روابط عمومی دانشمند، نیاز امروز ماست

سمیرا قیاسی - امروزه در ســایه ی تحــولات صورت گرفته در همه ی جنبه های زندگی آدمی، فلســفه، مشــخصات و وظایف حرفه ای بســیاری از مشــاغل و حرف نیز دچار تغییر و دگرگونی شده است.

فرآینــد همگرایــی و جهانی شــدن در عرصه هــای فرهنگی، سیاســی و بالاخص اقتصادی و در کنار آن همه گیری و شــیوع تفکــر «بــازار آزاد» در اقتصاد و اطلاعات و لزوم تسهیل شرایط برای حذف انحصارها و جایگزینی عامل «رقابت» فصل نوینی را در بسیاری از فعالیتهای اجتماعی از جمله در «روابط عمومی» ها رقم زده است.

تفکر «دســت های پنهان بازار» خود به خود به حذف دخالت های دولت در بســیاری از شئونات زندگی بشر امروزی از جمله در امر بازار، اقتصاد و تجارت منجر شــده است. در شــرایطی که عرصه هــای زندگی اجتماعی بشــر بیش از پیش، متاثر از ساز و کارهای اقتصاد کلاسیک و نوعی سرمایه داری مبتنی بر فعالیت آزادانه ی بخش خصوصی اســت، هر روز حجــم بدنه ی دولت هــا نحیفتر و کوچکتر می شــود و این امر لزوم بازتعریف بسیاری از مشاغل ســابقا دولتی انحصاری از جمله روابط عمومی ها را به وضوح نشــان می دهد.

با گذشت سالها از راه اندازی اولین نهاد رسمی به نام روابط عمومی در ایران و تحولاتی که در بدنه نظام اداری ما طی سالهای گذشته اتفاق افتاده است،دیگر حتی سنتی ترین تفکرات اداری و مدیریتی نمی توانند روابط عمومی ها را واحد یا مدیریتی اجرایی ، خدماتی و احیانا تدارکاتی بدانند که جز امورات ساده و دم دستی که از هر بخش دیگری هم برمی آید کاری از پیش نمی برند.

امروزه حتی نفوذناپذیرترین مدیران هم در کنه وجود خود به جایگاه ویژه و تاثیر گذار روابط عمومی ها در اعتلای ساختار سازمانی روابط عمومی ها پی برده اند و می توان به بهبود شرایط این واحد موثر و ذی نفوذ در آینده ای نه چندان دور امیدوار بود.لیکن علاوه بر تلاش خود صاحبان این هنر هشتم به تغییر و نفوذ هرچه بیشتر در دیدگاه و بینش مدیران نیازمندیم تا همانگونه که مدیریتها و معاونتها و  بخشهای دیگر سازمانی را به عنوان ارکانی مهم و لایتغیر سازمان خود پذیرفته اند و در مقابل مطالبات آنها جز تسلیم و استقبال راهی تصور نکرده اند در برابر خواسته های روابط عمومی هم نه تنها انعطاف پذیر باشند که خود برای اعطای تسهیلات و تجهیز این واحد به امکانات و شرایط مطلوب تر محیطی پیش قدم باشند.

مدیر ما باید بپذیرد که روابط عمومی بی امکانات و بی قوت قلب و همیشه خسته و تدارکات چی نخواهد توانست آنطور که شایسته سازمان است آن را به سوی رشد و ارتقا هدایت کرده و این رکن بنیادین را روی کرسی اصلی خود بنشاند.امروز بعد از سالها سخن سرایی و تالیف کتب و مقالات در خصوص چشم و گوش  وقلب بودن روابط عمومی و اهمیت سازمانی و جهانی اش ما نیاز به اقدامات عملی و اجرایی جدی در سازمانهایمان در حوزه روابط عمومی داریم آنگونه که دیگر شاهد تقلا کردن مسئولین روابط عمومی برای اخذ کمترین بودجه و حداقل نیرو و امکانات نباشیم.

