«عیدانه کتاب» با فروش کتاب چه کرد؟

 امسال برای نخستین بار معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط خانه کتاب طرح «عیدانه کتاب» را برپا کرده است.

به گزارش ایسنا، وضعیت نامطلوب سرانه کتابخوانی باعث شده است که معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به فکر راه حلی بیفتد و در جهت تشویق مردم به کتابخوانی و حمایت از کتابفروشان طرحی را اجرا کند.

از طرح عیدانه کتاب که از 15 اسفند آغاز شده، تنها 9 روز باقی مانده است. در این طرح هر فرد با ارائه شماره ملی خود 20 درصد تخفیف تا سقف 20 هزار تومان دریافت می‌کند؛ یعنی خریدارن در ازای 100 هزار تومان خرید کتاب، تنها 80 هزار تومان پرداخت خواهند کرد.

برخی اظهار می‌کنند به علت همراه نداشتن کارت ملی نتوانستند از این طرح استفاده کنند اما سیدمحمد طباطبایی‌حسینی - مدیر روابط عمومی خانه کتاب - گفت: ما برای نظارت بر درست انجام شدن کار از مردم شماره ملی خواستیم؛ البته نیاز نیست حتما کارت ملی همراه داشته باشند و تنها حفظ بودن شماره ملی کافی است.

در بخش عیدانه کتاب در سایت خانه کتاب، لیست کتابفروشی‌ها به تفکیک شهر وجود دارد و به صورت لحظه‌ای به‌روزرسانی می‌شود. همچنین می‌توان از طریق هشتک‌های #عیدانه_کتاب و #کتاب_عیدی_دهیم در شبکه‌های اجتماعی از نظرات مردمی و روند اجرای طرح اطلاعات بیشتری به دست آورد.

از بین بیش از 67 هزار عنوان، کتاب «بیشعوری» از خاویر کرمنت، «رساله حقوق» از حسینعلی منتظری و «شازده کوچولو» از آنتوان دو سنت اگزوپری پرفروش‌ترین کتاب‌ها در این طرح هستند و لقب پرفروش‌ترین استان‌ها بر اساس خریدار به ترتیب به اصفهان، تهران و خراسان رضوی اختصاص دارد.

بر اساس اظهارات برخی از فروشگاه‌های کتاب که در این طرح خدمات ارائه می‌کنند بیشتر فروش آن‌ها به رمان و ادبیات داستانی مربوط می‌شود. همچنین تاکنون افراد جوان و میانسال از این طرح بیشتر استقبال کرده‌اند.

آیا از عیدانه کتاب استقبال شد؟

عباسی - فروشنده کتابفروشی افق - درباره استقبال از عیدانه کتاب در این فروشگاه بیان کرد: 50 تا 60 درصد از کسانی که به اینجا می‌آیند برای این طرح است و من استقبال را متوسط برآورد می‌کنم. توجه خیلی زیادی نشد اما در مقابل نیز مردم نسبت به طرح بی‌تفاوت نبودند.

اعظم کیان‌افراز - مدیر انتشارات افراز - نیز اظهار کرد: استقبال از طرح نسبتاً خوب بود. ما برای طرح عیدانه تبلیغ کردیم اما باید تبلیغات گسترده‌تری صورت می‌گرفت.

محسن سروآزاد - مسئول بخش بزرگسال شهر کتاب مرکزی - با تاکید بر ضعیف بودن اطلاع‌رسانی، گفت: بسیاری از مردم از طریق پیامک‌های تلگرامی از این طرح مطلع شده‌اند که اطلاعات موجود در آن اشتباه بود و بسیار دیر ارسال شد. اما با تمام این موارد از این طرح استقبال خوبی به عمل آمده است.

طباطبایی نیز شرح داد: ما در مرحله دوم یارانه کتاب توقع استقبال تا این حد را نداشتیم. در ابتدای کار اعتبار دو میلیون تومانی برای هر کتاب‌فروشی در نظر گرفتیم. اما به علت استقبال مردم اعتبار برخی کتاب‌فروشی‌ها را تا سقف پنج میلیون تومان افزایش دادیم.

استقبال از این طرح تنها به تهران و شهرهای بزرگ محدود نمی‌شود. در همین راستا مدیر روابط عمومی خانه کتاب بیان کرد: از این طرح در شهرستان‌ها به خوبی استقبال شد. از شهرهای پرفروش دهمین شهر تهران است و بیشتر کتاب‌فروشی‌های پرفروش هم به شهرستان‌ها مربوط می‌شود.

