محیط زیست حد و مرز سیاسی و جغرافیایی نمی شناسد

صدرالدین علیپور گفت: رئیس سازمان حفاظت محیط زیست می تواند از ارتباطات موثر و مناسب بین المللی در راستای نیل به اهداف توسعه پایدار و محیط زیست مطلوب تر که بر محور حکمرانی مطلوب (شامل ابعاد سیاسی)، اقتصاد مناسب و رو به رشد، جامعه سالم و ایمن و محیط زیست پاک استوار است استفاده نماید.

به گزارش سایت خبری محیط زیست (IENA)، صدرالدین علیپور به عنوان فعال محیط زیست، مدرس دانشگاه و فرزند محیط بان شهید، و نه مدیرکل فعلی محیط زیست استان قزوین در پی نامه سرگشاده معاون اسبق سازمان حفاظت محیط زیست پاسخی را در وبلاگ خود منتشر کرده است.

متن کامل این دست نوشته بدین شرح است:

«روز گذشته وقتی برای چندمین بار متوالی در سال های اخیر با تیتر نامه سرگشاده جناب آقای دلاور نجفی معاون اسبق سازمان محیط زیست در رسانه ها مواجه شدم، به خاطر آوردم که از زمان کنار گذاشتن ایشان از این سازمان به هر دلیل، هر از چندی در ماه های پایانی دولت نهم و دهم و اخیرا هم در دولت یازدهم شاهد نامه ای سرگشاده در نقد اوضاع محیط زیست بوده ایم. البته آقای نجفی از قلم خوب و شیوایی برخوردار بوده و سابقا هم از وبلاگ نویسان توانا بوده اند و همچنان هم علاقه مندی شان به سمت سابق و محیط زیست باقی است که البته جای تقدیر دارد. اما آنچه حقیر را بر آن داشت تا یادداشتی برای جناب ایشان بنویسم شاید نقد غیرمنصفانه ای بوده که در نامه سرگشاده اخیر دیدم.

راستش به دلیل اینکه همه زندگی ام از کودکی در خانواده با محیط زیست عجین شده و اطلاع نسبتا خوبی از اوضاع محیط زیست و سازمان طی سی سال اخیر دارم، خود را محق دانستم در این باره بنویسم. فرزند محیط بانی هستم که در سال سی ام خدمت خود به محیط زیست حین انجام وظیفه جانش را نثار کرد. با تمام وجودم محیط بانی را لمس کرده ام و تمامی مقاطع تحصیلی ام را در رشته محیط زیست به اتمام رسانده و بیش از 15 سال به صورت مستمر در قالب عضو اولین تشکل های محیط زیستی و کارشناس و کارشناس مسئول، معاون سازمان های تخصصی و مدیرعامل و در حال حاضر مدیر کل محیط زیست استان تماما در حوزه محیط زیست گذرانده ام. همچنین به عنوان عضو کوچکی از جامعه بزرگ متخصصان محیط زیست اطلاعات اندکی در این حوزه دارم و بنابراین توصیه هایی را به برادر عزیزم جناب آقای دلاور نجفی دارم.

جناب نجفی بیش از 40 سال (از سال 1972) است که سران کشورها به این نتیجه رسیده اند باید برای غلبه بر چالش های محیط زیست و حفاظت از تنها کره مسکون، فارغ از همه نزاع های سیاسی در حوزه محیط زیست، در قالب نشست ها، پروتکل ها، کنوانسیون ها و تعهدات بین المللی اتحاد و همکاری جدی داشته باشند. کشورها در تلاشند تا بهره گیری از قدرت سیاسی در نشست های بین المللی و منطقه ای معضلات زیست محیطی را به حداقل برسانند و دیپلماسی محیط زیست امروزه یکی از موثرترین و کاراترین روش در کاهش اثرات مخرب آلودگی های زیست محیطی به حساب می آید. نمونه بارز آن در کشور ما بحران ریزگردها است که به دلیل فقدان دیپلماسی موثر و کارا در سال های گذشته بوده و تبعات بسیاری را به همراه داشته و دارد.

به عبارت دیگر محیط زیست حد و مرز سیاسی و جغرافیایی نمی شناسد و طبیعتا رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم می تواند از ارتباطات موثر و مناسب بین المللی در راستای نیل به اهداف توسعه پایدار و محیط زیست مطلوب تر که بر محور حکمرانی مطلوب (شامل ابعاد سیاسی)، اقتصاد مناسب و رو به رشد، جامعه سالم و ایمن و محیط زیست پاک استوار است استفاده نماید.

