۱۰ فروردين ۱۴۰۳
به روز شده در: ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۸:۳۲
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۴۵۹۳۴
تاریخ انتشار: ۰۰:۳۴ - ۰۵-۰۴-۱۳۸۷
کد ۴۵۹۳۴
انتشار: ۰۰:۳۴ - ۰۵-۰۴-۱۳۸۷
گفت و گوی کیهان با وزیر کشاورزی

¤ بحث خشكسالي در كشور امسال وارد مرحله جديدي شده كه بخش كشاورزي را مورد تهديد جدي قرار داده و اين در حالي است كه هنوز لايحه مقابله با خشكسالي در مجلس است و تصويب نهايي آن شايد زمان بر باشد براي مقابله با اين پديده چه برنامه هايي داريد؟
از 40 سال گذشته و براساس آمارهاي هواشناسي با خشكسالي روبرو بوده ايم. برنامه اي نيز از گذشته در چارچوب مقابله با اين پديده نداشته ايم. اما از سال 69 به اين طرف تنها دولتي كه بحث خشكسالي را مدنظر قرار داده دولت نهم بوده است. از 40 سال خشكسالي فقط 2 سال آن به دولت نهم برمي گردد ساير وزرا بايد پاسخ دهند كه در اين مدت چرا به فكر نبودند؟
ضريب بهره وري آب در كشور ما حدود 40درصد است و ميانگين آن در دنيا 65 درصد است. سالانه 86 ميليارد مترمكعب آب در اختيار بخش كشاورزي قرار مي گيرد كه با توجه به برنامه بهينه سازي مصرف آب از 36 ميليارد مترمكعب آن استفاده مفيد مي شود از 86 ميليارد مترمكعب آب كشاورزي كشور 45 ميليارد آن از طريق چاه ها، 18 ميليارد مترمكعب از چشمه ها، 8ميليارد مترمكعب قنات و مابقي از طريق سدها تأمين مي شود.»
راندمان آبياري در برنامه اول توسعه 31.5درصد، برنامه دوم 32.2 درصد، برنامه سوم 37.5درصد، برنامه چهارم 40درصد و در حال حاضر 41.2 درصد است. در كشور بايد از گذشته به شكل گسترده به اين مسئله نيز پرداخته مي شد كه متأسفانه نشده است.
¤ منتقدان شما معتقدند در دولت نهم به مسئله خشكسالي پرداخته نشده و پيش بيني ها براي اينكه امروز با مشكل مواجه نشويم انجام نگرفته است.
- آبان ماه سال 86 دولت لايحه اي را براي جبران سرمازدگي و پيش بيني حوادث آينده تقديم مجلس كرد كه هر دو فوريت آن در مجلس رد شد. در اين لايحه دولت درخواست 1.2 ميليارد دلار بودجه براي مقابله با اين حوادث را كرده بود. دولت مجدداً لايحه 4500 ميليارد توماني را تقديم مجلس كرد كه با قيد يك فوريت تصويب شد ولي تاكنون اعتباري در اين زمينه دريافت نكرده ايم و اگر 2هزار ميليارد تومان به وزارت جهادكشاورزي داده شود. طرحهاي ارايه شده اجرايي خواهند شد. در همين زمينه نيز طرح كامل ملي آبخيزداري و آبخواي داري با يك كار كارشناسي سنگين در وزارت جهاد كشاورزي تهيه شده و به مجلس ارايه شده است. فهرستي نيز از برنامه هاي راهبردي مرتبط با خشكسالي تهيه شده كه عبارتند از: ارزيابي و پيش بيني خشكسالي منطقه اي كشور، بهبود و بهره وري مصرف آب، تعيين نياز آبي و برنامه ريزي آبياري محصولات كشاورزي، مديريت پايدار استفاده از منابع آبهاي نامتعارف و خاك هاي شور، اصلاح و بهينه سازي شبكه هاي آبياري و زهكشي، كاهش سيل خيزي حوزه هاي آبخيز، بهينه سازي الگوهاي مديريت حوزه هاي آبخيز و بهره برداري از سيلابها و توسعه منابع آبي كوچك. همچنين طرحهاي اجرايي پيشنهادي حاصل از يافته هاي تحقيقاتي براي كاهش اثرات خشكسالي در سال جاري در سازمان ترويج، آموزش و تحقيقات كشاورزي تهيه شده كه از آن جمله احداث 300 سد زيرزميني به منظور استحصال جريانات زير قشري آب است. با احداث اين سدها سالانه 100 ميليون مترمكعب آب استحصال مي شود كه براي مصارف، شرب روستا، شرب دام، باغ، مزرعه و مرتع استفاده خواهد شد. هزينه اين طرح نيز 75 تا 80 ميليارد تومان پيش بيني شده است. در حال حاضر عمليات اجرايي 22 سد زيرزميني در 6 استان اصفهان، فارس، سمنان، كرمان، خراسان جنوبي و كهگيلويه و بويراحمد آغاز شده است.
