به گزارش گروه بین الملل زیست نیوز، میزان برداشت نامناسب و افزایش هزینههای غذایی، اخبار ناامیدکننده و البته آشنایی هستند که در کنار الگوهای آب و هوایی غیر معمول که بر تولید مواد غذایی در آمریکا، روسیه، انگلیس، هند و ... تاثیرگذار بوده، توجه جهانی را به سوی خود جلب کردهاند. این در شرایطی است که مردم بیشتری در جهان برای تغذیه خود و خانوادههایشان در تلاش هستند.
درآمدهای راکد و کاهش مزایا، روند افزایشی مراجعین به بانکهای غذایی در برخی از کشورهای جهان را به همراه داشته است. به عنوان مثال، بنابر اعلام "تراسل تراست"، شبکه بانک غذایی این مرکز در سال گذشته حدود 110 هزار نفر را طی یک بازه زمانی شش ماهه تغذیه کرده که در مقایسه با آمار کلی 128 هزار و 697 نفر در بازه زمانی 2011 تا 2012 قابل تامل است.
دلایل بسیاری بر این مساله که افزایش قیمت مواد غذایی اخیر بخشی از جریانی بلند مدت است، تاکید دارند. جمعیت بزرگتر جهانی، افزایش مصرف گوشت قرمز، افزایش فشار بر زمینهای کشاورزی و استفاده از محصولات کشاورزی برای تولید سوخت و خوراک دام همگی از جمله عواملی هستند که با روند افزایش تقاضای جهانی برای مواد غذایی در ارتباط هستند. اگرچه مدارک قطعی درباره نقش تغییرات آب و هوایی در شرایط آب و هوایی غیر معمول اخیر ارائه نشده، الگوهای موجود نشان می دهند سیارهای گرمتر به تغییر الگوهای آب و هوایی منجر خواهد شد که اثر قابل توجهی بر تولید مواد غذایی دارد.
البته فقط تولید کنندگان و کشاورزان نیستند که تحت تاثیر این شرایط قرار خواهند گرفت. بنابر نتایج مطالعات اخیر، برخی از کشورهای فقیر جهان به واسطه تغییرات آب و هوایی و اسیدی شدن آب اقیانوسها ممکن است با کاهش 40 درصدی در میزان ماهی صید شده تا سال 2050 مواجه شوند. این در شرایطی است که غذاهای دریایی برای بسیاری از مردم این کشورها به عنوان منبع پروتئین اصلی محسوب می شود.
روشن است که نمی توانیم به چرخه و زنجیره تامین مواد غذایی همانند آنچه در گذشته شاهد بودیم، وابسته باشیم. بر همین اساس، نیازمند افزایش انعطاف پذیری در این زمینه هستیم. صنعت مواد غذایی به طور طبیعی بر افزایش تولید و کسب و کارهای بزرگتر و پایان دادن به کشاورزی در مقیاس کوچک و غیر اقتصادی تاکید خواهد کرد.
اگرچه پاسخی قانع کننده به نظر می رسد، اما شواهد بسیاری بر هزینههای سنگین این انقلاب اشاره داشته و ادامه این مسیر نمی تواند امتیازات بیشتری را در پی داشته باشد. اثرات آن بر خاک، منابع آب شیرین و تنوع زیستی نیز احتمالا به کاهش بازده نهایی منجر خواهد شد. همچنین، با افزایش استفاده از موادی مانند کودهای شیمیایی و آفتکشها نه تنها سلامت محیط زیست بلکه بهداشت و سلامت جوامع شهری و روستایی نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
کشاورزی مدرن به عنوان یکی از عوامل اصلی نابودی تنوع زیستی شناخته شده و شرایط خاک - فرسایش و یا تخریب کامل - نیز از نگرانیهای بزرگ ما محسوب می شود. روند تصاحب زمین - خرید یا کرایه زمین توسط کشورهای ثروتمند در کشورهای فقیر جهان - موجب شده تا افزون بر بیکاری مردم محلی، زمینهای کشاورزی برای تهیه محصولاتی برای تغذیه دامها یا تولید زیست سوخت زیر کشت بروند.
همچنین، کشاورزی مدرن وابستگی بسیاری به سوختهای فسیلی دارد که مصرف آنها به تغییرات آب و هوایی منجر شده و آسیب پذیری بخش کشاورزی نسبت به قیمتهای سوخت در بازارهای جهانی را افزایش می دهد. تولید مواد غذایی برای تغذیه دامها از نمونههای خوب در زمینه روند اشتباه زنجیره غذایی ما محسوب می شود. آلودگی حاصل از فضولات حیوانی و خطر شیوع بیماریهای جدی از جمله بیماریهای واگیردار همگی از پیامدهای صنعتی هستند که به واقع ناپایدار است.
اما همچنان این پرسش مطرح است که آیا بدون افزایش تولید می توانیم مواد غذایی لازم و مقرون به صرفه برای جهان را تامین کنیم؟ و یا آیا می توان روند صنعتی شدن کشاورزی را تغییر داده و همزمان شرایط منابع طبیعی مانند خاک و آب را در حالی که کشاورزان از درآمد مناسب برخوردار باشند، بهبود بخشید؟
برخی کارشناسان معتقدند امکان تحقق مواردی از این دست وجود داشته اما به اصلاحات بنیادین در شیوه تولید و فروش مواد غذایی نیازمند هستیم. در حقیقت، باید زنجیره تامین مواد غذایی را اصلاح کرده و کشاورزان کوچک و خردهپا نیز دسترسی عادلانهای به بازارها داشته باشند؛ الگوهای جایگزین برای توزیع مواد غذایی مانند طرحهای ارتباط مستقیم از زمین کشاورزی به مصرف کننده باید مورد توجه قرار بگیرند؛ نسبت به حضور افرادی آموزش دیده در راستای اجرای کشاورزی پایدار اطمینان حاصل کنیم؛ و ضایعات غذایی باید در تمامی سطوح زنجیره مواد غذایی کاهش یابند.