رتبه بندی دانشگاه های دنیا واقعیت دارد/ دانشگاه نوشیروانی بابل چگونه از دانشگاه تهران سبقت گرفت؟

عصر ایران؛ یوسف ناصری- در رتبه بندی دانشگاه های برتر جهان که توسط موسسه «تایمز» انجام شده، بنا به شاخص هایی که این موسسه دارد 1000 دانشگاه برتر جهان برای سال 2018 معرفی شده اند.

تعداد 56 دانشگاه کشورهای اسلامی منطقه خاورمیانه(از ایران و سایر کشورهای اسلامی) در رتبه های زیر 1000 قرار گرفته اند.

بهترین رتبه دانشگاه های کشورهای اسلامی منطقه در قالب این رتبه بندی، توسط دانشگاه ملک عبدالعزیز(جامعة المَلِک عبدالعزیز) کشور سعودی کسب شده و رتبه 223 دنیا را به خود اختصاص داده.

در رتبه دوم دانشگاه های کشورهای اسلامی منطقه، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل است که در رتبه 304 دانشگاه های برتر دنیا قرار گرفته است. در ضمن این دانشگاه با قرار گرفتن در محدوده 301 تا 350 جهان، در این رتبه بندی نسبت به سایر دانشگاه های ایران از جمله دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف، بهتر عمل کرده است.

عصر ایران با دکتر ابراهیم صالحی عمران(رئیس انجمن علمی آموزش عالی ایران) در خصوص اعتبار این رتبه بندی بین المللی و خصوصا رتبه 10 دانشگاه برتر کشورهای اسلامی منطقه خاورمیانه در رتبه بندی بین المللی آموزش عالی تایمز گفت و گو کرد.  

صالحی عمران دکترای برنامه ریزی آموزشی از دانشگاه باث بریتانیا دارد و عضو هیات علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه مازندران است. گفت و گوی عصر ایران با دکتر ابراهیم صالحی عمران را در زمینه رتبه بندی دانشگاه های برتر جهان می خوانید.
***

*رتبه بندی جدید «تایمز» اعلام شده و این موسسه بر اساس شاخص هایی که در نظر گرفته رتبه 1000 دانشگاه برتر جهان را مشخص کرده است. انتقاداتی طی سال های اخیر به این رتبه بندی ها وارد شده از جمله این که تایمز کار رتبه بندی مشترک با موسسه کیو اس(QS) را از سال 2010 متوقف کرد. تایمز انتقاداتی به روش شناس رتبه بندی کیو اس داشته و همچنین گفته شده بود که کیو اس خدمات پولی به دانشگاه می دهد که رتبه خود را بالا بکشند.

الان این این رتبه بندی آموزش عالی تایمز تا چه حد اعتبار دارد و می تواند مورد استناد باشد؟

-شاخص های رتبه بندی مانند هم نیستند و در هر رتبه بندی مطابق برخی شاخص های خاص خودشان رتبه بندی می کنند. این طور نیست که بگوییم فلان شاخص خوب است یا نیست.

بستگی به این دارد که ما چه انتظاری از دانشگاه های خودمان در قبال جامعه داریم. این انتظاری که ما داریم منجر به شکل گیری شاخص ها و هنجارها می شود و آن معیارها در این رتبه بندی ها تاثیر می گذارد.

معیارها می تواند معیار اقتصادی باشد. می تواند معیارهای اجتماعی باشد. یا معیارهای سیاسی یا معیار تولید علمی باشد. کارکردهای دانشگاه هم می تواند مطرح باشد. این که کارکردهای آموزشی باشد یا کارکردهای پژوهشی باشد یا کارکردهای خدماتی باشد یا این که مشاوره ای باشد.

امروزه در دنیای دیجیتال و عصر مجازی، موضوعات جدیدی برای دانشگاه ها مطرح شده یعنی با توجه به تحولاتی که اتفاق افتاده و آینده پژوهی.