با تامل در مذاکرات ایشان با وزیر امور خارجه فرانسه نیز شاهد بودیم که اهم این مذاکرات در راستای نشست بین المللی پیش رو در پاریس با موضوع گرمایش جهانی و تغییرات آب و هوا و ضرورت همکاری در موضوعات مرتبط با محیط زیست بوده است. در مورد مصاحبه اخیر ایشان نیز شاهد هستیم که با اشاره به اهمیت تفاهم و توافق انجام شده و منابع بلوکه شده براساس تحریم های ظالمانه علیه کشورمان بر استفاده از این منابع در راستای توسعه پایدار و ارتقای مولفه های زیست محیطی صحبت می کنند. ضمن اینکه سابقه سیاسی ایشان در استکبارستیزی و مقابله با استبداد و ظلم بیگانگان علیه ایران طولانی و غیر قابل انکار است و به هر حال ایشان چه به لحاظ سوابق و چه به لحاظ جایگاه معاونت ریاست جمهوری اسلامی ایران چهره سیاسی هم به حساب می آیند. البته که جنابعالی بر اهمیت ارتباطات بین المللی واقفید؛ چه آنکه سفرهایتان را در زمان تصدی مسئولیت در سازمان محیط زیست به امریکا و کشورهای اروپایی در قالب رییس هیات محیط زیست ایرانی در رزومه تان به عنوان سوابق درخشان نگاشته اید و به قول جنابتان از مذاکره و رفتن به این کشورها شانه خالی نکردید. بنابراین اینکه الان نظر دیگری دارید کمی عجیب به نظر می رسد.البته دلواپسی های شما قابل تقدیر است اما هم زمانی ان با سایر دلواپسان کمی شائبه ایجاد می نماید. خصوصا شما که نگران سیاسی شدن سازمان هستید.

از سوی دیگر در تایید لزوم عدم نگرش سیاسی در سازمان باید به روند استفاده از مدیران و انتصابات انجام شده طی دو سال اخیر سازمان حفاظت محیط زیست اشاره کنم که تعداد زیادی از مدیران کل استانی از دولت گذشته هستند. حتی معاونتی که جنابعالی عهده دار آن بودید تا ماه گذشته توسط معاون منسوب دولت قبل اداره می شد که به دلیل تمایل ایشان برای شرکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی این مسئولیت به یکی دیگر از مدیران اسبق سازمان با بیش از 30 سال سابقه مدیریتی سپرده شد. شاید نمونه دیگر این عدم دخالت مواضع سیاسی توسط دکتر معصومه ابتکار، اینجانب باشم که در دولت نهم هم در سازمان فعالیت داشته و بعد از آن در شهرداری تهران با مدیریت جناب آقای دکتر قالیباف مشغول فعالیت در حوزه های محیط زیستی شدم و اکنون به عنوان مدیر کل محیط زیست استان قزوین مشغول به خدمت هستم و فعالیت در دوره های گذشته با افراد و دولت قبل تاثیری در انتصابم نداشته است. مثال های مشابه دیگری هم وجود دارد، اما مناسب است تاملی بر انتصابات و سرعت تغییرات در دوره مشابه مسئولیت جنابعالی داشته باشیم. البته فراتر از این، قصد ندارم اقدامات دوره های قبل را نقد کنم که در این مجال نمی گنجد.

