مجازاتهای قانونی سبب نشده که قاچاق چیان گردن کلفت از حوزه فعالیت خود کناره گیری کنند چرا که شاید راههای میانبر را بلد هستند! در چنین شرایطی با کولبران مبارزه می شود.

«فاجعه» بهترین عنوان برای اقتصادی است که حجم قاچاق 25 میلیارد دلاری در حالی رخ می دهد که در بهترین شرایط، صادرات ۳۵ میلیارد و ۲۷۰ میلیون دلاری است؛ این حال و روز اقتصاد ایران است پس از مبارزه گسترده با قاچاق و کاهش 15 میلیارد دلاری آن!

آنچه که بیش از هر زمان دیگری مسوولان دولت یازدهم را به فکر مبارزه با قاچاق انداخت سخنان مکرر مقام معظم رهبری در این خصوص بود. ایشان با تاکید بر جلوگیری از واردات قاچاق یک نقد جدی به مبارزه با قاچاق را مطرح کردند:« ما تا حالا در مبارزه با قاچاق خیلی جدی عمل نکرده‌ایم».

این صحبت مهم رهبری نشان می دهد که در مبارزه با قاچاق کم کاری شده است. البته رهبری میان دو نوع قاچاق کالا تمایز قائل می شوند و یکی از آن ها را «بلای بزرگ» کشور می نامند. ایشان ادامه دادند:« مراد من از قاچاق، فلان کوله‌بَرِ ضعیفِ بلوچستانی نیست که می رود آن‌طرف یک چیزی را برمی دارد روی کول خودش می‌آورد این‌طرف؛ اینها که چیزی نیست، اینها اهمیتی ندارد؛ با آنها مبارزه هم نشود اشکالی ندارد.»

اما نوع دوم قاچاق را قاچاق سازمان یافته معرفی کردند: «من قاچاق های سازمان‌یافته بزرگ را می گویم؛ ده‌ها کانتینر یا صدها کانتینر اجناس گوناگون قاچاق وارد کشور بشود؟ خب، باید برویم برخورد کنیم با اینها؛ ما دولتیم، ما قدرت داریم، ما می‌توانیم؛ به‌طور جدّی با اینها برخورد کنیم.»

اشکال دیگری که رهبر معظم انقلاب متوجه قاچاق می دانند، بحث جایگزینی آن با کالای داخلی است. ایشان قدرت قاچاقچیان را این گونه توصیف می کنند:« یک نفر آدم مبتکر می‌آید، سرمایه‌ای هم دارد، فلان جنسی را که بسیار مصرفش در کشور زیاد است می خواهد تولید کند؛ می روند می گویند آقا! این را شما تولید نکن! ده میلیارد یا سی میلیارد بگیر تولید نکن؛ یا آن ‌طرف زیر بار می رود و خودش را راحت می کند، یا اگر زیر بار نرفت، به او فشار می‌آورند و انواع و اقسام مشکلات را برایش درست می کنند، موانع قانونی سر راهش سبز می کنند، یا بالاخره در نهایت جنایت می کنند، به او ضربه می زنند و طرف را پشیمان می کنند. اینها چیزهای مهمّی است، اینها چیزهای امنیّتی است، اینها چیزهای ساده‌ای نیست، با این چیزها نمی شود ساده برخورد کرد. قاچاق این‌جوری است؛ سمّ تولید داخلی، قاچاق است»

بنا بر این گزارش؛ اهمیت قاچاق سازمان یافته به حدی بوده که قانون نیز به صراحت مجازات قاچاق سازمان یافته را مشخص کرده و در ماده 23 لایحه مبارزه با قاچاق کالا و ارز و تبصره‌های آن فصل قاچاق سازمان یافته و حرفه‌ای، را مطرح می کند: در این ماده تصریح شده است در صورتی که قاچاق کالاهای ممنوع به ‌نحو سازمان یافته صورت گیرد، مرتکب علاوه بر مجازات‌های مقرر به مجازات‌های زیر نیز محکوم می‌شود: دربند الف این ماده، دو تا پنج سال حبس برای کالای باارزش تا پنج میلیارد (5.000.000.000) ریال و در بند ب پنج تا ده سال حبس برای کالای باارزش بیش از پنج میلیارد (5.000.000.000) ریال درنظرگرفته شده است اما با وجود تصویب چنین قانونی که قاچاق کنندگان کالا را به دو تا ده سال حبس محکوم می کند همچنان شاهد حجم بالاي قاچاق سازمان یافته درکشور هستیم و براساس آمار سالی 30 میلیارد دلار کالا به این شکل وارد کشور می شود.

این مجازات ها اما سبب نشده که قاچاق چیان گردن کلفت _همان کسانی که آنقدر کار خود را خوب انجام می دهند که کمتر ردی از خود در حوزه واردات قاچاق به جای بگذارند_ از حوزه فعالیت خود کناره گیری کنند چرا که شاید راههای میانبر قانونی را به خوبی بلد هستند!

در چنین شرایطی در کمال ناباوری دیده می شود که وقتی سخن از مبارزه با قاچاق به میان می اید طیف اول مبارزه و مقابله کول بران مرز نشین هستند که از لحاظ جرم‌ شناسی و از دیدگاه ضابطان قضایی اتهام آنها در وهله اول اقدام به قاچاق و حمل کالایی است که حقوق قانونی و گمرکی آن پرداخت نشده است و در وهله دوم تردد در نوار مرزی و احتمال خروج از مرزهای رسمی و تعریف شده بین دو کشور هم جوار است.

نمی توان منکر فعل غیرقانونی رد و بدل کالا از مبادی غیرقانونی بود اما در شرایطی که قاچاق چیان سازمان یافته در کشور راست راست راه می روند و اقتصاد کشور را به چالش می کشند مبارزه با کولبرانی که از این راه امرار معاش می کنند تا چه حد جدی و ضروری است؟

قاچاق سازمان یافته علاوه بر ضربه زدن بر پیکر تولید داخلی، درآمدهای دولت از طریق گمرک و مالیات را نیز به شدت کاهش می دهد و اثرات و تبعات منفی بسیاری برای اقتصاد کشوربه همراه دارد.

کارشناسان اقتصادی راهکارهای مختلفی برای کاهش حجم قاچاق سازمان یافته پیشنهاد می کنند که در این میان می توان به افزایش نظارت در مرزها، کنترل کالاهای عرضه شده در فروشگاه ها، کاهش میزان تعرفه واردات رسمی کالا، افزایش مجازات ها و جریمه های مربوط به قاچاق و ... اشاره کرد.

همچنین برای جلوگیری از افزایش حجم قاچاق سازمان یافته باید فرهنگ سازی صورت گرفته و مجازات قاچاقچیان وعرضه کنندگان آن سنگین شود؛ یکی دیگر از کاهش حجم قاچاق سازمان وضع تعرفه های سنگین برای برخی از کالاهاست. همچنین صفر کردن یا کاهش تعرفه های گمرکی با درنظرگرفتن شرایط زمانی و مکانی نسخه مناسبی است که درصورت اجرای درست می توان امیدوار بود حجم این آفت از اقتصاد کشور کم شود.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه