خودخواه نباش ژنرال!

عصر ایران - دعوای امیر قلعه نویی و عادل فردوسی پور، به یک معنا، دعوای "ستاره و رسانه" بود. قلعه نویی بهترین مربی تاریخ ده ساله لیگ برتر و محبوب ترین مربی دهه اخیر آبی پوشان پایتخت است. همین دو دلیل برای ستاره بودن او در بین مربیان فوتبال ایران کفایت می کند.

از سوی دیگر، فردوسی پور یکی از مهمترین چهره های رسانه ای در ایران و تهیه کننده و مجری پرمخاطب ترین برنامه تلویزیون ایران است.

قلعه نویی بی تردید با کمک رسانه ها پا بر نردبان شهرت گذاشته و تا آخرین پله آن بالا رفته است. زمانی که او با سپاهان و استقلال قهرمان لیگ برتر می شد، اگر فردوسی پور به توصیه اخیر او عمل می کرد و قید پرداختن به امیر قلعه نویی را می زد، خود قلعه نویی اولین منتقد بی توجهی برنامه نود به مربی تیم قهرمان لیگ می شد.


اما فردوسی پور روزهای خوب قلعه نویی را پوشش داد و طبیعی است که روزهای بد او را نیز پوشش دهد. او کارش پوشش خبری و تحلیلی وقایع فوتبال ایران است. اینکه روزهای بد شخص قلعه نویی توسط برنامه نود سانسور شود و صرفاً روزهای خوب او در برنامه نود مطرح شود، انتظاری است که هیچ عاقل رسانه شناسی آن را تایید نمی کند.

اما چرا امیر قلعه نویی انتظار داشت که بدرفتاری یارانش با فلان تماشاگر استقلال، در برنامه نود مسکوت بماند. این انتظار برآمده از فرضی اساسی است که نه تنها قلعه نویی بلکه بسیاری از شخصیت های مطرح در عرصه عمومی، بدان مبتلایند.

در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر، ستاره ها در عین برخورداری از حمایت رسانه ها، خوش ندارند که جنبه های منفی عمل و عملکرد آنها در عرصه عمومی پوشش داده شوند. این در حالی است که آنها از جنبه مثبت اعمال و عملکرد خود در عرصه عمومی، کاملاً خشنود می شوند.

پس اگر ته این دعوا را بشکافیم، چیزی جز خودخواهی طبیعی بشری در آن دیده نمی شود. رفتار قلعه نویی مثل هر کس دیگری در عرصه عمومی جنبه های مثبت و منفی دارد؛ ولی او می خواهد فقط جنبه های مثبت رفتارش در عرصه عمومی، در رسانه ها بازتاب یابد.

این انتظار خودخواهانه، اگر چه طبیعی است ولی کاملاً غیرعقلانی و غیراخلاقی است. غیرعقلانی است، زیرا عقل جمعی آن را تایید نمی کند. غیراخلاقی است، زیرا با آگاهی بخشی به مردم و نقادی روا در عرصه عمومی، سر ستیز دارد.