بینی می کنم که آمریکا مشکلات دیگری را میان ایران و عربستان ایجاد کند. آمریکا همیشه مشکلاتی را ایجاد می کند .

آمریکا  چه سودی در ایجاد فتنه میان عربستان سعودی و ایران دارد؟

هر چقدر فتنه در منطقه بزرگتر باشد آمریکایی ها برای باقی ماندن در منطقه و سیطره بر آن راحت تر خواهند بود.

همزمان با خروج تمامی نظامیان آمریکایی از عراق تا پایان سال جاری میلادی ، این نگرانی در میان کشورهای عربی وجود دارد که ایران هم اکنون از طریق نوری مالکی ، عراق را تحت حاکمیت خود دارد . اتهام زنی مستقیمی به ژنرال قاسم سلیمانی (فرمانده سپاه قدس) نیز وجود دارد که او روند سیاسی و نظامی در عراق را به نیابت از عراقی ها مدیریت می کند ؟ به این اتهام چه پاسخی دارید؟

 این نادرست است . آیا معقول است که عراق با 6 هزار سال تاریخ و ملت 30 میلیونی برای اداره کشور خود پیرو یک نفر باشند . آیا این موضوع عاقلانه است؟
امریکا 150 هزار نظامی دارد ولی نمی تواند کاری از پیش ببرد ولی یک ایرانی این کار را انجام می دهد ؟ این شبیه معجزه عصای موسی است. این اظهارات بی اساس هستند و ملت عراق ، ملتی بزرگ ، باتاریخ و با فرهنگی است . ملت عراق به استقلال دست یافت و خود را از شر طاغوت صدام نجات داد ولی وارد مشکلاتی شد که پس از سقوط صدام، به وجود آمد.

 ولی آمریکا عراق را از شر صدام نجات داد و نه عراقی ها.

ولی نباید از مقاومت عراقی ها غافل بود. صحیح است که آمریکا، عراقی ها را کمک کرد ولی کم نبودند مخالفان عراقی و آنهایی که علیه صدام جنگیدند و کشته شدند. این صحیح نیست که آمریکا عراق را از شر صدام نجات داد. بله  آمریکا نقشی را در تسریع روند سقوط صدام داشت ولی ملت عراق در مقابل صدام ایستاد . مثلا اگر بر فرض ملت عراق در کنار صدام بود آیا آمریکا می توانست به این آسانی وارد عراق شود؟ قطعا خیر.

 آینده همکاری کشورهای عربی و ایران در عراق در مرحله پس از خروج نظامیان آمریکایی از این کشور را چگونه می بینید ؟ ما شاهد جای خالی کشورهای عربی در عراق در مقابل حضور گسترده ایران در این کشور هستیم.

امیدواریم برادران ما از کشورهای عربی وارد عراق شوند. من در ماه های گذشته سه سفر به عراق داشتم . هر گاه با مقامات عراقی صحبت کردم این تمایل را در آنها حس کردم که خواهان بازگشت و گسترش روابط با کشورهای عربی هستند زیرا عراق یک کشور عرب و مسلمان و همسایه بسیاری از کشورهای عربی است . نباید چنین جای خالی وجود داشته باشد اگر اختلافات سیاسی وجود دارد با یکدیگر مذاکره کنند.

 پس شما از پیشنهاد رئیس پارلمان عراق برای برگزاری نشست چهارجانبه در بغداد با حضور نمایندگان پارلمانی از عربستان ،ایران، عراق و ترکیه برای بحث و بررسی اختلافات در دیدگاه ها در برابر وضعیت عراق موافق هستند؟

بله. این پیشنهاد خوبی است . ایران آماده کمک به همسایگان خود در منطقه است . سیاست ما در ایران بر پایه همکاری با یکدیگر برای استقرار امنیت و صلح در منطقه است. زیرا این موضوع به سود همه است. ما برای منطقه و همه همسایگان خود به ویژه همسایگان عربی امنیت وصلح را آرزو می کنیم  این موضوع را از دریچه عقلانیت سیاسی مطرح می کنیم.

