اگر ترکیه به اتحادیه اروپا وارد شود، برقراری ارتباط با آنان دشوار نخواهد بود و به دلیل اهمیت اروپا، ترکیه به یکی از شش یا هفت کشور مهم جهان تبدیل خواهد شد.

عصر ایران ؛ مریم جعفری - طبق گزارش جدید منتشر شده توسط وزارت خارجه ايالات متحده، رابطه طولانی‌مدت ایالات متحده آمریکا با ترکیه که پیشتر بر قراردادهای امنیتی و استراتژیک استوار شده بود، به دنبال توسعه همکاری‌های دپیلماتیك و اقتصادی است.

«آنكارا با "تغییرات نمایشی" اعمال‌شده در دهه‌های اخیر، شرایط را برای همکاری‌های قوی‌تر با آمریکا مهیا کرده و ماهیت این رابطه را تغییر داده است.»
"استفان جي هادلی" مشاور امنیت ملی آمریکا در دولت "جورج بوش" رئیس‌جمهوری سابق ايالات متحده، با بیان این نکته ادامه می‌دهد که واشنگتن و آنکارا اکنون به شرایط برابر رسیده‌اند.

این عضو شورای روابط خارجی آمریکا بر این باور است که اکنون هر دو کشور مجبورند که به منافع ملی هم احترام بگذارند و در این رابطه شفاف عمل کنند.

او که معاونت تهیه گزارش اخیر را بر عهده داشته است، می‌گوید که ما اکنون نباید در عرصه سیاست خارجی با ترکیه نباید اقدامات خارج از عرف انجام دهیم.
هادلی ادامه مي‌دهد :" گزارش اخیر تاکیدی بر نقش جدید و تاثیرگذار ترکیه در مناسبات جهانی است و ما باید این تغییرات دموکراتیک را جدی بگیریم."

گفت‌وگوی او با سایت شورای روابط خارجی آمریکا را در ذیل می‌خوانیم.

شما یکی از تهیه‌کنندگان گزارش اخیر بوده‌اید، چه عواملی در تهيه اين گزارش تاثیرگذار بوده است؟

در ابتدا باید گفت که ترکیه در طول ۱۰ سال اخیر به شدت تغییر کرده است. در حقیقت ما با "ترکیه جدید" روبه‌رو هستیم و باید همزمان، هم نگاه متفاوت‌تری داشته باشیم و هم تفکرات جدیدتري.

همچنین این بدان معناست که باید روابط جدیدی بین آمریکا و ترکیه برقرار شود. از سوی دیگر، واشنگتن و آنکارا با همکاری با یکدیگر می‌توانند به ویژه در خاورمیانه، شمال غربی آسیا و آسیای میانه فعالیت‌های مهمی را انجام دهند.

در ‌‌نهایت نیز می‌توان گفت که ترکیه برای پیشبرد دموکراسی با انتخاب‌های بی شماری مواجه هست که می‌تواند به رشد اقتصادی این کشور نیز کمک کند؛‌‌ همان اصلاحاتی که در ۱۰ سال اخیر شاهد اجرای آن بودیم.

رابطه آمریکا با ترکیه چه شباهت و تفاوتی با رابطه این کشور با کشورهای نظیر چین و برزیل دارد؟

کاملا متفاوت است، چرا که تاریخ این روابط شباهتی با یکدیگر ندارد. ترکیه در طول پنجاه یا شصت سال اخیر، متحد آمریکا در ناتو بوده است. ترکیه با ما در کره‌جنوبی و افغانستان همراه بوده است و این در حقیقت‌‌ همان شراکت دو کشور دموکراتیک است.

در گذشته هر زمان که می‌خواستیم درباره ترکیه صحبت کنیم، سخن ما با ارتش آغاز می‌شد اما اکنون همه چیز تغییر کرده است. اگر ترکیه به اتحادیه اروپا وارد شود، برقراری ارتباط با آنان دشوار نخواهد بود و به دلیل اهمیت اروپا، ترکیه به یکی از شش یا هفت کشور مهم جهان تبدیل خواهد شد.
همین مسائل باعث شده که برای واشنگتن، آنکارا در قیاس با چین و برزیل و حتی هند شریک مهمتری محسوب شود.

چطور می‌توان سطح عملی روابط با ترکیه را حفظ کرد، به عنوان مثال وقتی صحبت «ایران» مطرح می‌شود، چطور می‌توان با آنكارا وارد جدال نشد؟

پیش از این نیز درباره اصول حفظ چنین روابطی صحبت کرده‌ام. مشورت عمیق، احترام به منافع یکدیگر و پرهيز از انجام کارهای فوق‌العاده. اگر چنین مواردی رعایت شود، ما هیچ‌گاه با ترکیه حتی بر سر ایران وارد چالش نمی‌شویم.
البته نگاه ترکیه به ایران در طول سالیان گذشته تغییر کرده است و اکنون به دلیل بحران سوریه، نمی‌توان با قطعیت در این‌باره صحبت کرد.

سیاست آنکارا در قبال دمشق چیست؟

سیاست خارجی ترکیه بر نداشتن چالش با همسایگانش استوار شده است. ترکیه تاکنون تلاش کرده است که "بشار اسد" رئیس‌جمهوری سوریه، را وادار کند که به خواسته‌های مردمانش گوش دهد و بدون خونریزی و فشار اصلاحات را اجرا کند اما اسد اینگونه عمل نکرده است.

ترکیه و مقام‌های این کشور نگران گسترش خشونت‌ها و فرار مهاجران سوری به مرزهای ترکیه هستند. آنکارا در طول یک سال گذشته سعی کرد که اسد را متقاعد به کناره‌گیری کند، از اپوزیسیون حمایت کرد و همین مسائل آنکارا را در کنار اروپا و واشنگتن قرار داد.

در گزارش اخیر از ترکیه به عنوان یکی از "کشورهای بانفوذ در اتفاق‌های پس از بهار عربی" یاد شده است. ترکیه چه تفاوتی با عربستان و قطر دارد؟

کشورهای درگیر بهار عربی مانند مصر، لیبی و تونس به ترکیه نگاه می‌کنند و حزب "عدالت و توسعه" برای آنان نمونه‌ای خوب سیاسی است.
در حقیقت این حزب می‌تواند موتور اصلاحات دموکراتیک و شکوفایی اقتصادی برای آنان باشد و همچنان ترکیه از این کشور‌ها حمایت می‌کند. اکنون رهبران جدید به دنبال بهبود اوضاع اقتصادی خود، اشتغال جوانان و ساختن کشور‌های‌شان هستند و در این مسیر ترکیه الگوی مناسبی است؛ در حالی که عربستان و قطر نمی توانند الگویی برای آنان باشند.

همانطور که در گزارش اخیر عنوان شده، فضای سیاسی ترکیه در حال اسلامی شدن است و سکولار‌ها در هراسند که از صحنه سیاسی خارج شوند. ترکیه چگونه با این چالش برخورد خواهد کرد؟

یکی از موارد لذتبخش در این گزارش ، این نکته است که ترکیه اکنون بسیار دموکرات‌تر و شکوفا‌تر از گذشته است و نقش این کشور در جهان بسیار پر رنگ‌تر شده است.

البته کاملا نیز مشخص است که آنکارا در این مسیر با مشکلات زیادی مواجه بوده است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.به عنوان مثال در این گزارش به محدود شدن مطبوعات، بازداشت روزنامه‌نگاران و ادامه سخت‌گیری‌ها در ارتش اشاره شده است.

البته رهبران ترکیه از این فرصت برای اجرای عمیق‌تر قانون اساسی این کشور به منظور پیشبرد دموکراسی استفاده می‌کنند. پس تا مدامی که حزب عدالت و توسعه بر روی کار است، می‌توان گفت که تمامی احزاب در صحنه سیاسی باقی خواهند ماند.

در حقیقت در این گزاش سعی شده است که اتفاق‌ها در ترکیه در طول ۱۰ سال اخیر بررسی شود اما در آن به چالش‌های سیاسی که آنکارا با آن درگیر است، پرداخته نشده است. رسيدن به دموکراسی، پایان یک دولت نیست. ایالات متحده بیش از ۲۰۰ سال است که در این مسیر در حال سفر است. ترکیه نیز در اين سفر، مسیر خود را انتخاب كرده است چرا که آنان اكنون برای خود و به تنهايي تصمیم می‌گیرند. گزارش ما بر این نکته تاکید می‌کند که ترکیه بايد از این فرصت بهترين بهره را ببرد.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه