معماری مسجد ولیعصر خشن و وحشتناک است!

شاکری گفت: طی تماسی که با شهردار منطقه ۱۱ داشتم، وی تعهد کرد که معماری خشن و وحشتناک این مسجد را اصلاح کنند.

به گزارش معماری نیوز، مجتبی شاکری عضوکمیسون فرهنگی شورای شهر تهران در خصوص ادامه ساخت مسجد ولیعصر گفت: بنده  تصاویر این مسجد را در جلسه شورا نشان داده و اسناد و مدارک را هم ارائه کردم و به عنوان اولین فرد در شورا اعتراضاتی به نوع ساخت این مسجد داشته ام که این پروژه را متوقف کنند.

وی با بیان اینکه شهرداری منطقه ۱۱ نیز متعهد به تغییر طرح شده است گفت: طی تماس تلفنی شهردار منطقه ۱۱، وی تعهد دادند که معماری خشن و وحشتناک این مسجد را اصلاح کنند.

شاکری گفت: بنده از مسئولین شهرداری خواستم تا طرح اصلاحی خود را به صورت مکتوب به شورا داده تا توافق صورت بگیرد که شهرداری بتواند این پروژه را ادامه دهد در غیر این صورت ادامه این وضعیت قابل قبول نیست.

به گزارش معماری نیوز، وی در خصوص هزینه صورت گرفته و پیشرفت فیزیکی این مسجد گفت: تا کنون ۳۰ میلیارد هزینه ساخت این مسجد شده و ۱۰ میلیارد از بودجه هنوز باقی مانده است. این در حالی است که ۲۵ درصد کار باقی مانده است و کار تمام نشده است ضمن اینکه هرچقدر هم هزینه شده باشد معماری باید به صورت ایرانی اسلامی تغییر کند و اگر اقداماتی برای تغییر انجام نشود توجیهی نخواهد داشت.

مسجد ولیعصر در خیابان انقلاب اسلامی - چهارراه ولیعصر(عج) – جنب تئاتر شهر در زمینی به مساحت ۵۰۰۰ متر مربع و با زیربنای ۲۷۰۰۰ مترمربع توسط شهرداری منطقه ۱۱ ساخته می شود.

***
اولین طرح ارائه شده برای مسجد و مجتمع فرهنگی ولیعصر طرحی از عبدالحمید نقره کار، استاد پیشکسوت دانشگاه علم و صنعت بود که به طور کامل به الگوی شناخته شده مساجد شباهت داشت.

اما این پایان ماجرا نبود. رضا دانشمیر، طراح پروژه پردیس سینمایی ملت، دیگر معماری بود که پایش به این پروژه باز شد.
دانشمیر در گفتگو با روز نامه شرق در ۱۴ اردیبهشت سال ۸۹ با اشاره به طرح قبلی این مسجد گفت:

… مسجد ولی عصر پروژه مهم دیگری است که قصهٔ مفصلی دارد؛ مشاوری آمده بود و مسجد خیلی بزرگ و کلاسیکی را آنجا پیش بینی کرده بود که با خود ساختمان تاتر شهر تناسب نداشت. ارتفاعش به اندازهٔ گنبد سلطانیه بود؛۵۲ متر (تاتر شهر حدودا ۲۰ متر است) بنابراین، هنرمندان اعتراض کرده بودند که این ساختمان بزرگ است و تعادل ندارد و باید این طرح عوض شود.

پروژه یک مدتی متوقف شده بود. کارفرمای پروژه – سازمان توسعه فضاهای فرهنگی- زمانی که پروژه سینما در حال اتمام بود، آمد و از من خواست که کمک کنم تا این پروژه از این حالت بی تکلیفی، دربیاید.

ما اواخر ۸۶ وارد پروژه شدیم. تا آن زمان، سازهٔ زیرزمین این مسجد را هم اجرا کرده بودند. حالت بدی پیدا کرده بود، درعین حال عوامل تاتر شهر خیلی نگران بودند که به علت اینکه این گودبرداشته شده و رها شده، اسباب خطر بشود.

دانشمیر درباره حاشیه های طراحی این پروژه در آن زمان افزود:

… خیلی حواشی زیادی داشت. تئاتری ها هم خیلی نگران بودند. یک بار گفتند دیوار تا تر شهر ترک خورده و باعث نشست شده و بالاخره خیلی مسائل داشت که خوشبختانه ما اصلا جزو آن مسائل نبودیم.

بعدا از ما خواستند که برای آن مسائل راه حل بدهیم. کانسپتی که من برایش پیش بینی کردم، این بود که خوب، تاتر شهر ساختمان اصلی هنرمندان تاتر مملکت است و از این بابت ساختمان خیلی با ارزشی ست.

