سلفی گرفتن معضل جدیدی است که این روزها دامنگیر همه اقشار جامعه شده است. هرچند که رده سنی جوان بیشتر از هر قشر دیگری به آن دچار است، اما نمی توان گفت سلفی گرفتن مختص به رده سنی خاصی است.

برای گذراندن یک تعطیلات به‌یادماندنی و استراحتی کوتاه و بازیافت انرژی از دست رفته در طول هفته، قرار یک گردش و پیک‌نیک یک روزه در طبیعت را با جمعی از دوستان یا اقوام می‌گذاریم.

تعطیلاتی که شاید طی آن برای روزهای پیش رو انرژی بیشتری را کسب کرده و بار دیگر به روزهای پرتکاپو و شلوغ کاری لبخندی پرانرژی بزنیم.

این اتفاقی است که به کرات برای همه ما پیش آمده است؛ اتفاقی که این روزها رنگ و بوی دیگری گرفته است.

دیگر خبری از استراحت و دورهم بودن و کسب انرژی نیست. انگار تفریحات و دورهم بودن هایمان نیز سوژه ای برای ابراز وجود و به نمایش گذاشتن یکدیگر شده است.

تا جایی که حتی گاهی باوجود این که در دل طبیعت هستیم و می توانیم از لحظه لحظه های موجود لذت ببریم، اوقات خود را صرف رقابت در گرفتن بهترین سلفی ها می کنیم.

سوژه سلفی گرفتن این روزها تا جایی پیش رفته است که به جرات می توان از آن به عنوان «بیماری سلفی» نام برد.

بیرون رفتن های مردم حتی دیگر برای لذت بردن و تفریح و در کنار هم بودن نیست و کم کم به یک وظیفه جدید تبدیل شده است.

سوژه ای برای به رخ کشیدن تفریحات و لذت هایی که عمدتا استفاده ای نمی شود و فقط به سلفی گرفتن سپری می شود. این معضل جدید فقط مختص ایران نیست و دامنگیر همه شده است.

معضل آدم های خودشیفته

شاید سلفی گرفتن را بتوان با اختلالات روانی مرتبط دانست. سیدعلی احمد ابهری، استاد گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در این زمینه می گوید: این موارد به تحقیق و بررسی نیاز دارد و بدون تحقیقات جامع و عمیق نمی توان در این خصوص نظر قطعی داد.

باید افرادی را که بیشترین درگیری با معضل سلفی گرفتن را دارند از لحاظ رده سنی، جایگاه اجتماعی و شرایط روحی روانی و البته اجتماعی مورد بررسی قرار داد.

ابهری در ادامه می گوید: حتی شرایط اقتصادی نیز در مواردی می تواند به چنین معضلاتی دامن بزند. افرادی که خیلی به خود می پردازند و آدم های خودشیفته ای هستند یا به اصطلاح آدم های نمایشی، طبیعتا بیشتر از سایر افراد به این معضل دچار می شوند.

احمدی ابهری شخصیت افراد را متفاوت می داند و می گوید: برخی از شخصیت ها هستند که در اصطلاح روان شناسی به آن افراد خودشیفته یا هیستریانیک گفته می شود.

یعنی افرادی که نمایشی هستند و دوست دارند خود را به هر طریق نمایش دهند و به اصطلاح خود را تافته جدابافته می دانند.

همین امر باعث می شود که در هر شرایطی از خود عکس بگیرند و خود را در هر زمان و مکانی بیشتر از سایر افراد مطرح کنند.

او توضیح می دهد: البته نمی توان گفت حتما این طور است، زیرا باید یک قاعده تحقیقاتی در این زمینه برای اظهارنظر کلی داشته باشیم، اما می توان تصور کرد که چنین افرادی بیشتر درپی سلفی گرفتن هستند.

آدم های غیرفعالی که اوقات بیکاری بیشتری دارند، مسلما بیشتر در این موارد دیده می شوند. آدم هایی که هیچ برنامه تعریف شده ای در زندگی ندارند نیز ممکن است از روی بیکاری دست به این کار بزنند.

استاد گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره این که آیا این مسائل ریشه در کودکی و ناکامی های شخصیتی دوران کودکی دارد یا نه، می گوید: مساله روان شناختی را به هر شکلی می توان تفسیر کرد و این را نیز می توان تفسیر کرد که به شرایط ابتدایی زندگی افراد برمی گردد.

قطع به یقین دوران کودکی و تاثیراتی که کودک از محیط و پدر و مادر دریافت می کند، نقش موثری در بروز رفتارهای مختلف در بزرگسالی دارد که یکی از آنها می تواند همین موضوع سلفی گرفتن باشد. مربیان و معلمان نیز در این بین بی تاثیر نیستند.

احمدی ابهری این موارد را به اصلاح ریشه های روانکاوانه یا روان شناختی مربوط می داند و می گوید: این موارد باید بررسی شود و تک تک افراد مورد تحقیق قرار بگیرند تا بتوان به چنین استدلال هایی

تکیه کرد.

نوعی از دیده شدن

امیرحسین جلالی، استادیار دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان انستیتو روانپزشکی تهران نیز درباره علل و عوامل رواج این نوع عکاسی در میان افراد جامعه با اشاره به اهمیت وجود راه هایی برای ابراز وجود و خودنمایی افراد در جامعه می گوید: انسان به صورت ذاتی نیاز به نشان دادن توانایی ها و زیبایی های خود دارد و این حس باید در کودکی از راه ها و با استفاده از ابزارهای مناسب امکان بروز پیدا کند.

در غیر این صورت فرد برای ارضای این میل، دست به اقداماتی می زند که شاید چندان طبیعی و به هنجار نباشد.

امیرحسین جلالی توضیح می دهد: اگر در سنین پایین جاه طلبی و توانایی های فرد دیده نشود، تلاش می کند که به صورت سطحی و ظاهری به خودنمایی بپردازد که این نوع عکس ها هم نوعی از همین دیده شدن است.

وقتی در جامعه فضای مناسبی برای دیده شدن، تحسین شدن و ارضای نیازهای اولیه شخص وجود نداشته باشد، افراد به سمت فضاهای مجازی و استفاده از امکانات این فضاها کشیده می شوند.

جلالی درباره این که آیا این مساله به گونه ای هست که جای نگرانی داشته باشد، می گوید: به نظر من نه. البته باید این پدیده را در بستر اجتماعی اش بررسی کرد.

دلایل زیادی در بروز این مساله دخیل است که از منظر روان شناسی، جامعه شناسی و فرهنگ شناسی فاکتورهای مختلفی را شامل می شود. همه افراد که با یک منظور مشترک اقدام به چنین رفتاری نمی کنند.

مثلا شخصی که برای زیر سوال بردن حجاب اجباری این کار را می کند یا فردی که با یک شخص خاص عکس سلفی می گیرد، انگیزه های مختلفی دارند. با این حال عامل مهم در این پدیده مباحث روان شناسی است که آن هم در افراد مختلف، دلایل متفاوتی دارد.

این استاد دانشگاه با اشاره به تاثیر شرایط اجتماعی در این پدیده، توضیح می دهد: انسداد و بسته بودن فضای اجتماعی در گسترش چنین رفتارهایی تاثیر بسیاری دارد.

وقتی افراد امکان ابرازوجود نداشته باشند، به صورت بیمارگونه این احساس اختناق را در رفتارهایی ناهنجار بروز می دهند.

پس یکی از راه هایی که می توان بوسیله آن از میزان این رفتارها کاست تلاش در جهت باز کردن فضای جامعه برای بروز توانایی های افراد است. افرادی که فضای مناسبی برای ارائه خود داشته باشند، از نظر روحی و روانی نیز در وضعیت مناسبی قرار می گیرند.

منبع: جام جم سیب

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه