ایده تشکیل ارتشی مشترک از کشورهای عرب منطقه که با حمله عربستان سعودی به یمن به طور جدیتری مورد توجه این کشورها قرار گرفته بود، با تهیه پروتکلی توسط رؤسای ستاد ارتش این کشورها وارد فاز جدیدی شده است. از جمله اهداف تشکیل این ارتش مشترک، مبارزه با نفوذ ایران و گروههای تحت حمایت ایران در منطقه عنوان شده است.
به گزارش «تابناک» به نقل از «آسوشیتدپرس»، رؤسای ستاد مشترک ارتش کشورهای عربی در جریان نشست خود در قاهره، پروتکلی را به منظور مداخله مشترک در مناطق حساس خاورمیانه تدوین کردهاند. مأموریتهای مورد توجه قرار گرفته در این پروتکل، طیفی از مبارزه با گروههای افراطی تا مقابله با گروههای طرفدار ایران را شامل میشود.
این پروتکلی در حالی تدوین شده که بحث بر سر تشکیل یک ارتش مشترک میان کشورهای منطقه، از مدتها پیش مطرح بوده، اما عدم توافق و اختلاف نظر بر سر جزئیات، تاکنون مانع از تحقق آن شده بود. از جمله موارد اختلافی این بوده که مقر فرماندهی اصلی نیروها در کجا مستقر باشد.
اما در پیش نویسی که روز گذشته در قاهره تدوین شده، این موضوع که نیروی مشترک مذکور کجا و چگونه وارد عمل شود، مورد توجه قرار گرفته است. بر اساس این پیش نویس، عضویت هر کشور در ارتش مشترک، «داوطلبانه» است و در صورت امضای تنها سه کشور، این طرح وارد مرحله عملیاتی خواهد شد. تصمیم برای مداخله، پس از آن صورت خواهد گرفت که یک دولت عضو که «در معرض تهدید» قرار دارد، خود درخواست مداخله بدهد.
پیش نویس طرح تشکیل ارتش مشترک در حالی وارد مرحله جدی خود شده که این ایده هم اکنون در مرحله عمل، در جریان تجاوز ائتلاف کشورهای عرب منطقه به رهبری عربستان سعودی به یمن قابل مشاهده است. با این حال، ناظران میگویند در مواردی همچون لیبی، تصمیم به مداخله نظامی دشوارتر خواهد بود، زیرا هر یک از این کشورها از یکی از گروههای درگیر در این کشور حمایت میکنند.
هدایت و فرماندهی این ارتش مشترک، بر عهده وزرای دفاع کشورهای عضو خواهد بود و هر تصمیمی با رأی دو سوم از کشورهای عضو به تصویب خواهد رسید. تدوین برنامههای نظامی برای به اجرا درآوردن این تصمیمات، بر عهده فرماندهان ارتش کشورها گذاشته خواهد شد.
با وجود این و علیرغم تدوین بخش مهمی از اجزای پیش نویس این طرح، مهمترین اختلاف در حال حاضر بر سر محل استقرار این ارتش مشترک است. به گفته برخی مقامات حاضر در نشست ـکه نخواستهاند نامشان فاش شود ـ قطر و الجزایر با استقرار مرکز فرماندهی در قاهره مخالف هستند.
گفتنی است، چندی پیش هم زمان با تحولات منجر به آغاز تجاوزات نظامی سعودیها و برخی دیگر از کشورهای منطقه به یمن، طرح ایجاد نیروی نظامی مشترک عربی جهت مقابله با آنچه «تهدیدات منطقه» خوانده شد، مطرح گردید؛ طرحی که با وجود حمایت مصر، عربستان سعودی و برخی دیگر، با مخالفتهای کشورهایی چون عراق مواجه شد.
اوایل فروردین در نشست اتحادیه عرب برای بررسی تحولات منطقه به ویژه تحولات یمن در مصر، عبدالفتاح السیسی برخی کشورها را به دخالت در امور کشورهای عربی متهم کرد. او که فرمانده سابق ارتش مصر است، بر لزوم تشکیل نیروی نظامی مشترک میان اعراب تأکید کرده بود؛ موضوعی که مورد حمایت عربستان سعودی هم قرار گرفت.
اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا از طرح تشکیل نیروی مشترک عربی حمایت کرده و مقامات وزارت خارجه این کشور نیز گفتهاند که ایالات متحده منتظر میماند تا ساختار و دستور کار عملیاتی این نیرو را مشاهده و ارزیابی کند.