تابستان؛ فصل بیماری به خاطر خنک شدن!

مهر: روزهای گرم سال شاید با خاطرات شیرین تعطیلات تابستانی و گردش تفریح معنا شود، اما این ایام همواره با مخاطراتی همراه است که می تواند سلامت افرادی که رعایت نکات بهداشتی را جدی نمی گیرند، تهدید کند و بعضا آنها را روانه درمانگاه و حتی بیمارستان نماید.
بیماریهایی که سلامت مردم را در روزهای گرم سال تهدید می کند، به مراتب شایع تر و خطرناک تر از بیماریهایی است که شاید در زمستان گرفتار آنها شویم. بنابراین، فصل تابستان علاوه بر روزهای گرمی که با آفتاب سوزان در برخی مناطق کشور همراه است، زمینه شیوع انواع بیماریهای عفونی، پوستی و... را به دنبال دارد که در صورت عدم رعایت نکات و موارد بهداشتی، می بایست هم گرما و هم بیماری تابستان را تحمل کرد.

شنا در آبهای آلوده

در حالی از استخرها به عنوان یکی از مکانهای محتمل در انتقال بیماریهای عفونی نام برده می شود که مهندس رضا غلامی (رئیس اداره بهداشت مواد غذایی و اماکن عمومی وزارت بهداشت)، از بازرسی هر دو هفته یک بار استخرها در کشور طی فصل تابستان خبر می دهد.

دکتر محمد مهدی صابری (متخصص گوش و حلق و بینی)، التهاب گوش میانی را، از بیماریهایی می داند که انتقال آن از طریق شنا کردن در استخر شایع است.

لازم است بدانیم بیماری التهاب گوش میانی همواره با سوزش، خارش، درد و حتی ترشح در مجرای خارجی گوش همراه است و باعث ناراحتی افراد می‌ شود. در صورت ابتلا به این عارضه، باید مجاری گوش را تا حد امکان خشک نگاه داشت و داروهای ضد میکروبی مصرف کرد.

عفونت چشمی نیز یکی دیگر از بیماریهای منتشره از طریق آب تنی در استخر است. التهاب ملتحمه چشم که از طریق تماس چشم با آب آلوده ایجاد می شود؛ با سوزش چشم، قرمزی، ریزش اشک، ترشحات چسب ناک و چرکی همراه است. افرادی که مبتلا به این نوع ناراحتی هستند تا زمانی که کاملا بهبود نیافته ‌اند نباید به استخرها رفت‌ و آمد کنند.

به گفته رئیس اداره بهداشت مواد غذایی و اماکن عمومی وزارت بهداشت، یکی از موارد نظارت بر استخرها، کلر سنجی است که صورت می گیرد.

شرط رعایت بهداشت استخرها، حداقل یک و حداکثر سه میلی گرم کلر در هر لیتر آب است. همچنین، شست و شوی مرتب استخر، گندزدایی، داشتن فاضلاب و سرویس های بهداشتی و در صورت داشتن بوفه، رعایت سلامت موادغذایی و خوراکی که عرضه می شود، از جمله مواردی است که می بایست در بازرسی از استخرها به آنها توجه جدی شود.

غلامی، با مطلوب توصیف کردن وضعیت بهداشتی استخرها در سالهای اخیر نسبت به یکی دو دهه قبل، می گوید: البته کنترل وضعیت بهداشتی استخرها در شهرهای بزرگ نسبت به شهرهای کوچک ممکن است هر ماه یک نوبت صورت بگیرد و این به خاطر کمبودهایی است که داریم.

آبهای نوشیدنی ناسالم و غیربهداشتی

توجه به یکسری نکات ساده بهداشتی در فصل گرما می تواند از بروز بسیاری از بیماریهای واگیردار جلوگیری کند. از جمله اینها، می توان به عدم استفاده از آبهایی که هیچ اطمینانی به سالم و بهداشتی بودن آنها نیست، اشاره کرد. متاسفانه برخی از شهروندان بدون توجه به این قبیل موارد، در زمانی که بیرون از منزل دچار تشنگی می شوند، با دیدن اولین شیر آب و...، خود را سیرا ب می کنند، غافل از اینکه شاید آن آب سالم نبوده و می تواند زمینه انتقال انواع بیماریهای عفونی و... را فراهم سازد.