*طبق رتبه بندی 2018 تایمز دانشگاه ملک عبدالعزیز عربستان رتبه ای بین 201 تا 250 را به دست آورده است.  وقتی که خودمان رتبه ها را می شماریم دانشگاه عبدالعزیز عربستان در رتبه بندی تایمز، رتبه 223 دنیا را کسب کرده است.

دانشگاه کوچ که در سال 1992 میلادی در ترکیه تاسیس شده در رتبه 301 تا 350 این رتبه بندی قرار گرفته و دانشگاه تهران رتبه بین 601 و 800 را آورده است. آیا اعلام این رتبه بندی دانشگاه ها در سطح بین المللی و شناخته شدن این دانشگاه ها در سطح دنیا تاثیر می گذارد؟

-تایمز معیارهایی که دارد. سه فاکتور، خیلی مهم است که یکی از آنها اعضای هیات علمی خارجی است. یک فاکتور هم دانشجویان خارجی است. یک موضوع دیگر نسبت دانشجویان خارجی به اعضای هیات علمی دانشگاه است. بحث مقالات علمی مطرح است.

خُب معلوم است که دانشگاه های ایران، در این زمینه ها، نمره های بالایی کسب نمی کنند.  یعنی دانشگاه های ما، دانشگاه های بین المللی نیستند. موسسه تایمز، روی بین المللی بودن آموزش عالی دارد دانشگاه های دنیا را رتبه بندی می کند.

دانشگاه های ایران و از جمله دانشگاه تهران یا سایر دانشگاه های معروف ایران، چند عضو هیات علمی خارجی دارند؟ چند دانشجوی خارجی دارند؟ نسبت دانشجویان به اعضای هیات علمی دانشگاه چقدر است. در سطح دنیا مقالات علمی این دانشگاه های ما چقدر مورد استناد قرار می گیرند؟

همه اینها شاخص ها، در رتبه بندی  اهمیت دارد. تمام شاخص های موسسه تایمز، به نحوی به بین المللی شدن آموزش عالی برمی گردد.

 *به نظر شما آیا این رتبه بندی برای دانشگاه ها اعتبار ایجاد می کند؟

-صد در صد اعتبار ایجاد می کند. البته ما باید علمی بحث کنیم. این رتبه بندی، دلیل بر بی کیفیت بودن دانشگاه های ما نیست.

اولا رتبه بندی، معیارهای خاص خودش را دارد. اگر ما بخواهیم در عرصه بین المللی کار کنیم و هدف این باشد که دانشجوی خارجی جذب کنیم و هدف این باشد که استاد خارجی جذب کنیم، رتبه ما بهتر می شود.

این یک تصمیم گیری مربوط به سطح کلان است. در این زمینه حتی بالاتر از وزارت علوم هم باید تصمیم گیری شود.

*وجهه بین المللی دانشگاه فقط 7.5 درصد از کل 100 درصد نمره رتبه بندی تایمز دارد. فضای آموزشی 30 درصد از نمره کل را دارد. استناد که تاثیر پژوهش هست آن هم 30 درصد در رتبه بندی سهم دارد.

شما تاکید را روی وجه بین المللی گذاشتید اما فضای آموزشی و استناد به مقاله و پژوهش، در مجموع 60 درصد در کل نمره رتبه بندی سهم دارند.

-اگر دانشگاه های ما به دنبال مشتری جدید بگردند وضع دانشگاه های ما فرق خواهد کرد. بحث بین المللی شدن، همان جهانی شدن است. اگر به عرصه های بین المللی ورود پیدا کنیم بالاخره باید شاخص ها و معیارهای آنها را بپذیریم و خودمان را به آن شاخص ها نزدیک کنیم.

سیاستگذاران ما که برای آموزش عالی، تصمیم می گیرند اهدافی را در نظر گرفته اند یا می گیرند. ما مطابق آن اهداف، برای دانشگاه برنامه ریزی می کنیم. اگر ما اهداف درون کشوری داریم، زیاد نگران شاخص های رتبه بندی های بین المللی نباشیم.

البته من اعتقاد دارم که ما نباید خودمان را محدود به مرزهای خود کنیم. چرا که دانشگاه ها، یک بُعد جهانی هم دارند.

در اکثر دانشگاه های دنیا، نیمی از دانشجویان آنها، خارجی هستند. خیلی از اعضای هیات علمی آن دانشگاه ها، خارجی هستند. در آن دانشگاه ها، این نوع ارتباطات و ورود و خروج اعضای هیات علمی وجود دارد.

ضمن این که فضای آموزشی، امکانات، خوابگاه و آزمایشگاه نیز اهمیت دارد. ما در کل نباید به این رتبه بندی ها، بی توجه باشیم. چون فارغ التحصیلان و دانشمندان ما باید بیایند و بروند. اگر نتوانیم در رتبه بندی های بین المللی، جایگاه مناسبی کسب کنیم عقب می مانیم.

*در رتبه بندی های دانشگاه های جهان، بخشی از کار مقایسه دانشگاه های دنیا از طریق ارزیابی های آنلاین استادان دانشگاه ها انجام می شود. احیانا شما به عنوان ارزیاب در مورد دانشگاه های معتبر و معروف دنیا اعلام نظر کرده اید؟

-خیر. در این زمینه من تجربه ای نداشته ام. همین بحث قطع بودن ارتباط ما با مراکز دانشگاهی دنیا، جای بحث دارد.

*معمولا در رتبه بندی های دانشگاه های دنیا که در عرصه بین المللی انجام می شود دانشگاه های آمریکا در رتبه های اول هستند و مخصوصا دانشگاه هاروارد یا دانشگاه ام آی تی(MIT). همیشه و در اکثر رتبه بندی ها، این دانشگاه های آمریکا در رتبه های اول تا سوم بوده اند.

در رتبه بندی 2018 تایمز، جایگاه ها عوض شده و دانشگاه های بریتانیا رتبه های بهتر را کسب کرده اند. دانشگاه آکسفورد بریتانیا رتبه اول را به دست آورده و دانشگاه کمبریج در رتبه دوم است. چه اتفاقی افتاده که این جایگزینی در رتبه بندی جدید رخ داده است؟

-ممکن است دانشگاه های آکسفورد و کمبریج تلاش زیادی انجام داده باشند. برخی شاخص ها در رتبه بندی وجود دارد و دانشگاه ها بر اساس این شاخص ها، سیاستگذاری می کنند.

دانشگاه باید به ذی نفعان مختلف پاسخ بدهد. به کارمندان باید پاسخ بدهد. به دانشجویان باید پاسخ بدهد. به بازار کار باید پاسخ بدهد. رتبه دانشگاه، بسیار موثر است. به همین دلیل دانشگاه های مختلف دنیا، تلاش می کنند. البته دانشگاه های انگلیس، دانشگاه های بدی نیستند.

در این رتبه بندی، قطعا و یقینا، تلاش بیشتری کرده اند و به آن شاخص ها توجه کرده اند. خودشان را به آن معیارها رسانده اند. یک رقابت است که وجود دارد. اگر یک دانشگاه در یک سال خاص رتبه بالایی کسب کند این طور نیست که در همه سال های بعد نیز همان رتبه بالا را بیاورد.
تلاش و رقابت وجود دارد و ممکن است دانشگاه های کشورهای مختلف، جای پا باز کنند. دانشگاه های ترکیه، عربستان و سنگاپور هم، در این رقابت ها وارد شده اند.  

*آقای برایان لایتِر استاد دانشگاه شیکاگوی آمریکا که گفته شده 20 سال در حوزه رتبه بندی دانشگاه ها فعالیت داشته و در حوزه فلسفه حقوق و اخلاق صاحب نظر است، گفته دانشگاه های آمریکا معمولا به رتبه بندی های جهانی بی توجه هستند.

آیا چنین واقعیتی وجود دارد که در عمل رتبه دانشگاه های کشورهای دیگر بهتر از آنچه که هستند نشان داده شود؟

-ممکن است این طور باشد. ممکن است برخی دانشگاه ها به این شاخص ها توجه نکرده باشند و به هدفگذاری های داخلی خودشان توجه کرده باشند.