روابط عمومی وقتی میتواند مبدع و مبتکر ایده های نو و مستعد تجهیز به دانش روز ارتباطات و تکنولوژی اطلاعات باشد که دغدغه های اجرایی و روزمره ذهنش را نیازارد و از حداقل امکانات اداری و حمایتهای مدیریتی برای کار خود برخوردار باشد.در غیر این صورت از روابط عمومی همیشه خسته ای که به کارهای تدارکاتی و خدماتی که از عهده هر نیروی غیر متخصص و تحصیل نکرده ای هم برمی آید نمی توان انتظار داشت که ایده های بکر ارائه کند و مقالات تخصصی بنگارد و در کنفرانسهای مرتبط شغلی صاحب کرسی و سخنرانی باشد.

از سوی دیگر رسیدن روابط عمومی ها به پایگاههای مورد انتظارشان علاوه بر حمایتهای مدیریتی مستلزم روزآمدی دانش و تخصص مسئولین و شاغلین این حرفه نیست هست. مسئولین روابط عمومی که به دانش روز مجهز بوده  و از حداقل آگاهیهای تخصصی حوزه فعالیت خود بهره مند هستند بهتر می توانند در میان هم صنفان و مدیران حوزه عملکرد خود حرفی برای گفتن داشته و به تبع آن خواسته های کلان و تخصصی ارائه نمایند و خواستار وصول به آنها هم باشند.که خوشبختانه این مهم در سالهای اخیربا روی آوردن اکثریت قاطع روابط عمومی ها به تحصیلات عالیه علی الخصوص در حوزه ارتباطات و مدیریت رسانه در حال تامین است و می توان امیدوار بود با داشتن مدیران روابط عمومی تحصیلکرده و مطلع در سالهای آتی دیگر دغدغه نشست ها و جلسات تخصصی و سازمانی روابط عمومی ها وصول به حداقل امکانات و باور پذیرشدن نیازهایشان از سوی مدیران سازمانها نباشد.

در سیســتم جدید آمــوزش روابط عمومی لازم اســت، دیگر به تبلیغات، به عنوان ابزار فریب و دروغ برای تغییــر نگرش مخاطب نگریسته نشود و از آن به مثابه ی ابزار پویایی اقتصــادی و در نهایت عامل مهم در کاهش قیمت تمام شده، افزایش کیفیت محصولات و خدمــات و عامل جلب رضایــت مردم و مشتریان یاد شود.

در روابط عمومــی مدرن یــا روابط عمومی بازاریابی، علاقمندان و شــاغلان این رشته با مفاهیمی چــون اصول و مبانــی تبلیغ، روانشانسی تبلیغ، اصول و مبانی بازاریابی، اصــول و مبانــی تصویرســازی تبلیغاتی، پیام نویسی تبلیغاتی، شــناخت رسانه های تبلیغاتــی، اصــول و مبانی علــم اقتصاد، تبلیغات و بازاریابی اینترنتی، روابط عمومی SEO، افکارســنجی مخاطب و مشــتری، شــناخت روش های تحقیق، نــرم افزارهای تحلیــل آمــاری، بازارســنجی، ارتباطات بازاریابــی، ترویج و تبلیغ، اصــول و مبانی برندسازی، بودجه بندی تبلیغاتی، آوازه گری و بســیاری دیگر از تکنیک ها و مهارت های مشترک ارتباطی و بازاریابی سر و کار دارند.

همچنین کمک در تدوین و طراحی اهداف تبلیغی و بازاریابی، تخمیــن و برنامه ریزی بــرای بودجه بندی فعالیت هــای تبلیغی و روابط عمومی، مهارت های ســاخت پیام های بازاریابــی، تبلیغاتی و ارتباطی، شــناخت و تصمیم در ارتباط با رسانه های مورد استفاده برای ارتبــاط با مشــتری، مدیریت فرآیند تبلیغی، شــناخت تکنیک هــای جلب توجه افراد، شناخت اصول پدیدآوردن علاقمندی در مردم نســبت به برند، کالا و یا خدمات، شــناخت اصول تحریک مشــتری و مردم، آشنایی با روش های سوق دادن مخاطبان به سمت بازار و... از مشخصه های روابط عمومی بازاریابی امروزی است.

مخلص کلام اینکه اگر این شــاخصه ها در نظام آموزشــی روابط عمومی ایرانی اعمال شــود، دور نخواهد بود که روابط عمومی ها و یا اصلا آژانس های روابط عمومی ـ بازاریابی به یکی از مشاغل حساس، مهم، پردرآمد و دارای جایگاه اجتماعی ـ اقتصادی مناســب در جامعه تبدیل شوند..