زیباکلام: دو شرط برای اینکه اصلاح‌طلبان و دولتی‌ها دو سوم مجلس دهم را بگیرند

با نزدیک شدن به موعد انتخابات در اسفند 94 کشمکش ها و جدال ها میان گروه ها، احزاب و جریانات سیاسی برای تصاحب کرسی های نمایندگی مجلس شورای اسلامی و خبرگان افزایش پیدا می کند.

به گزارش «تابناک»، در این روزها، دولت و شورای نگهبان به عنوان دو بازوی اصلی برگزازی انتخابات، یکدیگر را از عملکر‌د غیر قانونی بر حذر داشته اند، به نحوی که آیت الله جنتی به صراحت دولت را از دخالت در انتخابات برحذر داشت. در این میان، آقای نوبخت، سخنگوی دولت نیز امروز در واکنش به اظهارات دیروز آیت‌الله جنتی گفت: اگر منظور دخالت اجرایی بوده که حتما این کار صورت می‌گیرد، ولی اینکه دولت از منابع خود سوءاستفاده کند قطعا تکذیب می‌کنیم؛ چه واهمه‌ای وجود دارد که گفته شود وابسته به چه حزبی هستند.

حال جالب اینکه در روزهای گذشته دو رئیس قوه مجریه و مقننه از دغدغه های مشترک انتخاباتی گفتند. حسن روحانی رئیس‌جمهور شنبه در همایش سراسری فرمانداران که در تالار وزارت کشور برگزار شد،‌ گفت: در این انتخابات کاری کنیم که عدالت اجرا شود، هیچ جا هم سوءظن به وجود نیاید، اگر صندوق می‌گذارید، شفاف و پلاستیکی باشد، که همه رأی خود را ببینند. دور صندوق‌ها را مقوا و پارچه نپیچید، حتی‌الامکان وقتی که رأی‌ها را می‌شمارید، از دوربین استفاده کنید تا همه مشاهده کنند.

همچنین علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، ظهر دیروز (یکشنبه) طی سخنانی در همایش فرمانداران و استانداران که در محل وزارت کشور برگزار شد، با اشاره به موضوع انتخابات مجلس و خبرگان رهبری اظهار داشت:‌ استراتژی ما باید این باشد که افراد مخل انتخابات سالم را محدود کنیم یا از سر راه برداریم، نه اینکه مردم را محروم کنیم. باید از رأی مردم حفاظت و صیانت ‌و نباید در این شرایط انتخابات را باطل اعلام کنیم.

لاریجانی اضافه کرد: در فضای غبارآلود حضور مردم کمرنگ می‌شود، رسیدگی قوی در این امر علاج کار است،‌ هر چه صندوق‌ها شفاف‌تر باشند، اعتماد مردم بیشتری می‌شود؛ یعنی مردم باید بتوانند درون صندوق‌ها را از همان ساعت اول آغاز رأی‌گیری ببینند.

در همین زمینه، دکتر صادق زیباکلام، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت و گو با تابناک به بررسی موضوع انتخابات سالم و صندوق های شفاف پرداخته است.

* آقای دکتر در روزهای اخیر، آقای روحانی و لاریجانی صحبت از صندوق های شفاف در انتخابات کرده اند. به نظر شما موضوع صندوق های شفاف در انتخابات تا چه میزان از اهمیت برخوردار است؟

‌فکر می کنم مسأله اساسی و مهم این نیست که صندوق های رأی شیشه ای باشند تا ببینیم که آیا قبلا آرا‌ در آن ریخته شده است یا خیر. این صحبت ها بیشتر به طنز شباهت دارد و یقینا مقصود آقای روحانی و لاریجانی از مطرح کردن این موضوع طنز بوده است و می خواسته اند شوخی کنند و برای همین، این مسأله را به این صورت مطرح کرده است.
مسأله اساسی این است که واقعا انتخابات چگونه برگزار می شود. اینکه شورای نگهبان چگونه می خواهد در رابطه با تأیید صلاحیت‌ها تعیین و تکلیف کند. به نظر من یک دلیل اساسی که مسأله انتخابات 88 توسط برخی از گروه‌ها زنده نگه داشته است، دقیقا به واسطه این است که مستمسک و مجوزی برای رد صلاحیت گسترده باشد. مسأله اساسی که در رابطه با انتخابات تعیین و تکلیف می کند، بحث تعیین صلاحیت‌هاست. ایا شورای نگهبان می خواهد طبق نص صریح قانون رد صلاحیت کند یا بر اساس تفسیر از قانون مانند مواردی که در گذشته اتفاق افتاد. من فکر می کنم آنچه مد نظر آقای روحانی و لاریجانی است از اینکه می گویند انتخابات آزاد و منصفانه باشد دقیقا این نکته است.

* آقای جنتی دولت را از دخالت در انتخابات برحذر داشتند. از سوی دیگر دولت هم اعلام کرده است در انتخابات دخالت نمی کند. اگر همه به قانون عمل کنند، آیا ین بحث‌ها پیش خواهد آمد؟

همانطور که رد صلاحیت کردن اصلاح طلب و طرفداران دولت غلط است و انتخابات را زیر سؤال می برد؛ همانطور هم اگر دولت مستقیم یا غیر مستقیم بیاید در انتخابات از طریق سازمان‌ها و نهادهای دولتی و تخصیص پول‌هایی برای انتخابات دخالت کند، آن هم غلط است و موضوع را خدشه دار می کند.

بنده معتقدم هر عاملی که بیرون از چهارچوب ساختار قانونی در انتخابات دخالت کند ـ چه توسط دولت یا شورای نگهبان یا سایر مراکز قدرت باشد ـ درست نیست و مغایرت پیدا می کند با اصل اول دموکراسی که انتخابات سالم است.

* از نظر شما انتخابات سالم دارای چه ویژگی‌هایی است؟

1ـ شورای نگهبان باید در چهارچوب قانون عمل کند.

2ـ دولت به هیچ وجه از ابزاری که‌ دارد برای یک جریان خاص استفاده نکند.

3ـ بعضی از ارگان‌ها و سازمان‌ها نباید در انتخابات دخالت کنند

در واقع شرط برگزاری یک انتخابات سالم این است که تمام مراکز قدرتی که می توانند اثر‌گذاری داشته باشند، نباید در انتخابات دخالت کنند؛ این یک انتخابات سالم می شود.

* دولت چگونه می‌تواند در انتخابات دخالت نکند؟

دولت به ماهو دولت نباید در انتخابات دخالت کند. نباید اینطور باشد که یک لیستی باشد، در حوزه‌های مختلف انتخاباتی و زیر آن لیست نوشته شده باشد که از دولت آقای روحانی حمایت می کنیم. این نشان دهنده حمایت دولت است. از طرف دیگر در بقیه موارد نیز سایر ارگان‌ها نباید از لیست یا افرادی حمایت کنند. البته شورای نگبهان نیز فراقانونی نباید کسی به واسطه گرایشات سیاسی رد صلاحیت کند. در این حالت می توانیم بگوییم انتخابات سالمی است. در واقع نفوذ سایر ارگانها همانطور غلط است که نفوذ دولت غلط است.

* وضعیت اصلاح‌طلبان و طرفداران دولت در انتخابات آینده با توجه به وضعیت فعلی را چگونه ارزیابی می کنید؟

اگر آقای روحانی و مطبوعات بتوانند کمک کنند تا اصلاح‌طلبان بیشتری بتوانند صلاحیت خود را احراز کرده و یک تعدادی از نامزدهای اصلاح طلب نیز بتوانند در انتخابات شرکت کنند، ‌شانس اصلاح‌طلبان را زیاد می بینم. البته در این میان فقط مسأله شورا نگهبان نیست. مورد دیگر مشکل اختلاف درونی اصلاح‌طلبان است. این اختلاف می تواند میان اصلاح‌طلبان در برخی حوزه‌ها ‌و هم ‌بین طرفدران دولت و طرفداران اصلاحات باشد. می خواهم بگویم که فقط شورای نگهبان نیست که مانع از تحقق پیروزی اصلاح‌طلبان شود. عدم انسجام و وحدت می تواند باعث شکست شود. اگر نتوانیم در انتخابات 94 همدلی انتخابات 92 را داشته باشیم، نمی توانیم در مجلس دهم تعداد نمایندگان اصلاح طلب را خیلی زیاد کنیم. اما اگر اصلاح‌طلبان بتوانند صلاحیت خود را به تأیید برسانند و از طرف دیگر اتحاد و ائتلاف بین نیروهای اصلاح طلب و طرفدران دولت زیاد باشد، من معتقدم اصلاح‌طلبان و طرفداران دولت می توانند دو سوم مجلس دهم را مال خودشان کنند.