در فصل تابستان استفاده از آب معدنی افزایش پیدا می ‌کند و در این میان عده ‌ای سودجو با توجه به نیاز مردم برای استفاده از آب معدنی که در بطری ها به فروش می رسد، آبهای غیر بهداشتی را روانه بازار می کنند.

تغییر رنگ آب و همچنین مزه آن می تواند یکی از نشانه های ناسالم بودن این قبیل آبهای معدنی غیر بهداشتی باشد.

دلیل تغییر رنگ بعضی آبهای آشامیدنی به خاطر عدم رعایت فرایند تولید آب معدنی است. وجود نوعی جلبک سبز و رشد آن در منبع اصلی که بطری های آب معدنی از آن تهیه می شود باعث کدری و سبزی رنگ آب می شود که از علائم ناسالم بودن آن است.

انتقال بیماری از حیوان به انسان

بروسلوز یا همان تب مالت یکی از بیماریهای مشترک بین انسان و دام است که به صورت حاد یا مزمن عارض می ‌شود. این بیماری در حیوانات موجب مشکل در دستگاه تناسلی و ادراری و در انسان هم معمولا باعث تب، تعریق، ضعف و بی‌ حالی و کاهش وزن می ‌شود.

کارشناسان می ‌گویند تب مالت انسانی بازتاب مستقیم تب مالت دامی است و عدم کنترل آن در دامها، در واقع کنترل و پیشگیری از این بیماری را در انسان سخت تر می ‌کند. باکتری تب مالت قدرت تهاجمی زیادی داشته و قابلیت نفوذ به پرده‌ های مخاطی دهان، حلق، بینی، مخاط چشم و ریه‌ ها را دارد.

نکته مهم در مورد تب مالت، دیر قابل تشخیص بودن آن است، به این صورت که این بیماری به سختی تشخیص و یا اصلا تشخیص داده نمی‌شود و در مواقعی هم، موارد تشخیص داده شده گزارش نمی شود و به همین دلیل آگاه کردن پزشکان مراکز دولتی و خصوصی و آزمایشگاههای تشخیص بروسلوز در ثبت و گزارش این بیماری ضروری است. با تمام این اوصاف و صرف نظر از این که شیوع تب مالت مربوط به سال گذشته باشد یا همچنان هم ادامه داشته باشد یا خیر، به نظر می ‌رسد عدم آگاهی نسبت به این بیماری یکی از دلایل عمده عدم کنترل تب مالت است.

دکتر مینو محرز (رئیس انجمن علمی بیماریهای عفونی)، استفاده از فرآورده های دامی همچون پنیر، خامه و... به صورت غیر پاستوریزه را، عامل شیوع تب مالت به ویژه در بین ساکنان مناطق روستایی و صاحبان دامها عنوان می کند و می گوید: در صورتی که بستنی ها از شیرهای غیر پاستوریزه به عمل آمده باشد، می تواند سلامت مصرف کنندگان را تهدید کند.

یادگاری گزش پشه خاکی

سالک به عنوان یک بیماری عفونی که انواع گوناگون دارد؛ پوست، مخاط و احشاء بدن را درگیر می کند. بر اساس آنچه که پزشکان متخصص پوست عنوان می کنند، ضایعه این بیماری جلدی حدود یک سال طول می کشد و پس از بهبود، جای زخم بر جای می ‌ماند.

عامل ایجاد سالک "لیشمانیا" نامیده می شود که یک موجود تک سلولی است (جزء باکتری ها نیست و انگل محسوب می شود). لیشمانیا در بدن موش زندگی می کند. یک نوع پشه بسیار کوچک به نام پشه خاکی موش را می گزد و این انگل وارد بدن پشه می شود. این پشه کوچک که قدرت پرواز زیادی هم ندارد چنانچه شخصی را نیش بزند، این موجود تک سلولی یعنی لیشمانیا وارد پوست شخص شده و بیماری سالک را به وجود می آورد.

سالک پوستی به دو صورت خشک و مرطوب دیده می شود. سالک خشک در بهار و اوایل تابستان شیوع دارد. ابتدا محل گزش پشه خاکی، به صورت یک برجستگی کوچک روی پوست است ولی بعدا به صورت زخم در می آید که قطر آن به چند سانتیمتر هم ممکن است برسد این ضایعات درد و خارش ندارند. پس از حدود یک  سال این ضایعه خوب می شود و جای زخم آن باقی می ماند. چون پشه خاکی بیشتر صورت و دست ها را که در معرض دید قرار دارد، نیش می زند، محل سالک بیشتر در این مناطق از بدن است.