بهتر است به این رتبه بندی های جهانی، واقعا توجه کنیم. کارفرماها نیز به این رتبه بندی ها توجه می کنند. دانشجویان برای انتخاب دانشگاه ها، به این رتبه بندی ها توجه می کنند. وقتی یک نفر می خواهد استاد دانشگاه شود به این رتبه بندی ها توجه می کند. ما نباید چشم خود را ببندیم.

*یک تعداد از دانشگاه هایی که در منطقه خاور میانه فعالیت دارند رتبه های زیر 500 در بین 1000 دانشگاه برتر دنیا در رتبه بندی آموزش عالی تایمز به دست آورده اند. اگر فقط بحث ما محدود به کشورهای اسلامی باشد دانشگاه ملک عبدالعزیز در کشور سعودی، رتبه 201 تا 250 را کسب کرده و بهترین رتبه را بین دانشگاه های کشورهای مسلمان خاورمیانه به دست آورده است.

در سال 2014 یکی از ایراداتی که به این دانشگاه ملک عبدالعزیز گرفته بودند این بوده که تعداد زیادی از پژوهشگران این دانشگاه اصلا در عربستان نیستند. این طور اظهار نظر شده که این دانشگاه کارهایی انجام داده که به طور غیر واقعی رتبه بالاتری کسب کند. این نوع اقدامات تا چه حد اعتبار رتبه بندی های بین المللی را دچار خدشه می کند؟

-ممکن است که در دانشگاه خودشان نباشند ولی در مقالاتی که می نویسند نام دانشگاهی را که آن تعلق دارند ذکر می کنند. یعنی اعضای هیات علمی، ارتباط خودشان را با دانشگاه محل زندگی و کشور خودشان قطع نکرده اند.

استادان ایرانی که از ایران رفته اند پشت سر خودشان را نگاه نکرده اند. اگر یک استاد در یک دانشگاه دیگر باشد و برای یک یا دو ماه بیاید اِشکال ندارد. یا یک استاد اگر ارتباط خودش را با دانشگاه قبلی، قطع نکرده باشد ایراد ندارد. استادان دانشگاه در یک بستر جهانی عمل می کنند و می روند و می آیند و ارتباط دارند.

بنابراین، این نوع اقدامات، ایراد نیست. این همکاری ها باید وجود داشته باشد. اینقدر محدود نباید فکر کرد. این موضوع، امری طبیعی است و ممکن است استادانی در چند دانشگاه باشند ولی با همدیگر، همکاری مشترک داشته باشند.

*آقای دکتر جعفر مهراد که در سال های گذشته رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری و سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام بودند، گفته بودند ترفندهایی که دانشگاه عبدالعزیز عربستان به کار برده باعث زیر سوال رفتن رتبه بندی ها شده.

- من اعتقاد دارم که این کار ایراد ندارد. به هر حال قطع ارتباط آن استاد دانشگاه اتفاق نیفتاده است. البته ممکن است ایراداتی باشد از باب این که در آنجا، هیچ اتفاق خاصی نیفتاده است ولی به هر حال ارتباطاتی دارند. یعنی به نحوی علاقه خودشان را به کشور خودشان اثبات می کنند.

*تعداد 10 دانشگاه از دانشگاه های کشورهای مسلمان منطقه خاور میانه، رتبه های زیر 500 در جهان کسب کرده اند از بین 1000 دانشگاهی که در رتبه بندی تایمز رتبه های بهتر دانشگاه های دنیا را به دست آورده اند.

با مقایسه ای که می توان انجام داد دانشگاهی که در همین کشورهای اسلامی منطقه، رتبه دوم را آورده، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل است. در رتبه 301 تا 350 قرار دارد و وقتی خودمان بشماریم این دانشگاه رتبه 304 دانشگاه های برتر دنیا را در رتبه بندی تایمز به دست آورده است.

