۰۹ فروردين ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۸:۳۸
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۵۷۴۳۹۳
تاریخ انتشار: ۱۰:۱۸ - ۰۲-۰۹-۱۳۹۶
کد ۵۷۴۳۹۳
انتشار: ۱۰:۱۸ - ۰۲-۰۹-۱۳۹۶

یک کارشناس مسکن درگفتگو با جهان اقتصاد چرایی تخریب مسکن مهرکرمانشاه در زلزله اخیر را تشریح کرد:

ساختمان های نوسازی که قرار بود در قالب طرح ” مسکن مهر” سرپناه اقشار کم درآمد باشد، بر سرشان آوار شد؛ این جمله خلاصه همه آن چیزی است که در این گزارش بدان پرداخته شده است. البته پاسخ به دو سوال هم در اینجا مسئله ای اساسی است؛ سوال اول آن که مگر همواره از کیفیت و استحکام این ساختمان ها صحبت نمی شد؟ و سوال دوم آن که در این میان چه کسی یا چه کسانی مسئول اند؟ ساعاتی پس از زلزله مهیب در استان کرمانشاه، تصاویری از فروریختن ساختمان های تازه ساز “طرح مسکن مهر”، حیرت، تاسف و تعجب افکار عمومی را در شبکه های اجتماعی برانگیخت.

“مسکن مهر” که از طرح های دوران هشت ساله دولت محمود احمدی نژاد است، طرحی است که یک دهه از آغاز آن نگذشته و قاعدتا می بایست ساختمان ها و مجتمع های آن دست کم به لحاظ سازه و مقاومت امن باشند، اما تصاویر نشان می دهد این ساختمان ها نیز همچون بسیاری از ساختمان های فرسوده و قدیمی از زلزله جان سالم به در نبرده و فروریخته اند.

البته پس از طرح اعتراضاتی نسبت به دولت احمدی نژاد، علی نیکزاد، وزیر مسکن دولت مذکور و طراح و مجری مسکن مهر پاسخی درخور «دولت اسبق» به این انتقادات داد و گفت: بر خلاف واقعیت اعلام شده است که اکثر خانه های تخریب شده مربوط به مسکن مهر است، پرداختن به اغراض سیاسی در چنین شرایط بحرانی دور از شان مقامات عالی رتبه کشور است و در اولین ساعات وقوع زلزله بدون حضور میدانی چطور به این نکته کارشناسی رسیده است؟ جای بسی تعجب و حیرت است و پس از آن با معرفی مسکن مهر به عنوان «طرحی ملی و مبتنی بر قانون» در چارچوب مقررات و ضوابط فنی و با نظارت سازمان نظام مهندسی و براساس پروانه های صادره از سوی مراجع ذیصلاح و توسط پیمانکاران و انبوه سازان و سازندگان و تعاونی ها احداث گردیده است، از خود دفاع کرد اما توضیحی درباره اینکه چرا در جانمایی این سازه ها دقت کافی به عمل نیامد و این سازه ها روی گسل ساخته شد، نداد.

این درحالی است که محمدرضا حبیبی، عضو هیأت مدیره نظام مهندسی کرمانشاه درباره نظارت بر ساخت و ساز مسکن مهر گفته است چون در ساخت مسکن مهر از همان ابتدا تلاطم در تصمیم گیرها وجود داشت، کیفی‌سازی در آن مغفول ماند و در زمان شروع ساخت مسکن مهر در جلسه‌ای که در کرمانشاه با حضور وزیر راه و شهرسازی وقت برگزار شد، علی نیکزاد اعلام کرد به‌خاطر کاهش هزینه‌های مسکن مهر مجریان ذی صلاح در تمام کشور از این پروژه‌ها حذف می‌شوند. در حالی که مجری ذی‌صلاح یکی از کنترل‌کننده‌های اصلی و نماینده دائم کارفرما در ساختمان‌سازی است.

