اين روزها كمتر پيش مي‌آيد تا با كمبود بنزين كه معضل روزمره و گريبانگير همه دارندگان خودرو است، مواجه شويد و راهكارهاي مختلفي براي تامين بنزين موردنياز را از سوي همكاران، دوستان و اطرافيان نشنويد.

با گذشت حدود 6ماه از زمان اجراي طرح سهميه‌بندي سوخت، ذهن خلاق ايراني به راه‌هاي بسياري رسيده كه از طريق آنها مي‌توان به راحتي و بدون مشكل، البته با پرداخت مبلغي نه چندان كم نسبت به قيمت بنزين، باك ماشين خود را پر كرد و به هر كجاي شهر يا كشور كه خواستيم سفر كنيم.

البته در راه نيز تنها نيستيم، زيرا در جاده‌ها نيز افرادي حضور دارند كه مشغول امدادرساني از طريق فروش بنزين آزاد به مسافراني هستند كه به دليل خالي شدن باك خودرو در راه مانده‌اند.
راه‌هاي دستيابي به بنزين آزاد آنقدر زياد شده كه شايد مسوولان اجراي طرح سهميه‌بندي بنزين اگر پيش‌بيني مي‌كردند كه اين همه راه جايگزين براي تامين بنزين وجود دارد، هيچ‌گاه اين طرح را عملي نمي‌كردند.

اكنون ديگر هيچ فردي با مشاهده صفي تقريبا طولاني كه در كنار پمپ‌هاي بنزين‌ها شكل گرفته تعجب نمي‌كند،‌ زيرا با وجود غيرقانوني بودن فروش بنزين به صورت آزاد، دارندگان خودرو در كنار جايگاه‌هاي سوخت مشغول تهيه بنزين آزاد هستند، البته افرادي هم كه فروشنده بنزين به صورت آزاد، در كنار جايگاه‌ها حضور دارند تا به مشتريان خود به اين شكل سرويس‌دهي كنند.

با وجود اينكه مجريان طرح و حتي دارندگان پمپ‌هاي بنزين همواره از وجود مجاري غيرقانوني عرضه بنزين اظهار بي‌اطلاعي مي‌كنند،‌ اما آمار مصرف سرانه بنزين در سطح كشور رقمي چندان پايين‌تري از مدت مشابه در سال قبل را نشان نمي‌دهد كه وجود ترافيك‌هاي سنگين طي شبانه‌روز در خيابان‌ها و جاده‌ها، خود دليلي بر اين مدعا است كه اجراي طرح سهميه‌ بنزين نه تنها آنچنان كه بايد مفيد نبوده، بلكه عامل ايجاد مشكلاتي در ارائه خدمات نيز بوده است.

البته اينكه طرح موفق بوده يا نبوده خود بحث جداگانه و مفصلي را مي‌طلبد. سعي كرديم در اين گزارش به بررسي راه‌هايي بپردازيم كه دارندگان خودرو چگونه از راه غيرقانوني بنزين موردنياز خود را تهيه مي‌كنند.

در تهيه اين گزارش نه تاكسي‌داران و نه صاحبان پمپ‌هاي بنزين هيچ‌يك حاضر به ارائه اطلاعاتي در اين خصوص نشدند و برخي نيز كاملا تكذيب كردند كه اصلا راه‌هايي براي ارائه بنزين آزاد به شكل غيرقانوني وجود دارد، اما تحقيقات ميداني ما نشان داد كه راه‌هايي وجود دارد كه شايد هنوز برخي از ما از آن بي‌خبريم. در واقع توزيع بنزين علاوه بر سهميه‌اي كه از طريق توزيع دولتي وجود دارد، بازاري موازي به دست آورد كه در اين بازار سياه هر شخصي از يك طريق و با يك قيمت متفاوت سوخت موردنياز خود را تامين مي‌كند.

راه‌هاي تامين سوخت آزاد

روزهاي اوليه اجراي طرح سهميه‌بندي اگر از روي بدشانسي مجبور بوديد براي رفتن به محلي از اتومبيل كرايه استفاده كنيد، حتما به اين قضيه برخورد داشته‌ايد كه تقريبا بسياري از موسسات اتومبيل كرايه اعلام مي‌كردند، ماشين نداريم و اگر هم ماشيني بود تنها مسيرهاي نزديك را پوشش مي‌داد.

اما اكنون با گذشت 6ماه از اجراي طرح سهميه‌بندي بنزين، اوضاع فرق كرده است؛ يعني كافي است با يك آژانس تماس بگيريد و كد اشتراك خود را بدهيد تا ماشين درخواستي شما به سمت آدرس شما بيايد و شما را به مقصد موردنظرتان برساند.

اين در حالي است كه از آذرماه برخلاف گذشته كه قرار بود ماشين‌هاي طرح‌دار آژانس‌هاي مسافربري 450ليتر و ماشين‌هاي عادي 600ليتر سهميه در ماه داشته باشند با كاهش سهميه مواجه شدند و سهميه همه خودروهاي موجود در موسسات اتومبيل كرايه به 450ليتر در ماه رسيد.

هر چند هنوز كارت سوخت مربوط به خودروهاي اين موسسات نيز دريافت نشده است؛ به طوري كه تعداد اندكي از خودروهاي يك موسسه از كارت سوخت مربوط به آژانس‌ها برخوردار هستند، اما مسوولان اين موسسات به راهكارهايي براي تامين بنزين موردنياز خودروهاي خود رسيده‌اند.