نقطه ای هم که درش واقع شده، نقطهٔ خیلی کلیدی ای هست که این طرفش پارک دانشجو ست – یک پارک خیلی مهم در یک تقاطع خاص.
این یک طرف دانشگاه امیرکبیر، آن طرف دانشگاه تهران. خیابان انقلاب. موزه هنرهای معاصر. وقتی نگاه می کنید، می بینید که مجموعه ای از اماکن فرهنگی پرارزش توی این محدوده هستند که سایت را خیلی پراهمیت می کنند. ما چه کاری می بایست می کردیم که بتوانیم شان این مجموعه ای را که در اطرافش هستند، حفظ بکنیم؟ و درعین حال بتوانیم آنجا مسجدی به وجود بیاوریم که این مسجد – به دنبال همان ایده ای که داشتیم – مربوط باشد به زمان حال، در عین حال که یک پایش هم در تاریخ باشد.

ایده جدید برای طراحی مسجد و مجتمع فرهنگی، موضوع بخش دیگر سخنان دانشمیر بود:

اول خواستیم ایده را از وضع موجود برداشت کنیم که دیدیم وضع موجود غلط است. بنابراین وضع موجود را کات کردم. به ایده لنداسکیپ رسیدم.
اگر قرار است کنار تا تر شهر مسجدی ساخته شود، این مسجد می بایست لنداسکیپ باشد و می بایست با پارک دانشجو کار کند. این ایده را رویش کار کردیم. در واقع یک سطح پوسته لنداسکیپ را پیش بینی کردیم که می آید در قسمتی که باید با پارک دانشجو مواجه شود، به زمین می رسد؛ و در قسمتی که به خیابان ولی عصر و تا تر شهر منتهی می شود، یک تحدبی را به خودش می گیرد که بتواند آن حالت فضاهای محدب گنبدی شکل را به خودش بگیرد و یک جوری یک دیالوگ تاریخی هم برقرار کند.

در این ایده، ارتفاع مسجد در حد همین تاج تاتر شهر هست. بنابراین یک توازنی با آن دارد؛ نه خیلی پایین تر است و نه خیلی بالاتر.

شهردار این را دید و خیلی پسندید. بعد از آن رفتیم با سازمان های امور مساجد و آدم های مختلفی که می بایست تصمیم گیری می کردند، مواجه شدیم. آن ها خوب، اولش موافق نبودند.

یعنی هضمش براشان سخت بود و مرتب می گفتند این چیست؟ و مخالفت می کردند. البته خوب، من هم مقاومت می کردم.
خوشبختانه بعد، قبول شد و کارمان ادامه پیدا کرد… بعد از آن یک دوره ای با آقای دکترحجت همفکری کردیم که ایشان نظرات خودشان را بگویند. بالاخره ایشان در زمینهٔ معماری اسلامی نظراتی دارند...

دانشمیر ادامه می دهد: مرحله دیگر طراحی پروژه مسجد ولیعصر، با ورود دکتر مهدی حجت، استاد دانشگاه تهران به پروژه شکل می گیرد تا طرح جدید یک قدم به تأیید نزدیکتر شود:

شش ماهی دکتر حجت می آمد و جلساتی با هم داشتیم و بالاخره خیلی کارهای جالبی رویش صورت گرفت و یک پروژه ای به این شکل ایجاد شد.

تحلیل ایشان این بود که این یک مسجد افقی ست که از خاک بلند می شود و به افلاک می رود. برای ما هم خیلی جالب بود. ما راجع به آن این طور فکر نمی کردیم.

به من می گفت تو خیلی زمینی فکر می کنی! می دانید؟ من هم می گفتم این لنداسکیپه و ایشون می گفت که نه! این از خاک تا افلاک است.

نظرش این بود که این پروژه از زمین شروع می شود می رود در این قسمت بالا و این شبستان مسجد است. منم حالا مخالف تعبیر ایشان نبودم. به هر صورت، ایشان دوست داشت پروژه را این گونه ببیند.

تغییراتی در طراحی و الهام از راهروی مسجد شیخ لطف الله برای ورودی جدید مجموعه، دیگر موضوع مورد اشاره دانشمیر است:

... بعدا، ما یک کارهایی هم بهش اضافه کردیم. قبلا در سمت خیابان ولی عصر ورودی نداشتیم ولی یک ورودی برایش پیش بینی کردیم و من برای این ورودی سعی کردم ارجاعی بدهم به مسجد شیخ لطف اله که همین اینجا هست. البته با یک حالت جدیدی؛ همان حرکتی که شما در مسجد شیخ لطف اله دارید، در این مسجد می آیید، درواقع به شکل اسپیرال می چرخید و وارد می شوید.

به هرروی، پس از کش و قوس های فراوان، مراحل اجرایی طرح دوم پیشنهادی آغاز شد اما این هم پایان ماجرا نبود.

اخیرا نیز حجت الاسلام میرحیدر جعفری، امام جماعت مسجد ولیعصر (عج) با انتقاد از عدم نصب مناره و یا گنبد در این مسجد به خبرنگار شبستان گفت: عدم وجود مناره و گنبد در مسجد ولیعصر (عج) موجب شده است که مسجد فاقد نورگیر باشد و شبستان مسجد تاریک شود در حالی که مسجد باید از سه جهت دارای نورگیر باشد.