وزيرخارجه عربستان ضمن هشدار نسبت به برنامههاي هستهاي ايران اظهار اميدواري كرد كه احمدينژاد به سياستهاي رييسجمهور پيشين ايران (سيدمحمدخاتمي) بازگردد.
به گزارش خبرگزاريها، روزنامه پاكستاني «پاك تريبون» در گزارشي تحتعنوان «عربستان سكوتش را شكست» نوشت كه «سعودالفيصل» وزيرخارجهء عربستان با انتقاد از سياستهاي رييسجمهوري ايران، از وي خواست انرژي هستهاي را فراموش كند، سياست خارجياش را تعديل سازد و دست از دخالت در اوضاع عراق بردارد.
وزير امور خارجه عربستان پيش از برگزاري كنفرانسي دربارهء تروريسم در لندن با بيان اين مطلب تصريح كرد:«ما از ايران ميخواهيم موضعي كه ما در مورد عاريسازي خليج [ فارس ] از سلاحهاي هستهاي و كشتار جمعي اتخاذ كردهايم را بپذيرد.»
سعود الفيصل با بيان اينكه «چندان در مورد درخواستهاي خود از رييسجمهوري ايران خوشبين نيستم و تنها اميدوارم كه احمدينژاد سياستهاي رييسجمهوري پيشين ايران را ادامه دهد»، افزود: «اگر وي (احمدينژاد) سياست خارجي محمدخاتمي را ادامه دهد، گمان ميكنم بتوانيم با يكديگر كار كنيم.»
در پي سياستهاي در پيش گرفته شده از سوي دولت نهم در عرصه بينالمللي و مواضع انتقادي عربستان نسبت به آن، كه پيش از اين روابط دوستانهاي با تهران داشت، موجب شد تا سياست تنشزدايي محمدخاتمي رييسجمهوري سابق بيش از پيش پررنگ و برجسته شود.
اندك زماني پيش از انتخاب خاتمي به عنوان رييسجمهوري ايران در خرداد 76 انفجار بمبي در رستوران ميكونوس سبب شد كشورهاي اروپايي در اعتراض سفراي خود را از ايران فراخوانند در آن زمان جو بينالمللي به شدت عليه ايران بود. حتي براساس آنچه كه بعدها برخي مدعي شدند; آمريكا طرح حملهء نظامي به كشور را نيز آماده كرده بود اما راي 20 ميليون ايراني در انتخاب رييسجمهوري باعث تغيير اساسي اوضاع شد.
خاتمي و دولتش سياست «تنشزدايي» را در عرصهء روابط بينالمللي سرلوحه قرار دادند و به بازسازي روابط ايران با جامعهء بينالمللي پرداختند.
خاتمي تاكيد داشت كه سياست تنشزدايي به معني غفلت در برابر تهديدها نيست بلكه شناخت مرزهاي دشمن و تلاش براي تقويتدوستيها و جنبههاي اشتراك و هوشياري در برابر تهديدهاست.
خاتمي در تاريخ 24 شهريور سال 82 در جمع فرماندهان سپاه در اين باره ميگويد:«سياست ما سياست تنشزدايي است اما سياست ما ايستادگي در برابر تجاوز نيز هست و به هيچ كس اجازه نميدهيم كه چشم به اين انقلاب و كشور داشته باشند.»
بر پايهء اين سياست بود كه يك بار ديگر درهاي جهان به روي ايران باز شد و روابط ميان ايران وغرب به خصوص اتحاديهء اروپا و همسايگان رو به بهبودي نهاد و تمامي سفرا و در گام آخر سفير آلمان به كشور بازگشتند و سياست «ديالوگ انتقادي» اتحاديهء اروپا كمكم جاي خود را به «مذاكرات مستقيم» اتحاديهء اروپا و ايران حول محور حقوق بشر و همچنين«مسايل اقتصادي» كه تحت تاثير فراز و نشيبهاي سياسي رنگ ميپذيرد، داد.
با اين حال با روي كارآمدن دولت نهم سياست تنشزدايي خاتمي رنگ باخته و سياست جديدي جايگزين آن شد كه اين سياست در عرصهء داخلي و خارجي با منتقدان جدي روبهرو شده است.
شمسالواعظين: خاتمي جهان را به ايران خوشبين كرد
ماشاءالله شمسالواعظين، روزنامهنگار و تحليلگر سياسي در خصوص اظهارنظر سعود الفيصل، وزير خارجهء عربستان و تفاوتهاي موجود در سياست خارجي در دولت خاتمي و احمدينژاد با بيان اينكه «در سياست و ژورناليسم، اصلي داريم مبني بر اينكه حقيقت در گيرندهء آن است نه در ارسالكنندهء آن» ميگويد: «سياست خارجي خاتمي موجب شد كه جامعهء جهاني نسبت به سياستهاي ايران اميدوار و خوشبين شود و موقعيت ايران را در صحنهء بينالمللي بهبود ببخشد.»
به گفتهء وي، سياست خارجي خاتمي آميختهاي از ميراث تمدن ايراني همراه با موقعيت ژئوپليتيك را به نمايش گذاشت.
اين تحليلگر سياسي در تشريح سياست خارجي دولت احمدينژاد ميگويد: «دولت احمدينژاد سياست خارجي خود را روي بازتوليد گفتمان به حاشيهرفتهء سياست خارجي پارهاي از دولتها در دوران جنگ سرد بنا نهاده است.»
شمسالواعظين معتقد است:«با اين سياست نگاه كشورهاي جهان نسبت به سياست خارجي به كلي دستخوش دگرگوني شده است.»
به گفتهء وي، سالها طول ميكشد تا بتوانيم پيامهاي منفي سياستهاي دولت نهم در عرصهء بينالمللي را اصلاح كنيم.
شيرزاد:تفاوت خاتمي و احمدينژاد از زمين تا آسمان است
احمد شيرزاد، عضو شوراي مركزي جبههء مشاركت نيز دربارهء اظهارات وزير خارجهء عربستان و تفاوتهاي سياست خارجي دولتهاي فعلي و پيشين ميگويد: «بين سياست خارجي دولت خاتمي با دولت احمدينژاد تفاوت از زمين تا آسمان است.»
به گفتهء وي «سياست خاتمي حداقل در منطقه بر مبناي سياست تنشزدايي بود گو اينكه در ارتباط با كشورهاي غربي و اروپايي بر گفتوگو تاكيد داشت.»
شيرزاد معتقد است: «احمدينژاد بر مبناي آنچه نامش را اصول ميگذارد با كشورهاي ديگر مواجه ميشود و به نوعي ميخواهد مسايل شعاري را محور قرار دهد.»
اين تحليلگر سياسي با بيان اينكه «طبيعي است اين سياست هم در داخل و هم در منطقه مشكلآفرين باشد» ميافزايد: «برخي سياست مداران منطقه معتقدند سياستهاي دولت نهم امكان دخالت خارجي را در منطقه فراهم ميكند.»
شيرزاد با اشاره به اظهارات سعودالفيصل ادامه ميدهد: «دخالت احتمالي در منطقه ميتواند براي منافع درازمدت كشورهاي منطقه خطرناك باشد كه اين مسئله بعضي از نگرانيها را در منطقه بهوجود آورده است.»
عضو شوراي مركزي جبههء مشاركت ميافزايد: «هر چند اين امكان وجود دارد كه تنش در منطقه در كوتاهمدت براي برخي دولتها منافعي داشته باشد اما كساني كه به فكر منافع درازمدت مردم در منطقه هستند، طبيعتا نگران خواهند بود.»
باوند: سياست خاتمي تنشزدايي و سياست احمدينژاد تهاجمي است
در همين حال داوود هرميداس باوند، استاد روابط بينالملل در بيان تفاوت سياستهاي در پيش گرفته شدهء خاتمي و احمدينژاد ميگويد:«خاتمي بر سياست تنشزدايي تاكيد ميكرد، اين در حالي است كه سياست احمدينژاد به سياست تهاجمي شبيه است.»
به گفتهء وي، خاتمي خواستار آن بود كه مسالهء پروندهء هستهاي ايران به صورت مسالمتآميز حل شود، اين در حالي است كه احمدينژاد بيتفاوت به قطعنامههاي شوراي امنيت و اتهاماتي كه به ايران وارد ميشود مبني بر دخالت در عراق و افغانستان، سياست خود را پيش ميبرد و تغييري در آن ايجاد نميكند، در واقع به جامعهء بينالملل بياعتناست.
غفوريفرد: عربستان حق دخالت در امور ايران را ندارد
در همين حال حسن غفوريفرد، نمايندهء مجلس و عضو شوراي مركزي جمعيت وفاداران انقلاب اسلامي معتقد است كه «ما، نبايد برنامههاي خود را با فرمايشات سعودالفيصل تنظيم كنيم و براساس آن به تبيين تفاوت سياستهاي دو دولت بپردازيم.»وي با انتقاد از اظهارات وزير امور خارجهء عربستان ميگويد: «كشوري مثل عربستان چه حقي دارد كه دربارهء مسايل داخلي و سياستهاي اتخاذ شده از سوي دولت ايران دخالت كند.»
به گفتهء اين عضو شوراي مركزي جمعيت وفاداران انقلاب اسلامي، اساسا عربستان نبايد به خود اجازه دهد كه بين دو رييسجمهوري ايران اختلاف ايجاد كند.
غفوريفرد در ادامه گفت: «سعودالفيصل به هيچ وجه در حد و اندازهاي نيست كه بخواهد در سياستهايي كه نه رييسجمهور بلكه مقام معظم رهبري آن را تبيين ميكند دخالت كند.»
وي دربارهء سياستهاي در پيش گرفته شدهء دولت نهم در عرصهء بينالملل ميگويد: «احمدينژاد در سياست خارجي سياستهاي شفافي را اتخاذ و اعلام كرده كه دقيقهاي غنيسازي اورانيوم را متوقف نميكنم، اين در حالي است كه خاتمي مدتها تعليق را پذيرفته بود.»
غفوري فرد ميافزايد: «احمدينژاد دربارهء مسالهء اسراييل و هولوكاست نيز موضع شفافي را گرفت گو اينكه به شخصه با آن موافق نيستم.»