اكثريت مردم ايران علايم سكتههاي خاموش را نميدانند و بيتوجه از كنار آن ميگذرند، در حالي كه اگر فرد سكته ديده ظرف نيم ساعت به پزشك مراجعه نكند، بافت قلبي و عروقي او ميميرد و ديگر امكان جبران آن نيست.
طاهره سماوات، رئيس اداره بيماريهاي متابوليك وزارت بهداشت در گفتوگو با فارس، هشدار داد: متأسفانه درباره سكتههاي قلبي و مغزي هيچ آمار تأييد شده و قابل استنادي در كشور نداريم، اما مهمتر از آمار، اين است كه اكثريت مردم ما علايم سكته را نميدانند و به همين علت بيتوجه از كنار آن ميگذرند و هنگامي به پزشك مراجعه ميكنند كه دير شده است.
وي ادامه داد: درد سرمعده كه در بين مردم به درد سردل معروف است يكي از مهمترين علايم سكته قلبي است، بسياري از مردم اين درد را جدي نميگيرند يا حداكثر به پزشك متخصص گوارش مراجعه ميكنند و پزشك هم بدون اينكه نوار قلب بگيرد براي او داروي معده تجويز ميكند.
وي گفت: نكته ديگر اين است كه بسياري از افراد دچار ديابتي به علت اختلالي كه در ناحيه انتهاي عصب آنها به وجود ميآيد، اين نوع دردها را احساس نميكنند و اصلاً متوجه آن نميشوند، البته همه ديابتيها اين طور نيستند اما بخش مهمي از آنها به همين علت از بروز سكته مطلع نميشوند.
سماوات افزود: بسياري از مردم تصور ميكنند، سكته قلبي هنگامي بروز ميكند كه درد در ناحيه چپ سينه يعني درست روي قلب باشد، در حالي كه اين طور نيست، علايم سكته قلبي بسيار متنوع و متفاوت است، از درد سر معده گرفته تا درد در ناحيه انتهاي جناق، دردهاي گوارشي يا دردهاي در ناحيه راست بدن، در در كتفها و مچ دست هم اگر بدون دليل باشد، ميتواند علامت سكته قلبي باشد، افرادي كه دچار آرتروز هستند در صورت بروز سكته قلبي دردهاي عضلانيشان ناگهان افزايش مييابد.
وي گفت: درد بين دو كتف يا درد در وسط قفسه سينه و فك تحتاني و دندانها نيز از جمله علايم سكته قلبي است كه متأسفانه درباره درد دندان و فك بيشتر مردم به دندانپزشك مراجعه ميكنند.
وي افزود: گاهي نيز احساس خستگي مفرط و زودهنگام علامت بروز سكته قلبي است، مثلاً فردي كه پس از 200 متر راه رفتن احساس خستگي ميكند ناگهان پس از 100 متر راه رفتن احساس خستگي مفرط كند.
وي گفت: بسته به اينكه كدام ناحيه قلب دچار سكته شده، علامت آن هم تغيير ميكند، مردم بايد علايم سكته قلبي را بشناسند و به موقع به پزشك مراجعه كنند، اين علايم بين زن و مرد تفاوتي ندارد اما با افزايش سن ممكن است شدت علايم بيشتر شود، افراد مسنتر به طور طبيعي بيشتر دچار بيماريهاي عروق كرونر هستند، البته به علت افزايش مصرف دخانيات، چاقي و مصرف غذاهاي آماده سن ابتلا به اين بيماريها و سكته قلبي در ايران پائين آمده است.
رئيس اداره بيماريهاي متابوليك وزارت بهداشت توضيح داد: افراد مسن در كنار علايم كلي سكته قلبي ممكن است دچار تنگي نفس، درد سينه و به خصوص اختلال رفتاري به صورت فراموشي يا بيان حرفهاي بيربط هم بشوند، علت آن ايجاد اختلال ناگهاني در خونرساني به مغز در آنهاست.
وي گفت: اگر سكته قلبي به موقع شناخته نشود و فرد دچار سكته، به موقع به پزشك مراجعه نكند خيلي زود بافتي كه دچار سكته شده ميميرد، سكته قلبي باعث ايجاد لخته در رگهاي فرد ميشود كه حداكثر 3 تا 4 ساعت براي از بين بردن آن فرصت هست، در غير اين صورت به خصوص در مورد عروق كرونر كه اختلال در عملكرد آن موجب اختلال در كاركرد عضلات قلب ميشود، از بين نرفتن به موقع لخته موجب مرگ بافتهاي آن ناحيه ميشود.
وي افزود: براي از بين بردن لخته در عروق كرونر بايد ظرف نيم ساعت بدون اينكه فرد تحركي داشته باشد به بيمارستان منتقل شود و بلافاصله داروي استرپتوكيناز به وي داده شود تا لخته خوني از بين برود و اگر فرد دير به بيمارستان برسد ممكن است جبران عوارض ناشي از اين نوع سكته امكانپذير نباشد.
وي گفت: فاكتورهاي مختلفي در بروز سكته قلبي دخيلند كه يكديگر را تشديد ميكنند، استعمال دخانيات، چاقي، فشار خون، چربي خون، ديابت و مصرف غذاهاي نامناسب آماده از جمله مهمترين فاكتورهايي هستند كه موجب انسداد عروق و افزايش درصد بروز سكته قلبي ميشوند.
سماوات افزود: درباره سكته مغزي مهمترين عامل فشار خون است كه متأسفانه در جامعه ما نيز شيوع بالايي دارد از هر 5 نفر يك نفر در كشور ما مبتلا به فشار خون است، اين مسئله باعث آمبولي در مغز و سكته مغزي ميشود كه سرگيجه، ضعف در يك طرف بدن، احساس ضعف در يك دست، اختلال ديد، اختلال در اعصاب صورت كه به صورت مثلاً كج شدن دهان نمود پيدا ميكند، از جمله علايم سكته مغزي است.
وي گفت: استرس نيز يكي از مهمترين علل بروز سكتههاي قلبي و مغزي است، به خصوص استرسهاي ناگهاني كه در كنار فشار خون فرد را مستعد پارگي عروق و بروز لخته ميكند.
وي افزود: متأسفانه در كشور ما مركز نظام يافتهاي براي ثبت سكتهها نداريم، به همين علت نيز هيچ آمار تأييد شدهاي در اين زمينه وجود ندارد، البته درباره سكتههاي قلبي ثبت اطلاعات را شروع كردهايم كه ممكن است استفاده از نتايج اين كار چندين ماه طول بكشد، اما درباره ثبت موارد سكتههاي مغزي هنوز اقدامي در كشور شروع نشده است.