شما در استان مازندران زندگی می کنید و استاد دانشگاه مازندران هستید. در آمل هم جزو هیات موسس یک دانشگاه غیر دولتی بوده اید. واقعا دانشگاه نوشیروانی بابل در این حد هست که بتواند در رتبه بندی جهانی حدود 300 پله جلوتر از دانشگاه تهران یا دانشگاه صنعتی شریف قرار بگیرد؟

-من 7 سال در دانشگاه نوشیروانی بابل، عضو هیات علمی بوده ام. اولا این دانشگاه یک پایه قوی از قبل از انقلاب دارد و دانشگاه جدیدالتاسیس نیست. این دانشگاه از قبل، گروه های علمی برق و مکانیک داشته و استادان خیلی خوبی را هم جذب کرده است.

دانشگاه نوشیروانی بابل، کار کرده است. چرا این دانشگاه رتبه بهتری آورده و دانشگاه تهران یا دانشگاه شریف در رتبه های بعدی هستند؟

استادان دانشگاه نوشیروانی بابل، تلاش کرده و متوجه بوده اند که دارند چه کار می کنند. مقالات علمی هم نوشته اند. دانشگاه های صنعتی یا فنی تهران، فکر کرده اند خیلی خوب و قوی هستند و دیگر نیاز نیست تلاش کنند.

یک دانشگاه تلاش و کوشش کرده و نتیجه هم گرفته اند. آن دانشگاه، استادان خیلی خوب و گروه های علمی خیلی خوب دارد.

*دانشگاه صنعتی نوشیروانی در سال 1348 شمسی فقط با وجود یک دانشکده تاسیس شده و در سال 1384 آن دانشکده به مجتمع تبدیل شده و در سال 1387 به دانشگاه تبدیل شده.

به برخی از موارد اشاره کردید ولی واقعا دانشگاه نوشیروانی بابل قابلیت های زیادی دارد؟

-من خوشبختانه در دانشگاه نوشیروانی بابل درس داده ام. این طور نیست که ریشه دانشگاه از سال 1387 باشد. ریشه آن از همان سال های دهه 40 است. کارگاه ها و مراکز پژوهشی و اعتباراتی که وارد دانشگاه می شود و طرح های پژوهشی و استادانی که آن دانشگاه دارد، بسیار بی نظیر است. واقعا دارند تلاش می کنند و حق شان است.

*سومین دانشگاهی که باز در همین کشورهای اسلامی منطقه رتبه بهتری نسبت به بقیه دانشگاه ها آورده، دانشگاه خلیفه در امارات متحده عربی است. این دانشگاه در سال 2007 میلادی تاسیس شده. این دانشگاه حتی اگر در رتبه بندی ها رتبه خوبی کسب کند آیا به معنای این است که بتواند علم را در این کشور نهادینه کند؟

-بالاخره ابزاری دارند. یک راه توسعه علم، دانشگاه است. دانشگاه با مراکز آموزشی و پژوهشی خودش، فعالیت می کند. اگر دانشگاه دارد پژوهش می کند، تولید دارد و مقاله دارد می تواند تاثیر بگذارد.

گام اول، تولید علم است. پژوهش یعنی تولید علم. بعد مقاله نوشته می شود و بعد هم مرکز رشد است و بعدا هم صنعت. وقتی یک دانشگاه، استادان خارجی می آورد یا استادان داخلی دارد، تحقیق می کنند و تولید علم می کنند یعنی استارت را زده اند.

این که این تولید علم بعدا به صنعت و تولید برسد یک بحث دیگر است. وقتی این نشانه ها وجود دارد نشانه های خوبی است. کمک می کند به توسعه فرآیند علمی.

اما ما هنوز دانشگاه های خودمان را باور نکرده ایم. ما هنوز فکر می کنیم دانشگاه ها نمی توانند. در حالی که دانشگاه، موتور محرکه اقتصاد، اجتماع، سیاست و فرهنگ است. کشور باید دانشگاه ها را باور کند و در این زمینه سرمایه گذاری کند.  

