قطار، وسیله نقلیه امن و پرطرفداری است که همه حداقل یکبار در زندگی از آن
استفاده کردهایم، در کنار تمام مزایایی که دارد، در صورت نبود
کارشناسیهای لازم میتواند بهوسیلهای پرخطر بدل شود. بهعنوان مثال
تهویه هوای قطار میتواند در گرمای تابستان با مشکلاتفنی مواجه و همچنین
سرمای هوا قادر است موجب یخزدن درهای قطار شود، بهطوری که همه از ورود یا
خروج از قطار باز بمانند.
به گزارش روزنامه دنیای خودرو، رطوبت نیز
میتواند موجب خرابی مکانیزم سرویس بهداشتی در قطار شود. همچنین برف و
باران میتواند به ماشینآلات و قطعات بهکاررفته در قطار نفود کند و به
نوعی شاخ این وسیله نقلیه سرکش را بشکند. پنجرههای قطار استعداد چند برابر
کردن اشعههای خورشیدی را دارند که این موضوع میتواند قطار را به یک
گرمخانه مضر تبدیل کند.
قطعا هیچیک از مواردی که در بالا ذکر شد،
خوشایند مسافران نیست. به همین دلیل، اداره حملونقل انگلستان اقدام به
راهاندازی مرکزی برای تست قطارهایی که در سال 2018 وارد خطوط این کشور
خواهند شد، کرده است. بهدلیل اینکه شهر دربی انگلستان، جایی که بمباردیه
اقدام به ساخت قطارهای خود میکند، دارای امکانات لازم برای راهاندازی
اتاق شکنجه قطارهای نوزاد نیست، تعدادی از آنها را بهوسیله کامیون و کشتی
به وین فرستاده است تا در یکی از منحصربهفردترین و مخوفترین تونلهای
باد دنیا مورد آزمایشهای آبوهوایی قرار گیرند.
تونلهای
بادوهوا، جایی است که مهندسان قادرند بهطور چشمگیر آزمایشهای مختلف
آبوهوایی را روی انواع وسایلنقلیه انجام دهند و این تونلها در هر قاره و
هر جای دنیا وجود دارند، اما شرکت «ریلتِک آرسنال» در اتریش در این زمینه
امکانات فوقالعادهای را ارائه میدهد. این مرکز تحقیقاتی دولتی 56 ساله
در سال 2003 بازسازی شد و در حال حاضر بهطور مشترک توسط تولیدکنندگان عمده
راهآهن در اروپا مورد استفاده قرار میگیرد. این مرکز تحقیقاتی دارای
طولانیترین تونل تست قطار در جهان است.
مرکز مزبور را میتوان به
دبیرستانهای غیرانتفاعی در دنیای واقعی تشبیه کرد، جایی که موسسات و
شرکتهای ریلی در سراسر دنیا، نوزادان خود را به جهت آمادگی برای حضور در
دنیای واقعی مورد تست و آزمایش قرار میدهند. دویچه بان (شرکت معروف ریلی
آلمانی)، شرکت حملونقل نیوجرسی آمریکا، متروی شهر ریاض در عربستانسعودی و
حتی شرکت ریلی «تِمیرژولی» قزاقستان نیز وسایل نقلیه ریلی خود را در این
مرکز تحقیقاتی مورد آزمایش قرار دادهاند. یکی از دلایل اصلی انتخاب این
شرکت توسط تولیدکنندگان، توانایی مهندسان این شرکت در آزمایش قطارهایی به
طول 100 متر در تونل باد است.
تمرینات وحشیانه
برای
قطارهای بمباردیه، آزمایشهای مرگبار، وحشیانه و طاقتفرسا در شرایط مختلف
آبوهوایی 9 روز به طول انجامید، آزمایشهایی که در آن مهندسان سعی کردند
مکانیسم چرخ، موتور، در، برفپاککن، شاخ و سیستم گرمایش و سرمایش اصلی
قطار را بهحرفهایترین شکل ممکن مورد بازبینی قرار دهند. آنها کل قطار
را به سنسورهایی مجهز کردند تا بهکمک آنها بتوانند متوجه شوند مسافران در
چنین شرایط ناخوشایندی چه تجربهای خواهند داشت. مارتین ویلسون، مهندس ارشد
بمباردیه میگوید: «آزمایشها به این دلیل طراحی شده بود که مطمئن شویم
عملکرد قطارها در شرایط آبوهوایی مختلف به همان شکلی است که انتظارش را
داشتهایم.»
فکر میکنید کنکور سختی را برای ورود به دانشگاه پشت سر گذاشتهاید؟
پس
بیایید تا کنکوری را با سرفصلهای دمای منفی50 درجه فارنهایت و دمای
طاقتفرسای 150 درجه بالای صفر تجربه کنیم! برای ایجاد چنین شرایطی،
پنکههای بسیار بزرگی در قسمت بالایی تونل تعبیه شدهاند که با استفاده از
آبنمک، بسته به بلایی که مهندسان قصد دارند سر قطار بیاورند، گرم یا سرد
شده و به شدت به سمت قطار دمیده میشوند. این عمل موجب تغییرات درجه حرارت
هوا و درنهایت با سرعت 190 مایل بر ساعت به سمت بدنه قطار هدایت میشود.
هوایی که به سمت پایین هدایت شده است، مجددا از آنجا به سمت بالا دمیده
میشود تا چرخه هوا بهخوبی در جریان باشد. البته چندان به قطارهای
بمباردیه سخت گرفته نشد! قطارهای این شرکت در محدوده دمایی منفی 13 تا 104
درجه فارنهایت و با سرعت باد 70 مایل بر ساعت مورد آزمایش قرار گرفتند.
البته به نظر نمیآمد سختگیریهای بیشتری هم مورد نیاز باشد، زیرا میانگین
دمای هوای انگلستان در معمولا بین 40 تا 75 درجه فارنهایت است.
قطارهای
بمباردیه همچنین در برابر برف سبک، برف سنگین، برف مرطوب، باران و برف و
باران همزمان مورد آزمایش قرار گرفتند. برای افزایش رطوبت، مهندسان با
استفاده از پمپهایی آب را به بخار تبدیل و همچنین برای کاهش رطوبت و خشک
کردن محیط از هوای خشک استفاده کردند. ترکیب رطوبت با هوای سرد موجب ایجاد
لایه ضخیم یخی روی بدنه قطار شد که قطارهای بمباردیه نیز از سد این آزمایش
هم با موفقیت گذشتند.
اما آزمایش سوم چیزی نبود جز شکنجه توسط نور!
این آزمایش توسط یک میدان خورشیدی 200 فوتی نصبشده روی دیوارههای تونل
باد که اشعههایی بسیار شبیه به اشعه خورشید از خود منتشر میکنند، صورت
گرفت. میدان خورشیدی که تا 1000 وات نور را از طریق پنجرهها و سقف وارد
قطار میکند. البته این تونل باد قادر است با در نظر گرفتن کشوری که قرار
است قطار در آن مورد استفاده قرار گیرد، درجه تابش نور را با شرایط
آبوهوایی منطقه مطابقت دهد. این آزمایش در بدترین سناریو میتواند
علاوهبر تولید حرارتی بسیار بالا در قطار، در صورت کوچکترین مشکل در
شیشههای قطار موجب از بین رفتن بینایی راننده شود.
گابریل هالر، یک
مهندس مکانیک شاغل در «ریلتِک آرسنال» میگوید: «این میدان مغناطیسی
خورشید در تست قطار منحصر بهفرد است و همیشه در حال تلاش برای توسعه
روشهای آزمایش جدید هستیم. بنابراین، این موضوع میتواند به بهبود کیفیت
تولیدات ریلی نیز کمک کند. یافتن راههایی برای صرفهجویی در انرژی در حال
تبدیل شدن به یکی از مهمترین فاکتورهای شرکتهای ریلی است، به همین خاطر
نوع آزمایشها نسبت به سالهای گذشته با تغییرات بسیاری روبهرو بوده است.»
عبور پرغرور!
خوشبختانه
برای این مدل قطار بمباردیه نیازی به هیچگونه تغییر حس نشد. بمباردیه
ادعا میکند عملکرد قطار مدل «الیزابت» در طول این آزمایشها همانطور بود
که انتظار میرفت. این خبر برای تیم بمباردیه که به همراه قطار خود به وین
سفر کرده بودند، بسیار هیجانانگیز بود. مارتین ویلسون، مهندس ارشد
بمباردیه میگوید: «دیدن عملکرد درخشان این قطار برای هر مهندسی بسیار
خوشایند است. این همان دلیلی است که ما به خاطر آن مهندس شدیم و به مهندسی
میپردازیم. این هدف نهایی هر مهندسی است.»