 چرا واکنش ایران به آنچه در سوریه رخ می دهد با تاخیر روبه رو بود؟ احمدی نژاد کشتارها وخشونت ها در سوریه را تنها در چند روز اخیر محکوم کرد . در روابط فعلی خود با سوریه بر روی ملت این کشور تکیه می کنید یا دولت سوریه ؟

ما بر پایه هایی تکیه می کنیم که بر اصول و مبانی استوار هستند. در هر کشوری که مطالبات مشروعی از طرف ملت وجود داشته باشد دولت می بایست این مطالبات مشروع ملت را بپذیرد و برآورده سازد. موضوع دیگر این که ما مخالف دخالت خارجی در هر کشوری هستیم ،‌همانگونه که موضع ما در برابر بحرین نیز همین گونه است. همیشه می گوییم که دولت بحرین می بایست مطالبات ملت خود را برآورده سازد .

ما مخالف دخالت خارجی در امور داخلی بحرین هستیم. درباره سوریه نیز همین مطلب را می گوییم دولت سوریه می بایست مطالبات ملت خود را برآورده سازد و نباید هیچ دخالت خارجی در این کشور صورت بگیرد. هم اکنون بشار اسد رئیس جمهور سوریه اصلاحاتی را اعمال کرده است. آنها گفته اند که تصویب قانون اساسی جدید را بررسی می کنند و تاریخی را برای انتخابات تعیین کرده اند. اجازه بدهید به آنها فرصتی بدهیم.

 یعنی شما معتقدید که باید به بشار اسد فرصتی برای اجرای اصلاحات داد؟

بله لازم است فرصتی داده شود ؛ بشار اسد بارها اعلام کرد که انتخابات پارلمانی برگزار خواهد کرد و قانون اساسی جدیدی تنظیم خواهد کرد. دیگر چه چیزی می خواهند؟

 منظور شما از "چه چیز دیگری می خواهند" کیست؟ ملت سوریه یا مخالفان در خارج از این کشور؟

هنگامی که از مخالفان سخن می گوییم باید بدانیم که بخش زیادی از ملت سوریه در تظاهرات حمایت از بشار اسد شرکت می کنند . این یک واقعیت است و گروه های دیگری از ملت نیز هستند که مطالبات مشروعی دارند.

 آقای صالحی! در بحرین هم تظاهرات هایی در حمایت و تایید پادشاه و دولت این کشور برگزار شد، پس در این صورت اختلاف چیست؟

نه ؛ میان تظاهرات و اعتراضات و انقلاب تفاوت وجود دارد. در لیبی انقلاب به وجود آمد و همه چیز تغییر کرد . اعتراضاتی نیز صورت می گیرد که بیش از نیمی از ملت قیام می کند . تظاهرات های پراکنده وغیر متوالی نیز وجود دارد همانگونه که در انگلیس ، فرانسه و وال استریت (آمریکا)روی می دهد . هم اکنون در سوریه آیا تحرک مردم ، تظاهرات ، اعتراضات بیش از نیمی از ملت یا انقلاب است؟

 نظر شما چیست؟

من معتقدم وضعیت سوریه بین تظاهرات و اعتراضات در سطح بالاست. یعنی بخش هایی از مردم مطالبات مشروعی دارند و بخش هایی هم از خارج از سوریه مورد پشتیبانی قرار می گیرند که به دنبال پیچیدگی اوضاع در سوریه هستند.
این چیزی نیست که ما می خواهیم. آنها باید فرصتی به بشار اسد بدهند تا انتخابات برگزار کند و قانون اساسی را تغییر دهد.

نگرانی از حجاج ایرانی وجود دارد که به اقداماتی دست بزنند که وضعیت حج امسال را به هم بریزد این موضوع سابقه تاریخی هم دارد . نظر شما درباره این نگرانی ها چیست؟

انشاء الله حج امسال به بهترین شکل ممکن و بدون هیچ مشکلاتی برگزار می شود. نگرانی درباره اقدامات احتمالی توسط حجاج ایرانی ، تخیلات و فرضیات است. آیا ما مجبور هستیم به تمامی تخیلاتی که در ذهن برخی افراد وجود دارد پاسخ بدهیم.حجاج به عربستان سعودی می آیند تا مناسک حج را ادا کنند . امیدواریم حج امسال نسبت به سال های گذشته بهتر باشد.