ما فقط آموزش عالی را به صورت کمّی رشد دادیم و به کیفیت توجه نکردیم. ما 4 میلیون جمعیت دانشجو داریم و رشد کمّی اتفاق افتاده است. اما باید سرمایه گذاری کنیم و آزمایشگاه ها و کارگاه ها را تجهیز کنیم. ما باید استادان دانشگاه را برای فرصت مطالعاتی به خارج از کشور بفرستیم. ما باید برنامه های درسی را به روز کنیم.

ما سرمایه گذاری قابل توجهی نکرده ایم و گاهی اوقات، حتی دید انتقادی به دانشگاه ها داریم. معلوم است که نتیجه هم نمی گیریم. در حالی که دانشگاه، نهاد مستقل است. استقلال دانشگاه باید حفظ شود. اعضای هیات علمی دانشگاه را باید باور کرد.
ما در این زمینه مشکل داریم ولی اگر چنین مشکلاتی نداشته باشیم توسعه اقتصادی و توسعه فرهنگی تحقق پیدا می کند. همه این اهداف امکانپذیر است.

*دانشگاه استانبول، دانشگاه آنکارا و دانشگاه فنی استانبول، معروف ترین دانشگاه ترکیه هستند. دانشگاه آنکارا در رتبه بندی بعد از 1000 دانشگاه دنیا قرار گرفته. دانشگاه استانبول و دانشگاه فنی استانبول رتبه هایی بین 601 تا 800 را کسب کرده اند.

در چارچوب رتبه دانشگاه های کشورهای اسلامی منطقه خاور میانه، دانشگاه کوچ ترکیه در ردیف چهارم منطقه و در رتبه 301 تا 400 جهان قرار دارد. دانشگاه سابانجی، دانشگاه بیلکِنت و دانشگاه بوغازیچی ترکیه نیز، به ترتیب در رده پنجم، ششم و هفتم دانشگاه های کشورهای اسلامی منطقه قرار گرفته اند.

دانشگاه های کوچ، سابانجی و بیلکنت ترکیه در سال های 1993، 1994 و 1984 تاسیس شده اند. دانشگاه بغازیچی ترکیه در ابتدا و در سال 1863 نام «کالج روبرت» داشته که اولین موسسه آموزش عالی آمریکا در خارج از آمریکا بوده و این موسسه در سال 1971 به دانشگاه بغازیچی تبدیل شده.

شما رتبه این دانشگاه ها را در مقایسه با رتبه های نامناسب دانشگاه های معروف ترکیه چگونه ارزیابی می کنید؟

-اتفاقا این دانشگاه ها، موارد خیلی خوبی هستند که به دقت بررسی شوند. این دانشگاه ها، تازه تاسیس هستند و خودشان را در رتبه بندی بالا کشیده اند. وزارت علوم و سیاستگذاران آموزشی باید تجربه این دانشگاه ها را مطالعه و بررسی کنند و ببینند این دانشگاه ها چگونه سیاستگذاری کرده و چگونه اقدام عملی انجام داده اند.

واقعیت این است که این شاخص ها، عدد است و رقم است و دست ساخته نیست یا این طور نیست که بگوییم این رتبه ها را به طور شانسی کسب کرده اند. ممکن است بگوییم که این شاخص های رتبه بندی، کامل نیست و ناقص است ولی با توجه به این شاخص ها، اطلاعات منتشر شده صحیح هستند و این دانشگاه ها رتبه پیدا کرده اند.

به هر حال اگر پاسخگویی دانشگاه ها وجود نداشته باشد کارفرما نسبت به خروجی دانشگاه ها بی اعتماد می شوند. این یک تلنگر است و ما هم باید تلاش کنیم.

*بعد از این 7 دانشگاه فعال در کشورهای اسلامی منطقه که رتبه های بهتری نسبت به دانشگاه های این منطقه کسب کرده اند، دانشگاه علم و تکنولوژی اردن در رتبه هشتم قرار گرفته است.

با توجه به این که شما رئیس انجمن آموزش عالی ایران هستید و مقالاتی در حوزه بین المللی شدن دانشگاه ها دارید، در خصوص دانشگاه علم و تکنولوژی اردن به طور خاص مطالعاتی انجام داده اید؟

-خیر. به طور خاص نه. این دانشگاه های، نمونه های خیلی خوبی برای مطالعه هستند. کارشناسان ما، استادان ما و سیاستگذاران ما، باید این نوع دانشگاه ها را بررسی کنند که چطور در کوتاه مدت توانسته اند رتبه بندی بالایی کسب کنند ولی دانشگاه تهران ما با این قدمت و دانشگاه علم و صنعت و دانشگاه امیر کبیر با این قدمت، در رتبه بندی ها عقب افتاده اند. واقعا جای سوال وجود دارد و ما باید بجُنبیم.

*در رتبه نهم دانشگاه های کشورهای اسلامی منطقه، دانشگاه قطر قرار گرفته و در رتبه 401 تا 500 رتبه بندی تایمز است. این دانشگاه که در سال 1973 تاسیس شده چگونه توانسته است تا این حد رتبه مناسبی کسب کند؟

-در اکثر این دانشگاه ها، فضای بازی وجود دارد. این نوع دانشگاه ها، هیات امنایی هستند و استقلال علمی دارند. مقامات سیاسی، کمتر در سیاستگذاری این دانشگاه ها دخالت می کنند و نیروهای علمی، بیش تر دخالت می کنند.

داشتن استقلال علمی و هیات امنا می تواند کمک کند و فضای بازتری هم در آنها وجود دارد. همه اینها باعث رشد دانشگاه می شوند. در مورد دانشگاه های ایران، مقدار اختیارات و عدم تمرکزشان تاثیر می گذارد.

*دانشگاه تگزاس اِی اند اِم یکی از دانشگاه های بزرگ و معروف آمریکا است که قدمت حدودا 150 ساله دارد. این دانشگاه در قطر یک شعبه دارد. چند دانشگاه خارجی دیگر در قطر فعالیت می کنند. به چه علت این نوع دانشگاه های فعال و معروف در دنیا که در قطر حضور دارند در رتبه بندی موفق تر عمل نکرده اند و دانشگاه قطر رتبه نسبتا بهتری کسب کرده است؟

- دانشگاه قطر بی ارتباط با دنیای خارج از خودش نیست. از فضای باز علمی و آزادی علمی، به خوبی استفاده می کند. دانشگاه های دیگر هم هستند. اما این دانشگاه هم هست و تلاش کرده است.

*آخرین دانشگاه در میان کشورهای اسلامی منطقه که رتبه زیر 500 کسب کرده دانشگاه قائد اعظم پاکستان است و در رتبه بندی تایمز رتبه 401 تا 500 را دارد. این دانشگاه چگونه دانشگاهی است که این رتبه را کسب کرده و بهتر از دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف رتبه پیدا کرده است؟

-من روی این دانشگاه مطالعه نکرده ام. اما اگر کشورهای اسلامی را بررسی کنید اینقدر که ما دانشگاه داریم آنها ندارند. ما از تعدد و گسترش تعداد دانشگاه ها، داریم ضرر می کنیم.

یک موقع دانشگاه نوشیروانی بابل، جزو دانشگاه مازندران بود. در نتیجه هر کدام از این دانشگاه ها به صورت مستقل ارزیابی می شوند. ما الان 2800 دانشگاه در ایران داریم. تعداد دانشگاه های کشورهای دیگر، اینقدر زیاد نیست. کشورهای دیگر از تجمیع و با هم بودن استفاده کرده و رتبه خودشان را بالا برده اند.

در کشورهای دیگر ممکن است اعضای هیات علمی زیادی داشته باشند، فضای آموزشی خیلی خوبی هم داشته باشند و بتوانند رتبه مناسبی کسب کنند.

ما قسمت های مختلف دانشگاه ها را تفکیک کرده ایم و دانشگاه های کوچک، در رتبه بندی های بین المللی نمی توانند رتبه خوبی کسب کنند ولی اگر وابسته به دانشگاه مادر بودند می توانستند در رتبه بندی، جایگاه مناسبی کسب کنند.