سیروس ناصری: توافق هسته‌ای بر سر کلیات و باقی گذاشتن جزییات به نفع ایران است

سیروس ناصری، عضو پیشین تیم مذاکرات ایران و 1+5 با حضور در غرفه ایسنا در بیستمین نمایشگاه بین‌المللی مطبوعات و خبرگزاری‌ها در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره‌ی روند مذاکرات هسته‌ای ایران با توجه به نزدیک شدن به ضرب‌الاجل سوم آذرماه گفت: دولت اوباما در دست‌یابی به توافق جدی است و سعی می‌کند که به تفاهم برسد زیرا اوباما دردوران ریاست جمهوری‌اش دقیقا هیچ موفقیتی چه در زمینه‌ی داخلی و چه در صحنه خارجی از خود نشان نداده است و توافق با ایران آخرین موضوعی است که می‌تواند مطرح شود.

او ادامه داد: همین مساله می‌تواند تنها دلیلی باشد که به نتیجه بخش بودن مذاکرات امیدوار بود. اما وقتی که به مواضع آمریکایی‌ها در مذاکرات نگاه می‌کنید می‌بینید که آن‌ها با نقطه متوازن برای انجام توافق فاصله دارند بنابراین نظر شخصی بنده این است که شانس بالایی برای رسیدن به توافق در پایان دوره اعلام شده (سوم آذرماه) وجود ندارد. من هنوز احتمال تمدید را بیش‌تر می‌دانم.

ناصری در پاسخ به سوالی درباره‌ی اظهارات اخیر سید عباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران با 1+5 مبنی بر احتمال توافق دو طرف بر سر کلیات و باقی ماندن جزییات توافق گفت: اصلا جز این نمی‌توان کار دیگری انجام داد و توافق بر سر کلیات و باقی گذاشتن جزییات به نفع جمهوری اسلامی ایران است. اگر ایران به تفاهم کلی سیاسی با 1+5 دست یابد و زمان مناسبی برای بررسی تمام جزییات با دقت تخصیص دهد به نفع کشور خواهد بود.

وی در ادامه اظهاراتش افزود: تجربه یک سال گذشته نشان داد که آمریکایی‌ها و به طبع آن اروپایی‌ها تا جایی که می‌توانند به دنبال تفاسیری از جزییات هستند تا سوءاستفاده کنند. از آن‌جایی که این یک توافق جامع است باید تمام جوانب با دقت کافی مورد بررسی قرار گیرد تا جزییات کاملا روشن شود حتی اگر جزییات یک‌سال طول بکشد باید این کار انجام گیرد تامطمئن شوید که روزنه‌ای برای سوءاستفاده آمریکایی‌ها باقی نمانده است.

او خاطرنشان کرد: به نظر بنده احتمال این که توافقات به طور کامل میان ایران و 1+5 بر هم خورد و شرایط به حالت قبل از توافق برنامه‌ی اقدام مشترک بازگردد بیش‌تر از 5 درصد نیست. هنوز فکر می‌کنم که احتمال تمدید به صورت کوتاه مدت بیش‌تر از دستیابی به توافق است. اما از آن‌جایی که معمولا تا زمان پایان مذاکرات مواضع نهایی طرف مقابل مشخص نیست به همین دلیل ممکن است در زمان پایان اتفاقی بیافتد.

سیروس ناصری اضافه کرد: اصلی که در ژنو توافق شده است اصل توازن است اگر طرف مقابل بتواند یک موضع قطعی در مورد لغو تحریم‌ها بگیرد و همه را یک جا لغو کند حتما می‌تواند توقع داشته باشد که جمهوری اسلامی ایران نیز تعهداتش را متناسب با آن اجرا کند؛ اما به هر دلیلی از جمله این که اراده سیاسی‌اش را نداشته باشد یا توان سیاسی‌اش را ندارد یا انگیزه‌های دیگر داشته باشد و بخواهد تحریم‌ها را تدریجی لغو کند آن وقت اقداماتی که می‌تواند از جمهوری اسلامی انتظار داشته باشد تدریجی خواهد بود و این یک مساله منطقی و طبیعی است.

