۰۷ ارديبهشت ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۷ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۹:۰۲
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۴۱۷۳۵۱
تعداد نظرات: ۳۸ نظر
تاریخ انتشار: ۱۳:۲۳ - ۲۴-۰۶-۱۳۹۴
کد ۴۱۷۳۵۱
انتشار: ۱۳:۲۳ - ۲۴-۰۶-۱۳۹۴
درنگی بر مزاح رییس فرهنگستان زبان فارسی

سابقه «کش لقمه» به بهانه «حرام لقمه» در «خندوانه»

حداد عادل در برنامه خندوانه به شوخی گفت: کش لقمه را فرهنگستان نساخت. نمی دانم کدام حرام لقمه ای این را گفت!
عصر ایران- «ما به پیتزا نگفتیم دراز‌‌لقمه یا کش‌لقمه، نمی دانم کدام حرام‌لقمه‌ای این را گفته است!»

این سخن دکتر غلامعلی حداد عادل در برنامه «‌خندوانه» دوشنبه شب (‌23 شهریور ماه) هر چند از سر طنز و به مزاح و متناسب با حال و هوای برنامه «رامبد جوان» گفته شد اما در فضای مجازی برسر استفاده از تعبیر «حرام لقمه» تامل شده و بحث درگرفته است.

جالب این که وقتی «جناب خان» با واژه های ساخته شده فرهنگستان شوخی می کرد رییس فرهنگستان زبان و ادب پارسی گفت «حالا به جناب خان برنخورد» و او هم پاسخ داد: نه! ما هم از یک حرام لقمه ای شنیدیم!

درباره «کش لقمه» به بهانه «حرام لقمه»

اما واقعا «‌کش لقمه» از کجا آمده است؟

جالب است بدانید که 16 سال پیش تلویزیون با کارگردانی و اجرای «مهران مدیری» مجموعه ای با عنوان «‌ببخشید شما» پخش می کرد که در یکی از آیتم های آن «رامین ناصر نصیر» در نقش ادیب و زبان شناس ظاهر می شد و پیشینه (ساختگی و نه واقعی) شغل مورد بحث در برنامه را همراه با واژگان مورد استفاده در آن شغل معرفی و برای واژگان بیگانه مصطلح در آن حرفه یا صنف معادل های طنز آمیز پیشنهاد می کرد.

  مورد دیگری که در یادها مانده  معادل واژه «دکوپاژ» بود که آن ادیب (ناصر نصیر)گفت:  مِن بعد به جای واژه مهجور و بیگانه «دکوپاژ» از واژه «پلان پلان شده» استفاده کنید!

 در یکی از قسمت ها هم توصیه کرد به جای پیتزا از واژه «کش لقمه» استفاده شود.

در همان سال 1378 برنامه طنز دیگری هم پخش می شد با عنوان «این چند نفر» که چهار برادر یک اسم واحد داشتند (‌هژیر)!

آن 4 برادر هم نام  که پدر و مادرشان آنها را ناگهانی ترک کرده بودند یک خواهر داشتند که نقش آن را فلامک جنیدی بازی می کرد و چون دست پخت خوبی نداشت هژیرها ترجیح می دادند پیتزا سفارش دهند وبه همین خاطر بود که در همین مجموعه طنز «کش لقمه» بیشتر به کار رفت و در واقع فرهنگستان زبان ادب پارسی نه «کش لقمه» را وضع کرده و نه «دراز لقمه» را اما رسانه ها می توانند یک واژه را رایج کنند و صدا و سیما نیز در آن سال‌ها مانند امروز با بحران ریزش و بی اعتمادی مخاطب رو‌به‌رو نبود و تکیه کلام‌ها ( و نه تکه کلام‌ها)‌ی سریال ها بر سر زبان ها می‌افتاد و رایج می‌شد.


درباره «کش لقمه» به بهانه «حرام لقمه»

بهترین مثال درباره توان رسانه ها در رواج دادن یک واژه کلمه «یارانه» است. تا پیش از شروع جنگ واژه «سوبسید» یا « سابسید» به عنوان مبلغی که دولت برای حمایت از تولید کننده و مصرف کننده می پردازد تنها در نوشته های اقتصادی تخصصی به کار می رفت.

 اندک اندک اما در رسانه ها و بین مردم هم رایج شد و به یک واژه پرکاربرد تبدیل شد اما به خاطر پرداخت یارانه نقدی و تشکیل ستاد هدفمندی یارانه ها اکنون «یارانه» رایج تر است و «سوبسید» عملا به حاشیه رانده شده است.

 «کش لقمه» هم هر چند بار طنز داشت اما چون در سریال های پربیننده 90  قسمتی به کار رفت به دایره واژگان مردم وارد شد و حتی برخی پیتزا فروشی ها از این نام استفاده کردند و می کنند.