بالطبع در هر دوره مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست نقاط ضعف و قوت فراوانی وجود داشته و دارد. اما تلاش های صورت گرفته در دوره مدیریت 10 ساله دکتر معصومه ابتکار (از سال های 76 تا 84 و از سال 92 تا کنون) به قول شما در دوره گذشته مانند حذف سرب از بنزین، معطوف کردن ضرورت انجام ارزیابی زیست محیطی برای تمامی پروژه های بزرگ مقیاس، ایجاد استاندارد زیست محیطی برای سوخت خودروها، افزایش مناطق تحت مدیریت سازمان، و توسعه مناسبات بین المللی در راستای همکاری حوزه محیط زیست و در دوره جدید نیز فعالیت هایی موثر مانند مصوبه احیای دریاچه اورمیه در اولین جلسات دولت تدبیر و امید، افزایش بین دو تا 20 برابری جریمه شکار جانوران وحشی، تدوین لایحه توقف بهره برداری از جنگل ها، آزادسازی هزاران هکتار زمین تصرف شده در مناطق حفاظت شده، تخصیص اعتبار برای حفاظت از تالاب ها، توقف راهسازی در جنگل ابر، تصویب و تغییر مسیر جاده میانگذر پارک ملی گلستان، تلاش در جهت تدوین لایحه جدید29 ماده ای جلوگیری از آلودگی هوا در مجلس، حذف حلال های مضر پتروشیمی از بنزین تولیدی و عرضه شده، توزیع گاز طبیعی جهت سوخت نیروگاه ها، ممنوع شدن تاسیس نیروگاه جدید با سوخت مازوت و ... غیر قابل انکار وکتمان است که نتیجه همکاری و تلاش مجموعه کارشناسان و مدیران محیط زیست با مدیریت ایشان و نیز همکاری سایر نهادها بوده وکه ندیدن این اقدامات، ظلم در حق تمامی زحمت کشان حوزه محیط زیست است.

امروزه با توجه به بحران های حاد زیست محیطی که ناشی از تغییرات اقلیم وبحران بی آبی، بیابان زایی، بحران گرد و غبار آلودگی های آب و خاک و هوا که نتیجه بهره برداری نامتوازن در طول سال ها و عدم هماهنگی دستگاهها و سازمان ها بوده است، این حوزه بیش از هر زمان نیازمند همدلی همه دست اندرکاران و متخصصین محیط زیست است. فصل الخطاب این موضوع سخنان حکیمانه رهبر معظم انقلاب در نشست 17 اسفند ماه سال1393 است که همه مسئولین مرتبط و نهادها و دستگاه ها را گرد هم آورده و بیان فرمودند: "مساله محیط زیست قابل حل است؛ البتّه صبر، حوصله، تدبیر، دنبال گیری و این چیزها لازم است. مسئله محیط زیست، مسئله این دولت و آن دولت نیست؛ مسئله طولانی مدّت است؛ مسئله زید و عمرو نیست؛ مسئله این جریان و آن جریان نیست؛ مسئله همه کشور است؛ همه باید دست به دست هم بدهند و این مشکل را حل کنند." و این سخنان امروز وظیفه ما و شما را سنگین تر می کند.

البته با شناختی که در دوره همکاری ام با خانم دکتر ابتکار ریاست محترم سازمان حفاظت محیط زیست دارم قطعا از نقد ما، شما و همه دلسوزان استفاده خواهند کرد و همه مدیران را دعوت به سعه صدر و استفاده از نقد و پیشنهادات می نمایند. همانگونه که در روز خبرنگار بیان داشتند: "متعهدم هیچ شکایتی از هیچ خبرنگاری نداشته باشم"، قطعا پاسخی برای سخنان رسانه ای شما نخواهند داشت و شاید بر حقیر نیز خرده گیرند. اما اینجانب به عنوان یک محیط زیستی از شما تقاضا دارم سخنان رسانه ای و خبری را به اصحاب رسانه واگذار کنید و بحث های کارشناسی و تخصصی را در میزهای کارشناسی و رو در رو جستجو کنید. قطعا سازمان از نظرات شما به عنوان فرد صاحب تجربه استفاده خواهد کرد و قضاوت را مردم بسپارید و بدانید خرم آن نغمه که مردم بسپارند به یاد...»

دلاور نجفی ، معاون اسبق سازمان محیط زیست چند روز قبل در نامه‌ای سرگشاده خطاب به معصومه ابتکار رئیس سازمان محیط زیست، این سازمان را دفتر یک حزب سیاسی خواند و مدعی شد: فعالیت‌های سیاسی سرکار عالی طی دو سال گذشته نشان از این دارد که توجه به محیط زیست و حفظ آن اولویت دوم شماست و هم‌چنان سیاست آمیخته با جنجال سرلوحه کار شما قرار گرفته است.

