محاصره ظالمانه نوار غزه از سوي رژيم صهيونيستي كه با چراغ سبز جرج بوش رئيس جمهور آمريكا در سفر اخير خود به منطقه خاورميانه صورت گرفت نشان داد كه باريكه غزه همواره براي اسرائيل، منطقه اي دردسرساز بوده است، خروج از غزه در زمان شارون يكي از نشانه هاي عجز اين رژيم در منطقه بود.

دليل عمده اين مسئله وجود پايگاه بسيار قوي و مهم حماس در غزه است كه امنيت رژيم صهيونيستي را مورد تهديد قرار داده و اين رژيم را با استيصال و درماندگي مواجه كرده است، به نحوي كه ساكنان شهرك هاي يهودي در فلسطين اشغالي از ترس موشك هاي قسام آرام و قرار ندارند و راه مهاجرت را در پيش گرفته و از مقامات تل آويو خواسته اند هرچه سريع تر براي مقابله با حملات فلسطيني ها راه چاره اي بينديشند.

به همين دليل رژيم صهيونيستي نيز روز به روز بر عمق جنايات خود نسبت به اين منطقه مي افزايد و در تازه ترين اقدام غيرانساني نوار غزه را محاصره و راه ورود غذا، دارو، سوخت و... را به اين منطقه مسدود كرده است. جنايات رژيم صهيونيستي در حالي به وقوع مي پيوندد كه جهان عرب در سكوت كامل به سر مي برد و براي كمك به مردم مظلوم فلسطين اقدامي نمي كند.

در اين راستا تنها جنبش حماس است كه قهرمانانه با امكانات كم خود از سرزمين و مردم اين منطقه دفاع مي كند. هدف از چاپ اين مقاله آشنايي مختصر با تشكيل و مبارزات جنبش مقاومت است.

سرويس خارجي

جنبش مقاومت اسلامي حماس در سال 1987 توسط شيخ «احمد» ياسين پايه گذاري شد. ايدئولوژي حماس ريشه در اخوان المسلمين مصر دارد. در سال 1973، ياسين ابتدا «الجماعه الاسلامي» را براي همكاري با فعاليت هاي سياسي اخوان المسلمين در غزه پي ريزي كرد.

وي سپس جنبش حماس را به عنوان بازوي سياسي و منطقه اي اخوان المسلمين در دسامبر 1987 به دنبال آغاز انتفاضه اول در سرزمين هاي اشغالي بنيان نهاد. عمده شهرت حماس بيشتر به دليل انجام حملات شهادت طلبانه عليه اهداف و نيروهاي اسرائيلي است.

اين جنبش ابتدا دنباله رو مدل اخوان المسلمين بود به اين معنا كه به عنوان يك «نهاد رفاه اجتماعي» عمل مي كرد هر چند درحال حاضر، همچنان به فعاليت هاي رفاهي و اجتماعي خود ادامه مي دهد، اما با وارد شدن به فاز مسلحانه بيشتر فعاليت خود را در حوزه مبارزه با اسرائيل متمركز ساخت.

حماس، ستيز اعراب- اسرائيل را به مثابه ستيز اسلام و يهوديت تلقي مي كند كه تنها با نابودي اسرائيل مي توان اين ستيز را حل و فصل كرد.

نگرش ها، باورها و منشور حماس

برخي بر اين باورند كه دو نگرش حماس «ناسيوناليسم فلسطيني» و «بنيادگرايي اسلامي» درهم آميخته است. اين گروه خود را به «نابودي اسرائيل»، «هويت صهيونيستي» و «جايگزيني حكومت خودگردان فلسطين با يك دولت اسلامي» و «افراشتن بيرق الله در وجب به وجب خاك فلسطين» متعهد مي داند. اين جنبش فلسطين را سرزمين اسلامي مي داند كه از سوي غيرمسلمانان به اشغال درآمده است.

حماس، «جهاد» را تنها راه حل مسئله فلسطين و خارج ساختن فلسطين از كنترل اسرائيل را وظيفه مذهبي تمام مسلمانان مي داند. حماس، برخلاف سازمان آزاديبخش فلسطين كه در سال 1988 اسرائيل را به رسميت شناخت، نه تنها مخالف مشروعيت اين رژيم است بلكه خواهان نابودي آن و مخالف ماهيت وجودي اسرائيل است.

حماس معتقد به تشكيل دولتي اسلامي و پياده ساختن تمام ابعاد اسلام و تمام جوانب زندگي است.
جنبش مقاومت همچنين علاوه بر اينكه مقاومت را وظيفه يك يك مسلمين مي داند، معتقد به نقش هاي انقلابي براي تمام افراد جامعه اعم از زن و مرد، معلم و دانشجو و غيره است.

فعاليت ها و اقدامات رفاهي حماس

از جمله دلايل معروفيت و حسن شهرت حماس در فلسطين اقدامات رفاهي و خدمات اجتماعي است كه ارائه مي دهد. حماس از بدو تأسيس خود در سال 1987، اقدامات گسترده اجتماعي، سياسي و حتي نظامي انجام داده است.

از جمله آنها مي توان به ساخت مدارس و بيمارستان ها اشاره كرد. بخشي از بودجه سالانه تقريبا 70 ميليون دلاري حماس صرف اقدامات ذيل مي شود: بسط شبكه خدمات اجتماعي، اجراي برنامه هاي آموزشي و رفاهي، تأمين مدارس و يتيم خانه ها و مساجد، كلينيك هاي بهداشتي، مكان هاي اطعام فقرا و مكان هاي ورزشي؛ چنان كه يك دانشمند يهودي به نام «روون پاز» معتقد است: «تقريبا 90درصد كار جنبش مقاومت در فعاليت هاي اجتماعي، رفاهي، فرهنگي و آموزشي خلاصه مي شود.»

درواقع، با فراهم آوردن اين اقدامات و فعاليت هاست كه حماس موفق شده تا در ميان مردم محبوبيت كسب كرده و وفاداري سياسي مردم را به دست آورد. اين جنبش همچنين كمك هاي مالي و بورسيه به دانشجوياني مي دهد كه خواهان ادامه تحصيل در عربستان يا غرب هستند.

افزون بر اين، حماس خدمات بهداشتي و درمان پزشكي ارزان يا رايگان را به مردم ارائه مي دهد. اين گروه همچنين موسسه هاي خيريه اسلامي، كتابخانه ها و مراكز آموزش براي زنان مي سازد. ضمن اينكه توانسته در زمينه ساخت كودكستان ها و شيرخوارگاه ها فعاليت هايي انجام داده و مدارس مذهبي اي را تأسيس كند كه غذاي رايگان به كودكان مي دهد.

نگرش رهبران حماس به اسرائيل

برخي رهبران و سران حماس خواهان «محو و نابودي اسرائيل» هستند. پس از پيروزي حماس در انتخابات 25 ژانويه 2006 يكي از رهبران حماس به نام «محمود الزهار» در مصاحبه اي با تلويزيون المنار درخواست هاي خارجي مبني بر شناسايي حق موجوديت اسرائيل را رد كرد.

پس از تشكيل دولت از سوي حماس، دكتر الزهار اظهار داشت: «آرزو دارم نقشه جهان را روزي بر ديوار خانه ام بياويزم كه در آن نامي از اسرائيل نباشد... اميدوارم كه آرزوي ما براي تشكيل دولت مستقل فلسطيني كه شامل تمام مرزهاي تاريخي فلسطين است، به حقيقت بپيوندد. من به اين امر معتقدم كه روزي دولت فلسطين تشكيل خواهد شد و جايي براي دولت اسرائيل در اين سرزمين نخواهد بود.»

وي در ديدگاه خود كه ادامه استراتژي حماس مبني بر به رسميت نشناختن اسرائيل است، مي گويد:«اين احتمال وجود دارد كه با تشكيل دولت اسلامي فلسطين تمام يهوديان، مسيحيان و مسلمانان در كنار هم و در لواي يك دولت اسلامي زندگي كنند.» الزهار در ادامه مصاحبه با المنار مي افزايد:«فلسطينيان از يهوديان هيچ تنفري ندارند و ما تنها با اشغال سرزمين مان از سوي اسرائيل مخالفيم.»

شيخ احمد ياسين پيش از ترور از سوي جوخه هاي مرگ اسرائيل در سخناني گفت كه سال 2027، سال نابودي اسرائيل است. حتي «عبدالعزيز رنتيسي» نيز فراتر رفته و گفت: ما خواهان حذف اسرائيل از روي نقشه هستيم. رنتيسي همچنين در ادامه سخنان خود افزود: هولوكاست يك موضوع نازي- صهيونيستي است با هدف ترغيب يهوديان به مهاجرت به اسرائيل.

«خالد مشعل»، رئيس دفتر سياسي حماس نيز ابراز داشت: حماس تنها زماني نزاع مسلحانه با اسرائيل را ترك مي كند كه اين رژيم به مرزهاي سال 1967 خود بازگردد و از سرزمين هاي فلسطيني عقب نشيني كرده و «حق بازگشت فلسطينيان » را بپذيرد.

منشور حماس

منشور 36 ماده اي حماس در سال 1988 تصويب شد. هدف آن «افراشتن بيرق الله در تمام خاك فلسطين» و تاسيس حكومت اسلامي است.

در اين منشور، شعار حماس اينگونه بيان شده است:«خداوند هدف ما، پيامبر مدل ما و قرآن قانون ماست؛ جهاد راه ما و مرگ در راه خدا والاترين آرزوي ماست.» همچنين در اين منشور هدف حماس «حمايت از منكوب شدگان، اجراي عدالت و مبارزه با بي عدالتي» بيان شده است.

حماس بر اين باور است كه فلسطين سرزميني است كه تا روز قيامت براي نسل آينده مسلمانان نهاده شده است. جنبش مقاومت اسلامي، جنبش فلسطيني متمايزي است كه تنها به «الله» وفادار و شيوه زندگي اش نيز مبتني بر اسلام است.

ما مي كوشيم تا بيرق الله را در تمام فلسطين برافرازيم تا پيروان تمام اديان بتوانند در ذيل حكومت اسلام در همزيستي مسالمت آميز و در صلح و امنيت با يكديگر به حيات خود ادامه دهند.

جنبش مقاومت اسلامي بر اين باور است كه سرزمين فلسطين، وقفي اسلامي است كه تا روز رستاخيز براي نسل هاي آينده مسلمين به وديعه گذاشته شده است. هيچ بخشي از آن نبايد به ديگري واگذار شود.

رهبران اصلي حماس

حماس داراي دو جناح سياسي و نظامي است اما تمايزي ميان اين دو جناح ظاهرا آسان نيست. ارزيابي ساختار رهبري حماس كمي دشوار است اما مي توان رهبران آن را به اين ترتيب نام برد:

خالد مشعل: وي در سال 1956 در اراضي غربي متولد و در رشته فيزيك از دانشگاه كويت فارغ التحصيل شد. او در كويت «رهبر جنبش اسلامي دانش آموختگان فلسطيني» بود. مي توان مشعل را رهبر حماس ناميد.
وي در دمشق ساكن است جايي كه او از دهه 1990 در تبعيد به سر مي برد.

اسماعيل هنيه: هنيه كه دهه 40 عمر خود را مي گذراند از دانش آموختگان دانشگاه اسلامي غزه در رشته ادبيات عرب است. هنيه از جمله كساني است كه به همراه چند چهره معروف ديگر در اوايل دهه 1990 به لبنان تبعيد شد. او داراي رويكردي متعادل و آرام است، اما برخي بر اين باورند كه اين تاكتيكي بيش

موسي ابومرزوق: وي كه در سال 1951 در غزه متولد شد، دكتراي خود را در رشته مهندسي صنعتي در ايالات متحده اخذ كرد. ابومرزوق معاون رهبر سياسي حماس است و در سوريه مستقر است. سال ها در آمريكا و اردن زيست و در نهايت در سال 2004 دادگاهي در آمريكا او را به طور غيابي محاكمه و اخراج كرد. دادگاه مدعي بود كه وي از فعاليت هاي حماس، حمايت مالي مي

محمود الزهار: در غزه متولد و در قاهره پزشكي خواند. وي يكي از اعضاي بنيان گذار حماس است. او رهبر فراكسيون حماس در پارلمان است.

عزيز دوبك: در 1948 متولد و در دانشگاه پنسيلوانيا به درجه دكترا رسيد. در سال 1992 به لبنان تبعيد و سخنگوي اخراج شدگان لبنان شد.

شيخ حسن يوسف: دهه 50 عمر خود را مي گذراند و از سال 2001 به بعد مسئول حماس در اراضي غربي بود و اكنون در زندان اسرائيل است. برخي بر اين باورند كه اگر وي آزاد شود، ميانه روي وارد سيستم حماس خواهد شد.

خبرگزاري فارس

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه