بازگشت هواپیمای استارلاینر به خطوط مسافری

استارلاینر شیک و زیبا بود، اما در عصری که جت‌ها یک به یک خودنمایی می‌کردند، منسوخ شد. متخصصان هوانوردی قصد دارند دوباره این هواپیما را احیا کنند. این هواپیما (Lockheed’s L-1649) برای مدت کوتاهی در پروازهای بین‌المللی یکه‌تازی می‌کرد.

به گزارش روزنامه دنیای خودرو، در سال 1983، آخرین نسخه استارلاینر که زمانی تحت خدمت شرکت هواپیمایی «ترانس ورلد» در خطوط هوایی بسیاری به پرواز درآمده بود، وارد فرودگاه شهری اوبورن- لویستون آمریکا و در منطقه‌ای آسفالت پارک شد. صاحب جدید این هواپیمایی برنامه‌هایی برای احیای این هواپیما داشت، اما پس از برآورد هزینه متوجه شد از پس خرج و مخارج آن برنمی‌آید. در یک ربع قرن بعد، این هواپیما که روزی با عنوان «ستاره‌دجله» شناخته می‌شد، خارج نشست و منتظر ماند.

چرخ‌های آن کم‌باد شده و ترک برداشته و برف و باران نقطه سالمی را برای بدنه آلومینیومی آن باقی نگذاشته است.

در پاییز سال 2007، شنیدن خبر فروش این هواپیما و دو مدل مشابه دیگر آن از طریق مزایده، توسط یک افسر ارشد فناوری بازنشسته در لوفت‌هانزا، سرنوشت این هوایپما را به کلی تغییر داد.

کنراد، رئیس بنیاد دویچه لوفت‌هانزا در برلین است که در حال احیای 5 مدل دیگر از هواپیماهای قدیمی است که زمانی در ناوگان لوفت‌هانزا به خدمت می‌پرداختند. وی می‌گوید: در ناوگان خود هوایپمایی نداریم که یادآور اوایل دوران پس از جنگ جهانی دوم باشد و لوفت‌هانزا اشتیاق بسیاری برای بازیابی این هواپیماها نشان داد، زیرا «استارلاینر» هوایپمایی بود که نخستین پرواز بین‌المللی بدون توقف این شرکت هواپیمایی را انجام داد.

قصد کنراد از خرید هر سه هواپیما، استفاده از قطعات سالم باقیمانده از دو هواپیما برای بازیابی دیگر هواپیما بود. وی ادامه می‌دهد: برای تصمیم‌گیری در این رابطه، تنها چند هفته زمان داشتیم.

آیا می‌خواهیم آنها را نجات دهیم و حداقل یکی از آنها را به صنعت هوایی بازگردانیم یا اینکه اجازه دهیم سرنوشت راه خود را ادامه دهد و آنها را به خاکستر تبدیل کند؟ در پایان، تنها دو تماس با لوفت‌هانزا لازم بود تا ابلاغ تایید این روند به دست وی برسد. در ماه دسامبر همان سال، او و وکیلش از آلمان به آمریکا سفر کردند و با یک قرارداد 745 هزار دلاری برنده مزایده این 3 بازمانده ارزشمند شدند.

استارلاینرها از چهار موتور محوری با نام «مجمع الکواکب» بهره می‌بردند، موتورهایی که آخرین نمونه‌های تولیدی شرکت لاکهید به‌شمار می‌رفتند و برای نخستین‌بار به سفارش شرکت «ترانس‌ورلد» ساخته شده بودند. ساخت مجمع الکواکب لاکهید از سال 1943 آغاز شد و در 15 سال تولید آن به بیش از 850 عدد رسید که از بزرگ‌ترین مشتریان آن، علاوه بر ترانس‌ورلد، می‌توان به شرکت‌های هواپیمایی پان‌امریکن، ایر‌فرانس و لوفت‌هانزا اشاره کرد. هر نسخه تولیدی این موتور دارای بدنه‌ای بزرگ‌تر، بردی بیشتر و یک نام بزرگ‌تر بود:

Constellation  مجمع الکواکب، Super Constellation  ابرمجمع الکواکب و Super Constellation Starliner  ابرمجمع الکواکب استارلاینر. لوفت‌هانزا نام موتور مورد استفاده در ناوگان خود را از Super Constellation Starliner به Super Star تغییر داد.

