البته در ترکیه همزمان با انتخابات پارلمانی، انتخابات ریاست جمهوری نیز برگزار می شود. چهار کشوری که سرنوشت و وضعیت آنها برای ایرانی ها همیشه مهم و مورد پیگیری است. این 4 کشور و انتخابات های آنها را می توان در خاورمیانه امروزی نمونه های انتخابات هایی توصیف کرد که براساس معیارهای دموکراتیک و مردم سالاری، استانداردهای قابل پذیرشی دارند.

انتخابات پارلمانی لبنان در روز17 اردیبهشت 97 ، انتخابات پارلمانی افغانستان در روز 28 مهرماه 97 ، انتخابات عراق در 22 اردیبهشت 97 و انتخابات ترکیه 3 تیر برگزار می شود.

مسوولان ایرانی در آخرین انتخابات برگزار شده (انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر در سال 96 ) بارها از وجود تخلفات و انتقاداتی نسبت به روند انتخابات و بخش های مختلف آن یا وجود برخی نواقص در انتخابات سخن گفته اند. روند برگزاری انتخابات مجلس و خبرگان نیز مورد انتقاد برخی است و درخواست های زیادی بر اصلاح قانون و رویه های موجود در این فرآیند مطرح می شود.

انتخابات، یکی از دست ساخته های بشری و یک پدیده مدرن است. پدیده های دست ساخته بشر همیشه با نواقصی همراه هستند و برای بهبود آنها راهی جز بهینه سازی مستمر وجود ندارد اتفاقی که مثلا در نسخه های متعدد برنامه کامپیوتری ویندوز یا تلگرام یا محصولات جدید شرکت های خودروسازی شاهد آنها هستیم و این روند مستمر و بدون توقف است. بنابراین هیچ دست ساخته بشری مصون از انتقاد و بهبود نیست. بخشی از فرآیند بهبود نیز محصول دریافت تجربیات مثبت و منفی دیگران است و چه بهتر که این دیگران 3 کشور همسایه شرقی و غربی به علاوه لبنانی باشد که ارتباط و نزدیکی اش با ایران آن را در جایگاه همسایه بی مرز ایران قرار داده است.

پیشنهاد می شود مقامات ایرانی برای هر 4 انتخابات ناظر بفرستند. برخی از دانشجویان و روزنامه نگاران و تحلیلگران ایرانی را برای پیگیری نزدیک این انتخابات ها به این کشورها بروند و مزیت ها و ویژگی های مثبت این انتخابات ها نسبت به انتخابات ایرانی (ریاست جمهوری، پارلمانی، شورای شهر وروستا و مجلس خبرگان) بررسی و ارائه و منتشر شود.

در این زمینه می توان به مثالی اشاره کرد. در سال 88 ایران با انتخابات بحث برانگیزی برگزار شد.

سال 88، همزمان با ایران، در دو همسایه شرقی و غربی مان یعنی در افغانستان و عراق دو انتخابات بحث برانگیز برگزار شد. در هر دو انتخابات نیز ادعای تقلب از سوی یکی از دو جناح اصلی مطرح شد. در 2 انتخابات ریاست جمهوری افغانستان، "عبدالله عبدالله" مدعی بروز تقلب شد در حالی که در اولی حامد کرزای و در دومین انتخابات نام "اشرف غنی " به عنوان پیروز انتخابات اعلام شد. در انتخابات پارلمانی عراق هم نام فهرست ایاد علاوی (سیاستمدار شیعه لیبرال) به طور رسمی به عنوان پیروز اعلام شد اما نوری مالکی نخست وزیر وقت مدعی پیروزی و بروز تقلب شد.

هر دو کشور توانستند با سازوکارهایی از این مرحله عبور کنند. کافی است سه ادعای تقلب و تاثیرات و حوادث بعد از آن در این سه کشور بررسی شود که پس از آن چه اتفاقی افتاد. عبدالله عبدالله در قدرت شریک شد و در جایگاه رئیس اجرایی کشور (نخست وزیری) قرار گرفت و نوری مالکی نیز هم اکنون معاون رئیس جمهوری است.

البته نباید از مزیت سیستم سیاسی ایران هم غافل شد که در انتخابات ریاست جمهوری 92 و همزمان با پیروزی حسن روحانی، بخش مهمی ازافرادی که به دنبال حوادث انتخابات 88 حذف شده بودند دوباره به عرصه قدرت بازگشتند.

زمانی مسوولان ایرانی این ادعا را مطرح می کردند که در خاورمیانه تنها ایران است که مردم سالاری و انتخابات دارد. حال اما باید گفت که این گونه نیست بلکه کشورهای دیگری هم انتخابات هایی برگزار می کنند که براساس معیارها و استانداردهای پذیرفته شده بین المللی نمره خیلی خوب می گیرند.

ویژگی های انتخابات های ترکیه، افغانستان، عراق و لبنان:

اول - شفافیت: در همه بخش های انتخابات شفافیت وجود دارد اگر فردی برای انتخابات رد صلاحیت می شود دلایل آن را می توان به صورت کامل، ملموس و قابل استناد به قوانین اعلام عمومی کرد.

دوم- احزاب: در هر چهار کشور این احزاب هستند که برای انتخابات یک یا فهرستی از کاندیداها را مطرح می کنند.

سوم - ثبت نام رای دهندگان: افرادی که خواهان رای دادند هستند قبل از برگزاری انتخابات، ثبت نام می کنند و کارت رای دادن دریافت می کنند. آنها در زمان انتخابات، براساس ثبت نام قبلی در حوزه های از پیش اعلام شده رای می دهند. یعنی قبل از انتخابات، مشخص است که در هر حوزه انتخابیه، حداکثر چند نفر می توانند رای دهند.

چهارم - مجری و ناظر: در دو کشور افغانستان و عراق، برگزاری انتخابات توسط مجموعه ای خارج از قوه مجریه برگزار می شود یعنی "کمیسیون مستقل برگزاری انتخابات". نظارت نیز برعهده دادگستری و قضات دادگاه است.

پنجم - در انتخابات پارلمانی لبنان و عراق، شهروندان لبنانی و عراقی مقیم خارج از کشور هم مشارکت می کنند. این در حالی است که در انتخابات مجلس ایران، با وجود اینکه تعداد زیادی از شهروندان ایرانی در خارج از کشور مقیم هستند و براساس آمارهای غیررسمی تعداد آنها به 4 تا 5 میلیون نفر می رسد ( 5 تا 6 درصد جمعیت ایران) اما آنها نماینده ای در مجلس ایران ندارد. قبل از این نیز پیشنهادی به صورت غیررسمی مطرح شده بود که حوزه انتخابیه ای با عنوان خارج از کشور تعیین شود و شهروندان خارج از کشور هم نماینده ای را به مجلس بفرستند.

البته درانتخابات پارلمانی عراق، کل کشور، یک حوزه انتخابیه تعیین شده و گروه ها و احزاب، لیست هایی را برای انتخابات معرفی می کنند و هر شهروند تنها یک لیست را انتخاب می کند. در این شیوه کار برای رای گیری از شهروندان مقیم خارج از کشور آسان تر می شود.

کانال عصر ایران در تلگرام

تماشاخانه