افزايش قيمت برخي كالاها و اقلام خوراكي كه جزو مايحتاج ضروري مردم نيز محسوب ميشوند اين روزها به نقل محافل عمومي و خانوادگي بدل شده و واكنشهاي مختلفي را نيز در پي داشته است. اخيرا پيامكي در ميان برخي كاربران تلفن همراه رواج يافته مبني بر نخريدن چند قلم كالاي اساسي در فاصله مشخص سه روزهاي، براي واكنش نشان دادن به افزايش قيمت آنها.
به اين بهانه، ايسنا، نگاهي دارد به برخي دلايل پيدايش وضعيت موجود و نيز برخي راههاي مديريت حاصلبخش اين دوره گذار.
واقعيت اين است كه اقتصاد كشور بهدليل شرايط شوك قيمتي و گذر از يك مرحله گذار كه با برنامههاي بلندمدتي مانند برنامههاي پنجساله توسعه و برنامههاي كوتاهمدتي مانند هدفمندي يارانهها همراه است، همواره در آستانه نوسانهاي مختلفي بوده و خواهد بود.
افزايش بها و تغييرات قيمتي در چنين اقتصادي طبيعي بوده است و البته در كنار آن سوپاپهاي اطمينان و كنترلها نيز مطرح بوده كه اغلب انتظار مديريت آنها از سوي نهاد بزرگتر جامعه يعني دولت ميرود.
طي يكي دو ماه گذشته قيمت برخي اقلام مانند نان و لبنيات با افزايش مواجه بوده كه دليل روشن آن هم افزايش يافتن قيمت مواد اوليه در بخش توليد بوده است. از سويي هزينه تمام شده توليد گندم براي كشاورز بالا رفته و دولت مجبور به افزايش قيمت خريد تضميني شد و از طرف ديگر در مورد لبنيات هم همين اتفاق افتاد و گران شدن نهادههاي توليد در بخش دامي، بالا رفتن هزينه توليد شير را براي دامداران رقم زد.
افزايش قيمت طي يكي چند دهه گذشته همواره در اقتصاد ايران خودنمايي ميكرده است. گاهي در پي افزايش بهاي سوخت، بخصوص بنزين، اين اتفاق در ديگر كالاها خودنمايي ميكرد و گاهي به دليل گران شدن مواد اوليه وارداتي و توليدي. البته با اجراي قانون هدفمندي يارانهها اين افزايش روندي قانوني و چارچوبدار به خود گرفته و با تعيين هدفي به نام "ثبات اقتصادي" در يك دوره پنج ساله همراهي و همكاري مردم از سوي مجريان قانون طلب شده است.
همانگونه كه در مرحله نخست اجراي اين قانون ديده شد، با وجودي كه رسما در بيشتر كالاهاي اساسي و مصرفي ضروري مردم افزايش تا 20 درصدي قيمت و بلكه بيشتر اتفاق افتاد، اما مردم تلاش كردند با پذيرش "اين قانون" كه در نهايت به "رفاه" منجر خواهد شد، با پديدهاي به نام "گراني" كنار آيند.
اين روزها كه فصل دوم سال نيز آغاز شده است و بر اساس مجوز مجلس، دولت در آستانه اجراي مرحله دوم قانون هدفمند كردن يارانههاست، برخي اقلام مصرفي با افزايش بها روبهرو شدهاند. شير يكي از اين اقلام است كه ابتدا از سوي دامداران با افزايش قيمت مواجه شد و بعد توليدكنندگان و كارخانجات لبني به بالا بردن بهاي محصولات خود اقدام كردند كه با رايزنيها و گفتمانهاي مختلف مقرر شد كه همه تا اطلاع ثانوني به قيمتهاي اسفند 90 بازگردند و اغلب اين اتفاق نيز افتاد.