 از این رو به نظر می رسد آقای حداد عادل نیز «حرام لقمه» را به سیاق «کش لقمه» و « دراز لقمه» به کار برده و قصد مطایبه داشته است هر چند که «کش لقمه» و «دراز لقمه» هر چه باشند از «حرام لقمه» بهترند و بهتر است از این آخری استفاده نشود!
ارسال به دوستان
انتشار یافته: ۳۸
در انتظار بررسی: ۱۳۶
غیر قابل انتشار: ۰
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۴۷ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
86
29
مردم زیادش کردن حالا نیست خودمون اسوه اخلاقیم
بهنام
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۵۷ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
3
134
حداد عادل اومد درستش کنه زد چششو کور کرد.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۵۲ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
28
97
منم تعجب کردم. البته آقای حداد از زبانشان در رفت و نباید حرام لقمه می گفتند.
سجاد از بندرماهشهر
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۵۲ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
4
124
درود بر جناب خان
javad
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۲۲ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
6
120
واقعا جای تاسف داره
بابک
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۲۲ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
4
90
متاسفم
امیر
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۲۵ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
3
47
حالا ای مطایبه که گفتی یعنی چههههه....
ریشش پارسیه؟؟
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۳۳ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
5
110
بسیار سخن زشتی بیان شد
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۴۰ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
2
71
هر چند که «کش لقمه» و «دراز لقمه» هر چه باشند از «حرام لقمه» بهترند و بهتر است از این آخری استفاده نشود!
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۱۱ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
3
88
هرچند طنز جناب خان رو نگاه نمیگنم اما بسیار بجا واژه حرام لقمه رو بکار برده
شرم آوره رییس فرهنگستان ادب!!! از همچین واژه ای استفاده کنه و تو بازبینی برنامه هم دلیلی برای حذفش نبینه!
حسینی
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۱۳ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
56
24
بنده هم موافقم، بکار بردن«حرام لقمه» از فرد نکته سنج و حکیمی چون دکتر حداد عادل بعید بود و از شنیدن آن از زبان ایشان شگفت زده شده و تعجب کردم.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۲۴ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
0
40
اما من يادم است که قبل از آنها کاراکتر کمدي جانعلي در برنامه اي تلويزيوني با بازي آقاي محبي واژه کش لقمه را استفاده کرد.
با اين حال از آقاي آهنگر دادگر انتظار نداشتيم حتي به طنز کسي را که نمي شناسد و من باب شوخي کلمه اي را معادل سازي کرده است حرام لقمه بخواند. زشت است براي فرد سوم سابق مملکت، نه؟ لطفا نظر بدهيد.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۴۲ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
1
25
يادمه آقاي ناصر نصي گفته بود به جاي الكساندرو دلپيه رو بگوييم اسكندر پير دل
خخخ
بچاب پليز
حسن
Germany
۱۸:۱۸ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
1
20
با سلام
لازم به یاد آوری میباشد قبل از برنامه های طنز مورد اشاره ، این واژه (کش لقمه) در قسمتی از یک برنامه طنز بنام جنگ جمعه یا مشابه آن رایج گردید که در آن برنامه طنز فردی بنام جانعلی ساکن روستایی بنام ملات آباد به برادر کوچکش گیر میداد که "میخوای بری شهر کش لقمه بخوری مگه آبگوشتای آبادی خودمون چشه هان ؟ " یه ترانه ای هم داشت به این مظموم " عمله دسته دسته توی کوچه نشسته --- دیگه نمیروم دیگه نمیروم دیگه نمیروم ولایت "
نکته اثباتش هم اینه که اون زمان (پخش این برنامه طنز) فقط شبکه 1 و 2 داشتیم و برنامه های مورد اشاره جنابعالی از شبکه 3 پخش میشد
با تشکر
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۸:۴۷ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
2
18
خواسته خوشمزگی کنه
ناشناس
-
۱۹:۱۸ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
2
52
ادب در فرهنگستان ادب. ...
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۹:۲۸ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
1
59
خیلی زشته یه مسئول توی تلویزیون اینجوری حرف بزنه
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۹:۴۲ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
0
54
هیچ توجیهی برای استفاده ایشان از این کلمه زشت در برنامه پربیننده ای مثل خندوانه مناسب نیست
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۰:۰۸ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
72
16
بیخود شلوغ نکنید برنامه طنز خوبی بود شوخی جالبی بر وزن کش لقمه بوده و جای تشکر از آقای حداد عادل است که در برنامه طنز شرکت کرد وبسیار هم خوب برخورد نمودند
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۰۲ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
