افزایش ارزش سهام تولیدکنندگان جهانی اورانیوم که نشانه رونق آتی بازار آن است، تأثیر مستقیم بر قیمت تمام‌شده محصولات صنعتی دارد و این هزینه‌ها را در صورت عدم دسترسی به اورانیوم غنی‌شده بالا می‌برد.

محمدهادی نظام‌پور نوشت:

حضرت آیت الله خامنه‌ای در نامه‌ای خطاب به رییس جمهور، دستورات مهمی را در خصوص چگونگی اجرای مفاد موافقت‌نامه "برجام" صادر کردند. بند پنجم این فرمان 9 ماده‌ای در عین سادگی متضمن نکاتی است که نشان از بینش عمیق مقام معظم رهبری و مشاوران ایشان در امور سیاسی و مسایل فنی و اقتصادی است. این بند چنین ابراز می‌دارد:

"معامله اورانیوم غنی‌ شده موجود در برابر کیک زرد با دولت خارجی در صورتی آغاز خواهد شد که قرارداد مطمئن در این‌ باره همراه با تضمین کافی منعقد شده باشد. معامله و تبادل مزبور باید به‌ تدریج و در دفعات متعدد باشد."

این دستور از یه منظر اقتصادی، فنی و سیاسی قابل ارزیابی است.

اهمیت دستور رهبری از نظر اقتصادی

پس از فاجعه سونامی فوکوشیما در سال 2011، تولید برق اتمی ژاپن به شدت کاهش یافت. این کشور نه تنها مجبور به خروج نیروگاه‌های آسیب دیده خود از مدار تولید شد، بلکه تعدادی دیگر از نیروگاه‌هایی که آسیبی ندیده بودند، را با هدف مقاوم و ایمن‌سازی، و بیشتر تحت فشار افکار عمومی آن کشور، تعطیل نمود. عمق فاجعه سونامی و تأثیرات منفی تخریب نیروگاه‌های اتمی بر محیط‌زیست و زندگی مردم محلی باعث شد تا زمزمه‌هایی برای خروج همیشگی این نیروگاه‌ها از مدار تولید و جایگزینی روش‌های تأمین برق سالم و بی خطر از سایر منابع تجدید شدنی، در دستور کار دولت ژاپن قرار گیرد. گذشت زمان و دور شدن از فضای احساسی بعد از فاجعه سونامی فوکوشیما باعث شد تا منطق بار دیگر بر احساس مستولی شود.

منطق نشان می‌دهد تنها انرژی هسته‌ای است که در میان فن‌آوری امروزی می‌تواند نیازمندی‌های عظیم صنعت ژاپن را به صورت مطمئن، تأمین نماید. با این نگرش مرمت و ایمن‌سازی نیروگاه‌های اتمی این کشور با جدیت بیشتری ادامه پیدا کرده است. متولیان بازسازی نیروگاه‌های ژاپن از بازگشت به مدار تولید برق پس این کارخانجات طی سال 2016 خبر می‌دهند. در همین سال چندین طرح توسعه نیروگاه های هسته‌ای نیز در چین و چند کشور دیگر به بهره‌برداری خواهند رسید. به این ترتیب باید منتظر خروج بازار داد و ستد اورانیوم از رکود و اوج‌گیری قیمت‌ها پس از پنج سال را می‌دهد.

"جان بورشف" مدیر اجرایی شرکت پالادین، که هفتمین تولید کننده اورانیوم در دنیا محسوب می‌شود اعتقاد دارد در یک دوره میان مدت قیمت هر پوند اورانیوم از 49 تا 50 دلار فعلی به 70 تا 75 دلار افزایش خواهد یافت.

افزایش ارزش سهام بسیاری از تولیدکنندگان جهانی اورانیوم شاهد محکمی بر اطمینان جهانی از بازگشت رونق به بازار اورانیوم است. افزایشی که تأثیر مستقیم بر قیمت تمام شده محصولات صنعتی خواهد داشت. این به معنی افزایش هزینه‌ها در صورت عدم دسترسی به اورانیوم غنی شده است.

اهمیت دستور رهبری از نظر فنی

برخلاف تبلیغات روانی و خبرپراکنی‌های مدیریتی، منابع و ذخایر اورانیوم ایران سهم چندانی از ذخایر جهانی را ندارد. لذا اگر تصمیم بر خودکفایی در تأمین نیازمندی‌های داخلی، از سوی بهره‌برداران و متولیان این بخش از معادن کشور باشد، نیازمند به افزایش بهره‌وری از معادن فعلی و حتی کشف ذخایر جدید است. اقدامی که انجام آن هم‌اکنون نیز دیر شده است.
دستور رهبری در این مورد به منزله خرید زمان برای مسئولانی است که در اغلب در فضای کنفرانس های خبری مانده‌اند و باور ندارند که حرکت کند و نه‌چندان مسئولانه ایشان موجب ایراد خسارت به کل کشور خواهد شد.

اهمیت دستور رهبری از نظر سیاسی

دنیا ثابت کرده زمانی که منافع مشروع و اغلب نامشروع خود را در خطر بیند، از هیچ اقدامی، حتی به دور از شأن و کرامت ملت‌ها، جهت برکوب و همراه ساختن مخالفان خود ابایی ندارد. کشورهایی که در زمان نیاز، از ورود شیر خشک نوزادان و داروی بیماران خاص به کشور جلوگیری کردند، بی‌شک برای تحصیل اهداف سلطه‌گرانه‌ خویش از بستن راه ورود مواد اولیه مورد نیاز رآکتورهای هسته‌ای درنگ نخواهند کرد. لذا تصور این مسأله که در صورت خروج اورانیوم غنی‌شده‌ می‌توان به باز خرید آن از کشورهای حتی به ظاهر دوست دل بست، اشتباهی محض است.

خروج تدریجی اورانیوم از کشور در گام نخست باعث می‌شود تا اگر طرف غربی به تعهدات خود پشت پا زد مواد اولیه به طور کامل از دسترس خارج نشده باشد؛ همین موضوع شاید به عاملی بازدارنده برای طرف غربی در نغض تعهدات خود نیز قابل تعبیر باشد. از سوی دیگر در مدت خروج این اورانیوم از کشور و در صورت عنایت همه سویه به بحث مطالعه و توسعه، دغدغه‌ای برای باز تولید این نوع اورانیوم وجود نخواهد داشت.

سه مورد فوق نشان از آن دارد که تصمیم و دستور به فروش تدریجی اورانیوم با دانش عمیق نسبت به جوانب کلی قضیه اخذ شده است. حال باید دید آیا مجریان، نیز با همان همت و جدیت گروه مذاکره کننده می‌توانند آرامش ایجاد شده در روابط بین‌الملل را به سود امنیت داخلی کشور حفظ و تعمیق بخشند.