¤ با توجه به اينكه خشكسالي ممكن است در سالهاي آينده نيز تداوم داشته باشد طرحهاي مقطعي پاسخگو نيست براي درازمدت چه برنامه اي داريد؟
-برنامه جامع مقابله با خشكسالي تهيه شده است. اين برنامه 3 ساله است و اعتباري معادل 10 هزار ميلياردتومان از محل تملك دارايي ها تامين مي شود و 25هزار ميليارد تومان نيز تسهيلات بانكي مي خواهد. با اجراي اين طرح توليد كشور تضمين مي شود و كشور به صادر كننده موادغذايي تبديل مي شود، امنيت غذايي را تامين مي كند، 16 ميليارد مترمكعب آب توليد و به همين ميزان صرفه جويي در مصرف آب مي شود. براي تهيه اين طرح 82 كارگروه طي 2 سال كار كرده اند.
¤ خشكسالي در كشور چه اثراتي بر محصولات كشاورزي داشته است.
- در محصولات بهاره تأثير كمتري داشته ولي 30 تا 35 درصد محصولات پاييزه متأثر از اين پديده است. اراضي گندم ديم از بين رفته و اراضي آبي تحت تأثير قرار گرفته است.
¤ با اين وصف امسال چه ميزان كاهش توليد گندم خواهيم داشت.
- امسال 4 ميليون كاهش توليد گندم بر اثرخشكسالي خواهيم داشت.
¤ اقدامات فوري دولت براي مقابله با خشكسالي چيست؟
-750 ميليارد تومان اعتبار در بودجه سال جاري براي حوادث غيرمترقبه اختصاص داده شده است، 230ميليارد تومان بيمه محصولات كشاورزي را پرداخت كرده است و 250 ميليارد تومان اعتبار براي تأمين علوفه، خريد دام مازاد دامداران مناطق درگير با خشكسالي دراختيار بخش قرار گرفته كه تاكنون 540 هزار رأي دام از دامداران خريداري شده است.
اين پديده به زنبورداران نيز خسارت زده است كه براي تأمين شكر آنها بازاي هر كيلو 200تومان يارانه پرداخت كرده ايم. همچنين دولت مصوب كرده 5درصد كل اعتبارات استان ها به مسائل خشكسالي اختصاص داده شود. اقدامات ضربتي نيز براي حفر چاه و ايستگاه هاي پمپاژ آب رودخانه به مزارع برنجكاران استان هاي گيلان و مازندران انجام شده است كه جمعاً به استان هاي گيلان و مازندران 25 ميليارد تومان اختصاص يافته است.
¤ چند استان در كشور درگير باخشكسالي هستند و دولت چه تسهيلات ديگري را براي كشاورزان درنظر گرفته است.
-30 استان كشور درگير با خشكسالي هستند كه شديدترين آنها استان فارس و كمترين آنها استان هاي شمالي است.
¤ دولت در ارتباط با بدهي كشاورزان چه تصميمي گرفته است؟
- دولت مصوب كرده در شهرهايي كه كشاورزان با حوادث خشكسالي و سرمازدگي مواجه شده اند، جرايم كشاورزان بخشيده شود و سود كارمزد وام ها را نيز دولت بپردازد و كشاورزان فقط اصل وام را پس از 2سال بپردازند. بانك ها نيز موظف شده اند تسهيلات جديد نيز به كشاورزان پرداخت كنند.
¤ كشاورزان براي دريافت تسهيلات مربوط به خشكسالي كجا مراجعه كنند؟
-ادارات كل جهاد كشاورزي شهرها و استان ها وهمچنين ستادهاي مقابله با خشكسالي آماده پاسخگويي به كشاورزان هستند؟
¤ چه انتظاري از مجلس داريد؟
-از مجلس مي خواهيم سقف وام و تسهيلات را تا 7هزار ميليارد تومان افزايش دهد زيرا به همين ميزان طرح آماده داريم. همچنين لايحه مقابله با خشكسالي را هم زودتر تصويب كند .
¤ شما هم مثل مردم شاهد بوديد كه يك سري از افراد يك شبه بر سر برنج، چاي و قند و شكر چه آوردند؟ به نظر شما اين ها چه كساني هستند و از كجا حمايت مي شوند؟
- عده اي وقتي متوجه مي شوند كه وزارت جهاد كشاورزي مي خواهد با انحصارات مقابله كندو منافع خود را در خطر مي بيند بحران سازي مي كنند برخي از افراد كه سنگ مردم و كشاورزان را به سينه مي زنند و تحت عنوان انواع اتحاديه ها و سنديكاها و تشكل هاي كشاورزي به حمايت از كشاورزان برمي خيزند در واقع به نفع دلالان كار مي كنند. براي مثال فردي را مي شناسم كه مي خواهد از چايكاران حمايت كند اما همين فرد علاوه بر صنف چاي در مركبات، برنج هم دست دارد و برخي از تسهيلات دولتي را مي گيرد و در نهايت به نفع خود و دلالان استفاده مي كند و كمبود مصنوعي به وجود مي آورد.
برخي از اين افراد با انجام همين كارها حتي در خارج از كشور به برج سازي نيز مشغول هستند و ما از برخي از آنها پول دولت را گرفته ايم و آنها براي مقابله با اين كار بحران سازي مي كنند. تحليل من اين است افرادي كه در اين عرصه سوءاستفاده مي كنند آنهايي هستند كه احساس خطر مي كنند و اين بحران ها را مي سازند. من به جرأت مي گويم در حال حاضر هيچ كس از بخش كشاورزي رانت نمي گيرد و همين كار يكي از علل بحران سازي عليه دولت است.
¤ در مقابل ترفند اين افراد چه مي كنيد؟
- معتقدم بايد تشكل هاي جديد به نفع كشاورزان بوجود بيايد كه آنرا هم با قاطعيت پي گيري مي كنيم براي مثال اين اتفاق در محصول زعفران افتاده و ما كنترل مي كنيم اميدوارم در ساير بخش ها نيز فعاليت ما به نتيجه برسد.
¤ آنچه از فحواي كلام شما در ارتباط با كوتاه كردن دست واسطه ها از توليد تا توزيع مي توان استنباط كرد اين است كه با تقويت تعاوني ها و ايجاد تشكل هاي جديد نظارت شده هرچند بعيد به نظر مي رسد- مي توان تا حدودي از آسيب رسيدن به مصرف كننده جلوگيري كرد آيا براستي چنين كاري ميسر است؟
- انحصار پدر توليد و مصرف كننده را در مي آورد اعتقاد راسخ دارم بايد با آن مقابله كرد.
¤ تا به حال در كدام بخش موفق به اين كار شده ايد؟
- ما در بحث پسته موفق به شكستن انحصار شده ايم. همانگونه كه گفتم در بخش زعفران هم اين اتفاق افتاد و براي ساير كالاها نيز برنامه داريم.
¤ اين كارها در حالي صورت مي گيرد كه شما در اولين مصاحبه مطبوعاتي پس از وارد شدن به وزارت خانه گفتيد دست دلالان را از توزيع حذف مي كنيم. اما همان گونه كه شاهديم نه تنها دلالان حذف نشده اند بلكه زيادتر هم شده اند.
- قانون تعاون روستايي 40 سال پيش تصويب شد و هدف از آن سر و سامان دادن به بخش توليدات كشاورزي بود. اين قانون مصوب شد ولي كارايي لازم را نداشت زيرا حمايت هاي لازم از آن نشد تشكل هايي در اين زمينه نيز به وجود آمد ولي هيچ كدام به اساسنامه در اين قانون عمل نكردند و به همين دليل در بخش توزيع هميشه با مشكل روبرو بوده ايم. طي 2 سال اخير تشكل ها و تعاوني هايي كه تشكيل شده تسهيلاتي دريافت كرده اند و هدف ما اين است كه محصول را بعد از برداشت مديريت كنند تا هم به توليدكننده ظلم نشود و نه به مصرف كننده و ما معتقديم اگر تعاوني ها و تشكل ها به شكل درست خود پا بگيرند ديگر دلالان نمي توانند در نظام توزيع دخالت كنند كه در اين زمينه تلاش ها ادامه دارد.