تعدادي از مسوولان اين موسسات در برابر پرسش ما مبني‌بر اينكه چگونه سوخت اضافي دريافت مي‌كنند، تنها به ذكر اين نكته اكتفا كردند كه اتحاديه مربوطه سوخت اضافي را در اختيار ما قرار مي‌دهد. به گفته يكي از مسوولان موسسه اتومبيل كرايه تعداد زيادي از تاكسي‌داران در حال حاضر اقدام به فروش بنزين خودروي خود مي‌كنند و تعدادي از افراد نيز كه اتومبيل‌هاي آنها از يك خودرو بيشتر است، كارت خودرويي را كه مورد استفاده آنها نيست، براساس آشنايي با صاحبان موسسات اتومبيل كرايه به طور آزاد از ليتري 250 تا 400تومان در اختيار صاحبان موسسات قرار مي‌دهند.

تاكسي‌داران

هر چند دارندگان تاكسي خيلي ساده از كنار پرسش ما گذشتند و خيلي جدي تكذيب كردند كه فروشنده بنزين آزاد هستند، اما يكي از رانندگان موسسات اتومبيل كرايه در توضيحات خود درباره كمبود بنزين به صراحت اعلام كرد كه گروهي از رانندگان تاكسي را مي‌شناسد كه از زمان اجراي طرح سهميه‌بندي بنزين شغل خود را كنار گذاشته‌اند و در صورت نياز از گاز به عنوان سوخت اتومبيل خود استفاده مي‌كنند. به گفته وي آنها شماره خود را در اختيار افرادي كه با صاحبان خودرو سروكار دارند، قرار داده‌اند تا با يك تماس در محلي قراري گذاشته و بنزين موردنياز آنها تامين شود.

پمپ بنزين‌ها

فروش بنزين در واقع به نوعي شكل تجارت داخلي به خود گرفته به طوري كه به گفته بسياري از دارندگان وسايل نقليه در حال حاضر بسياري از دارندگان پمپ بنزين نيز كارت‌هاي سوخت به جا مانده در پمپ‌ها را به جاي ارجاع به شركت متولي صدور كارت سوخت به صورت بنزين آزاد در اختيار دارندگان وسايل نقليه‌اي قرار مي‌دهند كه با مشكل تامين سوخت مواجه شده‌اند و در واقع بنزين موجود در كارت‌هاي به جاي مانده به روي سكوها را به قيمت آزاد مي‌فروشند.

شارژ كارت

يكي از جالب‌ترين راهكارهايي كه از طرف چند راننده بيان شد، مربوط به شارژ كارت بود. تا چندي پيش راه‌هايي براي شارژ كارت‌هاي تلفن شنيده بوديم، اما تاكنون با شارژ كارت‌هاي سوخت مواجه نشده بوديم تا اينكه يكي از رانندگان تاكسي اظهار داشت مي‌توان با پرداخت مبلغي در حدود 60هزار تومان كارت سوخت را شارژ كرد. سهميه ماهانه بنزين خود را تكميل و دوباره از آن استفاده كرد.

از كجا بنزين آزاد بخريم؟

با توجه به تجربه‌هاي به دست آمده از دارندگان خودرو به اين نتيجه رسيديم، قيمت بنزين آزاد در محل‌هاي مختلف متفاوت است، در حال حاضر به طور معمولي بنزين آزاد بين 250 تا 400تومان به فروش مي‌رسد اما اگر در جاده‌ها با كمبود بنزين مواجه شديد، اين فرآورده سوختي را بايد ليتري 500 تا 700 تومان تهيه كنيد.

البته فروش بنزين آزاد بسته به محلي كه بنزين را تهيه مي‌كنيم نيز متفاوت است. مشاهدات گواه از آن دارند كه در شمال شهر تهران بنزين آزاد تا ليتري هزار تومان هم به فروش رسيده، اما در بخش‌هاي مركزي و جنوبي همان 250 تا 400تومان است.
همچنين به نوع خودرو نيز بستگي دارد، اگر خودروي شما جزو اتومبيل‌هاي گران باشد، بر اساس انصاف طرف مقابل تا جايي كه بتواند مبلغ را بالاتر مي‌برد؛ به طوري كه يكي از دوستان در يكي از پمپ بنزين‌هاي واقع در شمال تهران چون خودروي پرادو سوار بود، بنزين را ليتري 2هزار تومان نيز خريداري كرده است، اما دوستي ديگر با خودروي پرايد ليتري 400تومان بنزين خريده بود.

همچنين اگر جوان‌تر باشي سعي مي‌كنند، گران‌تر بفروشند؛ زيرا فكر مي‌كنند، چون جوان هستي و به قولي هنوز كله‌ات بوي قورمه‌سبزي مي‌دهد، حاضري هر مبلغي بپردازي. با رانندگان مسن‌تر اين گونه برخورد نمي‌شود و سعي مي‌كنند رقم مقبول‌تري پيشنهاد دهند. اما نگران نباشيد براي خريد ساير فرآورده‌هاي مربوط به ماشين همچون بنزين سوپر، روغن موتور و ساير اقلام مورد نظر، نيازي به پيدا كردن محل مناسب نداريد، بلكه تنها توصيه اين است كه سعي كنيد اين گونه فرآورده‌ها را از پمپ‌‌هاي واقع در شمال شهر خريداري نكنيد؛ چون حداقل بايد دو برابر قيمت پرداخت كنيد.

خلاصه اينكه توصيه ما به شما كه نياز به خريد بنزين آزاد داريد، اين است كه بنزين را گران‌تر از ليتري 400تومان نخريد؛ چون فروشنده نهايت بي‌انصافي را به خرج داده است، هر چند كه فروش بنزين آزاد به صورت غيرقانوني آن هم به اين راحتي، خود مقوله‌اي است كه مسوولان بايد پي‌گير آن باشند.

*منبع: دنیای اقتصاد

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه