با استادان علوم ارتباطات / مهدي محسنيان‌راد

سرويس رسانه‌ي ايسنا روزهاي استادان علوم ارتباطات و پيشكسوتان روزنامه‌نگاري را هم‌زمان با برگزاري هجدهمين نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاري‌ها، برگزار مي‌كند. در اين راستا، هر روز در سرويس رسانه و صفحه ويژه اين نمايشگاه در سايت خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، به‌نام يك يا چند نفر از استادان يا پيشكسوتان روزنامه‌نگاري كشور نام‌گذاري شده، بزرگداشت مجازي آن‌ها در قالب يك گزارش شامل زندگي‌نامه، شرح فعاليت‌ها و موفقيت‌ها، گزيده‌اي از ديدگاه‌ها، گزيده‌اي از توصيف‌هاي ديگر شخصيت‌ها و نيز منتخبي از عكس‌هاي ايشان منتشر خواهد شد.

سرويس رسانه‌ي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) كه همه‌ساله برنامه‌هاي ويژه‌اي را براي متخصصان علوم ارتباطات و روزنامه‌نگاري هم‌زمان با برگزاري نمايشگاه بين‌المللي مطبوعات و خبرگزاري‌ها طراحي و اجرا كرده است، امسال نيز اميدوار است در اين حركت - به‌عنوان يكي از برنامه‌هاي اين گروه براي ايام برگزاري نمايشگاه هجدهم - نكوداشت حدود 20 نفر از اين استادان را ترتيب داده، در سال‌هاي آتي نيز اين حركت را از بعد كمي و كيفي، گسترش دهد.

***

پنجم آبان؛ روز «مهدي محسنيان‌راد»؛

به گزارش سرويس رسانه خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، مهدي محسنيان‌راد در سال 1324 در مشهد به دنيا آمد.

وي در سال 1350 ليسانس روزنامه‌نگاري و راديو خود را اخذ کرد و مدرک کارشناسي ارشدش را در رشته تحقيق در ارتباط جمعي از مدرسه عالي تلويزيون و سينما در 1356 دريافت کرد و مدرک دکتري جامعه‌شناسي را هم در سال 1369 از دانشگاه آزاد اخذ کرد.

برخي از تاليف‌هاي دکتر محسنيان‌راد به شرح زير است؛

- ايران در چهار کهکشان ارتباطي، تهران: انتشارات سروش

- ارتباط شناسي: ارتباطات انساني (ميان فردي،گروهي و جمعي) چاپ پنجم (1383) چاپ اول: 1369، تهران: انتشارات سروش

- روش‌هاي مصاحبه خبري چاپ پنجم(1383) چاپ اول 1372. تهران: انتشارات مرکزمطالعات و تحقيقات رسانه‌ها [دفترمطالعات و توسعه رسانه‌ها]

- تحليل محتواي چهل سال متون آموزش روزنامه‌نگاري (1377) تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقيقات رسانه‌ها

- انقلاب مطبوعات و ارزش‌ها (مقايسه انقلاب اسلامي و مشروطيت) (1375) تهران: سازمان مدارک فرهنگي انقلاب اسلامي

- ارتباط جمعي و توسعه روستائي(1375) تهران: مديريت مطالعات و بررسي‌هاي وزارت جهاد سازندگي

- روزنامه نگاران ايران و آموزش روزنامه نگاري در ايران(1373) تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقيقات رسانه‌ها

- فهرستگان ارتباطات – توصيفي، موضوعي باهمکاري مهرداد نيکنام .( 1373) تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقيقات رسانه‌ها

- ارتباطات انساني (1356) تهران: انتشارات دانشکده علوم ارتباطات اجتماعي

ارائه مقاله در کنفرانس جهاني سال 2004 ميلادي ( 25 تا 30 جولاي سال 2004) انجمن بين المللي تحقيق در ارتباط جمعي ( IMCR) در شهر Porto Alegre برزيل، مقاله در کنفرانس «جهاني شدن» در شهر تولدو اسپانيا و ارائه مقاله در کنفرانس جهاني سال 2002 ميلادي در انجمن بين المللي تحقيق در ارتباط جمعي (IMCR) در اسپانيا و ارائه مقاله درکنفرانس منطقه‌اي سال 2001 ميلادي (7 و 8 سپتامبر سال 2001)، ارائه مقاله در کنفرانس جهاني سال 2000 ميلادي از جمله آثار نگاشته شده توسط وي است.

او هم‌چنين پروژه‌هاي تحقيقاتي از جمله جهت گيري و هنجارها نسبت به مطبوعات در گفته‌هاي دولتمردان ايران (1383) با مرکز مطالعات و تحقيقات رسانه‌ها، آموزش در فرهنگسراهاي تهران (1381) با سازمان فرهنگي، هنري شهرداري تهران، تبليغات سياسي رسانه‌ها در انتخاب هشتم (1381) با مرکز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي، سيماي کارکنان فرهنگسراهاي تهران (1380) با سازمان فرهنگي، هنري شهرداري تهران، نظر سنجي از کارکنان فرهنگسراهاي تهران (1380) با سازمان فرهنگي، هنري شهرداري تهران، افکار عمومي در اولين سال انتخاب هفتم (1377) با مرکز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي، انتخاب هفتم در رسانه‌ها (1377) با مرکز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي، وضعيت سبد مصرف رسانه‌ها در ايران (1375) با مرکز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي و وضعيت انتقاد در مطبوعات ايران (1374) با مرکز مطالعات و تحقيقات رسانه‌ها را به انجام رسانده است.

دريافت لوح تقدير از وزارت علوم، تحقيقات و فناوري (ستاد برگزاري هفته پژوهش کشور) به مناسبت انتخاب پژوهشگر نمونه سال 1381 دانشگاه امام صادق (ع)، دريافت جايزه و لوح تقدير از سوي رييس دانشگاه امام صادق (ع) به عنوان پژوهشگر نمونه شانزده سال فعاليت دانشگاه (1378)،‌ دريافت جايزه و لوح تقدير از سوي رييس دانشگاه امام صادق (ع) به عنوان پژوهشگر رتبه سوم سال 1382، دريافت لوح تقدير از مدير برنامه بين‌المللي توسعه ارتباطات از يونسکو در 1996 (1375) به خاطر اجراي طرح تحقيق ارتباط جمعي و توسعه روستايي و دريافت جايزه و لوح تقدير از سوي رياست جمهوري به عنوان پژوهشگر نمونه سال (1375) به خاطر تحقيق وضعيت انتقاد در مطبوعات ايران هم در كارنامه وي ثبت شده است.

محسنيان‌راد هم‌چنين عضويت در کميته ملي ارتباطات در يونسکو، عضو شوراي مرکز تحقيقات رسانه‌ها (وزارت ارشاد اسلامي)، عضو انجمن بين المللي تحقيق در ارتباط جمعي، عضو هيأت تحريريه و مشاور علمي فصلنامه علوم اجتماعي دانشگاه علامه طباطبايي، عضو هيأت داوران سومين و چهارمين جشنواره مطبوعات،‌ عضو هيات داوران نخستين و دومين گزينش روابط عمومي نمونه ايران (دفتر تبليغات دولت) را در كارنامه كاري‌اش ثبت كرده است.

عضويت هيأت علمي دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع)، عضو افتخاري هيأت علمي گروه مطالعات فرهنگي دانشکده علوم اجتماعي دانشگاه علامه طباطبايي، سرپرست گروه آموزش خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، سرپرست روابط عمومي و امور بين الملل سازمان پژوهش‌هاي علمي و صنعتي ايران، سرپرست مرکز تحقيقات دانشکده علوم ارتباطات اجتماعي، عضو هيئت علمي دانشکده علوم ارتباطات اجتماعي، سرپرست روابط عمومي و آموزش بيمه ايران از جمله سوابق شغلي وي است.

او هم‌چنين در دانشگاه امام صادق (ع)، دانشکده فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق (ع)، دانشکده علوم سياسي،‌ دانشگاه امام صادق (ع)، دانشکده تبليغ، دانشگاه علامه طباطبايي، دانشکده علوم اجتماعي ـ گروه ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبايي،دانشکده علوم اجتماعي ـ گروه مطالعات فرهنگي، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعي - گروه ارتباطات، دانشکده صدا وسيما، گروه ارتباطات، دانشگاه امام حسين(ع)، دانشکده علوم اجتماعي، دانشگاه آزاد اسلامي، دانشکده علوم اجتماعي- گروه ارتباطات سابقه تدريس دارد.

ارتباط جمعي در کشورهاي اسلامي (دوره دکتراي)، توسعه و ارتباط جمعي در کشورهاي اسلامي (دوره دکتراي)، روش‌هاي پيشرفته تحقيق (دوره دکتراي)، روش‌هاي تحقيق کيفي (دوره کارشناسي ارشد)، جامعه شناسي تبليغات (دوره کارشناسي ارشد)‌، ارتباط جمعي و توسعه (دوره پيش دکترا)، جامعه شناسي وسايل ارتباط جمعي (دوره دکترا)،‌ ارتباطات انساني (دوره کارشناسي) از جمله دروس مورد تدريس او در سال هاي 1382 و 1383 است.

محسنيان راد درباره اخلاق حرفه‌يي در رسانه‌ها به خبرنگار ايسنا اظهار كرده است: يك تعريف كلاسيك از اخلاق حرفه‌يي در رسانه‌ها وجود دارد و به ضوابطي اطلاق مي‌شود كه سبب مي‌شود، يك حرفه خدمات خودش را به‌طور كامل در مقابل دستمزدي، انجام دهد و اين كامل ‌بودن خدمات مبتني بر حوزه‌هاي تخصصي، ارزش‌هاي مرتبط با جامعه‌اي است كه فرد در آن كار مي‌كند.

وي با اشاره به اينكه صحبت از اخلاق حرفه‌يي بيش‌تر در كشورهاي در حال توسعه و گذار مطرح است، گفت: تحقيقات من طي چند دهه‌ در حوزه‌ي ارتباطات نشان‌ داده كه صحبت از اين موضوع در كشورهاي در حال توسعه كه دموكراسي در آن‌ها نهادينه نشده است بيش‌تر است.

اين استاد علوم ارتباطات خاطر نشان كرد: اخلاق حرفه‌يي پديده‌اي كاملا دو وجهي است كه وجه اول آن را پيام‌آفرينان رسانه‌ها تشكيل مي‌دهند كه شامل تمامي روزنامه‌نگاران، توليد‌كنندگان خبر، فيلم‌برداران خبري، نويسندگان و عكاس رسانه‌ها مي‌شود و وجه ديگر دولتمردان هستند كه اگر اين اخلاق دو سويه رعايت نشود، حاصل مطلوب محقق نخواهد شد.

اين عضو هيات مديره‌ي انجمن ايراني جامعه‌ي اطلاعاتي با اشاره به اين كه به عقيده‌ي من مشكل اصلي حوزه‌ي جامعه‌ي اطلاعاتي در كشور ضعف نرم‌افزاري آن است، تصريح كرد: در حوزه‌ي جامعه‌ي اطلاعاتي نيز مانند اكثر پديده‌هاي ديگر در جامعه‌ي معاصر ايران، دولت هم پشت فرمان عملكردها قرار گرفته و هم مسير را تعيين مي‌كند، ضمن اين كه از طرفي پول نفت هم باعث شده است از لحاظ سخت‌افزاري دغدغه‌اي در اين زمينه نداشته باشد.

وي اضافه كرد: بنابراين اكثر توان كشور به بخش سخت‌افزاري و زيرساخت متمايل شده كه شاخص‌هاي كمي مانند افزايش ضريب داشتن تلفن همراه، افزايش دسترسي به اينترنت باوجود كم بودن سرعت و پهناي باند و غيره همگي تاييدي بر اين مطلب هستند اما به هر حال نبايد فراموش كرد كه نبود توازن ميان سخت‌افزار و نرم‌افزار نيز مي‌تواند مشكلاتي را به‌وجود ‌آورد.

نويسنده‌ي كتاب‌هاي "ارتباط شناسي" و "ايران در چهار كهكشان ارتباطي" معتقد است كه سردرگمي ما در حوزه‌ي جامعه‌ي اطلاعاتي باعث شده است عملا اشتراك اطلاعات را به هم بزنيم. در حقيقت آنچه كه امروز از آن به عنوان فاصله‌ي نسل‌ها در كشور ياد مي‌شود و يا تفاوت‌هاي كاملا آشكاري كه در نگاه‌ يك حقوقدان و يك ارتباط شناس ديده مي‌شود همه به اين دليل است كه اجازه نمي‌دهيم اطلاعات بچرخد تا اشتراكات ايجاد شود.

به عقيده‌ي او بحران‌ها در ايران بسيار خاص بوده و اگر بخواهيم، قادر خواهيم بود اين بحران‌ها را در دستگاه‌هاي فرضي راديولوژي‌ در دانشگاه‌ها به خوبي مشاهده کنيم، اما متاسفانه دولتمردان به هشدارها توجهي نمي‌كنند.

به گفته محسنيان‌راد، سردرگمي در حوزه‌ي جامعه‌ي اطلاعاتي كه جامعه‌ي دانشگاهي كشور از آن صحبت مي‌كند، نه نگاهي منفي است و نه نگاهي مثبت؛ بلكه تنها يك هشدار است، چرا كه اگر از آن خارج نشويم نسل‌هاي بعد نيز آسيب خواهند ديد.

وي افزود: براي خارج شدن از اين سردرگمي بايد بدانيم جهان، دنياي دانش‌هاي مختلف، مستقل و تخصصي است و تا زماني كه به اين امر توجه نداشته باشيم جامعه‌ي اطلاعاتي در ايران يعني نمايشي از سردرگمي‌ها.