دانشمندان و محققان و پرورش‌دهندگان زنبور عسل در آمريكا در مقابل معماي بزرگي قرار گرفته‌اند. از نوامبر 2006 تاكنون هر روز تعداد بيش‌تري از پرورش‌دهندگان، كندو‌هاي خود را پر از زنبور‌هاي نو جوان ولي خالي از زنبورهاي رشد يافته و كارگر مي‌يابند. تعداد كم زنبورهاي باقي‌مانده نمي‌توانند غذاي لازم را به زنبور‌هاي نوزاد برسانند و به اين علت در مدت چند هفته تمام جمعيت كندو‌ها از بين مي‌روند. كندوداران از بين رفتن 30 تا 90 درصد از زنبور‌هاي خود را گزارش داده‌اند. تاكنون اين همه‌گيري (اپيدمي) يك چهارم تمام زنبور‌هاي پرورشي را در آمريكا از بين برده است.

در آمريكا 4/2 ميليون مجموعه زنبور عسل وجود دارد كه هر كدام از آن‌ها نيز چندين ميليون زنبور را در خود جاي مي‌دهند. با گم شدن ميليارد‌ها زنبور كه ديگر به كندوهاي خود بازنگشته‌اند، نگراني از هم پاشيدن اقتصاد زنبورداري و كشاورزي هر روز بيش‌تر مي‌شود. عواقب اين پديده براي محصولات كشاورزي نيز فاجعه‌آفرين است. صرف‌نظر از كمبود برداشت عسل، بزرگ‌ترين ضرر شامل حال سبزي‌كاران و ميوه‌كاران خواهد شد زيرا گل‌هاي حدود 90 نوع ميوه و سبزي و صيفي از سيب گرفته تا كدو، از بركت نشستن زنبورها بر روي شكوفه‌ها و گل‌هايشان بارور مي‌شوند.

زنبورداري در آمريكا حالت صنعتي به خود گرفته و كندوداران با حمل كندو‌ها در كاميون‌هاي مخصوص به شهرهاي مختلف به كشاورزان براي بارور كردن درختان و ميوه و بوته‌هاي سبزي و صيفي كمك مي‌كنند. باغ‌هاي سيب در نيويورك يا ليموترش‌ها در فلوريدا بدون كمك اين زنبورها هرگز محصول زيادي نخواهند داشت. در ماه‌هاي فوريه و مارس درخت‌هاي بادام در كاليفرنيا به حداقل يك ميليون مجموعهء زنبوري كه نزديك به 50 ميليارد زنبور است، احتياج دارند. سال گذشته مزرعه‌داران براي هر مجموعهء زنبوري تا 130 دلار پرداختند و با از بين رفتن زنبورها اين رقم تا سال آينده، حتما بالاتر خواهد رفت.

وزارت كشاورزي آمريكا طي آماري اعلام كرده كه ارزش اقتصادي عمل زنبور‌ها براي كشاورزان تا رقم _15 ميليارد دلار در سال مي‌رسد.در ميان محصولات كشاورزي فقط غلات و چند نوع ميوه هستند كه توسط باد بارور مي‌شوند و به زنبور‌ها احتياجي نيست. ديگر حشرات تاثير چنداني در باروري گل‌ها ندارند.تا امروز دليل گم شدن زنبورها پيدا نشده است. بيش‌تر محققان فقط چند علت را عنوان مي‌كنند. از بين رفتن خاصيت جهت‌يابي در اثر پخش مواد سمي براي از بين بردن حشرات و يا شيوع بيماري‌هاي عفوني از مهم‌ترين عوامل نام برده هستند.با اين حال ديگر دانشمندان سخت در حال يافتن جانشين براي زنبورها هستند كه تا امروز بي‌نتيجه بوده زيرا مثلا استفاده از باد پروانه هلي‌كوپتر به هنگام پرواز بر روي مزارع بادام عملي نيست، چرا كه باد پروانه‌ها بيش‌تر گل‌ها را از بين مي‌برد و علاوه بر آن مخارج بسيار بيش‌تر و تاثير بسيار كم‌تري را به دنبال خواهد داشت.

در ارايهء دلايل به عقيدهء من، يك نكته فراموش شده و آن هم مزارع با محصولات ژن متغير (تغيير داده شده) است كه در آمريكا بسيار متداول است. نمي‌دانم كه تحقيقات انجام شده در اين زمينه تا چه حد به گوش ما برسد، ولي مطمئنم كه اگر يكي از دلايل اين باشد هرگز رسما اين خبر به ما نمي‌رسد چرا كه اين محصولات استفادهء اقتصادي بسيار بالايي دارند.

وقتي در عرض چند ماه يك چهارم زنبور‌ها ناپديد شوند، چه شانسي براي سه چهارم ديگر باقي مي‌ماند. امروز زنبورها گم مي‌شوند و فردا...؟

منبع: فايننشال تايمز چاپ آلمان 22. 5. 2007

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه