رویدادهای سال‌های 84 تا 92 از درون شرایط ویژه سیاسی و اقتصادی همان دوره سرچشمه گرفته بود. حال آن شرایط دیگر وجود ندارند؛ بنابراین کنش‌گران جریان‌های افراطی و تندروها، نه این که نمی‌خواهند آن تجربه را تکرار کنند، بلکه نمی‌توانند، زیرا آن شرایط دیگر وجود ندارد.

ابراهیم یزدی، دولت یازدهم را فرآورده تغییرات و تحولات درونی جامعه بعد از تجربه دردناک اقتدارگرایی در دولت قبل و فراگیرشدن جنبش اصلاحات دانست و تاکید کرد که مقاومت تندروها امری «واقعی» و «قابل فهم» و به همان اندازه، «محکوم به شکست» است.

این فعال باسابقه سیاسی در گفت‌و گو با ایسنا، در ارزیابی خود از چشم‌انداز فضای سیاسی کشور گفت: فضای سیاسی کشور همچنان متلاطم است و ادامه این تلاطم، یکی از موانع عمده بر سر راه توسعه همه‌جانبه و آن چیزی است که در سند چشم‌انداز 20 ساله تعریف شده است.

وی با اشاره به اینکه سند چشم‌انداز در سال 1379 تدوین و منتشر شد"، افزود: 14 سال از انتشار این سند گذشته است. باید پرسید تا چه میزان به اهداف این چشم‌انداز نزدیک شده‌ایم؟ کارشناسان توسعه بر این باورند که ایران تمامی ابزارها و امکانات لازم برای توسعه را دارد اما هنوز به توسعه دست نیافته است. آنها این پدیده را به عنوان «پارادوکس ایران» مطرح می‌کنند.

یزدی با تاکید بر اینکه "این پارادوکس، انعکاس توسعه‌نیافتگی مناسبات سیاسی است"، گفت: اگر بپذیریم که توسعه انسانی در تحلیل نهایی، دو بال یا دو بُعد «توسعه سیاسی» و «توسعه اقتصادی» دارد، فرآیند توسعه از هر بُعدی که آغاز شود، هنگامی پایدار خواهد ماند که در هر دو بُعد هماهنگ پیش برود.

این تحلیلگر مسائل سیاسی در همین راستا ادامه داد: دولت تدبیر و اعتدال تلاش می‌کند تا در بُعد اقتصادی گام‌های مؤثری برداشته شود و بی‌تردید بطور نسبی نیز - با توجه به وضعیت نامطلوب گذشته - در این زمینه موفق بوده است، اما در بُعد سیاسی هنوز کارهایی جدی و اساسی باید انجام شود.

وی با بیان اینکه "حل پیچیدگی‌های موجود، با زور و در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نیست، اما برون‌رفت از این وضعیت اجتناب‌ناپذیر است"، به وضعیت گروه‌های تندرو در جامعه اشاره کرد و گفت: دولت یازدهم فرآورده تغییرات و تحولات درونی جامعه بعد از تجربه دردناک دوران اقتدار رئیس‌جمهور پیشین و فراگیرشدن جنبش اصلاحات است. مقاومت تندروها و افراطیون نیز امری واقعی و قابل فهم است، اما به همان اندازه هم محکوم به شکست است.

یزدی در تشریح دلایل خود درباره ادامه مقاومت تندروها و نیز شکست نهایی آنها، اظهار کرد: یکی از دلایل ادامه مقاومت افراطیون و تندروها، تزلزل از درون است اما آنها دیر یا زود هم به این واقعیت‌ها تسلیم خواهند شد و انتظارات خود را با این تغییرات و تحولات تطبیق خواهند داد.

وی با بیان اینکه "تندروی و افراطی‌گری نیز به اندازه اصلاح‌گری پدیده‌ای طبیعی، درون‌زا، واقعی و محصول انقلاب‌هاست"، خاطرنشان کرد: در تمام انقلاب‌های دنیا پدیده فانتزی انقلابی شناخته شده است. آن‌چه در مورد ایران تاحدودی غیرعادی به نظر می‌رسد، ادامه تندروی‌ها و افراطی‌گری‌ها پس از گذشت 36 سال از پیروزی انقلاب است.

یزدی افزود: به عبارت دیگر این رفتار پدیده‌ای نیست که با امر و دستور مسئولان بلندپایه متوقف شود. گرچه تأکیدات مسئولان بلندپایه بی‌تردید در کاهش شتاب حرکت این پدیده مؤثر است، اما عناصر درونی این جریان، خود باید از طریق آزمون و خطا به بیهودگی تلاش‌های خود برسند و دیر یا زود به این موضوع خواهند رسید، کما اینکه ریزش نیروها در درون این جریان قابل توجه است.

وی در ادامه به تاکیدات رئیس‌جمهور مبنی بر اینکه شرایط سال‌های 84 تا 92 تکرار نخواهد شد، اشاره کرد و گفت: رویدادهای سال‌های 84 تا 92 از درون شرایط ویژه سیاسی و اقتصادی همان دوره سرچشمه گرفته بود. حال آن شرایط دیگر وجود ندارند؛ بنابراین کنش‌گران جریان‌های افراطی و تندروها، نه این که نمی‌خواهند آن تجربه را تکرار کنند، بلکه نمی‌توانند، زیرا آن شرایط دیگر وجود ندارد.

وزیر پیشین امور خارجه کشورمان در مورد عملکرد دولت یازدهم در حوزه سیاست خارجی نیز اظهار کرد: دولت در تعامل سازنده با کشورهای صنعتی نیم‌کره شمالی تا حدودی موفق بوده است اما در رابطه با همسایگان، بویژه کشورهای عربی متنفذ منطقه هنوز پیشرفتی به چشم نمی‌خورد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی همچنین به مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 اشاره کرد و با تاکید بر اینکه "روند طی شده در مذاکرات، مثبت و قابل قبول است"، در مورد ارزیابی خود از نتایج این مذاکرات خاطرنشان کرد: برای ارزیابی نتایج این مذاکرات، باید منتظر اعلام نتایج نهایی بود.

یزدی، به طرح پیشنهاد جهان عاری از خشونت و افراطی‌گری (WAVE) از سوی حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد اشاره کرد و گفت: تأثیرگذاری ایران یا هر کشور دیگری بر وضعیت جهانِ سراسر گرفتارِ خشونت و افراطی‌گری، به میزان قابل توجهی به موفقیت ایران و دیگر کشورها در کاهش افراطی‌گری و خشونت در داخل مرزهای ملی بستگی دارد.

وی در پایان با تاکید بر نقش کشورها در کاهش خشونت و افراطی‌گری در جهان و نیز تأثیر مبارزه با افراط داخلی از سوی دولت‌ها در درون کشورهای خود بر روند مبارزه با افراط در سطح جهان، به مضمون حدیثی از پیامبر اسلام (ص) اشاره کرد و افزود: در حدیث پیامبر که با مضمونی فرمودند "رطب‌خورده منع رطب چون کند"، یک دنیا حکمت و فرزانگی نهفته است.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه