غم و شرم كنسرت‌های به هم خورده

وضع تاسف برانگيز لغو كنسرت‌ها در این یک سال و اندی به حدي رسيده كه در تمام دوران هشت ساله احمدي نژاد هم شاهد آن نبوديم.

كنسرت عليرضا قرباني در دانشگاه شهيد بهشتي تهران لغو شد. کنسرت اين خواننده موسیقی ایرانی که قرار بود ديروز در سالن ابوریحان دانشگاه شهید بهشتی برگزار شود، برای دومین بار پیاپی طی چند روز گذشته لغو شد. این برنامه که بعد از برپا نشدن کنسرت این خواننده در مشهد و کنسرت برگزار شده وی در ساری تازه ترین اجرای زنده علیرضا قربانی محسوب مي‌شد، چند ساعت قبل از برگزاری کنسرت با اعلام شورای نظارت دانشگاه به معاونت فرهنگی دانشگاه، لغو شد.

به گزارش قانون به نقل از منابع آگاه در دانشگاه شهید بهشتی، درخواست مجوز برای این کنسرت در تاریخ ۱۱ بهمن از سوی انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی با همکاری کانون موسیقی به معاونت فرهنگی دانشگاه تقدیم شد.

با این حال این درخواست در جلسه‌ای که معاونت یک روز پس از آن تشکیل داد بررسی نشد. به این دلیل که تاریخ برگزاری کنسرت برای ۵ اسفند پیش بینی شده و جلسه بعدی معاونت اواسط اسفند ماه برگزار می‌شد، میراحمدی در گفت‌وگو با مسئولان برنامه قول مساعدت داد تا پیش از موعد، مجوز این کنسرت را صادر كند.

با این حال دانشجویان در تاریخ ۱۸ بهمن درخواست برگزاری جلسه هیات نظارت را تسلیم میراحمدی نمودند و پس از کش و قوس های فراوان بالاخره در تاریخ ۳ اسفند مجوز این همایش صادر شد. درحالی که روز برگزاری کنسرت علیرضا قربانی برای روز دوشنبه ۱۱ اسفند هماهنگ شده بود و مسئولان برگزاری هم تمام مراحل قانونی از تبلیغات تا برگزاری را اخذ کرده بودند، ظاهرا اعضای یک تشکل دانشجویی که به دلیل عدم توثیق نام آن فاش نمی‌شود طی برگزاری جلساتی با برخي از مسئولان دانشگاه از تقارن برگزاری این کنسرت با ایام فاطمیه ابراز نگراني كردند و خواستار لغو آن شدند.

هر چند ظاهرا در مراحل اوليه مخالفتي از سوي مسئولان دانشگاه  با اين اجرا نشده بود اما یک روز قبل از برگزاری مراسم، سرنوشت این کنسرت نیز مانند سرنوشت دیگر کنسرت‌های مجوزدار دولت يازدهم شد. البته همين چند روز پيش بود كه کنسرت علیرضا قربانی که قرار بود در استان خراسان رضوی برگزار شود، با وجود دریافت تمام مجوزهای لازم جهت برگزاری، از سوی دادستان لغو شده بود.

لغو كنسرت سيروان خسروي در بوشهر

خبر ديگري كه همزمان با خبر لغو كنسرت قرباني در رسانه ها پيچيد لغو كنسرت سيروان خسروي در بوشهر بود. آن‌طور كه معلوم است مخالفت نیروی انتظامی موجب لغو این کنسرت شده است كه قرار بود در روز های 9 و 10 اسفند و در بوشهر  برگزار شود.

از قرار معلوم مردمی که بلیت های این کنسرت را خریداری کرده بودند و مشتاقانه به محل برگزاري کنسرت آمده بودند، با تابلویی رو به رو شدند که روی آن نوشته شده بود «کنسرت سیروان خسروی لغو است» و با افسوس و ناراحتی محل را ترک کردند.

