شبكه‌ اعتياد كشور هوشمند می شود

ایسنا: معاون آموزشي مركز ملي مطالعات اعتياد و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران، با تاكيد بر اين كه شبكه‌هاي هوشمند اعتياد در ايران در حال شكل‌گيري است، معتقد است: امروز پروتكل ملي كراك وجود دارد، اما هنوز پروتكل ملي درمان اعتياد به ويژه درمان نگهدارنده وجود ندارد.

دكتر آذرخش مكري، صبح روز چهار‌شنبه در نشست پژوهشي ستاد مبارزه با مواد مخدر كه با عنوان «نگاهي استراتژيك به درمان اعتياد در ايران» برگزار شد، با بيان اين كه سه پيش‌فرض احتمالي آتي در ايران شامل افزايش سريع مصرف مواد مخدر با نيم‌عمر كوتاه (هروئين و كراك)، ثابت ماندن الگوي مصرف در سال‌هاي آينده و كاهش مصرف به دليل اشباع بازار و نبود اقبال مصرف‌كنندگان به استفاده بيشتر داريم، افزود: از آنجايي كه سناريوي اول و دوم محتمل‌تر به نظر مي‌رسد و هر دو احتمالا، با كارآمدتر شدن نظام عرضه مواد همراه خواهد بود، تلاش براي از دور خارج كردن مصرف‌كنندگان فعلي و جلوگيري از روي آوردن مصرف كنندگان سبك به مواد سنگين‌تر بايد در اولويت قرار گيرد.

وي ادامه داد: با به ثبات رسيدن الگوي مصرف و روند روي‌آوري به مواد سنگين (هروئين و كراك)، افزايش مداخلات باكيفيت بالا ضرورت دارد و توسعه سريع درمان‌هاي نگهدارنده و به روز كردن محتواي درمان‌هاي غيردارويي و برنامه‌هاي پيشگيري بايد در اولويت قرار گيرد.

مكري تصريح كرد: هم اكنون شبكه هوشمند اعتياد در كشور در حال شكل‌گيري است بطوريكه پروتكل ملي كراك در كشور وجود دارد، اما هنوز پروتكل ملي درمان اعتياد وجود ندارد كه اين امر توجه لازم را مي‌طلبد.

وي بر ضرورت روي‌آوري به پيشگيري ژنتيكي اعتياد نيز تاكيد كرد و گفت: امروز مدل كلاسيك درمان اعتياد در ايران لنگ است و كلينيك‌هايي كه تنها بر اساس آيين‌نامه‌هاي رسمي كار مي‌كنند، زمين‌گير هستند، چرا كه براي مثال سازمان‌هاي غيردولتي كه در مقايسه با آن‌ها داراي نظام‌مندي قوي و قدرت مانور بالا هستند، از موفقيت بيشتري در درمان اعتياد برخوردار بوده‌اند.

معاون آموزشي مركز ملي مطالعات اعتياد، به جريان هوش جمعي در شبكه اعتياد كشور نيز اشاره و اظهار كرد: با توجه به اين جريان، شبكه‌هاي اعتياد، با وجود ضعف فردي اجزا، مي‌توانند بسيار هوشمندانه عمل كرده، قدرت بسيار بالاي انطباق، خلاقيت زيادي در حل مساله داشته باشند، همچنين با افزايش تعداد اعضا به هوشمندي آن‌ها افزوده مي‌شود، البته شبكه‌هاي اعتياد از اصول بسيار ساده پيروي مي‌كنند و خارج كردن افراد از اين شبكه‌ها بسيار سخت است.

وي با بيان اين كه شبكه‌هاي اعتياد در كشور امروز به سمت نظام‌مندي فردي جرم حركت مي‌كنند، بر خطرناك بودن اين امر تاكيد كرد و با اشاره به اين كه معتادان نيز از اصل نظام‌مندي فردي يا هوش جمعي پيروي مي‌كنند، تصريح كرد: سه تا چهار درصد جمعيت كشور معتاد هستند، اما با توجه به اين كه معتادان كشور به سمت نظام‌مندي فردي حركت مي‌كنند، برخورد استراتژيك درماني با آن‌ها صدها برابر سخت‌تر از برخورد استراتژيك درماني با معتادان كشورهايي است كه حتي شمارشان از معتادان ايران نيز بيشتر است.

عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران، درمان نگهدارنده را محور استراتژي كشور براي مبارزه با اعتياد خواند و اعلام كرد: در حال حاضر يك‌هزار مركز درمان نگهدارنده اعتياد در كشور فعال است كه از اين طريق، 100 هزار معتاد به شبكه درمان نگهدارنده اعتياد وارد شده‌اند و پيش‌بيني مي‌شود، تا پايان امسال، شمار مراكز درمان نگهدارنده اعتياد در ايران به دو هزار مركز برسد.

وي به اصول درمان نگهدارنده اعتياد نيز اشاره كرد و گفت: ماندگاري بسيار بالا در درمان به طوري كه از هر 10 معتاد، هفت نفر در درمان باقي بمانند، ماندگاري افراد در درمان به مدت چندين سال، دارا بودن عوارض از جمله مرگ و مير و اوردوز كمتر و كاهش سوء مصرف مواد، از اصول درمان نگهدارنده اعتياد است.

وي افزود: البته متاسفانه معتاداني كه در اين روش درماني قرار مي‌گيرند، در شاخص‌هاي اجتماعي و فرهنگي، كندتر از روش‌هاي درماني ديگر جلو مي‌روند و بهبود رواني كمتري را حاصل مي‌كنند.

مكري، با بيان اين كه معتاداني كه مواد مخدر سنگين مصرف مي‌كنند و مشكل‌دارتر هستند، به روش درمان نگهدارنده متصل مي‌شوند، تصريح كرد: نظام درمان نگهدارنده اعتياد بايد 30 تا 40 درصد ظرفيت معتاد كشور معادل 600 هزار نفر را تحت پوشش قرار دهد.

وي همچنين با تاكيد بر اين كه شبكه درمان اعتياد در ايران بايد همانند شبكه معتادان ديناميك(پويا) باشد و قدرت انطباق بالا داشته باشد، خاطرنشان كرد: بخش عمده اين شبكه بايد توسط بخش خصوصي اداره شود، چرا كه اين بخش موفقيت خود را در درمان اعتياد به خوبي نشان داده است.

به گزارش ايسنا، معاون آموزشي مركز ملي مطالعات اعتياد در ادامه با بيان اين كه شبكه درماني كشور بايد مانند شبكه ديناميك اعتياد به صورت لحظه به لحظه به روز شود، عنوان كرد: براي پوشش 30 درصدي معتادان تحت درمان نگهدارنده در ايران، احداث سه هزار مركز درماني نياز است و اگر در اين زمينه سريع اقدام شود، قطعا ظرف سه سال و تا پايان سال 1389، 30 درصد معتادان كشور تحت يكي از روش‌هاي درمان نگهدارنده قرار خواهند گرفت.

عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران به اثر بخشي داروهاي مورد استفاده در روش درمان نگهدارنده نيز اشاره كرد و افزود: متادون داراي 76 درصد اثربخشي، بوپرونرفين داراي 65 تا 70 درصد تاثير مثبت و شربت ترياك (تنتور اپيوم يا اپي تينگ) نيز داراي 80 درصد اثربخشي هستند.

وي بر ضرورت هوشمندسازي ارتباطات شبكه درمان از طريق سيستم‌هاي اينترنتي بين مجموع مراكز درماني كه مواد مخدر مجاز عرضه مي‌كنند نيز، تاكيد كرد و با بيان اين كه معتاداني كه به شبكه درمان نگهدارنده وارد مي‌شوند، علاوه بر ترك تدريجي از مرگ زودرس، ابتلا به بيماري‌هاي عفوني و كمك به شبكه هوشمند اعتياد كشور، رهايي پيدا مي‌كنند، خاطر نشان كرد: در حال حاضر شبكه اعتياد كشور بازاريابي فعال دارد كه اين بازاريابي بايد در مورد شبكه درمان اعتياد كشور نيز فعال شود.

مكري با اذعان به اين كه وقتي معتادان از هر جا مي‌توانند، كراك تهيه كنند، بايد بتوانند از هر مركز درماني در دسترس نيز داروي نگهدارنده تهيه كنند، يادآورشد: بايد بر روي جايگزين‌هاي درمان نگهدارنده نيز سرمايه‌گذاري كرد تا هر يك از شاخه‌هاي شبكه درمان اعتياد كشور حداكثر تا سه تا چهار سال آينده به طور رسمي فعال باشند.

وي بر لزوم مسلح كردن شبكه درمان نگهدارنده اعتياد كه سه تا پنج سال از عمر آن مي‌گذرد به روان درماني، حرفه‌آموزي و بازتواني نيز تاكيد كرد و با بيان اين كه مداخلات غيردارويي در اين شبكه از جمله مددكاري و مشاوره بسيار ضعيف است، خاطر نشان كرد: مشكلات مالي شبكه درمان نگهدارنده اعتياد نيز بايد حل شود، چرا كه در غير اين صورت تا دو سال ديگر، سيستم درمان نگهداره اعتياد در ايران متوقف خواهد شد.