سنتور، یکی از کهنترین سازهای ایرانی است که بعدها جای پای خود را در دیگر کشورهای آسیایی نیز باز کرد. این ساز در فرهنگنامه دهخدا این گونه تعریف شده است:« از سازهای ایرانی به شکل ذوزنقه که دارای سیمهای بسیاری است و با دو زخمه چوبی نواخته میشود. رایجترین نوع سنتور (۹ خرکی) دارای ۷۲ سیم است.» قدیمیترین تصویری که از آن به جای مانده بر سنگتراشیهای بابلیان و آشوریان دیده میشود. خرید و فروش ساز سنتور در میان آمار فروش آلات و ادوات موسیقی گرچه امروزه درصد کمی را به خود اختصاص میدهد، با این حال این ساز کلاسیک همچنان مخاطبان پر و پاقرص خود را دارد و تا به اینجا توانست پای خود را به دیگر کشورهای خاورمیانه باز کند.
اساس ساخت سنتور، بر مبنای انتخاب چوب (که اکثرا از چوب گردو استفاده میشود) و تراش صفحههای زیر و رو است. فروش آلات و ادوات موسیقی مانند سنتور براساس نوع خشک شدن و رنگ چوب صورت میگیرد. مدت زمان خشک شدن و عمر چوب در کیفیت صدای این ساز تاثیرگذار است و از سوی دیگر هر چه چوب تیرهتر باشد، کیفیت برتری خواهد داشت. نکته بعدی کیفیت نگهداشتن کوک ساز است. حتما چند بار ساز را کوک کنید تا از ضخامت صفحه و جنس آن مطمئن شوید. یک دست بودن صدا، جنس و حجم آن از دیگر بدیهیات یک سنتور باکیفیت است. در این میان نباید از جنس سیمها غافل شد که طبق گفتههای استادان، سیمهای آلمانی موجود در بازار کمتر دچار مشکل زنگ زدگی و بروز صداهای عجیب میشوند.
سنتور انواع مختلفی دارد. مدل لاکوک مانند سل کوک 9 خرکی است اما در مقايسه با سنتور سل كوک صداي زيرتري دارد و از نظر كوك نيز يك پرده بالاتر از سنتور سل كوک ميشود. سنتورهای 10، 11 و 12 خرکی نیز از مدلهای دیگر سنتور است که برای تک نوازی مناسبتر است.
دلالان فروش آلات و ادوات موسیقی کمتر به سازندگان اصلی ساز اشاره میکنند. حبيب سماعي، مشهورترین سازندهای بود که در مرکز و شهرهای دیگر سنتور میساخت. مهدی ناظمی را اما سازندهای میدانند که بهترین سنتورهای ایران در طول حیات او ساخته شد. استاد سالاری، غفاری و رضایی هم در بازار فعلی از نامداران ساخت سنتور به حساب میآیند. این سنتورها معمولا مزین به مهر خالق آن هستند که به نوعی ضمانت کیفیت آنها محسوب میشود. از برترین نوازندگان سنتور هم میتوان به پرویز مشکاتیان، سیامک آقایی، ابوالحسن صبا و اردوان کامکار اشاره کرد.
قیمت سنتور باید معیار دوم خرید و فروش این ساز باشد. اگر سری به سایتهای آنلاین فروش آلات و ادوات موسیقی مانند دیوار بزنید، خواهید دید از 100 هزار تومان تا یک میلیون و 200 هزار تومان قیمتها در نوسان است. مثلا « سنتور ساخته شده با بهترین نوع چوب گردو با قدمت ۲۰ سال،خوش صدا با ضمانت ۲۰ ساله، با دو نوع سفارشی و درجه یک» در سایت دیوار یک میلیون و 200 هزار تومان آگهی شده است. در مقابل سنتور دست دومی با حدود همین قیمت اما قدمت 30 ساله چوب و ترکی که به ادعای فروشنده ترمیم شده است، یک میلیون تومان به فروش میرسد. هنگام خرید سنتورهای دست دوم دقت کنید نباید دچار تابخوردن و انحنا از ناحیه صفحه زیرین شوند.