1
39
البته باید گفت که اکثر واژه هایی که فرهنگستان برای معادل سازی لغات خارجی وضع میکند دست کمی از کش لقمه ندارد.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۵۰ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
58
3
سلام من این برنامه رو دوبار دیدم اصلا اینی که به آقا عادل نصبت میدید کذبه
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۲۹ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
مجید جان،"نصبت" نه، "نسبت"
ایرانی
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۰۸ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۴
3
34
جناب خان واقعا شخصیت بزرگواری دارن که به روشون نیاوردن
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۷:۴۰ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
1
48
ادب مرد به ز دولت اوست
قلی
Iran (Islamic Republic of)
۰۷:۵۱ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
1
52
اقای حداد عادل ادب خودشان را در برنامه نشان دادند ....مت نیم ساعت مونده بودم به پسرم چی بگم همش میپرسید حروم لقمه یعنی چی
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۴۹ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
1
38
واقعا کاربرد واژه حرام لقمه از جانب ایشان که رییس فرهنگستان هستند بعید و زشت بود
سعید
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۵۱ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
1
43
انتظار این این کلام را شما نداشتیم آقای فرهنگ وادب کشور
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۵۴ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
1
20
براوو عصر ایران
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۰۴ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
0
32
حرام لقمه لفظ خوبی نیست.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۱۷ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
2
47
آقای حداد که خود را ادیب (و لابد با ادب) می داند چطور به خود اجازه می دهد شخصی را که به طنز واژه ای را ساخته و اتفاقا مورد توجه عامه مردم قرار گیرد حرام لقمه ( که دشنام بسیار بدی است) بنامد. اگر شخصی که مورد توهین و دشنام قرار گرفته فقط بگوید: "خودتی"، آیا آقای حداد به مراجع قضایی شکایت نمی کند؟!!
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۳۳ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
عزیزم اشتباه نکن، موضوع خود کلمه "کش لقمه" نیست. موضوع اینکه کسی جرات کرده معادلی، هرچند در برنامه طنز، بسازه و مردم هم کمابیش استفاده کنند، ولی از بسیاری از لغات معادل شده فرهنگستان استفاده نکنند.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۱۸ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
2
45
برای این جامعه باید نهایت تاسف را داشت که رئیس فرهنگستان زبان و ادب آن کشور در یک رسانه عمومی اینچنین کلماتی را بکار می برد!
چکو
Germany
۰۹:۲۲ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
2
34
تعجب اور است کسیکه عنوان رییس فرهنگستان مملکتی پرسابقه رایدک میکشد، ایا نباید بفهمدکه هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد؟
محمود
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۳۰ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
3
31
واقعا نا امید کننده است این طرز صحبت رئیس فرهنگستان در رسانه ملی
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۳۶ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
7
12
ما مردم تمدنی هستیم ........و فرهنگی و بااخلاق
سام
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۴۲ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
6
24
خیلی بد گفت
از آدمی مثل حداد بعید بود
رامان
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۱۳ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
26
5
من برنامه رو دیدم حالا یه شوخی کرد یخ تلویزیون باز شد
حمید
United States of America
۱۰:۵۳ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
5
31
باید رسما عذرخواهی کند
تهران قدیم/ پلیس زن راهنمایی و رانندگی در خیابان‌های تهران (عکس) آذری جهرمی به دولت رئیسی : در سیاست‌های ضد اینترنت تجدید نظر کنید رقابت پرمتقاضی‌ترین رشته های کنکور آغاز شد دستوری تازه در مورد استفاده از منشی های زن : «در ادارات دولتی ممنوع شد!» لکه های سفید روی ناخن ها چه معنایی دارند؟ سلاح‌ های جدید کلاشینکف، آسمان را تسخیر می‌کنند (+عکس) پاپیروس دو هزار ساله‌ای که احتمالا راز «آرامگاه افلاطون» را فاش می‌کند (+عکس) چرا فلسفه کانت در میانه جنگ‌های امروزین هنوز کار می‌کند؟ پرفروش ترین داروها در سال ۱۴۰۲ در ایران ( +اینفوگرافی) برای تقویت حافظه چی بخوریم؟ رضا نصری: احتمال صدور حکم بازداشت نتانیاهو از طرف دادگاه کیفری بین المللی / برای مبارزه با اسرائیل هم که شده از جنجال‌آفرینی بپرهیزید! خرافات عجیب ایرانیان دوران قاجار؛ از ناخن هدهد تا آش مخصوص شاه برای جلوگیری از وبا (+عکس) گنج داریوش سوم هخامنشی؛ گنجینه ای عظیم که هنوز پیدا نشده است نگاهی به شادترین کشورهای جهان از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۴ (+ اینفوگرافی) هوش اجتماعی مدیران چیست؟!
وبگردی