¤ به نظر مي رسد گاهي اوقات به گفته ها عمل نمي شود مثلا زماني وزارت جهاد كشاورزي قرار بود با همكاري شهرداري از طريق ميادين ميوه و تره بار محصولات كشاورزي را عرضه كنند اين همكاري به كجا رسيد.
- شركت هاي تعاوني در كشور 5هزار شركت هستند. به شهرداري اعلام كرديم در ميادين به اين تعاوني ها غرفه مجاني بدهند تا آنها محصول خود را عرضه كنند. اما بافت ميادين و غرفه ها چون در دست دلالان است و چند دست مي گردد نتوانستيم در اين زمينه به توافق برسيم.
¤ اشاره كرديد تعاوني ها به دليل عمل نكردن به اساسنامه قانون تعاون روستايي موفق نبوده اند، اساسنامه در اين زمينه به چه نكاتي پرداخته است؟
- تعاوني ها بعد از دريافت محصول بايد سيستم سردخانه، انبار و حمل و نقل را ساماندهي كرده باشند تا با مشكل مواجه نشوند. متاسفانه به دليل نپرداختن به اين عوامل دلالان وارد كار شده اند و محصول را با نازل ترين قيمت از كشاورز خريداري مي كنند. وزارت جهاد كشاورزي حتي اعلام كرده براي كمك به تعاوني ها تسهيلات لازم را ارايه مي دهد. دامداران نيز مي توانند كشتارگاه احداث كنند و محصول خود را از طريق تعاوني عرضه كنند كه مجموعه اين عوامل مي تواند جلوي دلال بازي را بگيرد.
¤ شما در صحبت هايتان اشاره كرديد كه قانون سازمان تعاون روستايي مربوط به سال هاي قبل است آيا تلاش مي كنيد كه اين قانون به روز شود؟
- اكثر فعاليت هايي كه در حال حاضر در اين بخش صورت مي گيرد در واقع به نوعي به روز كردن اين قوانين است.
¤ طرح تنظيم بازار محصولات كشاورزي ظاهرا نيمه كاره رها شده است دليل اين امر چيست.
- اين طرح رها نشده و به تشكل ها اعلام كرديم خودشان آن را اجرا كنند. اتفاقا اين طرح باعث از بين رفتن دلال بازي مي شود زيرا محصول مستقيم به دست مصرف كننده مي رسد و توليدكننده و مصرف كننده متضرر نمي شوند. در حال حاضر تشكل مربوط به مرغ و تخم مرغ، خرما، زعفران تشكيل شده است. مركبات نيز در حال شكل گيري است و با تشكل هاي باغداران و دامداران در حال بحث و تبادل نظر هستيم.
¤ چرا دامداران همواره ناراضي هستند و از طرحهاي وزارت جهاد كشاورزي معمولا استقبال نمي كنند؟
-در حال حاضر توليد شير در كشور سالانه 8.3 ميليون تن است كه كل شير تحويلي به كارخانجات 5ميليون تن است و بقيه آن در بازار تبديل به بستني، شيركاكائو، دوغ و... مي شود. از 5 ميليون تن شير تحويلي به كارخانجات نيز 2.3 ميليون تن آن در سيستم شير يارانه اي توزيع مي شود. در حال حاضر نيز قيمت خريد هر كيلو شير از دامداران 440 تومان است.
همچنين طرحي را به دامداران و كارخانه داران ارايه داده ايم كه دامداران مي توانند مجوز احداث كارخانه توليد لبنيات بگيرند و كارخانجات نيز مي توانند مجوز احداث دامداري دريافت كنند. من اين جا اعلام مي كنم براي اين كار آمادگي داريم.
¤ آيا يارانه پودر شوينده به شير اختصاص يافت يا خير؟
- بلي
¤ اما عليرغم صراحت در گفتار شما دست اندركاران اين بخش هنوز اظهار بي اطلاعي مي كنند.
- تا جايي كه اطلاع دارم اين كار صورت گرفته و وزير بازرگاني هم هفته پيش آن را اعلام كرد.
¤ اخيراً وزارت بازرگاني با صدور اطلاعيه اي اعلام كرد وزارت جهاد كشاورزي مسئول تنظيم بازار گوشت و مرغ است. بالاخره متولي اين بازار كدام وزارت خانه است؟
- حق با وزارت بازرگاني است. وزارت جهاد كشاورزي مسئول تنظيم چنين بازاري است و اين واكنش به نقل قول يكي از مسئولان وزارت خانه ما برمي گردد.
¤ حال باتوجه به اينكه ماه مبارك رمضان نزديك است چه تصميماتي براي تامين نيازهاي مردم در اين ماه داريد؟
- براي تامين مايحتاج مردم در ماه مبارك رمضان برنامه ريزي شده است كه از جمله آنها واردات گوشت تازه و گرم در مقابل صدور دام زنده است.
بطور كلي اين آمادگي وجود دارد كه بازار محصولات كشاورزي و دامي در ماه مبارك رمضان، محرم، دهه فجر و حتي پايان سال تنظيم شود.
¤ در هفته جهاد كشاورزي و آيين رونمايي از 30 دستاورد تحقيقاتي بخش كشاورزي توسط رئيس جمهور، شناسايي، كاشت و توليد جلبك هاي دريايي براي تهيه علوفه كمكي دام و طيور يكي از اين دستاوردها بود. در اين زمينه توضيح دهيد.
- در سازمان ترويج، آموزش و تحقيقات كشاورزي، گونه هاي متعددي از جلبك هاي دريايي از سواحل جنوبي كشور جمع آوري و شناسايي شده است.
بسياري از گونه هاي موجود، مفيد و اقتصادي بوده و هر كدام از آنها را از جنبه هاي خاص مي توان مورد بهره برداري قرار داد. نتايج نشان داد امكان كشت و بهره برداري از اين گياهان در سواحل دريايي و مزارع پرورش ميگو ميسر بود و مي توان از اين پتانسيل ها بهره برداري هاي اقتصادي فراواني نمود. اهداف اين طرح، صرفه جويي در مصرف آبهاي زراعي، كاهش برداشت بي رويه از ظرفيت زراعي مزارع و مراتع كشور، كمك به كاهش تخريب روزافزون مراتع كشور، استفاده از محصول جلبك توليد شده در جيره غذايي دام و طيور، كاهش هزينه هاي توليد خوراك دام و طيور، زمينه سازي براي ايجاد عادت تغذيه جديد در دام و طيور كشور و... است.
از سوي ديگر تاكنون 168 گونه از اين جلبك ها در سواحل هرمزگان، 136 گونه در سواحل چابهار و 80گونه در سواحل بوشهر شناسايي شده اند. حتي يك گونه جديد شناسايي شد، كه به افتخار خليج فارس به نام Persica نامگذاري شده است. اشتغال زايي كاشت جلبك براي هر هكتار 1.5 نفر كار ايجاد خواهد كرد و به ازاي هر 100 هكتار يك نفر نيروي متخصص جوان به عنوان ناظر توليد مشغول بكار خواهد شد.
ميزان توليد اين علوفه كه علوفه تر نام دارد بين 90 تا 120 تن در هكتار در سال است كه معادل 30 تا 40 تن علوفه خشك است.
¤ مشكلات كشاورزان چگونه به شما منعكس مي شود؟
- من ابتداي وزارت وقتي شماره تلفن همراهم را از طريق رسانه ها اعلام كردم خيلي ها به من ايراد گرفتند اما همين كار باعث شد كشاورزان از طريق تماس با تلفن همراه هم مشكلات خودشان را درميان گذاشتند و هم از تخلفاتي كه در اين بخش وجود داشت پرده برداشتند.
¤ اين وضعيت تا كي ادامه داشت؟
- هفته هاي اول مستقيماً به همه تلفن ها جواب دادم اما بعد سامانه پيام كوتاه با همين شماره در وزارت خانه راه اندازي شد.
¤ يعني در حال حاضر مشكلات كشاورزان از طريق پيام كوتاه به شما مي رسد؟
- هم از طريق پيام كوتاه و هم به همه نامه هاي وارده مستقيماً پاسخ مي دهم.
علاوه بر اينها در سفرهاي استاني به دورافتاده ترين روستاها سفر كرده ام و پاي صحبت كشاورزان نشسته ام و ضمن آگاهي از مشكلاتشان دستور رسيدگي داده ام.
¤ يعني كشاورزان مطمئن باشند كه به مشكلاتشان رسيدگي مي شود؟
-دفترمن به روي كشاورزان باز است و همانگونه كه اشاره كردم نامه ها روزانه به بخش هاي مربوطه ارجاع مي شود.
¤ متشكريم.
- من هم از روزنامه كيهان كه همواره مدافع انقلاب اسلامي بوده، تشكر مي كنم.
گفت وگو: بهروز قهرماني ومحمد حسين مهذب
ارسال به دوستان
وبگردی