هر چند، حتی در دولت دولت یازدهم و دوازدهم که شخص رییس جمهور از این طرح با عنوان کنایه آمیز” ساخت خوابگاه” نام برده و گفته است مردم از مسکن مهر تنها انتظار خوابگاه نداشته و ندارند بلکه می بایست امکانات و زیرساخت های متناسب شهری را نیز در محل هایی که مجتمع های این طرح ملی در آن جای داده شده اند؛ داشته باشند اما همین دولت چه کاری در این باره انجام داد؟ در این زمینه اقدامی انجام نداده است.

در همین رابطه خبرنگار جهان اقتصاد با باقر میلانی، کارشناس بازار مسکن گفتگویی داشته است که در ادامه می خوانید:

این کارشناس مسکن درباره زلزله اخیر غرب کشور و تخریب ۹۰ درصدی واحدهای مسکن مهر علی‌رغم بحث کیفیت این سازه ها گفت: ساخت مسکن مهر یکی از انواع ساخت های ارزان قیمت بوده است که بیش از اینکه تاکید روی کیفیت سازه باشد، بحث قیمت مطرح بود.

میلانی با یادآوری اینکه به شرکت های طرف ساخت قرارداد مسکن مهر رقمی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزارتومان برای ساخت هر متر اعلام شده بود، اظهار کرد: یعنی قیمت تمام شده ساخت را به اینها می دادند و می گفتند براساس این قیمت بسازید. من به خاطر دارم که در همان زمان هم با این قیمت، ساخت سازه خوب امکانپذیر نبود. البته تاکید روی قیمت تمام شده بود و اینکه یک چهاردیواری و سرپناهی که نمی دانم براساس چه دیدگاهی بود، ساخته و تحویل مردم داده شود.

وی دراین باره ادامه داد: براساس این اصل مسائل نظام مهندسی، مسائل سازه، محاسبات و … نه اینکه نبود، بود مخصوصا بعضی از این ساختارها به صورت تونلی ساخته می شد و در برابر زلزله مقاوم بودند، حتی اگر دقت کنید، اما کم گذاشتن پیمانکاران به خاطر قیمت است که باعث شد داخل ساختمان ها تخریب شود. به همین دلیل است که ستون‌ها زیاد آسیب ندیده اند بلکه ملحاقات، نازک کاری، دیوارکشی، عایق بندی و … مشکل داشته و آسیب دیده است.

میلانی با بیان اینکه کیفیت سازه ها درمسکن مهر در درجه آخر قرار داشت، افزود: درآن زمان بحث بر سر این بود که سازه ها به قیمت ارزان ساخته شود و شاید بتوان گفت کیفیت را در درجه آخر قرار دادند؛ کیفیت، مشاعات، مالکیت و بسیاری از مسائل اجتماعی در نظر گرفته نشد.

وی در توضیح اینکه وضعیت کنونی تبدیل به یک دعوای سیاسی بین دولت فعلی و دولت اسبق شده است و گویا نظارت نظام مهندسی و شهرداری برساخت و ساز به دلیل کاهش هزینه ها حذف شده بود، تصریح کرد: شهرداری ها، مسئول نظارت و اجرای نهایی هستند که تمام این موارد رعایت شده باشد، یعنی آن کسی که باید جواز بدهد و آن کسی که بخواهد پایان کار بدهد، باید نظارت داشته باشد.

این کارشناس مسکن ادامه داد: اگر این درست باشد که در جریان ساخت مسکن مهر نظارت نظام مهندسی و شهرداری حذف شده باشد، مقصر همان دولتی است که می خواست به قیمت مفت این ساختمان ها را تمام کند.

وی در توضیح بیشتر این موضوع گفت: ببینید وقتی که شکستی رخ می دهد، تقصیرها گردن یک نفر می افتد، من البته از کسی دفاع نمی کنم، این این یک قانون کلی است اما وقتی پیروزی اتفاق می افتد، همه در آن شریک اند. اگر این ساختمان های مسکن مهر هم خوب و مقاوم بود و در برابر زلزله مقاومت می کرد، سازه، نظارت و محاسباتش درست بود، آن زمان همه شریک بودند. اما الان نه؛ الان همه دنبال مقصر می گردند و انگشت اتهام را به سمت دولت احمدی نژاد می گیرند، البته در اینکه دولت احمدی نژاد یک دولت غیرکارشناسی و غیرحرفه ای بود که احساسی عمل می کرد، هیچ شکی نیست. حتی آن زمان که می رفت بالای کوه ها مسکن مهر بسازد، ما داد می زدیم که بیایید این را در بافت فرسوده شهر بسازید.

میلانی در پاسخ به این گفته که مسکن مهر کرمانشاه روی گسل قرار دارد، اظهار داشت: بله، در همین تهران هم چند نمونه داریم، همین مسکن مهرهایی که در پردیس ساخته شده، روی گسل قرار دارد، مخصوصا ساختمان هایی که در آن سوی جاده رودهن و بومهن ساخته شده است.

وی دراین باره توضیح داد: من نمی دانم چه کسی به اینها مجوز داده است اما در هرصورت در دولت گذشته داشتند آمار پر می کردند. البته با وجود این ممکن است ساخت و سازهای خوبی هم درمیان این واحدها وجود داشته باشد، یعنی پیمانکارهایی که حاضر باشند با این قیمت ها و با سود بسیار بسیار کم ساختمان خوبی تحویل دهند. چراکه ساخت و ساز با قیمت متری ۲۰۰-۳۰۰ هزارتومان سودی نداشت به جز اینکه مقداری نقدینگی دست پیمانکار می آمد و گردش نقدینگی ایجاد می شد.

این کارشناس مسکن ادامه داد: با وجود این نهایتا دولتی که تصمیم می گیرد این ساختمان ها را بسازد و به صورت یک چارچوب بدون استحکام، بدون در نظر گرفتن مسائل آینده، بدون نظارت های کافی در اختیار مردم قرار دهد، مقصر است. شهرداری در حوزه شهر یا شهرک ها باید یک مجوز پایان کار بدهد، مگر می تواند این کار را نکند؟ بر اساس داشته ها و بر اساس سجل و شناسنامه آن ساختمان و سازه و بگویند ساخت، تاسیساتش، فوندانسیونش و هر آنچه که هست باید اول بررسی شود و بعد پایان کار بدهند.به نظر می رسد که همه دست یه دست هم داده اند که این مسئله را نادیده بگیرند.

وی با تاکید بر اینکه دولت احمدی نژاد مقصر است، اذعان داشت: بالاخره مقصر نهایی هم دولتی است که این کار را کرده است ولی واقعیت این است که اینطور نیست که فقط یک نفر، دو نفر، سه نفر یا یک گروهی دخیل باشند، بلکه خیلی ها دخیل اند. حتی ممکن است خیلی از افرادی که امروز هم هستند، مقصر باشند.

میلانی با بیان اینکه یکی از ایرادات را آقای آخوندی به مسکن مهر می گیرد، تصریح کرد: مسکن ایشان کجاست؟ جز بیابان است که تعریف نشده؟ مسکن اجتماعی ایشان کجاست؟ طرحی است که روی کاغذ است، تمام شد و رفت. الان ایشان درحال سپری کردن چهارسال دوم است اما هنوز هیچ کاری نکرده است.

وی با خاطرنشان ساختن این موضوع که اگر دولت قبلی یک کاری انجام داده است، همان زمان این آقایان کنار ایستاده بودند، گفت: خب می آمدند و می گفتند این قوانین و مقررات را رعایت کنید. خب هیچکس این کار را نکرد. این دولت هم که من اسمش را «دولت غیرکارشناسی» می گذارم، از روی احساسات گفته من می خواهم مردم را صاحب خانه کنم.

این کارشناس مسکن با تاکید بر اینکه دیگران هم که سکوت کردند، مقصرند، بیان کرد: اما فقط آن کسی که جهل به موضوع دارد که مقصر نیست، آنهایی که آگاهانه کنارکشیدند، هم مقصرند. شما ببینید چقدر مقاله و مطلب علیه مقاومت و استحکام این ساختمان ها نوشته شده است؟ و آن زمانی که این ساختمان ها روی گسل ساخته می شد، چند نفر گفتند که روی گسل است؟ اگر می دانستند و نگفتند مقصرند، حتی ما کارشناسان هم مقصریم.