اما يك افزايش قيمت ديگر واكنشهاي جديدي را موجب شده و يك نگراني عمومي را هم ايجاد كرده است؛ به طوري كه واكنش برخي از مسئولان مانند رييس مجلس و مراجع را نيز در پي داشته و آن افزايش بهاي "نان" است. شايد به اين دليل كه نان همواره نقشي سمبليك در اقتصاد كشور و وضع معيشتي مردم داشته است.
دليل اين افزايش رسمي نان همانگونه كه ذكر شد افزايش هزينه توليد اعلام شده و دولت براي جبران حداقلي اين موضوع نفري 28 هزار تومان را براي جبران چندماهه اين افزايش بهصورت يارانه نقدي به حساب سرپرستان خانوار واريز كرد. كم يا زياد بودن افزايش و يارانه نقدي اكنون مورد بحث نيست، بلكه واكنشي است كه اين روزها به شكل پيامكي دست به دست ميشود و طلب ميكند كه براي چند روز هم كه شده مردم از خريد نان و شير خودداري كنند!
آنچه قانون هدفمندكردن يارانهها ميخواهد، اين است كه در كنار واقعي شدن بهاي كالاها و اقلام مصرفي نوع "مصرف" آنها نيز تغيير كند؛ مصرفي كه در ايران همواره با "اسراف" همراه بوده است. در مرحله نخست اجراي اين قانون بهوضوح ديده شد كه مردم در مصرف اقلام مختلفي مانند استفاده از وسايل برقي، سوخت و حتي نان دست به تغييرات زدند و الگوي مناسبتري را كه در كاهش ضايعات و اسراف بود را در پي گرفتند و انتظار ميرود كه در ادامه نيز همين روند را در پيش گيرند.
اما آنچه طي چند روز گذشته در قالب پيامك بين برخي از مردم دست به دست ميشود و ميخواهد در اعتراض به بالارفتن قيمتها براي چند روز هم شده كسي نان و شير نخرد، از دو منظر قابل بررسي است؛ ابتدا اينكه اين واكنش يك حركت انفعالي بوده و بهنظر ميرسد گم كردن راه است. چراكه راه را قانون به ما نشان داده، از ما ميخواهد به درست مصرف كردن روي بياوريم، پس نخريدن يك كالاي ضروري مانند نان كه زينتبخش سفرههاي ايرانيهاست نميتواند راهي اصولي و درست باشد. بلكه اتفاقا كمتر خريدن يا بهعبارت دقيقتر، درستتر و بهاندازه خريدن هر كالايي مانند نان، اتفاقا از اهداف اجراي قانون هدفمندي يارانهها بوده است.
همان گونه كه در همه جاي دنيا هم ديده ميشود زماني كه كالايي گران ميشود مردم با حساب و كتاب جيب خود و اولويتبندي يا نميخرند يا كم ميخرند، در ايران هم ميتواند اين اتفاق بيافتد و مردم به جاي خريد چهار نان كه نصف آن به "نان خشك" تبديل ميشود كمتر بخرند و كيفيت بالاتر را از فروشندگان و دولت خواستار باشند. فراموش نميشود كرد تا چندي پيش قيمت نان چنان غيرواقعي و حمايتشده بود كه برخي خبرهاي تلخ حاكي از آن بود كه مشاهده شده برخي دامداران با خريد نان انبوه از نانواييها و خشك كردن آنها، جايگزين علوفهاي با قيمت كمتر را براي دامهايشان يافتهاند.
به هر حال اين واكنش را به فال نيك ميتوان گرفت و به دور از اغراض سياسي و تحليلهاي جناحي گفت كه اين پيامكها همان قصه هدفمند شدن يارانههاست كه نتيجه آن نه قطع مصرف، بلكه درست مصرف كردن است. شايد اگر در اين پيامك از مردم به جاي نخريدن نان براي سه روز، خواسته ميشد كه 30 روز نان كمتري مصرف كنند، هم زودتر به كيفيت بهتري ميرسيد و هم افزيش قيمتها كمتر احساس ميشد.
بهقول ظريفي، انگار بايد هر از چند گاهي همه را به اهداف و مزاياي هدفند كردن يارانهها تذكر داد و بررسي كرد كه چرا خود را در معرض يك جراحي بزرگ قرار دادهايم.
