واکنش رسانه هاي بيگانه به اظهارات احمدی نژاد

فارس: فضاي تبليغي راديوهاي بيگانه طي كمتر از 24 ساعت گذشته عمدتاً تحت تاثير سوژه‌اي جديد قرار گرفته است. به نظر مي‌رسد اين سوژه جديد به مثابه يك دقيقه يا لحظه گفتماني مي‌رود تا حدي فضاي ملتهب شده و گرفتار تهديد و ترعيب رسانه‌هاي غرب را عليه ايران تعديل يا تغيير دهد.
    
به گزارش اداره كل اخبار خارجي، اظهارات مثبت آقاي احمدي‌نژاد در خصوص قابل بررسي بودن پيشنهاد گشايش طرح ايجاد دفتر حافظ منافع آمريكا در ايران به يك نقطه ثقل در فضاسازي رسانه‌هاي غربي در تحليل آخرين تحولات سياست خارجي جمهوري اسلامي مبدل شد.

در چنين فضايي به نظر مي‌رسد رسانه‌هاي بيگانه با جدي انگاشتن اين اظهارات مي‌كوشند گزاره اراده جدي طرفين ايراني- آمريكايي را براي عادي‌سازي مناسبات پس از 29 سال به كرسي ذهن مخاطبان خود بنشانند. رسانه‌هاي مزبور برآنند تا تلويحا القاء كنند نقطه عزيمت فضاسازي آنها در عادي‌سازي مناسبات تهران - واشنگتن، خود واقعيت و اظهارات برخي مقامات رسمي و تاثيرگذار طرفين است.

آيا گفتمان عادي‌سازي مناسبات ميان تهران - واشنگتن جدي است يا همچون گذشته نوعي ويترين رسانه‌اي به منظور جذب مخاطبان براي صرف وقت خود با رسانه‌هاي غربي است؟! پاسخ به اين پرسش اساسي در درجه اول بستگي به اين دارد که پاسخ درستي براي يک پرسش ديگر پيدا کنيم: نقطه عزيمت شکل‌گيري گفتمان مذاکره - آن‌هم درست پس از طي چند روز فضاي تهديد و ترعيب- رسانه‌هاي غربي هستند يا يکي از طرفين آمريکايي- ايراني؟

به نظر مي‌رسد خود رسانه‌هاي غربي متمايلند نشان دهند که روند مفصل‌بندي گفتمان مذاکره، يک روند از بالا به پايين(طرح و بسط آن از سوي مقامات تهران و واشنگتن) بوده است. در اين روند عمودي برخي شواهد مانند صرف‌نظر آمريکا از پيش‌شرط تعليق در از سرگيري مذاکرات ايران و اعضاي گروه پنج به علاوه يک از يک سو و برخي اظهارنظرهاي طرفين مانند "اظهار نظر آقاي احمدي‌نژاد مبني بر قابل بررسي بودن طرح ايجاد دفتر حافظ منافع آمريکا در ايران" يا اظهار نظر رئيس کميته امور خارجي مجلس نمايندگان‌آمريکا در خصوص لزوم عادي‌سازي مناسبات با تهران از سوي ديگر ادله‌اي هستند که نشان مي‌دهد اين بار گفتمان عادي‌سازي مناسبات ميان ايران- آمريکا از سرزمين واقعيت شروع شده و پا در فضاي مجازي رسانه‌اي گذاشته است. با اين وجود حتي اگر بپذيريم که نقطه آغاز بازمفصل‌بندي گفتمان مذاکره خارج از مجازهاي رسانه‌اي باشد، رسانه‌ها نقش غيرقابل انکاري در مديريت ادامه حيات يا ممات گزاره‌هاي اين گفتمان دارند. به عنوان نمونه چينش خبري برخي راديوهاي بيگانه در اين زمينه به گونه‌اي است که پيچيدگي فضاي ديپلماسي و روند تصميم‌سازي خارجي در نظام سياسي جمهوري اسلامي ايران و نيز سياست‌هاي اعلامي تنش‌آفرين در آن را به مثابه مهمترين مانع در عادي‌سازي مناسبات با آمريکا مي‌نماياند.

در تحليل‌هاي رسانه‌اي آمريکا به مثابه پليس خوب بين‌المللي در تقابل با تمرد سياسي ايران قرار مي‌گيرد که سيگنال‌هاي مثبتي از خود به منظور عادي سازي مناسبات نشان نمي‌دهد: اظهارات رسمي برخي مقامات جمهوري اسلامي مانند آقاي احمدي‌نژاد و سردار محمدعلي جعفري در روزها و هفته‌هاي اخير، امتناع تهران از تعليق غني‌سازي اورانيوم، برگزاري رزمايش پيامبراعظم(3) و آزمايش موشک‌هاي دوربرد شهاب سه و نهايتاً مشکل نهادي تعدد مراکز تصميم‌گيري در عرصه سياست خارجي از جمله مصاديق مدنظر رسانه‌هاي غربي در ظهور و بروز چنين نشانه‌هاي منفي معرفي شده است. به طور خلاصه برخي رسانه‌هاي بيگانه برآنند که گفتمان مفصل‌بندي شده کنوني از مذاکره ميان تهران- واشنگتن را تا حد زيادي جدي و برخاسته از اراده سياسي طرفين نشان دهند.

