پس‌لرزه‌های مرگ کودک 5 ساله در قم

به گزارش مهر، حادثه از دست رفتن جان یک کودک 5 ساله در یکی از بوستان‌های شهر قم که انعکاس گسترده‌ای در رسانه‌های داخل و خارج از استان داشت، ابعاد گسترده‌ای دارد. یکی از موضوعات مورد توجه در این حادثه عملکرد اورژانس و درمانگاه حرم مطهر حضرت معصومه(س) است که در اذهان عمومی سؤالات بسیاری ایجاد کرده است.

علت مرگ فاطمه امینی برق‌گرفتگی در اثر تماس با بدنه تیر برق یکی از بوستان‌های شهری اطراف میدان روح‌الله عنوان شده است. امین امینی، پدر این کودک از شهرداری به خاطر سهل‌انگاری در نگهداری تأسیسات برقی این بوستان شکایت کرده است. گله دیگر او از اورژانس و درمانگاه آستانه حضرت معصومه(س) است که به گفته وی با کم‌لطفی‌هایشان به کم‌کاری‌های دیگر نهادها افزوده‌اند.  

پدر فاطمه می‌گوید همان ابتدا که این کودک را برق گرفت، یکی از اقوام با اورژانس 115 تماس می‌گیرد و درخواست کمک می‌کند. اپراتور چندین سؤال از وضعیت هوشیاری فاطمه می‌پرسد. همه کلافه هستند. مرد نمی‌داند جواب اپراتور را چگونه بدهد. در نهایت به گفته پدر فاطمه آمبولانس اعزام نمی‌شود و او با موتورسیکلت دخترش را به درمانگاه می‌برد.

امینی معتقد است اورژانس نسبت به وضعیت دخترش بی اعتنایی کرده و اپراتور بدون دادن جواب مشخصی تماس را پس از پرسیدن چندین سؤال که در آن شرایط تنها اضطراب همراهان فاطمه را بیشتر می‌کرده، قطع کرده است.

پس از قطع امید از اورژانس، پدر فاطمه پیکر نیمه جان او را با موتور به درمانگاه آستانه حضرت معصومه می‌برد. او  از برخورد پرسنل این درمانگاه و نقص در تجهیزات این درمانگاه نیز گله دارد. امینی از یکی از پرستاران این مرکز شنیده که دستگاه شوکر خراب است و باید به اورژانس 115 برای کمک به دخترش زنگ بزند. او از برخورد و خونسردی پرسنل 115 در این درمانگاه نیز گله‌مند است.

هر چند مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی قم ادعای خراب بودن دستگاه را رد کرده و گفته این درمانگاه دو دستگاه شوک الکتریکی دارد اما به هر حال آنطور که در مدارک اورژانس نیز ثبت شده، هنگامی که کودک در این درمانگاه بوده، اورژانس 115 برای کمک احضار شده و اقداماتی بر پیکر نیمه جان فاطمه انجام داده است.  

پدر فاطمه از نحوه برخورد اورژانس در این درمانگاه نیز گله دارد. به گفته وی پرسنل اورژانس و درمانگاه حضرت معصومه(س) در مداوای دخترش کوتاهی کرده‌اند.

همراهان فاطمه از آمدن اورژانس صرف نظر کردند

معاون مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی قم اما روایت دیگری از ماجرا دارد. مهدی فراهانی در گفتگو با مهر، انعکاسی که از این واقعه در رسانه‌ها اتفاق افتاده را بی انصافی می‌داند.

به گفته فراهانی تمام مکالماتی که با مرکز اورژانس 115 گرفته می‌شود، ضبط شده و مدارک محکمی وجود دارد که نشان می‌دهد اورژانس در این واقعه کم‌کاری نداشته است.

معاون مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی قم درباره نحوه برخورد اپراتور با همراهان فاطمه در ابتدای وقوع حادثه می‌گوید: اورژانس قم روزانه هزار و 500 تماس را پاسخ می‌دهد اما ظرفیت ما با 18 پایگاه شهری که هر کدام در شبانه‌روز 10 تا 12 مأموریت می‌روند، رسیدگی به 170 تماس است.

همین محدودیت موجب شده اورژانس هیچ گاه نتواند برای تمام تماس‌ها اعزام خودرو داشته باشد. اپراتوری که پاسخ تلفن‌ها را می‌دهد یک کارشناس پرستاری است. او با توجه به دستورالعملی که برای پاسخ دادن به تماس‌ها دارد، اعزام خودروها را مدیریت می‌کند که حادثه ناگواری در اثر کمبود آمبولانس برای مردم پیش نیاید.

فراهانی می‌گوید با این حال در مورد برخی مأموریت‌ها مانند گاز گرفتی با CO، ایجاد مشکل برای بانوان باردار و برق گرفتگی بنا بر این است که آمبولانس بدون فوت وقت وارد عمل شود اما در عین حال اپراتور به صورت تلفنی اطرافیان را برای کمک به مصدوم راهنمایی کند.

وی می‌افزاید: در این مأموریت یک شهروند با شماره تلفن 0938 در تاریخ پنجم تیر ساعت 23 و 37 دقیقه را اورژانس تماس می‌گیرد و از برق گرفتگی یک نفر خبر می‌دهد. همکار ما از وضعیت هوشیاری مصدوم می‌پرسد و همراه بیمار می‌گوید نمی‌دانم. در همین لحظه همکار ما می‌گوید آمبولانس اعزام شده است. هنوز جمله ایشان منعقد نشده، فرد تماس گیرنده می‌گوید لازم نیست؛ دارند مصدوم را به درمانگاه می‌برند.

به گفته فراهانی حتی در فایل ضبط شده از این مکالمه، صدای اطرافیان بیمار که او را برای بردن به یک درمانگاه آماده می‌کنند، قابل تشخیص است. او معتقد است اپراتور کار درستی انجام داده چرا که در چنین شرایطی نباید خودرویی اعزام شود و اگر این اتفاق بیفتد و در همین حین حادثه دیگری رخ دهد، این فرد مقصر شناخته خواهد شد چرا که نیروی اورژانس را برای یک مأموریت سوخته تلف کرده است.

معاون مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی قم می‌گوید اگر این خانواده به جای بردن بیمار با موتورسیکلت به درمانگاه منتظر می‌شدند تا آمبولانس برسد؛ شاید عاقبت بهتری برای این حادثه رقم می‌خورد.

اورژانس خارج از چارچوب عمل کرده است

نکته دیگری که وی به آن اشاره می‌کند به عملکرد اورژانس در درمانگاه آستانه مربوط می‌شود. به گفته فراهانی هر درمانگاهی که مجوز شبانه‌روزی را از دانشگاه علوم پزشکی قم دریافت کرده باید آمبولانس داشته باشد و حضور نیروهای اورژانس در این درمانگاه از اساس اشتباه بوده است.

با وجود غیر قانونی بودن این مسئله، نیروهای اورژانس در این درمانگاه حضور پیدا کرده و همراه با پرسنل درمانگاه برای احیای بیمار تلاش کرده‌اند. انتقال بدن فاطمه امینی از درمانگاه آستانه به بیمارستان کامکار توسط اورژانس 115 هم یکی دیگر از اقدامات خارج از چارچوب اورژانس بوده است چرا که این وظیفه آمبولانس درمانگاه است و به گفته فراهانی در آن لحظه دیگر جانی در تن فاطمه نبوده که بخواهند او را با آمبولانس انتقال دهند.

وی با اشاره موبایل آی سی یو بودن این آمبولانس اظهار داشت: استانداردهای ملی می‌گوید 10 درصد آمبولانس‌ها باید دستگاه احیا داشته باشند در حالی‌ که 90 درصد آمبولانس‌های قم به این وسیله مجهز شده‌اند تا در چنین شرایطی به مردم کمک کنند.

وی با اشاره به اظهارات پدر فاطمه درباره خونسردی نیروهای اورژانس می‌گوید: یکی از آموزش‌هایی که مستمر به نیروهای ما داده می‌شود، توانایی حفظ خونسردی در شرایط سخت است. اگر نیروی اورژانس بخواهد مانند همراهان بیمار رفتار کند، هیچ اتفاق مثبتی در مسیر درمان امکان‌پذیر نخواهد بود.

معاون مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی قم با اشاره به مشکلات خودروهای آمبولانس برای انجام چنین مأموریت‌هایی با توجه به ترافیک موجود در شهر ابراز کرد: انتظار ما از همشهریان این است که در هنگام بروز چنین حوادثی ضمن ارائه آدرس دقیق به اورژانس، صبور باشند تا خودرو به محل حادثه برسد و خود برای انتقال بیمار اقدام نکنند.

دستگاه شوک سالم بوده است

حجت الاسلام فاطمی نسب، مدیر روابط عمومی آستانه حضرت معصومه(س) هم در گفتگو با خبرنگار مهر هر گونه اهمال در کمک به این کودک را رد می کند. وی با اشاره به بازرسی کارشناسان علوم پزشکی از این درمانگاه ابراز داشت: دستگاه شوک خراب نبوده و دلیلی بر حضور 115 در درمانگاه وجود نداشته است.

وی انعکاس خبری این مسئله را توهین به ساحت آستانه حضرت معصومه(س) دانست و گفت: اینکه عنوان شود درمانگاه آستانه یکی از معضلات شهر قم است، با انصاف و اخلاق همخوانی ندارد.

قضاوت درباره تناقضاتی که در صحبت های پدر فاطمه امینی و مسئولان اورژانس و دانشگاه علوم پزشکی وجود دارد، چندان کار ساده ای نیست اما به هر تقدیر دانشگاه علوم پزشکی قم به عنوان دانشگاهی که می‌خواهد از پیشتازان اجرای طرح ملی SOS بوده و حد نصاب جدیدی در مدیریت حوادث ارائه دهد، باید توان و امکانات خود را در مدیریت صحنه‌های خطر بالا برده و با اطلاع رسانی شایسته به مردم، آنها را در این مسیر همراه سازد.