هشدار درباره داروهاي لاغري‌

جام جم آنلاين: با توجه به پيشرفت تكنولوژي و توسعه جهان كنوني و بالطبع رشد جمعيت و افزايش روزافزون رستوران‌ها و فست‌فودها از سويي و همچنين كاهش تحرك از سويي ديگر، هر روز به تعداد افراد چاق در جهان افزوده مي‌شود. چاقي كه امروزه به مشكلي عمومي تبديل شده است، بسياري از فعاليت‌هاي روزمره زندگي را مختل مي‌سازد؛ چنان‌كه بسياري از ما با افزايش وزن خود و يا اطرافيان مواجه هستيم و از اين مساله رنج مي‌بريم.

در اين بين تبليغات انواع و اقسام داروهاي لاغري از رسانه‌هاي جمعي مزيد بر علت شده است تا افراد چاق به دنبال حل مشكل خود در كوتاه‌مدت باشند و از عاقبت كار بي‌خبر.

دكتر ناهيد شيرازيان، فوق‌تخصص غدد و متابوليسم با بيان اين‌كه چاقي نوعي بيماري است، معتقد است كه به چاقي بايد به عنوان يك بيماري نگاه كرد چرا كه مي‌تواند عوارض خطرناكي در پي داشته، سلامت افراد جامعه را تهديد كند و علاوه بر اين هزينه‌بردار نيز باشد. كساني كه از لحاظ ظاهري چاق به نظر مي‌رسند در محاسبات پزشكي نيز به طور معمول چاق خواهند بود.

وي با اشاره به عوارض چاقي، اظهار كرد: از عوارض چاقي مي‌توان به اين موارد اشاره كرد؛ ديابت نوع 2، ديابت بارداري، فشار خون بالا، اختلالات چربي خون و بيماري‌هاي عروق كرونر كه در بيماران چاق بيشتر از معمول ديده مي‌شود؛ از طرفي اختلالات در قاعدگي خانم ها، آرتروز، سنگ كيسه صفرا، كبد چرب، ريفلاكس و بعضي از انواع سرطان‌ها مانند ( سرطان مري، كيسه صفرا، روده بزرگ، رحم، پروستات و پستان).

حال پرسيده مي‌شود داروهايي كه تحت عنوان داروي لاغري در جامعه  موجود است تا چه اندازه مفيد و موثر هستند؟

داروهاي لاغري و معايب آن‌

دكتر آزاده توكلي، متخصص تغذيه با اشاره به نوع داروهاي لاغري مي‌گويد: داروهاي لاغري كه سازمان نظارت بر غذا و داروي امريكا موسوم به fda  مجاز دانسته دو دسته هستند، كه مصرف آنها تنها به توصيه پزشكان مجاز است و براي بيماران چاق در صورتي كه بيماري قلبي و عروقي خاصي نداشته باشند.

وي مي‌افزايد: متخصصان تغذيه تحت هيچ شرايطي بدون در نظر گرفتن سن، وزن، موقعيت‌هاي فيزيولوژيكي، بيماري‌هاي زمينه‌اي و داروهاي مصرفي افراد، رژيم غذايي يا داروهاي لاغري را حتي اگر مورد تاييد باشند، تجويز نمي‌كنند، به اين دليل كه تداخل غذا و دارو ممكن است عوارضي جدي را در آن مدت براي فرد مصرف كننده ايجاد كند.

دكتر توكلي، متخصص تغذيه با بيان اين‌كه به طور معمول كساني كه اين قبيل داروها را مصرف مي‌كنند اعتياد به دارو ندارند، اظهار مي‌كند: افراد چاقي كه داروهاي لاغري مصرف مي‌كنند به طور معمول اعتياد به دارو ندارند اما به هر حال با ورود و عرضه قرص‌هاي جديد در جامعه مي‌توان گفت  اعتيادآور هستند و اگر بيماري به مصرف اين‌گونه داروها عادت كند و نحوه رفتاري خود را در زندگي تغيير ندهد هيچ گاه نمي‌تواند موفق شود.

پس بهترين درمان لاغري، رژيم غذايي مناسب در كنار فعاليت‌هاي فيزيكي و تغيير در رفتار و نحوه زندگي است چرا كه با افزايش وزن تدريجي علاوه بر اين كه قابل تحمل‌تر است عوارض نداشته و تقريبا غير قابل بازگشت است، مضرات نامطلوب داروهاي لاغري براي كاهش وزن خيلي بيشتر از مزاياي اين داروهاست و متخصصان تغذيه افراد را از استفاده آنها منع مي‌كنند، بنابراين رژيم غذايي مناسب بهترين جايگزين براي درمان داروهاي لاغري است.

وي در ادامه مي‌افزايد: براي كاهش وزن به طور حتم بايد از مثلث رژيم غذايي، دارو و فعاليت فيزيكي پيروي كرد، چرا كه كاهش وزن در كنار رژيم غذايي سالم و كم كالري يعني كالري زير 1200 و همچنين وجود فعاليت فيزيكي مي‌تواند براي فرد چاق نجات‌بخش باشد، اين به مثابه فردي است كه بيماري ديابت دارد؛ همان طور كه بايد در كنار رژيم غذايي مناسب انسولين مصرف كند اگر تنها انسولين مصرف كند و رژيم نداشته باشد اين امر امكان‌پذير نيست.

دكتر رسول ستوده‌منش، فوق تخصص گوارش با تاكيد برعوارض ناگوار داروهاي لاغري بر دستگاه گوارش، اظهار مي‌كند: سيبوترامين كه يكي از داروهاي تأييد شده از سوي سازمان نظارت بر غذا و داروي امريكاست عوارض جانبي نظير سردرد، اضطراب، يبوست، و فشار خون را به همراه دارد؛ همچنين در مصرف زنيكال، عوارضي چون دفع مدفوع مكرر و چرب، اسهال، دل‌درد، اضطراب، سرگيجه و ناراحتي‌هاي روده‌اي بروز مي‌كند و در موارد نادري موجب خشكي پوست و اختلال در مفاصل مي‌گردد، البته بايد يادآور شد كه در تمام اين موارد اگر رژيم غذايي مناسب جواب ندهد و چاقي بيش از حد باشد مصرف اين داروها تجويز مي‌شود.

البته بايد اين نكته را در نظر داشت كه اين عوارض تنها مربوط به داروهاي مجاز لاغري است كه مورد تاييد مراكز معتبر جهاني است؛ اثرات داروهاي تقلبي لاغري كه در سايت‌هاي اينترنتي و شبكه‌هاي ماهواره‌اي به نحو چشمگيري تبليغ مي‌شود جاي بحث خود را دارد و بماند كه چه عوارض خطرناك و مهلكي در پي دارد.