جالب آنكه  قبل از ورود مردم به سالن، نیروی انتظامی به مدیر گروه اعلام کرده بود اگر اعضای گروه را به هتل انتقال ندهد، بازداشت مي‌شود. البته مدیر اداره ارشاد بوشهر که اصرار به برگزاری این کنسرت داشت نیز در زمان رخ دادن این اتفاقات با خاموش کردن تلفن همراهش، جوابگوی تهیه کننده کنسرت نبود.

البته هنوز براي مردم مشخص نشده كه مگر در این کنسرت قرار بود چه اتفاقی رخ دهد که در لحظه آخر نیروی انتظامی آن را لغو مي‌کند.

لغو کنسرت در اين دو سال بيش از 8 سال زمان احمدي نژاد

لغو کنسرت ها در دولت حسن روحانی به يك ركورد عجيب رسيده است. چیزی که در گذشته سابقه نداشته است و معلوم نیست اين داستان‌ها و فشارها تا كي ادامه خواهد داشت. حالا ديگر اين وضع تاسف برانگيز لغو كنسرت‌ها در این یک سال و اندی به حدي رسيده كه در  تمام دوران هشت ساله احمدي نژاد هم شاهد آن نبوديم. اما به راستي آیا دولت تلاشی برای بهبود اوضاع فرهنگی ندارد و يا اينكه دارد و توان اجرايي اش را ندارد؟

آیا موسیقی ما در اين یکي دو سال اخیر اینقدر تغییر کرده که از شنیدن آن توسط مردم هراس داریم يا واقعیت چیز ديگري است؟ هرچند گمان مي‌رفت با روی کار آمدن دولت یازدهم تا حد زیادی از شدت و میزان این رویدادها کاسته شود. اما گویا تغییر دولت خودش بهانه جديدي براي لغو کنسرت ها بوده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پيشتر درباره لغو کنسرت ها گفته بود: «به كرات اعلام كرده‌ام وقتي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي براي فيلم، كنسرت يا تئاتر مجوز صادر مي‌كند بايد از مجوزش حمايت كند به‌خصوص هنگامي كه خسارتي به هنرمندان وارد مي‌شود.

جنتي تصريح كرده بود: درعين حال بايد توجه داشت كه گاهي برخي از جريانات براساس ديدگاه‌هاي خاص مذهبي خود با انتشار كتاب يا نمايش فيلمي مخالفت كرده و بر اساس احساسات ديني برخورد مي‌كنند كه از حوزه توانايي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي خارج است و گاه نيروي انتظامي يا ساير نهادها ورود مي‌كنند. اينكه در برخي شهرها اين جريانات بسيار قوي است و مانع مي‌شوند را بايد از راه ديگر حل كرد.

چه كنسرت هايي در دولت يازدهم لغو شدند؟

در اين يك سال و اندي كه از عمر دولت گذشته تعداد زيادي از كنسرت هاي داراي مجوز قانوني با مشكل لغو در لحظات آخر مواجه شده اند.

در اين ميان اگر بخواهم به تك تك آنها اشاره كنم قطعا به يك ليست بلند و طولاني نياز است اما برخي از آنها به اين شرح است:

لغو کنسرت محمد اصفهانی در بندرعباس که قرار بود هفته پایانی بهمن ماه ۱۳۹۲ اجرا شود
لغو کنسرت گروه «لیان» در ۱۸ و ۱۹ اسفندماه ۹۲ در بوشهر
لغو کنسرت احسان خواجه‌امیری که قرار بود، هفتم و هشتم اسفندماه ۹۲ در منطقه آزاد اروند برگزار شود
لغو کنسرت وحید تاج که قرار بود ۱۸ و ۱۹ اردیبهشت‌ماه ۹۳ در یزد برگزار شود
لغو کنسرت مجید خراطها و امید جهان كه قرار بود اردیبهشت ماه به مناسبت مبعث پیامبر اعظم(ص) در یاسوج برگزار شود
لغو کنسرت محمد علیزاده و مازیار فلاحی از دیگر کنسرت‌هاي لغو شده در دولت یازدهم به شمار مي‌آید.

البته سريال لغو كنسرت هاي موسيقي به همايون شجريان نيز رسيد كه بسياري با شنيدن آن شوكه شدند. كنسرت «چرا رفتي» به خوانندگي همايون شجريان و آهنگسازي تهمورس پورناظري قرار بود ٨ بهمن ماه در سالن وزارت كشور برگزار شود، اما بنا بر اظهارات تهيه كننده با وجود عقد قرارداد كتبي و پرداخت كامل هزينه سالن از چند ماه گذشته، به برنامه ديگري اختصاص داده و كنسرت لغو شد.

بی اعتباری مجوز دولت بسیار بد است

در همين ارتباط مدیرعامل خانه موسیقی گفته است که لغو کنسرت‌ها در دولت یازدهم بیشتر از دولت پیشین بوده است. بنابر آمار تعداد کنسرت‌هایی که در این یک سال و نیمه دولت روحانی لغو شده‌اند، رکورد لغو در دوره ریاست‌جمهوری 8 ساله احمدی نژاد را هم زده است.

به گفته فعالان هنری این کنسرت‌ها نه توسط وزارت فرهنگ و ارشاد، بلکه توسط نهادهای سیاسی و مذهبی استان‌ها و یا حرکت‌های خودجوش لغو شده‌اند.

مدیرعامل خانه موسیقی در این باره گفت: «بی اعتباری مجوز دولت بسیار بد است. مسئولان باید از مجوزی که مي‌دهند با تمام وجود حمایت کنند. باید برگه مجوز پشتوانه داشته باشد. الان امنیت شغلی برای موسیقیدانان وجود ندارد.»

نوربخش این وضعیت را بحرانی خوانده و گفته: «آنچه قانون برای ما معین کرده این است که وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی و دفتر موسیقی وجود دارد و یک مجوز داده می‌شود. این مجوز به این معنی است که برنامه مشکلی نداشته و باید اجرا شود. چرا باید در دقایق آخر ورق برگردد و اتفاق دیگری بیفتد؟»

البته علی مرادخانی معاون هنري وزارت ارشاد هم درباره فشار گروه هاي خودسر براي لغو كنسرت ها نظرات جالبي دارد و مي‌گويد: «صحبت‌هایی که آقای جنتی، وزیر محترم ارشاد درباره گروه‌های خودسر فرمودند، حتما فصل الخطاب است. ما به عنوان دولت و سیاست‌گذار فرهنگی و مجری و ناظر، تمام تلاش‌مان را می‌کنیم و خواهیم کرد که تمام فعالیت‌ها را مبتنی بر قانون و اصول و آنچه که به عنوان باور در حوزه مباحث شرع باشد، انجام دهیم. امیدواریم ‌‌نهایت دقت را در این زمینه به گونه‌ای به کار بگیریم که هیچگونه ناهنجاری‌ای در تصمیمات نباشد. اما ممکن است در این زمینه و در این بخش افرادی باشند که این فعالیت‌ها و تصمیمات را برنتابند.»

مدير برنامه عليرضا قرباني: گفتند بيش از اين نمي‌توانيم توضيح بدهيم

اتفاقات پيش آمده در رابطه با لغو كنسرت‌هاي عليرضا قرباني را بيش از همه علي رضوي، مدير برنامه هاي وي شايد بتواند توضيح بدهد. لغو كنسرت تهران وي ديروز بهانه گفت‌و‌گوي كوتاهي با رضوي شد.

درباره لغو كنسرت در دانشگاه شهيد بهشتي شايعات و گمانه زني هاي بسياري در رسانه ها مطرح شده ، مي خواهم دليل اصلي لغو اين برنامه را بدانم و اينكه آيا ارتباطي بين لغو كنسرت خراسان با اين برنامه وجود دارد؟  

نمي توانم در اين باره دقيق اظهار نظر كنم اما درباره اجراي برنامه در دانشگاه شهيد بهشتي روال بدين شكل بود كه دانشگاه بيش از يك ماه بود كه درخواست داده بود كنسرت را در آنجا برگزار كنيم ولي به خاطر تمرين هاي متعدد و اجراهايي كه در شهرهاي ديگر داشتيم با برنامه فشرده اي مواجه بوديم. ضمن اينكه خود دانشگاه هم فارغ از بعضي معذوريت ها نياز به برنامه ريزي منسجمي داشت. تا اينكه براي اجرا در دوشنبه هفته گذشته به توافق رسيديم. منتها اين‌قدر دانشگاه دير تصميم گرفت كه  ديگر فرصتي براي تبليغات وجود نداشت.

منظورتان همان تاريخ اوليه پنجم اسفند است؟

بله،ابتدا قرار بود اين كنسرت در آن روز برگزار شود.

يعني متولي برگزاري اين برنامه خود دانشگاه بود؟

در واقع انجمن اسلامي دانشگاه متولي برگزاري كنسرت بود ولي بايد دانشگاه مجوزش را صادر مي‌كرد.اما انجمن اسلامي چون معتقد بود در آن زمان كم  فرصت برگزاري هرچه بهتر اين كنسرت را ندارد از شوراي فرهنگي دانشگاه خواستند اين برنامه به تعويق بيفتد كه در نهايت توافق شد تا اين كنسرت امروز دوشنبه ساعت 16 به روي صحنه برود.

با اين اوصاف دليل لغو برنامه چه بود؟

ظاهرا گفته اند تقارن با ايام فاطميه دليل لغو اين كنسرت است در حالي كه ما فكر مي‌كنيم اين مسئله بيشتر يك بهانه است .چرا كه به روايتي وفات حضرت فاطمه (س) چهارشنبه است و همين امشب هم در تهران و برخي شهرستان ها كنسرت هاي ديگري برگزار مي‌شود. حتي ما خودمان ديروز (يكشنبه) در ساري كنسرت داشتيم. البته ما همواره اين مسائل را رعايت مي‌كنيم و معتقديم با ارادتي كه ما شيعيان به معصومين داريم نبايد در اين ايام كنسرتي اجرا شود.اما اين دوگانگي در سياست ها هم عجيب است.

با اين وجود آيا دلايل لغو برنامه مكتوب به شما اعلام شده است؟

نه هنوز چيزي را مكتوب اعلام نكرده‌اند.فقط يك آقايي تماس گرفت و خودش را از اعضاي شوراي فرهنگي دانشگاه بهشتي معرفي كرد. او گفت امروز (دوشنبه) شوراي نظارت تشكيل شده و تصميم به لغو اين كنسرت گرفته شده است. من گفتم دليلش چيست گفت بيشتر از اين نمي توانم توضيح بدهم. من هم گفتم بايد اين مسئله را به صورت مكتوب به ما اعلام كنيد كه قرار شده براي ما بفرستند. اما طبق شنیده ها گویا لغو کنسرت مشهد در تصمیم اخیر بی‌تاثیر نبوده است.

آيا براي اين اجرا نيازي به مجوز ارشاد هم بود؟

خير، چون كنسرت هايي كه در دانشگاه ها برگزار مي‌شود نيازي به مجوز ارشاد يا استعلام هاي اداره اماكن نيروي انتظامي ندارند و فقط خود دانشگاه متولي تمام و كمال اين مراسم است.

قبلا هم در اجراهاي دانشگاهي با اين مشكل مواجه شده بوديد؟

ما اجراهاي دانشجويي زيادي در اين سال ها داشته‌ايم مثل كنسرت دانشگاه تهران يا كنسرت دانشگاه اميركبير كه هيچ كدام هم مشكلي نداشتند. اما درباره اين كنسرت احتمال فشارها از سوي حراست دانشگاه را هم مي‌دهيم. چون آنها از چند روز قبل با ما تماس مي‌گرفتند و مي‌گفتند متن شعرها را براي شان ارسال كنيم. اما از نظر ما اين اقدام درست نبود چرا كه آقاي قرباني هنرمند شناخته شده اي هستند و كارهاي شان هم در قالب آلبوم منتشر شده و هم از صداوسيما پخش مي‌شود. ديگر چه لزومي دارد ما دوباره آنها را اعلام كنيم. اما ما آثار ايشان را دوباره به دانشگاه ارائه داديم.

شايد به اين دليل است كه آنها شناختي از عليرضا قرباني و آثارش ندارند.

دقيقا همين طور است. چون قبل تر هم با من تماس گرفتند و گفتند آقاي قرباني نبايد آهنگ‌هاي شاد بخواند كه من گفتم اصلا شما ايشان را مي‌شناسيد كه چنين حرفي مي‌زنيد؟ اصلا ايشان كار شاد ندارند كه بخواهند بخوانند.

آيا با رئيس دانشگاه هم در اين باره مذاكره كرديد؟

من از آقاي دكتر تهرانچي تعجب مي‌كنم كه چطور اجازه مي‌دهند چنين اتفاقي بيفتد. حتي از دكتر فرهادي، وزير علوم هم تقاضا داريم اين مسائل را پيگيري كند. چون اين اتفاقات بسيار هزينه بر است و دلايلي كه آوردند اصلا محكمه پسند نيست.

با توجه به حرف هاي اخير وزير فرهنگ درباره برخورد دولت با لغوكنندگان كنسرت‌ها، آيا شاهد اقدامي از سوي اين وزارتخانه براي جلوگيري از اين اتفاقات بوديد؟

اين اقدامات صرفا شفاهي بوده است. البته الان به ما قول دادند كه  لغو كنسرت مان را به لحاظ حقوقي و قضايي پيگيري كنند. ما هم از جناب دكتر جنتي براي حمايت شان تشكر مي‌كنيم ولي اين سخنراني ها فايده اي ندارد. مهم اين است كه طرف مقابل يكسري اقدامات عملي در لغو كنسرت ها انجام مي‌دهد اما از اين طرف دولت فقط سخنراني و شفاهي حمايت مي‌كند.

در برخي رسانه ها گفته شده در جريان لغو كنسرت چناران، اداره كل ارشاد خراسان هم دخيل بوده است. اين مسئله را تاييد مي‌كنيد؟

خير؛ اتفاقا اداره ارشاد تمام تلاشش را كرد تا آن كنسرت برگزار شود. اما بعدتر ديديم كه معاون فرهنگي دانشگاه فردوسي مشهد به جرم اقدام براي برگزاري آن كنسرت  به شدت ملامت شده است.

با وجود اين اتفاقاتي كه درباره اين كنسرت‌ها افتاده آيا تمايلي براي اجراي مجدد در دانشگاه شهيد بهشتي داريد؟

اين طرف سال كه قطعا برگزار نخواهد شد.اما اگر قرار بر اجراي مجدد باشد ما بايد دقيق آن را بررسي كنيم. ما هميشه تمايل داريم در هر جايي كه امكانش وجود داشته باشد براي مردم كنسرت برگزار كنيم. اما ديگر نمي توانيم بدون اخذ تعهد از مسئولان به دانشگاه شهيد بهشتي برويم تا هر رفتاري كه مي‌خواهند با ما داشته باشند. اگر دانشگاه تعهد بدهد طبيعي است كه ما هم مي‌پذيريم. اما آنها بايد بدانند كه بيش از اينها براي هنرمندان و مخاطباني كه با شور و شوق به كنسرت ها مي‌آيند ارزش قايل شوند.