خشكسالي و خطر ابتلا به وبا

جام جم آنلاين: اصولا هيچ بيماري‌اي خوب نيست، اما اين وسط بيماري‌هاي واگيردار بدتر به نظر مي‌رسند،خصوصا بيماري‌هايي كه واگير دار باشند و در عين حال با اين‌كه با رعايت اصول اوليه بهداشت هم قابل كنترل هستند اما همه گير مي‌شوند، مثل همين وبا كه از اواسط تير خطر ابتلا و همه‌گير شدنش زياد مي‌شود و درعين حال به سادگي قابل كنترل است.

بيماري وبا يك بيماري بومي در كشور ماست كه اوج همه گيري آن در سال‌هاي اخير به سال 84 و آمار 1133 نفر مبتلا بر مي‌گردد.

طي سال‌هاي 81 تا 83 در كشور به طور متوسط هر سال 90 تا 100 نفر به وبا مبتلا شدند. سال 85 كمترين ميزان ابتلا به اين بيماري را در 40 سال اخير داشتيم و فقط 24 مورد وبا در كشور شناسايي شد كه 14مورد آن هم اتباع پاكستاني و افغاني بودند. سال گذشته نيز 57 مورد از اين بيماري در كشور شناسايي شد كه بسياري از آنها اتباع كشور عراق بودند.

اما امسال وضعيت اين بيماري نه تنها در كشور ما بلكه در دنيا كمي متفاوت است.  خشكسالي به عنوان يك مساله جهاني خطر بروز بيشتر و افزايش موارد ابتلا به بيماري‌هاي اسهالي از جمله وبا را افزايش داده است ، اين مساله بويژه در مناطق روستايي كه دسترسي كمتري به آب آشاميدني سالم دارند و بويژه در كشورهاي افغانستان و پاكستان ، مردم را به سمت استفاده بيشتر از آب‌هاي ناسالم مانند آب چاه، رودخانه و امثال آن هدايت مي‌كند ، به همين علت بايد انتظار بروز موارد بيشتر اين بيماري‌ها را داشته باشيم.

رئيس اداره مبارزه با بيماري‌هاي منتقله از آب و غذاي وزارت بهداشت در اين خصوص مي‌گويد: در زمان حاضر با هماهنگي بين بخشي آمادگي كاملي در سراسر كشور براي مقابله و كنترل بيماري وبا وجود دارد و از نظر امكانات درماني و سرم مشكلي نداريم، اما نمي‌توانيم با قرنطينه مرزها جلوي ورود اتباع خارجي را بگيريم زيرا بيماري وبا قابليت قرنطينه ندارد و حتي در كشورهاي توسعه يافته كه اين بيماري را حذف كرده‌اند، هر ساله با ورود مسافران تعدادي از موارد اين بيماري را شناسايي مي‌كنند، به خصوص اين‌كه اين بيماري ممكن است يك دوره نهفتگي داشته باشد و به موقع علايم آن بروز نكند.

دكتر زهرايي به فارس مي‌گويد: از ابتداي امسال تاكنون هيچ موردي از وبا در اتباع ايراني گزارش نشده است، اما در مورد كشورهاي همسايه هنوز گزارشي نداريم، با اين حال اين مساله را در كشورهاي همسايه با دقت رصد مي‌كنيم و با توجه به مساله خشكسالي هوشياري در مورد اين بيماري بيشتر شده است.

وبا، چرا، چگونه؟

راه‌هاي انتقال بيماري وبا به دو شكل مستقيم و غيرمستقيم است. در راه تماس مستقيم بيماري مي‌تواند از طريق دست‌هاي آلوده، تماس با مواد دفعي و استفراغ بيماران و يا وسايل و لوازم آلوده به مدفوع بيمار منتقل شود.

رئيس اداره مبارزه با بيماري‌هاي منتقله از آب‌و مواد غذايي وزارت بهداشت معتقد است: به طور كلي 80 درصد موارد ابتلا به وبا خفيف است و شناسايي آن بسيار مشكل است، حدود 20درصد از موارد ابتلا به اين بيماري علامتي است و نماي باليني دارد كه از اين ميزان نيز درصد كمي شديد است و علايم برق آسا و حاد دارد كه بايد حداكثر ظرف 5 ساعت فرد مبتلا تحت درمان قرار گيرد.

او مي‌گويد: مراجعه ديرهنگام براي درمان اين بيماري، خوددرماني يا استفاده از داروهايي كه علامت اسهالي بيماري را از بين ببرد منجر به اين مي‌شود كه زماني بيمار به پزشك برسد كه به علت از دست دادن بيش از حد آب بدن امكان درمان آن نباشد و مرگ بيمار را باعث شود، داروهايي كه علامت اسهال را از بين مي‌برند موجب مي‌شود، آب بدن دفع شده در داخل روده‌ها بماند و در ظاهر اسهال تشخيص داده نشود.

در مواقع ابتلا به اسهال حاد آبكي شديد با دفعات بسيار زياد سريعا به مراكز بهداشتي درماني و يا پزشك مراجعه نماييد. ضمن درمان سريع كم‌آبي در مطب يا درمانگاه، نمونه‌برداري از مدفوع جهت كشف سريع بيماري وبا به عمل مي‌آيد.

فردي كه به اين بيماري مبتلا مي‌شود ممكن است تا مدت 5 روز بدون هيچ‌گونه علامتي ناقل اين ميكروب باشد و علائم بيماري پس از پنج روز مشخص شود. همچنين اين ميكروب دو هفته پس از بهبودي امكان دارد در مدفوع شخص باقي بماند و فرد مورد نظر ناقل بيماري باشد، با وجود اين كه خود بهبود يافته است.

همچنين اين ميكروب در عرق بدن تا سه هفته مي‌تواند زنده بماند، پس حداقل تا يكماه بايد مراقبت‌هاي ويژه از فرد بيمار صورت بگيرد.

علاوه بر جدي گرفتن نظافت شخصي از آلوده نبودن و سلامت آب و غذاي مصرفي مطمئن شويد. با توجه به اين كه بيشترين مورد ابتلا به اين بيماري در ايران و بخصوص در شهر تهران از طريق سبزيجات است حتما در هنگام استفاده از سبزيجات و ميوه‌ها  نسبت به ضد عفوني كردن آنها اقدام كنيد.

نحوه ضدعفوني كردن سبزيجات‌

شستن سبزي‌ها بايد در 3 مرحله انجام شود، مرحله اول شست و شو با آب براي از بين بردن گل و لاي سبزي، دوم شست و شو با مايع ظرفشويي و نگهداري سبزي در آن براي حداقل 5 دقيقه به منظور ليز شدن و از بين رفتن انگل‌هاي چسبيده به سبزي و سرانجام مرحله گندزدايي است كه بايد با استفاده از مواد ضدعفوني كننده كه انواع آن در بازار وجود دارد و با توجه به دستور روي آن انجام شود. كاهو و كلم حتما بايد برگ برگ شود و بعد همه اين مراحل براي آن انجام شود.

پرهيز از مصرف غذا و سالاد در رستوران‌هاي غير معتبر به خصوص در جاده‌ها، پرهيز از مصرف آب ميوه و غذاهايي كه توسط دستفروش‌ها توزيع مي‌شود نيز از ديگر اقدامات لازم در اين زمينه است.

مهمترين اقدام براي پيشگيري از وبا شستن دست‌ها با آب و صابون قبل از پخت و صرف هر وعده غذايي است، مسافران حتما بايد آب بطري يا آب سالم را از خانه براي آشاميدن همراه داشته باشند، صابون مايع همواره بايد در دسترس مسافران باشد، در مورد شستن سبزي، كاهو و كلم نيز بايد اصول بهداشتي شستشو حتما رعايت شود.

راه‌هاي  تماس غيرمستقيم براي انتقال بيماري وبا

- مصرف آب آلوده به مدفوع (آلودگي آب توسط مدفوع به طور ثانوي، دفع ناصحيح فاضلاب و نشت آن به آب آشاميدني) منابع آب حفاظت نشده مانند چاه‌ها، درياچه‌ها، استخرها، جوي‌ها و...

- استحمام يا شستشوي لوازم آشپزخانه در آب آلوده‌

- شستشوي سبزي و ميوه‌ها با آب آلوده‌

- يخ آلوده كه از آب آلوده تهيه شده باشد.

- غذاهاي آلوده كه در خارج از يخچال نگهداري شوند و انبار كردن غذاهايي همچون شير، برنج پخته، تخم‌مرغ و.... در خارج از يخچال‌

- غذاهاي دريايي ناپخته و خام مثل صدف، ماهي و...