ادامه راه یارانه کتاب به کجا می‌رسد؟

کیان‌افراز با اشاره به تاثیر یارانه کتاب مطرح کرد: پس از نمایشگاه کتاب بازار نشر دچار رکود می‌شود. می‌توان این طرح را برای رونق بازار در چنین دوره‌هایی ادامه داد. طرح بسیار خوب است، اما اگر در طی سال به مناسب‌های مختلف اجرا شود بسیار بهتر است. حتی نهادهایی مانند شهرداری و تامین اجتماعی که مستقیما به کتاب مربوط نیستند هم می‌توانند وارد کار شوند و طرح‌هایی متناسب با تخصص نهادشان ارائه کنند.

طباطبایی در پاسخ به پرسشی درباره برنامه‌های بعدی برای این طرح، ابراز کرد: چنان که دکتر صالحی هم در گفته‌های پیشین خود اشاره کرده‌اند٬ این طرح حتما تکرار خواهد شد. در طرح عیدانه کتاب تنها رواج عیدی دادن کتاب هدف نبود. در هر دو مرحله - کتابفروشی به وسعت ایران و عیدانه کتاب - ارائه و تخصیص یارانه کتاب از مسیر کتاب‌فروشی‌ها به مصرف‌کننده بوده و هست.

او ادامه داد: همزمان با نمایشگاه کتاب استانی کتاب‌فروشی‌های استان مربوطه دچار رکود می‌شوند، زیرا مردم آن استان کتاب مورد نیاز یک‌سال خود را با تخفیف از نمایشگاه می‌خرند. به همین سبب این امکان به کتاب‌فروشی‌ها داده می‌شود که همزمان با نمایشگاه‌های کتاب استانی 20 درصد تخفیف ارائه کنند.

صداوسیما کلاً برای کتاب هیچ‌کاری نمی‌کند!

سروآزاد با اشاره به ضعف بخش تبلیغات طرح «عیدانه کتاب» گفت: در پیام تبلیغی منتشر شده در تلگرام نوشته شده است «20 هزار تومان یارانه هر ایرانی»؛ در حالی که این یارانه 20 درصد تخفیف تا سقف 20 هزار تومان است. در روزهای گذشته کسی به ما مراجعه کرده و از ما 20 هزار تومان یارانه نقدی طلب می‌کرد.

طباطبایی درباره اشتباه‌های تبلیغ تلگرامی گفت: پیام منتشر شده در تلگرام توسط خانه کتاب ارسال نشده و به صورت خودجوش توسط مردم منتشر شده است. ما در کانال تلگرامی عیدانه کتاب، اینستاگرام و در سایت اطلاعات را اشتباه منتشر نکرده‌ایم. ما پس از این پیام چند بار توضیح دادیم که عیدانه کتاب 20 هزار تومان نیست.

او همچنین افزود: از رسانه‌ها تشکر می‌کنم و این اصلا شعاری نیست برای اولین بار صداوسیما با یک طرح مربوط به کتاب همراه شد. البته تنها اخبار سیما، خبرگزاری صداوسیما، رادیو فرهنگ و شبکه خبر با این طرح همکاری کردند و حتی یک برنامه تولیدی در این کار حضور نداشت، کل صداوسیما نه تنها برای این طرح که کلا برای کتاب هیچ‌کاری نمی‌کنند. همچنین خبرگزاری در اطلاع‌رسانی بسیار کوشیدند.

سایت نفس فروشگاه‌ها را به شماره انداخت

سروآزاد - مسئول بخش بزرگسال شهر کتاب مرکزی - با بیان اینکه «در این روزها در سایت شاهد قطعی بودیم»، شرح داد: این امر در روند فروش مشکل ایجاد کرد، تا حدی که برخی افراد کتاب را خریدند و روز بعد برای دریافت 20 درصد تخفیف بازگشتند.

عباسی - فروشنده کتاب‌فروشی افق - نیز گفت: طرح خوب است و تاکنون اسقبال خوبی شده اما زمانی که فروشگاه شلوغ باشد پروسه وارد کردن اطلاعات در سایت کمی حوصله سربر می‌شود و ترافیک ناموجهی در فروشگاه به وجود می‌آورد.

اما طباطبایی درباره مشکل سایت بیان کرد: دو یا سه بار سایت در حد 10 دقیقه قطع شده اما تنها به‌خاطر ترافیک وارد کردن اطلاعات بود که زمان کمی رخ داد، امیدواریم که دیگر این مشکل رخ دهد.

کتاب قدیمی بخریم؟

مسئول بخش بزرگسال شهر کتاب مرکزی در بخشی از گفته‌های خود اشاره کرد: کتاب‌های قدیمی هم داریم که در لیست تخفیف نیستند اما مردم توقع دارند که آن‌ها هم شامل همین 20 درصد تخفیف شوند.

مدیر روابط عمومی خانه کتاب تصریح کرد: هر کتابی که شابک داشته باشد شامل این طرح می‌شود و محدودیتی برای سال انتشار نداریم. الزام داشتن شابک هم به علت اعمال نظارت بر روند اجرای طرح است.