«ستاره دجله» در ماه ژوئن سال 1957 به خدمت شرکت هواپیمایی «ترانس ورلد» درآمد. این هواپیما آخرین پرواز مسافربری خود را در 9 سپتامبر سال 1960 انجام داد و پس از آن برای حمل‌و‌نقل محموله‌های مهم هوایی به کار گرفته شد. شش هفته بعد، مجددا به شرکت «ترانس ورلد» بازگشت و به‌عنوان یک هواپیمای باربری مورد استفاده قرار گرفت. شرکت هواپیماسازی «لاکهید» از سال 1958 تولید استارلاینرها را متوقف کرده بود. این هواپیمای شیک در عصری که جت‌ها یکه‌تازی می‌کردند، منسوخ شد.

تیم احیاکننده این هواپیما قصد دارد آن را مجددا تبدیل به یک هواپیمای مسافربری، دقیقا مانند همانی که در دهه 50 میلادی فعالیت می‌کرد، کند. آندریاس پاکسزیس، مدیر ارشد پروژه می‌گوید: تقریبا همه‌چیز در این طرح، مانند همان طرح اصلی هواپیماست. تیم احیا کار خود را با جدا کردن و بررسی اجزای مختلف این هواپیما آغاز کردند.

آندریاس می‌گوید: پس از باز کردن قطعات به اجزای بسیاری برخورد کردیم که نیاز به بازبینی و تعمیرات داشتند. قسمت‌های عمده فلزات خورده شده بودند و برخی قطعات را می‌توان از شرکت‌های ساخت قطعات هواپیما تامین کرد، اما همه‌چیز را هم نمی‌توان خرید. برخی قطعات این هواپیما ازجمله تیغه‌های آن را با استفاده از طرح اولیه آن تولید کردیم. آب ساکن پس از برف و باران بسیاری از قطعات ازجمله تیغه‌های فشار را خورده بود. تولید مجدد آن یک چالش به شمار می‌رفت. ما آن را به‌طور دستی ساختیم که دردسرهای بسیاری هم برایمان به وجود آورد.

وی ادامه می‌دهد: چرخ‌های فرود قسمت دماغه قابل بازیابی بودند، اما چرخ‌های منیزیم اصلی در دسترس نبودند. خدمه ترمیم بلافاصله ایده استفاده از چرخ‌های ایرباس 320 را ارائه دادند. پنل ابزار کابین نیز باید تعویض می‌شد، زیرا امکانات مورد نیاز درآن‌زمان را ارائه نمی‌داد. سعی کردیم ظاهر داخل کابین ازجمله پرده، صندلی و محفظه بار را مانند همان مدل دهه 50 میلادی طراحی کنیم. برای صندلی‌ها از مدل به‌کار رفته در «ایرباس 300»، اما به صورت فشرده‌تر و با کمی تغییرات استفاده کردیم. همچنین، این هواپیما را به سرسره بادی برای خروج اضطراری مجهز کردیم، در حالی که مدل اصلی از طناب برای تخلیه مسافران بهره می‌برد.

توجه به جزئیات تاریخی زمان بسیاری را به پیش‌بینی‌های ما برای احیای این هواپیما افزود. در ابتدا فکر می‌کردیم این پروژه دو تا سه سال زمان ببرد، اما حالا در سال 2016 هستیم و فکر می‌کنیم یک‌سال‌و‌نیم دیگر به پایان این پروژه باقی مانده باشد. حدود 95 درصد از تمام عناصر ساختاری در بدنه، بال و تثبیت‌کننده افقی، جدید هستند. اکثر این قطعات به‌صورت دستی ساخته شده‌اند و این یک شاهکار به تمام معناست. احیای این هواپیما کمی دیگر طول می‌کشد و طبیعتا به سرمایه بیشتری نیاز دارد، به همین دلیل برای ادامه آن درخواست کمک‌های مالی کرده‌ایم.

کنراد انتظار دارد که «ستاره دجله» تا پایان سال آینده برای انجام مراحل آزمایش اولیه آماده شود و تا اوایل سال 2018 بتواند به حمل مسافر بپردازد. وی معتقد است این هواپیما می‌تواند تمام گواهی‌های لازم برای حمل مسافر را کسب کند. وی می‌گوید: این پرواز قطعا یک آزمایش نیست. ما نمی‌خواهیم این هواپیما را در آشیانه‌ای مخفی کنیم و هرازگاهی آن را به پرواز درآوریم. این هواپیما متعلق به عاشقان هوانوردی است و ما این ظلم را در حق کسانی که سال‌ها برای احیای آن زحمت کشیده‌اند، نمی‌کنیم. اگر مجوزهای لازم کسب شود، ممکن است آن را در خطوط هوایی لوفت‌هانزا به کار گیریم.