وی درباره پیروزی جمهوری خواهان در انتخابات میان‌دوره‌یی کنگره و تاثیر آن بر مذاکرات هسته‌ای گفت: مذاکرات هسته‌ای بزرگ‌تر از آن است که مجموعه کنگره آمریکا بتواند یک تصمیم سنگین مغایر با آن چه که دولت آمریکا مورد نظرش است یا تایید کرده است را بگیرد، البته کنگره می‌تواند بر تصمیمات تاثیر داشته باشد اما فکر می‌کنم که کمی درباره این تاثیر بزرگ‌نمایی شده است و در این‌باره نقش تعیین کننده‌ای ندارد.

این دیپلمات پیشین ایرانی در پاسخ به این سوال که آیا در صورت دستیابی به توافق نهایی ضمانت اجرایی برای پایبندی به توافق از سوی طرف مقابل وجود دارد؟ اظهار کرد: خوشبختانه از آنجایی که برنامه هسته‌ای در اختیار ماست و کلید آن در دست ما قرار گرفته است بزرگ‌ترین ضمانت اجرایی این است که در هر نقطه‌ای که طرف مقابل تعهداتش را نقض کند تقریبا تعهدات ما قابل برگشت است. فرض کنید که طرف مقابل تعهد به لغو تحریم‌های بانکی و نفتی داده است اما در عمل از این تعهد خود عدول کرده یا آن را به تاخیر بیاندازد ما هم می‌توانیم تعهدات خود را درباره برنامه‌ هسته‌ای تغییر دهیم.

او ادامه داد: این مساله بر این نکته تاکید دارد که هریک از تعهدات ما با جزییات در توافق نهایی به هریک از تعهدات آن‌ها بازگردد به طوری که برای طرف مقابل روشن باشد. یافتن این اجزا کار سختی بوده و زمان‌بر است. بر همین اساس باید جزییات توافق نهایی با حوصله مورد بررسی قرار گیرد.

ناصری درباره اعلام اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران گفت: آژانس باید بداند آن چه که در قالب PMD یعنی احتمالات استفاده غیرصلح آمیز بیان شده است، اتهامات غلطی است که جمهوری اسلامی ایران هیچ الزامی به پرداختن آن‌ها ندارد و این موضوعات در قالب یک توافق سیاسی قابل بررسی است. بنابراین غلط است که در گزارش‌های آژانس این انتظار مطرح می‌شود که جمهوری اسلامی باید در این‌باره پاسخ دهد. بهتر است آژانس مدارا کند و به آنچه که در اختیار دارد بپردازد و درباره آن مسائلی که در اختیار ندارد تامل کرده و منتظر نتیجه مذاکرات باشد زیرا آن بخش از انتظارات آژانس به توافقات سیاسی بازمی‌گردد.

مذاکره‌کننده پیشین هسته‌ای ایران ادامه داد: تیم مذاکرات هسته‌ای ایران تیم بسیار توانایی است و واقعا از همه نظر متخصص است. کار آن‌ها یک فداکاری سیاسی است زیرا مذاکرات را در فضایی انجام می‌دهند که فشار داخلی وجود دارد. این کار بسیار پرخطری است. در عین حال که با مجموعه کشورها و در راس آن آمریکا، کشوری که ایران به آن سوءظن شدید دارد مذاکره می‌کنند. در داخل نیز فشارهای زیادی به این مجموعه وارد است ولی با شناختی که از تیم هسته‌ای ایران به خصوص آقای ظریف دارم می‌دانم که این تیم مرد عمل هستند و از این برخوردهای داخلی و خارجی به سادگی نمی‌لرزند و ان‌شاءالله آن چه که به نفع نظام،‌ منافع ملی و مردم است انجام می‌شود.

وی درباره برگزاری مذاکرات در عمان گفت: بهترین فایده برگزاری مذاکرات سه جانبه و مذاکرات هسته‌ای این بود که در فضایی بی سروصداتر برگزار شد. برخی در داخل ممکن است به جنبه منفی آن بپردازند ولی این مساله روشن است که مذاکراتی که در این حد از پیچیدگی و حساسیت است و مواضع طرف‌ها به سرعت در صحنه عمومی پخش شده و حساسیت ایجاد می‌کند بهتر است در یک محیط آرام‌تر، بی‌سر و صداتر و کم خبری‌تر برگزار شود.

او ادامه داد: وین و ژنو برای برگزاری چنین مذاکراتی بسیار پرسر و صدا هستند. کاش از ابتدا مذاکرات در عمان برگزار شده و ادامه می‌یافت و به وین و ژنو کشیده نمی‌شد. در این صورت می‌توانستیم شانس بهتری برای رسیدن به نتیجه در زمان کوتاه‌تر داشته باشیم.