با ماهی 400تومن کرایه خونه پول آب و برق و هزاران مورد دیگه مثه خوراک از قبیل مرغ گوشت و....
با این تحلیل واقعا بی منطق چیو میخوای ثابت کنی.
میدونم تو هم توفشاری از بالا ولی مجبوری
به نفع اونا قلم بزنی. خودت بهتر ازهمه میدونی چه خبره
به نفع اونا قلم میزنی!!!! خودت بهتر ازهمه میدونی چه خبره !
توجیه شما کاملا غلط است.
بعد از این همه سختی و فشارغیر قابل انکاری که مردم می کشند توقع نداشته باشید مردم دستکم اعتراضشونو حالا به هر شکلی نشون ندن.
برادر شکم سیره که به کیفیت و اهداف فکر میکنه نه شکم گرسنه ای که دادش به هیچ جایی نمی رسه. برادر خیلی ازمردم نون خالی می خورن ، حالا همینو کمتر بخورن یعنی کیفیت نان بهتر میشه؟
چطری اینجا دیگه از چرایی بدی کیفیت نان نمیگی؟ نکنه اونم مقصرش مردم هستن نه دولت که ز توزیعآردشگرفته تا قیمت گذاری ، با دخالت مستقیم خودشه؟ لطفا نعل وارون نزن
اگر این طور باشه که کشورهای افریقایی حرفه ایی تر از ما هستند.
ایران کشوری است وسیع و بزرگ، با سرمایه ملی بسیار غنی و افزون و نیز با جمعیتی کم و متوسط. اما روزگار اقتصادی ملت نجیب ایران بسیار بد و زندگیشان غیر قابل تحمل است. آیا این عدالت است؟ مهرورزی به بندگان خداست؟ آیا این زندگی شایسته یک ایرانی است؟
باور کنید اگر در کشورهای دیگر چنین گرانی هایی رخ می داد ملت طومار مدیران را در هم می پیچیدند. امام مگر نفرمودند ملت ولی نعمت اند و قدر آنها را بدانید. واقعا ملت ایران نجیب و ولی نعمت اند.
عصر ایران، لطفا درج کن تا آزادی بیان را ثابت کنی.
واقعا با این رکود اقتصادی نمیشه خرید و تنها چیزی که با حقوق 500 600 تومنی میشه خورد نون خالی هست
فکر کن یه خانواده 4 نفره فقط نون و تخم بخورند خرجشون میشه 400 هزار تومن
از روی شکم سیری لطفا مطلب بررسی نکنید .
خودش مي اندازه دور نونا رو حتما"
بسیار جالب است که هر موقع گرانی یا کم مصرف کردن را مثال بزنید، از جمله" کشور های خارجی" استفاده می کنید. اما هر موقع که از آزادی بیان و ... می خواهید استفاده کنید غرب را متهم می کنید!؟! این یک بام و دو هوا است که آفت ما ایرانیها شده.
در خارج به هیچ عنوان افزایش ساعتی قیمت وجود ندارد. شما دارید کار غلط دولت را توجیه میکنید. در ضمن ایران یکی از ثروتمند ترین کشورهای دنیا است البته متا سفانه!!! آیا کشورهای خارج ثروت ایران را دارند؟ 1کیلو گوشت در آلمان بدون نفت و یارانه چند است؟ آیا می توان آن را با قیمت گوشت در ایران مقایسه کرد؟
هزینه فقط نان یک خانواده 5 نفری در ماه چند درصد از حقوق سرپرست خانواده را شامل می شود؟ از نوشته شما بوی انصاف به مشام نمی رسد.
البته از انجاییکه وزن نان کم شده را می توانید به همه بگویید داریم صرفه جویی میکنیم
زیرا اگر چند سال قبل سه تا نان در روز میخردیم
150 تومان حالا سه تا می خریم 1500 تومان ولی با توجه به وزن ان دوتا نان میخوریم از دولت متشکریم که به صورت غیر مستقیم مارا وادار به صرفه جویی کرد
هموطن گرامي مصرف نان كمتر را برايمان تشريح كنيد گوشت و مرغ و ميوه از سبد خريدهايمان حذف شده برنج ديگر سهم كمي از سبد خريدمان دارد نان را هم كمتر مصرف كنيم با سوء تغذيه كودكانمان و عوارض ناشي از آن چه كنيم؟ با مخارج پيش آمده ناشي از اين سوء تغذيه چه كنيم؟؟
دوست گرامي چرا سعي مي كني چون به سهام دسترسي داري درخواست مردم را هر طور دوست داري و اين طور ناعادلانه تفسير كني
به خدا اشك در چشمانم جمع شده و واقعا مانده ام جواب پسرم را كه از من ميوه هايي را كه در بازار مي بيند درخواست مي كند چه بدهم
به خدا قسم سعي ميكنم كمتر او را به خيابان ببرم تا كمتر ببيند ولي با كاهش وزن او در اين يكسال چه كنم ؟ با داروهاي مكمل خارجي گرانقيمت چه كنم ؟
دكتر براي من ميزان پروتئين حيواني و لبنيات براي پسرم تجويز مي كند ولي من كه با جيب خالي نمي توانم تهيه كنم چه كنم ؟
نه دوست من اين پيامك تاييد اينگونه هدفمندي و مصرف كمتر نبود بلكه اعتراض به اين گراني است.
مفسر محترم كمي انصاف داشته باش. از شما بيش از سياستمداران انتظار مي رود
انبه دانه ای 8000 تومان
و ...
یادمه زمان جنگ ، برامون موز کال می آوردن ، به حرص می خوردیم ، الان بد تر اون دوران شده .
چه ربطی داره
2- خودمون دلمون میخواد که تحریممون کنن وقتی فقط با زور و گرونی میفهمیم که باید درست مصرف کنیم
3- کو فرهنگ برادر جان؟؟؟؟ از بچه گی فقط فهمیدیم باید بخوریم و بخوابیم روزی چند ساعت مفید کار میکنیم؟؟؟؟
4- اصل قضیه هدفمندی کار خوبی بود ولی یکی باید اجراش کنه که نگه من که سیرم بقیه ....
اخه یعنی چی مصرف شیر هدفمند بشه
همینجوریشم همه مردم پوکی استخوان دارند
وای به حال شما
کلا همه چی قیمتها رفته بالا. شما یه مورد بگو که حداقل ثابت مونده باشه. اقتصادی متعادله که افزایش قیمتها با افزایش خرید مردم همراه باشه که تو این ایران عکس این عمل میشه. من بعنوان یه جوان 34 ساله فک نکنم تو هیچ دوره ای تاریخی وضع اینجور بوده باشه. بابام تعریف میکنه پدربزرگم با 400 تومان تک تومنی خرج 8 سر عائله رو میداد تازه آخرشم یه چیزی میموند. الان فک کنم 3 میلیون هم برای 8 نفر کم باشه. یاد این مثل قدیمی می افتم که دقیق وضع ما رو میگه: خلایق هر چه لایق.
اگه مردی چاپ کن که از بس ترسیدیم وضعمون این شده.
عجب عبارتی بکار بردی داداش. معلومه که سفره شما با چیزهای دیگه پره و نان فقط زینت بخش سفره تونه.
مثلا من دیروز پنیری خریدم که حدود نصف ظرف بسته بندی را به خود اختصاص داده بود
نمیدونم که چرا در این کشور همه علامه هستند. خصوصا نویسنده ی محترم که به علت بی اطلاعی از علم اقتصاد جسارت قلم زدن در این حوزه را به خود می دهد. عزیزم جهت اطلاع شما باید گفت کالاها در اقتصاد از لحاظ درآمد افراد جامعه به سه نوع: پست، لوکس و معمولی (نرمال) تقسیم می شوند که نان جزء کالاهای پست می باشد. و با افزایش درآمد مصرف کنندگان میزان مصرف کالاهای پست کاهش می یابد و نیز بالعکس.
حال سوال من از نویسنده محترم این است که مردمی که درآمد حقیقی آنها به دلیل افزایش بی حساب قیمت ها(تورم) روزانه کاهش می یابد مجبور به مصرف بیشتر کالاهای پستی مانند نان هستند. پس چگونه انتظار دارید مصرفشان کم شود؟ مگر آنکه اصول اولیه علم اقتصاد را زیر سوال ببرید. همچنان که دولتمردان محتر بارها این کار را انجام داده اند و علم اقتصاد را نتنها علم نمی دانند بلکه حکومتداری را با بقالی اشتباه گرفته اند.(عصر ایران میدانم که منتشر نمی کنی، فقط برای اطلاع خودت)
واقعا ما با اين اوضاع به كجا ميخواهيم برسيم! مشكل ديد ما نسبت به زندگي و وطن و هموطنمون! فرهنگ غلطي كه امروز حاكم شده نه اسلامي است نه ايراني و نه اصلا انساني!!! تا ده سال ديگه همه تبديل به يه مشت .... ميشن ميگيد نه تماشا كنيد!
خواستم به حضورتان بگم كه اولش يعني آذر 89 گفتن اين طرح به صلاح مردم است به صلاح توليد كننده ، كشاورز ، ، كارمند ، كارگر ، صنعتگر ، فقرا ، اقشار آسيب پذير و...و.... و بعد از اجراي اين طرح ، مملكت در مسير صحيح قرار ميگيرد همه مشكلات حل ميشه ، در منطقه خاور ميانه اول ميشيم ، رفاه عمومي گسترده تر ميشود كلي از مشكلات مثل فقر ، اعتياد و.... حل ميشود . حالا فقط يه ذره به دور و بر خود بنگريد و نيازي هم به تحقيق و يا ديدن اخبار خارجي و ماهواره و شبكه مخالفين و سايت هاي ضد انقلاب و فيلتر شده هم نيست همين نزديكي هاي خودمون .بله الان داريم ميبينيم كه ماشين هاي مدل بالا بيشتر شده ، ويلاهاي فوق مدرن و لوكس بيشتر شده ، دزدي و نادرستي بيشتر شده ، كلاهبرداري و زمين خواري و فساد بيشتر شده ، ميوه هاي وارداتي گران قيمت بيشتر شده كالاي چيني بيشتر شده فاصله طبقاتي بيشتر شده دزدي و ادمكشي بيشتر شده طلاق بيشتر شده و ...و.... كه صد البته همش در مسير درست قرار گرفته اصلا مثل اينكه قرار بود همين بشه نه چيز ديگه اي. بابا جان بخش عمده اي از مردم اصلا پولي ندارن كه نان بخرن بخورن اونوقت پيغام ميدن سه روز فلان چيز نخريد!
دوستان وقت آنست كه بيدار شويم ... ممنون از شما
اعتراض نکن!
نكنه خودتو فروختي ؟؟ راستي به چه قيمتي ؟؟ ارزشش رو داشته ؟؟ تو زبان گوياي مردم باش ، بي پرده
اولا در همه دنیا هم رسمه وقتی چیزی گرون میشه دست به تظاهرات و اعتراض خیابانی بزنن (نمونه ش همین اروپا و آمریکا که همش اخبارش توی صدا و سیما پر شده) منتها اینجا کسی جرات نداره توی خیابون اعتراض کنه با پیامک به هم اطلاع رسانی می کنیم.
دوما کم مصرف کردن ما منجر به افزایش کیفیت نان نشده و نمی شود.
سوما در اینجا تحریم مطرح بوده نه کم مصرف کردن تا بلکه با ضررهایی که به شرکت های لبنیاتی وارد میشه اینقدر به فکر افزایش قیمتها نباشن و یه جورایی از این طریق بی عرضگی دولت در کنترل قیمتها رو جبران کرده باشیم. که این هم در تمامی کشورها مرسومه