جریمه غیبت سربازی به نفع همه یا تنها آقازاده‌ها؟

برنامه مناظره این هفته در مورد روش جریمه غیبت سربازی بود که سربازی حرفه ای،محرومیتهای اجتماعی غایبان و فواید و مشکلات این طرح با حضور مهمانان بحث شد.
[جریمه غیبت سربازی به نفع همه غایبان است یا تنها آقازاده ها، پول داران و خارج نشینان؟]

به گزارش خبرآنلاین، دولت در بند «ط» تبصره 16 بودجه پیشنهادی خود مبنی بر فروش دوره سربازی مشمولانی که 10 سال غیبت دارند را به مجلس داده است. در این بند بودجه آمده است: «به دولت اجازه داده می شود تا کلیه مشمولان خدمت وظیفه عمومی که بیش از 10 سال غیبت دارند با پرداخت جریمه مدت زمان غیبت، معاف نماید.»

همچنین در ادامه آمده است: «تمام درآمدهای حاصل از اعطای معافیت های مشمولان مذکور به حساب درآمد عمومی کشور موضوع ردیف 150128 نزد خزانه داری کل کشور واریز و تا سقف 10 هزار میلیارد ریال آن در قالب ردیف 135-530000 بابت تقویت بنیه دفاعی نیروهای مسلح مطابق موافقت نامه متبادله با سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور هزینه خواهد شد. آیین نامه اجرایی این بند مشتمل بر تعرفه های گروه های مختلف تحصیلی و مدت زمان غیبت به پیشنهاد وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.»

از این رو مناظره این هفته تلویزیون هم به این موضوع اختصاص داشت که مهمانان آن حسینعلی حاجی دلیگانی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، عباسعلی منصوری آرانی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس ، کامران صداقت دکترای جامعه شناسی توسعه اقتصادی و استادیار دانشگاه، مهدی کوچک زاه عضو کمیسیون آموزش و ابوذر ندیمی نماینده مردم لاهیجان درمجلس بودند.

شروع مناظره

برنامه مناظره با این سوال که شما موافقید مشمولان غایب با پرداخت جریمه نقدی از خدمت وظیفه معاف شوند؟ شروع شد.

ابتدا حسینعلی حاجی دلیگانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در مخالفت خود با این قانون گفت: با اصل حل مشکل غائبان مخالفتی ندارم اما در لایحه دولت ابهامات زیادی هست مثلا باید مشخص شود هدف از دریافت جریمه از مشمولان 10 سال چیست؟ چرا عدد 10 سال انتخاب شده است و چه فرقی با 8 یا 9 سال دارد؟ این غایبان آقازادگان هستند یا خارج نشینان ؟ آیا هدف درآمدزایی است یا حل مشکل برخی افراد جامعه؟ ملاک مبالغ در نظر گرفته شده چیست؟ اگر سرباز اضافه داریم چرا کسر خدمت های قانونی را برداشتیم؟

سپس مهدی کوچک زاده، نماینده تهران و عضو کمیسیون آموزش با بیان اینکه در 10 قانون وظیفه عمومی و محرومیت هایی برای افراد غایب از خدمت در نظر گرفته شده است گفت: این افراد گواهینامه، پاسپورت، حق استخدام در مراکز دولتی و کاندید شدن در مجلس و شوراها را ندارند بنابراین این موضوع در صورت اجرا شدن باید به نحوی باشد که کسانی که از خدمت فراری کرده اند و از این قانون استفاده می کنند، کماکان از استخدام دولتی و نامزد شدن در انتخابات محروم باشند.

او تاکید کرد: بهتر بود یکی از عزیزان ستاد کل نیروهای مسلح در این جلسه حضور می یافت و باید یادآوری کنم که این برنامه بحث درباره خرید خدمت سربازی نیست بلکه دریافت جریمه از غایبان سربازی است. بنده موافقم کسانی که این مشکل را دارند مشکلشان رفع شود اما نباید با کسانی که به خدمت سربازی رفته اند مساوی باشند. کسی که از خدمت فرار کرده نباید بتواند همچون افراد دیگر در انتخابات مجلس به عنوان کاندیدا شرکت کند.

در ادامه

عباسعلی منصوری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس با بیان اینکه این طرح بسیار می تواند موفق باشد، گفت: من موافق ارتش حرفه ای هستم و نباید به اجبار افراد را به سربازی برد. این اتفاق می تواند مانند کشورهای دیگر صورت گیرد.

او با اشاره به دلایل موافقتش نسبت به این طرح گفت: اول اینکه زمان غیبت بسیار بالاست یعنی افراد در حال حاضر با هشت تا 10 سال غیبت به سن 28 سال به بالا رسیده اند لذا نمی توانند به سربازی بروند همچنین تعداد غایبین نیز مهم است به طوری که در حال حاضر دو میلیون غایب سربازی داریم.

منصوری ادامه داد: این نکته را باید درنظر داشت که حتی یک درصد از این افراد نیز در سنوات گذشته به خدمت برنگشتند و منتظر ماندند تا عفو بخورند یا اینکه 50 سالشان بشود و از محرومیت ها رهایی یابند. در عین حال 300 هزار نفر در خارج از کشور که معمولاً مدرک دکتری دارند دوست دارند به ایران بازگردند که به این دلیل نمی توانند.

عضو کمیسیون امنیت ملی گفت: در مجازات اسلامی این امکان وجود دارد که حبس به مجازات نقدی تبدیل شود لذا ما زمانی که این امکان را نداریم که دو میلیون را در زندان جای دهیم باید امکان آن را فراهم کنیم که پول آن را پرداخت کنند و خلاص شوند.

در ادامه کامران صداقت دکترای جامعه شناسی توسعه اقتصادی و استادیار دانشگاه با بیان اینکه یکی از مهمترین مسائل که مقام معظم رهبری هم اعلام کردند جنگ نرم است گفت: یکی از راههای گسترش فرهنگ ایثار وشهادت خدمت مقدس سربازی است و ضرورتهای بین اللملی ایجاب می کند که خدمت مقدس سربازی مهم باشد.

او تاکید کرد: به عقیده من ما با این مصوبه به کسانی که قصد فرار دارند اجازه قانونی می دهیم و اگر بخواهیم هزینه فروش خدمت سربازی را برای تقویت بینه دفاعی اختصاص دهیم در واقع به تضعیف آن کمک کردیم.

سرانجام

ابوذر ندیمی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی و نماینده لاهیجان گفت: من موافق این لایحه هستم و به نظرم این موضوع تنها برای رفع مشکلات اقتصادی دولت نیست و این افراد در جامعه کم نیستند و می توان در فضاهای دیگر از این افراد استفاده کرد.

او این طرح را بی عدالت و تبعیض آمیز ندانست و گفت: باید توجه داشت که این یک قانون است و برای عموم مردم در نظر گرفته شده است نه یک قشر خاص و آقازاده. به هر حال ماباید حدود 1.5 تا 2 میلیون نفری را که هم اکنون به عنوان ناهنجاری درجامعه شناخته می شوند تعیین تکلیف کنیم. بنابراین خرید سربازی می تواند اتفاق مبارکی باشد چرا که هم این افراد تعیین تکلیف می شوند و هم می توان از استعداد و پتانسیل آنها در کشور استفاده کینم.

ندیمی گفت: چرا تصور می کنید این طرح برای آقازاده ها است چون اگر در کشور ما 1.5 تا 2 میلیون آقازاده به خدمت نرفته باشند خیلی خوب نیست پس باید به این موضوع توجه ویژه ای داشت که مخاطب این تبصره عموم مردم بوده و حتی بسیاری از قشر پایین جامعه نیز با استقبال این تبصره از نمایندگان خواستار ایجاد امکان پرداخت اقساطی این جرائم را دارند.

بحث آزاد

در ادامه مهمانان می توانستند در مورد نظر خود توضیحاتی ارائه دهند که ابتدا ندیمی گفت: در ابتدا باید توجه داشت که تمامی مشمولین سربازی پس از گذر سن 50 سالگی دیگر مشمول به حساب نمی آیند. از سوی دیگر باید این نکته را هم روشن کرد که این ادعای برخی افراد مبنی بر گنجاندن این تبصره در لایحه بودجه برای حل مشکل اقتصادی دولت بوده و دولت این مبحث را به تنهایی در لایحه گنجانده عنوان کرد که مصاحبه ها و اظهار نظرهای مقامات مسئول در روزهای اخیر در رسانه ها این موضوع را رد می کند.

او ادامه داد: این موضوع نکته مهمی است که در حال حاضر یک و نیم تا دو میلیون نفر دارای غیبت بیش از 10 سال از خدمت سربازی هستند و در حال حاضر با انواع جریمه ها و محدودیت های اجتماعی مواجهند پس قانون باید هر چه سریعتر فکری به حال این قشر کرده و وضعیت آنها را تعیین کنیم.

منصوری گفت: به نظرمن این آمار خوشبینانه است چون طبق آماری که به دست من رسیده بیش از 2 میلیون و 400 هزار نفر مشمول این تبصره از لایحه بودجه می شوند .

او گفت: بنابراین هم اکنون دو میلیون نفر از دریافت گذرنامه، گواهینامه رانندگی و بسیاری از حقوق اجتماعی دیگر محرومند که باید تعیین تکلیف شوند.

او با اشاره اینکه به عنوان کسی که در این زمینه تجربه دارم ادامه داد: باید بگویم اولا بحث سرباز حرفه ای بحث علمی است که در ارتش های پیشرفته دنیا نیز اجرا می شود و بعد اینکه باید بررسی کنیم از دغدغه سربازی چه آسیب هایی به جامعه می رسد.

منصوری ادامه داد: باید سربازی به گونه ای باشد وقتی افراد به 18 سال رسیدند آموزش مقدماتی ببینند و در مرحله بعد به ازای داوطلب شدن برای سربازی حقوق بگیرند. این درصورتی است که در حال حاضر سربازان متأهل و صاحب فرزند مزایای خاصی ندارند. اجباری بودن سربازی باعث می شود افرادی که نمی توانند، از آن فرار کنند.

او گفت: سن سربازی در تمام دنیا 18 سال است و تا سن 28 سالگی افراد می توانند فشار سربازی را تحمل کنند زیرا انگیزه، حماسه و شور دارند. اما همه فرماندهان احساس می کنند که یک سرباز 38 ساله گروهان را بهم می ریزد و من این را به عنوان یک کارشناس می گویم.

مشاور سابق فرماندهی کل ارتش در ادامه گفت: از تعداد دو میلیون نفر چند نفر از آنها آقازاده هستند اتفاقا آقازاده ها به دلیل اینکه قصد تجارت و خروج از کشور را دارند به سرعت به دنبال کارت پایان خدمت هستند. بنده همچنان پیشنهاد ارتش حرفه ای را مطرح می کنم چرا که نمی توانیم زندان دو میلیون نفری راه بیاندازیم.

در ادامه صداقت گفت: شما به محرومیت اجتماعی اشاره می کنید در خالیکه اگر کسی سربازی نرفته و می تواند 20 تا 50 میلیون به عنوان جریمه پرداخت کند یعنی اصلا محرومیت نکشیده است.

او با بیان اینکه مسائل فرهنگی و اجتماعی در این طرح دیده نشده است گفت: ما طرفدار ارتش حرفه ای هستیم اما ارتش حرفه ای زمانی اتفاق می افتد که اشتغال و ضریب بیکاری تک رقمی باشد اما وقتی نرخ بیکاری، تضاد طبقاتی و حساسیت روی این موضوع بالا است نمی توان از خرید خدمت افرادی که قانون گریزی کرده اند صحبت کرد.

او اضافه کرد: در خرید خدمت سال 79 متوجه شدیم که فقط 360 هزار نفر از افرادی که استطاعت مالی داشتند توانستند خرید خدمت کنند و مابقی آنها با روحیه ای بسیار پایین خدمت کردند به طوری که در پاسخ به سوال چه کسی خسته است می گفتند فقیر با بی پول متأسفانه شعارها عوض می شد.

او افزود: با این طرح این راه را باز می کنیم که کسی که 5 سال غیبت کرده است سه سال دیگر بایستد و بعد دوباره آن را بخرد.

در این میان منصوری در پاسخ به این اظهارات گفت: این لایحه می گوید کسانی که 10 سال غیبت کردند یعنی اگر سن مشمولیت را از 19 سال محاسبه کنیم 10 سال بعد از آن یعنی تا 28 سالگی این فرد امکان گرفتن پاسپورت و گواهینامه را ندارد همچنین نمی تواند در کشور استخدام یا از کشور خارج شود.

همچنین کوچک زاده با تأکید براینکه با شکل فعلی بند ط تبصره 16 لایحه بودجه 94 مخالفم گفت: ضمن اعتقاد و ابراز دین به کسانی که در حال خدمت در شرایط سخت هستند، حاضرم به خاطر مصالح کشور به نحوی که موجب بی عدالتی نشود مسئله سربازی غایبان حل شود. ما در اجرای این قانون نباید به گونه ای عمل کنیم که کسانی که با نرفتن به خدمت، منافع نامشروعی بدست آورده اند از دیگران جلو بیفتند.

او با اشاره به فرمایشات حضرت امام(ره) در رابطه با خدمت سربازی گفت: هم اکنون محرومیت هایی وجود دارد و افراد زیادی هستند که از خدمت فرار کرده اند. کسی که سربازی نرفته باید بتواند پس از پرداخت جریمه غیبت، گذرنامه و گواهینامه بگیرد اما آیا می تواند عضو شوراها، نماینده مجلس و وزیر شود؟ یا وام سنگین از بانک ها بگیرد؟ بهتر است از هشت محرومیت فعلی چهار محرومیت که لوازم اصلی زندگی است رفع شود اما بنده با شکل فعلی بند ط تبصره 16 مخالف هستم.

کوچک زاده با اشاره به بخشی از بند ط تبصره 16 ادامه داد: براین اساس باید 10 هزار میلیارد ریال برای تقویت بنیه دفاعی کشور هزینه شود و صحبت های سردار کمالی نیز بیانگر همین مسئله است. اگر به طور متوسط 35 میلیون تومان از هر غایب به عنوان جریمه اخذ شود 30 هزار نفر این جریمه را پرداخت می کنند.

او گفت: کسانی که خدمت نکرده اند باید مابه ازای خدمتی که باید انجام می دادند جریمه پرداخت کنند.در حال حاضر رقم 10 هزار میلیارد برای ما مبنا است؛ حال کسی می تواند با جانش به مملکت خدمت کند و کسی با مالش.

کوچک زاده گفت: در حال حاضر مدت خدمت سربازی 24 ماه است اگر مبلغ جریمه را 50 میلیون تومان حساب کنیم در واقع به ازای هر ماه دو میلیون تومان جریمه اخذ شده است. اما آیا کسی حاضر است در قبال دریافت دو میلیون تومان به ارتفاعات کردستان یا مرزهای سیستان و بلوچستان برود و در ارتش حرفه ای خدمت کند؟

او با بیان اینکه شاید بتوان براساس اصل 144 قانون اساسی در خدمت سربازی خدشه وارد کرد، گفت: ماده 16 قانون خدمت وظیفه عمومی می گوید کلیه افرادی که وارد خدمت سربازی می شوند نسبت به قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی و رهبری سوگند یاد می کنند. بنده قبول دارم که بخشی از دلیل انباشته شدن مشمولان غایب اجباری بودن خدمت سربازی است. اما این دلیل نمی شود که مسئله ارتش حرفه ای را مطرح کنیم.

همچنین حاجی دلیگانی در ادامه این مناظره گفت: باید توجه داشت که معیار ما در هر قانونی مطابقت با قانون اساسی و شرع مقدس است و با توجه به تأکید قانون اساسی بر رفع تبعیضات ناروا چگونه می توانیم در برابر قانون وظیفه عمومی که همه را موظف به گذراندن دوره خدمت سربازی کرده امروز برای متخلفان از این قانون یک تبصره و راه فرار بگذاریم.

او گفت: باید تکلیف خود را مشخص کنیم که اگر در حال حاضر با تعداد زیاد سربازان مواجهیم و باید دولت سرفرصت لایحه ای برای حل دائمی این مشکل پیشنهاد دهد و اگر سربازان حال حاضر کمتر از حد نیاز هستند این تبصره به چه معناست؟

عضو کمیسیون برنامه و بودجه با بیان اینکه باید روشن شود که گنجاندن این تبصره در لایحه بودجه امسال قرار است در سالهای آینده نیز گنجانده شود یا خیر گفت: آیا بهتر نیست به جای اینگونه اقدامات مدت سربازی را برای تمامی مشمولین کم کنیم؟آیا بهتر نیست تسهیلات بهتری برای نخبگان، متأهلین و مشمولان دارای فرزند در نظر بگیریم تا از زمان خدمت آنها کسر شود.

او گفت: من یقین دارم در صورت بررسی این طرح مشخص خواهد شد که تعدادی آقازاده وجود دارند که مشمول این تبصره می شوند و این تبصره تنها برای حل مشکل این آقازاده ها مطرح شده است.

پایان مناظره

پس از پایان مناظره و پاسخگویی به سوالات مهمانان، اعلام شد بیش از 60 درصد شرکت کنندگان در نظرسنجی موافق جریمه مالی مشمولان غایب بودند.