گزاره‌هاي ديگري كه در دستگاه گفتماني- تبليغي راديوهاي بيگانه در اين زمينه توليد و ترويج مي‌شود بررسي به اصطلاح نقادانه و آسيب‌شناسانه دستگاه ديپلماسي جمهوري اسلامي ايران است. در اين آسيب‌شناسي سوگيرانه برخي اظهارات صريح و بي‌پرده آقاي احمدي‌نژاد عليه رژيم صهيونيستي و غرب، اظهارات قاطع سردار محمدعلي جعفري عليه تهديدات بالقوه اسراييل و آمريكاو نهايتاً پديده تعدد و تكثر مراجع و مراكز تصميم‌سازي در دستگاه ديپلماسي ايران مورد توجه قرار مي‌گيرد.

طرح و بسط اين مطالب در كنار احياي گفتمان مذاكره قدري ارائه تحليل‌هاي كاربردي و منطقي را دشوارتر و پيچيده‌تر مي‌سازد. چرا كه در اين فضا گزاره‌هاي خوشبيانه و بدبينانه به ترتيب در زمينه شكل‌گيري فضاي سازنده گفتگو و صعود فضاي تنش و رانش/سايش سياسي درهم تنيده شده‌اند. اين درهم تنيدگي در بسياري از موارد به گونه‌اي وثيق و قوي است كه امكان تفكيك معنادار و هدفمند آنها تا حد زيادي منتفي شده است.

اين روزها گزاره پنهان يا دست کم تلويحي رسانه‌هاي غربي درباره ديپلماسي ايران آن است که تهران به گونه‌اي تدريجي و البته کژدار ومريز به سمت و سوي گشودن برخي دريچه‌هاي مفاهمه و گفتگو با غرب پيش مي‌رود.

طرح و بسط اين گزاره‌هاي نرم البته همزمان با مانور تبليغاتي روي پيشينه متشنج در مناسبات جمهوري اسلامي و دنياي غرب به ويژه بر سر دو موضوع هسته‌اي و روند صلح خاورميانه کمي قابل تامل به نظر مي‌رسد و به نظر مي‌رسد که هر کارشناس رسانه‌اي را به ورطه نوعي آشفتگي تحليلي مي‌کشاند.

پرسش اساسي آن است که همزمان با طرح گزاره‌هايي مانند خبر "استقبال آقاي احمدي‌‌نژاد از طرح گشايش دفتر حافظ منافع آمريکا در تهران"، "مذاکرات قريب‌الوقوع سولانا - جليلي"، "انصراف واشنگتن از پيش شرط تعليق" براي آغاز مذاکرات جديد ميان ايران و اعضاي گروه پنج به علاوه يک، چرا و با چه هدفي گزاره‌هاي ديگري مطرح مي‌شود که حاکي از تهديد مجازي و رسانه‌اي جمهوري اسلامي ايران(مانند بازتاب ادبيات تفوق‌جويانه برخي مقامات واشنگتن و تل‌آويو عليه تهران)،به انزوا کشاندن منطقه‌اي ايران(به عنوان نمونه جدا کردن راه تهران از دمشق در تحولات خاورميانه) است و بالاخره جنگ لفظي ميان ايران و رژيم صهيونيستي است؟

اولين علتي که به ذهن مي‌رسد آن است که سرعت تحولات هفته‌هاي گذشته در موضوع هسته‌اي ايران از يک سو و شکل‌گيري گفتمان جديدي از تنش‌زدايي ميان تهران و اعضاي پنج به علاوه(به ويژه واشنگتن) بيش از تحليل‌هاي رسانه‌اي موجود در اين زمينه است. شايد علت ديگر را بتوان برنامه‌ از پيش طراحي شده رسانه‌هاي بيگانه براي ايجاد و گسترش فضاي ابهام و ايهام در عرصه مناسبات خارجي و بين‌المللي ايران به منظور آمادگي براي آرايش جديد رسانه‌اي در تحليل رفتار خارجي جمهوري اسلامي ايران است.

خبر بازداشت محمد هاشمي و بهاره هدايت دو عضو شوراي مركزي طيف تندروي دفتر تحكيم وحدت در صبح روز يكشنبه(23/4/1387) و پيوندزدن آن به هزينه‌هاي سياسي جنبش دانشجويي ملهم از واقعه هجدهم تيرماه 1378، گزارشي درباره چرايي و چگونگي برخي تغييرات ساختاري در سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در سالهاي اخير و نهايتاً تحليلي پيرامون صحت و سقم خبر انصراف شركت نفتي توتال فرانسه از سرمايه گذاري در ايران از جمله گزارش‌هاي قابل تامل راديوهاي بيگانه در بازتاب و تحليل مستقيم يا غيرمستقيم تحولات مربوط به جمهوري اسلامي ايران بوده است.