متن کامل این نامه سرگشاده که خبرگزاری فارس آنرا منتشر کرده بدین شرح است:

«سرکار خانم دکتر معصومه ابتکار

رئیس محترم سازمان حفاظت محیط زیست

سلام علیکم

چندی است که معضلات و مشکلات گریبانگیر محیط زیست کشور، چه در حوزه محیط طبیعی و چه شهر‌ها روند نگران کننده ای پیدا کرده است. نابودی جنگل ها و تالاب‌ها، خطر انقراض گونه های ارزشمند، تخریب زیستگاه‌ها ، آلودگی منابع آبی، آلودگی کلان شهرها، و ... تنها بخشی از این معضلات و مشکلات به شمار می‌رود.

اگر چه سرکار عالی تقریبا یک سوم دوره پس از پیروزی انقلاب اسلامی را سکاندار مدیریت محیط زیست کشور بوده‌اید، اما با آشنایی که با وضعیت محیط زیست کشور و ساختار آن سازمان دارم، همه مسئولیت را متوجه سرکار عالی نمی‌دانم اگر چه قطعا بخشی از آن حاصل سوء مدیریت سرکار عالی است که البته محل بحث امروز اینجانب نبوده و جای دیگر و فرصت دیگری را می‌طلبد.

آنچه امروز بر آنم تا خدمت سرکار عالی عرض کنم، اختلاط بیش از حد شما با سیاست آن هم از نوع جنجال آفرین آن همزمان با اشغال پست ریاست سازمان حفاظت محیط زیست کشور است.

این یک نکته روشن است که برخی نهادهای مدنی و دستگاه‌های اجرایی از جمله هلال احمر، کمیته امداد امام خمینی، سازمان بهزیستی و سازمان حفاظت محیط زیست برای موفقیت و انجام رسالت ذاتی خود، نیازمند توجه، حضور و اقدام همگانی است. این توجه و حضور نیز جز از طریق ایجاد همدلی و همزبانی میسر نمی‌باشد.

اقدامات سیاسی خصوصاً مصاحبه ها و ملاقات های سیاسی سرکار عالی طی دو سال گذشته باعث گردیده است تا اجماعی که نیازمند اقدامات همگانی جهت حفظ محیط زیست کشور است شکل نگیرد. مصاحبه سال گذشته شما با نشریه لوموند و موضع گیری‌های فمینیستی، ملاقات ماه گذشته شما با وزیر خارجه فرانسه با توجه به سابقه بد وی به نحوی که خیلی از دولتمردان از ملاقات با وی شانه خالی کرده بودند و مصاحبه جنجالی چند روز پیش شما با خبرنگار بی بی سی که پیرامون آن حرف و حدیث زیادی وجود دارد نمونه‌هایی از این تحرکات سیاسی شماست که آسیب آن متوجه محیط زیست کشور خواهد شد. تبدیل سازمانی مردم محور به دفتر یک حزب سیاسی جز تنزیل جایگاه آن و دور نمودنش از رسالت ذاتی خود نیست.

متاسفانه فعالیت های سیاسی سرکار عالی طی دو سال گذشته نشان از این دارد که توجه به محیط زیست و حفظ آن اولویت دوم شماست و همچنان سیاست آمیخته با جنجال سرلوحه کار شما قرار گرفته است و این در حالی است که وضعیت اسفناک محیط زیست کشور هر روز بدتر از دیروز می‌شود احتمالا بدلیل مشغله سیاسی شاید نتوانسته اید آمار ها را به خوبی رصد کنید اما بد نیست بدانید که طی دو سال گذشته مدیریت سرکار عالی به اندازه هشت سال دولت احمدی نژاد از گونه ارزشمند پلنگ ایرانی تلف شده است!

سرکار خانم دکتر ابتکار ، هنوز هم دیر نشده است بهتر است سیاست آن هم از نوع جاری آن را با مدیریت محیط زیست کشور آمیخته نکنید و از آقای پرویز فتاح رئیس جدید کمیته امداد امام خمینی بیاموزید که علی رغم دیدگاه‌های سیاسی کاملا مشخص و سیاسی بودن شخص ایشان و همچنین موضع گیری‌های سیاسی سال‌های پیشین به محض پذیرش مسئولیت کمیته امداد امام خمینی جهت استفاده از ظرفیت همگانی مردم و مسئولان ، برغم اختلاف زیاد دیدگاه‌های سیاسی قبل از همه به ملاقات آقای هاشمی رفسنجانی رفت و مراسم فرزندان یتیم آن کمیته را با حضور آقای روحانی برگزار کرد و از آن تاریخ کسی شاهد موضع گیری سیاسی غلیظ از ناحیه ایشان نبود.»