اردیبهشت 94/ طرح سه فوریتی دلواپسان

عصر ایران؛ مهرداد خدیر- مهم ترین خبر اردیبهشت 1394 در بیست و دومین روز این ماه منتشر شد. این که نمایندگان مخالف توافق هسته ای در لوزان سوییس طرحی را به قید سه فوریت تسلیم هیأت رییسه مجلس شورای اسلامی کردند تا به موجب آن « دولت از ادامه مذاکره با آمریکا منع شود.»

این در حالی بود که توافق هسته ای و برجام حاصل گفت وگوهای مستقیم جواد ظریف وزیر خارجه ایران با جان کری وزیر خارجه ایالات متحده بود و در واقع با این طرح می خواستند سنگی بزرگ پیش پای مذاکرات هسته ای قرار دهند تا   توافق نهایی را منتفی کنند.

دو روز قبل تر که زمزمه این طرح درگرفته بود علی لاریجانی رییس مجلس تصریح کرده بود: «ما با تیم مذاکره کننده هسته ای هیچ زاویه ای نداریم. بنا بر این نباید واکنش عجولانه نشان داد.»

او یادآور شد: « مقام معظم رهبری حمایت خود را از تیم مذاکره کننده هسته ای اعلام داشته اند و ما نیز باید در مجلس تابع معظم له باشیم.»

در پی این سخنان 200 نماینده مجلس بیانیه ای در 4 ماده صادر کرده و از دولت خواسته بودند « نتایج مذاکرات را به مجلس تقدیم کند تا با دریافت نظرات نمایندگان، تکلیف پرونده هسته ای بر اساس منافع ملی تأمین شود».

این در خواست در حالی بود که تا پیش از روی کار آمدن حسن روحانی و سپردن پرونده هسته ای به وزیر خارجه مسوولیت مذاکرات با دبیر شورای عالی امنیت ملی بود که دست مجلس به او نمی رسید و دولت ووزارت خارجه دخالت مستقیم نداشت.

در بند اول بیانیه از «مذاکره کنندگان خواسته شده بود به مصوبه سنا واکنش نشان دهند». در حالی که طرف آمریکایی هم خود با این مصوبه مخالف بود!

در بند دوم تأکید شده بود « بازرسی ها نباید خارج از عرف باشد». این نیز امری بدیهی بود چرا که هیأت ایرانی اصرار داشت بازرسی ها با اطلاع قبلی صورت پذیرد.

در بند سوم از مذاکره کنندگان خواسته شده بود « به بازی های تبلیغاتی و تهدیدات طرف غربی توجه داشته باشند».

این نیز مثل آن بود که قبل از یک مسابقه به بازیکنان تیمی یادآوری کنند دروازه تیم مقابل آن طرف است و مراقب باشید گل نخورید.

اگر تیمی این امر بدیهی را نداند که اساسا شایستگی مذاکره ندارد و اگر بداند امر بدیهی را چرا باید در قالب یک بیانیه آورد؟ دلواپسان ظاهرا تفاوت دغدغه و توصیه را با مفاد یک بیانیه سیاسی نمی دانستند.

بند چهارم هم جالب بود: « با توجه به تحولات منطقه ای و نقش تخریبی آمریکا درآن وزارت خارجه هم گزارش هسته ای بدهد و هم گزارش  تحولات منطقه ای را». این نیز در حالی بود که مرتبا تأکید می شد وزیر خارجه تنها در موضوع مشخص هسته ای باید با همتای آمریکایی خود گفت و گو کند نه درباره موضوعات دیگر.

بعد از این بیانیه یک سایت خبری تیتر زد: «طرح سه فوریتی هوا شد» اما جواد کریمی قدوسی نماینده مشهد متن طرح سه فوریتی را بین خبرنگاران پارلمانی توزیع کرد و درباره آن گفت :« این طرح،دفاع اسلامی و انقلابی و قانون مند ازعزت و عظمت و هویت و اقتدار ملت ایران در طول ادامه مذاکرات هسته ای است.»

نمایندگان منتسب به جبهه پایداری تمام تلاش خود را به کار می بستند تا آنچه در لوزان سوییس مورد توافق قرار گرفته به سند نهایی تبدیل نشود. کافی است آرشیو روزنامه کیهان را در بهار 1394 دوباره مرور کنیم تا دریابیم با چه اهتمامی می خواستند برجام به فرجام نرسد. (البته اگر مانند آرشیو ماه های قبل ار انتخابات سال 88 که هر روز نقل قولی از مهدی کروبی را با امید به ایجاد شکاف در جبهه اصلاحات در صفحه اول می آوردند از روی سایت برنداشته باشند).

این طرح البته با مدیریت علی لاریجانی به جایی نرسید و روند مذاکرات هم ادامه یافت. در حالی که سایت های مخالف توافق متنی را به صورت مشترک منشر کردند که در آن به صراحت آورده بودند: « جریان تحمیل، آرزوی شبیه سازی مذاکرات هسته ای با صلح امام حسن ع  و قطعنامه 598 را به گور خواهد برد. در روزهای حساس و تاریخی و دریک پیچ بزرگ قرار داریم و تاریخ اسلام و تشیع باید دقیقه به دقیقه  این ایام را ثبت کند.»

این مطالب اواخر اردیبهشت منتشر شد. 40 روز قبل از فینال مذاکرات در وین. مخالفان برجام چه در قالب دلواپسان ایرانی و چه در هیأت جمهوری خواهان آمریکایی و چه در شکل تکاپوهای نتانیاهو در اسراییل از هیچ تلاشی فروگذار نمی کردند.به همین خاطر همه در بیم و امید به سر می بردند. خوف از نافرجام بودن برجام و امید به ادامه راه. به همین خاطر همه منتظر بودند و این انتظار مهم ترین عامل رکود اقتصادی بود و جالب این که مخالفان برجام اکنون مدام از رکود به عنوان نقطه ضعف دولت یاد می کنند. رکودی که محصول انتظار طولانی برای روشن شدن نتیجه مذاکرات هسته ای بوده است.

اردیبهشت های تهران بسیار زیباست اما در بیست و یکمین شب اردیبهشت 94 شاعری چشم از جهان فروبست که به خاطرزادن و بالیدن در این شهر و توجه و علاقه خاص به تهران به «شاعر تهران» شهرت داشت اگرچه آوازه او در سراسر ایران و در بین همه پارسی زبانان پیچیده بود.

محمد علی سپانلو اما شاعر و روشنفکری برج عاج نشین نبود و هر که با شعر و کتاب سر و کار داردشعری از او را شنیده است:

نام تمام مردگان یحیاست
نام تمام بچه های رفته
در دفترچه دریاست
بالای این ساحل
فراز این جنگل خوشگل
در چشم هر کوکب.
گهواره ای برپاست
بی خود نترس ای بچه تنها
نام ‌تمام مردگان یحیاست...»

  اردیبهشت 94 با آخرین تلاش های مخالفان برجام و سنگ پراکنی به قطار هسته ای در عرصه سیاست ثبت شده و با نگاه فرهنگی ماه وداع با محمد علی سپانلو. شاعری که سیاست را هم دنبال می کرد...