وی در پاسخ به این سوال که در آن زمان کدام مقام باید بر ساخت مسکن مهر نظارت می کرده چون وزیرراه و شهرسازی دستور داده که سازمان نظام مهندسی باید حذف شود، گفت: اگر این موضوع اثبات شود، آن حذف اصلا جرم محسوب می شود، یعنی در واقع یکی از بدیهات در ساخت و ساز را عامدانه حذف کردن ولو به قصد خیر. این چه خیری است، خیر خاله خرسه ای است. شما بیایید نظارت ها، نظام مهندسی، استحکامات، مصالح، مشاعات را نادیده بگیرید، بعد خانه ای بسازید و تحویل مردم بدهید.

میلانی اذعان داشت: البته یک کار خوبی که انجام شد، این بود که این ساختمان ها را به صورت تونلی ساختند که در زلزله فشار به ستون ها منتقل می شود و تلفات پایین می آید و نمی ریزد. فکر کنم مسکن مهر هم هیچکدامشان فرونریختند، چارچوب مانده ولی داخل را آنقدر مفت ساخته اند که با اولین تکان روی سر مردم آوار شد.

وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا هیچ نهاد ناظری در ساخت و ساز داریم که حتی در مواقعی که مقامی مثل وزیر دستور حذف نهاد ناظر را می دهد، ممانعت کند؟ تصریح کرد: هر کدام از دستگاه های ناظر، شهرداری، سازمان نظام مهندسی و … استقلال خودشان را دارند، یعنی شهرداری وقتی می خواهد جواز ساخت یا پایان کار بدهد، نقشه ها را دیده، دستور نقشه را دیده، همه اینها را معمولا در شهرداری ها می بینند بعد پروانه صادر می کنند و استقلال دارند یعنی کسی نمی تواند به آنها بگوید که این دستوری که من می دهم را حتما باید اجرا کنید و اصلا استقلالش از نظام مهندسی جداست.

میلانی ادامه داد: نظام مهندسی می تواند بگوید آن نقشه هایی را که به من داده شده، مثلا تاسیسات یا سازه اش مورد قبولم نیست. یا محاسبات این قسمت را قبول ندارم. نظام مهندسی استقلال دارد، مگر اینکه کسی فراقانونی به اینها دستور داده باشد که الان مطرح است.

این کارشناس مسکن درباره دستور فراقانونی توضیح داد: البته دستور فراقانونی هم باز به معنای سلب استقلال نیست و دستگاه های نظارتی می توانند بگویند وظیفه من نیست که به دستور وزیر احساسی عمل کنم، بنابراین کنار گذاشتن مسئولیت آنها هم نمی توان توجیه کرد. ما تازه متوجه این قضیه شدیم و تا به حال نشنیدم که بگویند نظام مهندسی، من از بالا فراقانونی دستور دادم، شما کنار بروید. خب اینها مسائلی است که باید آن زمان به اندازه کافی مطرح می شد که اگر نمی توانستند آن را به کسان دیگری واگذار می کردند. مسئولیت سخت است منتهی الان همه دارند می گویند بالاتر از ما وزیر عمل کرده و دستور داده است. خب آن موقع شهرداری استقلال داشته، بیمه ها، بیمه خیلی مهم است.

وی خاطرنشان کرد: یادم هست آن زمان هزینه کلانی از مسکن مهر را برای بیمه ها پرداختند. خب بیمه هم که نباید وقتی می خواهد بیمه کند، چشم بسته این کار را انجام دهد، باید کارشناسان بیمه بیایند و نظارت کنند. بیمه در آن زمان پول های درشتی گرفتند، بدون اینکه نظارتی کنند. البته الان هم بیمه باید هزینه خسارت ها را بپردازد.

برچسب ها: مسکن مهر ، کرمانشاه
ارسال به دوستان
وبگردی